Μνήμη Δημήτρη Μαρωνίτη, Δασκάλου της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Διαβάζοντας πριν λίγες εβδομάδες στο Βήμα της Κυριακής ένα από τα τελευταία, όπως αποδείχθηκε, άρθρο του αλησμόνητου καθηγητή Δ. Ν. Μαρωνίτη με τίτλο «Λάθος και σωστό: εναλλάξ», ξετυλίχτηκε μπροστά μου όλος ο «μαραθώνιος» διδασκαλίας της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στην Εκπαίδευση, που αποδεικνύει ότι η γλώσσα αυτή είναι …σκληρό καρύδι για να αντέχει τόσα χρόνια τη βάσανο των μεταρρυθμιστών. Η σύνδεση της αέναης αυτής μεταρρύθμισης, από το 1964 και επί μισό αιώνα μέχρι σήμερα, με την εκάστοτε πολιτική κατάσταση του τόπου και την εναλλαγή «σωστού και λάθους» μου θύμισε και προσωπικές στιγμές από τον χώρο της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών αλλά και από εκείνον της πολιτικής. Συγκεκριμένα, την περίοδο της πολιτικής και πολιτείας Κ. Σημίτη, όπως αναφέρει ο αρθρογράφος, με το εκτενέστατο και βαθυστόχαστο, θα μπορούσα να χαρακτηρίσω, πρόγραμμα για την ελληνική Εκπαίδευση.

Διαβάζοντας το άρθρο αυτό μπορείς άνετα να ερμηνεύσεις το φαινόμενο μεταρρύθμισης της διδασκαλίας της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στο σχολείο, που λίγες φορές συνδέθηκε με το πραγματικά ζητούμενο : την σωστή εκπαίδευση των Νεοελλήνων. Δυστυχώς, οι συζητήσεις και οι διαμάχες γίνονται συνήθως με κυρίαρχη την ιδεοληψία αλλά και την ταύτιση της εκπαιδευτικής πολιτικής με την δεξιά ή την αριστερά κομματική πολιτική. Σήμερα μάλιστα, η ταύτιση αυτή… εμπλουτίζεται με την πολιτική της εξίσωσης των πάντων «προς τα κάτω» λόγω λιτότητας!

Στη διαμάχη, όμως, των τελευταίων ημερών για την αρχαία ελληνική , δεν άκουσα φωνή διαμαρτυρίας για τη λατινική γλώσσα. Προλαμβάνω όσους με θεωρήσουν αιθεροβάμονα και γραφική ακόμη, παραθέτοντας μερικά επιχειρήματα που σίγουρα θα αποδεχθούν όσοι γνωρίζουν πραγματικά τι σημαίνει κλασική παιδεία. Δεν κομίζω γλαύκα ες Αθήνας αλλά δεν είναι μόνον αι Αθήναι που δημιούργησαν την κλασική παιδεία. Η αγωγή αυτή βασίζεται στα διδάγματα και τις αρχές , όπως προκύπτουν από τα έργα των αρχαίων αλλά και των Λατίνων συγγραφέων. Το πρώτο, λοιπόν, κατά την ταπεινή μου άποψη απαραίτητο βήμα για τη σωστή εκπαίδευση των νέων είναι η εξεύρεση τρόπου προσέγγισής τους με τον θαυμαστό κόσμο του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού, με τις ελληνορωμαϊκές ρίζες της Ευρώπης, όπου ζουν και αναπτύσσονται. Η προσέγγιση αυτή θα προκαλέσει στους νέους την επιθυμία να γνωρίσουν τις κλασικές γλώσσες και κάποιους μάλιστα να ασχοληθούν στη συνέχεια και επιστημονικά . Χωρίς αυτό το ερέθισμα η Αρχαία Ελληνική και η Λατινική εντάσσονται στις «αδιάφορες» ξένες γλώσσες.

Στο ίδιο πνεύμα κινείται και η δεύτερη σκέψη μου για την «επαναλειτουργία» των κλασικών λυκείων. Και χρησιμοποιώ τον όρο αυτό, γιατί γιατί δεν πρόκειται για «νέα επινόηση». Ταξιδεύοντας στο παρελθόν και την προσωπική μου εμπειρία από το κλασικό λύκειο του Β΄Γυμνασίου Θηλέων Αθηνών , αναπολώ τις ώρες διδασκαλίας των κλασικών γλωσσών που, πιστέψτε με, συχνά δεν υστερούσαν έναντι των αντίστοιχων του Πανεπιστημίου. Γι’ αυτό άλλωστε άνοιγε άνετα από το Γυμνάσιο ο δρόμος για τις πανεπιστημιακές σπουδές, διευκολύνοντας παράλληλα και το έργο των πανεπιστημιακών δασκάλων. Ας μη διστάζουμε, λοιπόν, να επιστρέφουμε σε παλαιές μεθόδους που δοκιμάστηκαν και επέτυχαν. Το παρελθόν διδάσκει, και σύμφωνα με τον κλασικό φιλόλογο Luciano Canfora η γνώση του παρελθόντος είναι ένας τρόπος για να δεις την προοπτική του παρόντος.

Πιστεύω επίσης ότι κάθε εκπαιδευτική μεταρρύθμιση πρέπει να προβλέπει ένα στάδιο δοκιμασίας στα πειραματικά σχολεία, που ελπίζω να μην καταργηθούν! Η…l’ art pour l’ art μεταρρυθμίσεις μόνον σύγχυση προκαλούν στην ήδη «συγχισμένη»ελληνική κοινωνία.

Ατέρμονας ο αγώνας των επιστημόνων, των Φιλοσοφικών Σχολών και των πολιτικών για το θέμα της διδασκαλίας της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, που όπως φαίνεται βρίσκει επιτέλους λύση συμβατή με την πολιτική λιτότητας που τόσο αβασάνιστα πλήττει την Παιδεία!…

Αλήθεια, πόσο… δυστυχισμένοι είμαστε εμείς οι Νεοέλληνες, που… ταλαιπωρούμαστε τόσο με τη γλώσσα των προγόνων μας!