Μόνο ο ένας στους επτά υποψηφίους των πανελλαδικών εξετάσεων πετυχαίνει τον απόλυτο στόχο του: να σπουδάσει την επιστήμη που επιθυμεί στην πόλη του. Οι υπόλοιποι αναγκάζονται σε μικρούς ή μεγαλύτερους συμβιβασμούς με τη σχολή που θα φοιτήσουν. Μάλιστα, το νέο σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, το οποίο για πρώτη φορά θα εφαρμοστεί από τις πανελλαδικές εξετάσεις του 2016, δυσκολεύει τους γρίφους που καλούνται να λύσουν, κατά τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού, οι υποψήφιοι κάθε χρονιάς. Και αυτό διότι οι φετινοί υποψήφιοι θα μπορούν να επιλέξουν σχολές από δύο επιστημονικά πεδία (όπως και πέρυσι), αλλά όχι από τα πέντε διαθέσιμα (όπως πέρυσι) παρά μόνο από τρία εξ αυτών. Με τον τρόπο αυτό περιορίζεται το εύρος των επιλογών των υποψηφίων, και είναι καθοριστικό το πέμπτο μάθημα που θα επιλέξει κάθε υποψήφιος να εξεταστεί.
Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Παιδείας, όπως τα επεξεργάστηκε ο εκπαιδευτικός-αναλυτής Στράτος Στρατηγάκης, από τους 76.173 υποψηφίους Γενικού Λυκείου που διεκδίκησαν το 2015 μία θέση σε πανεπιστήμιο ή ΤΕΙ, μόνο οι 10.666 –δηλαδή το 14%– κατάφεραν να εισαχθούν στη σχολή που είχαν ως πρώτο στόχο. Αλλοι 6.908 εισήχθησαν στη δεύτερη επιλογή τους, και 5.263 στην τρίτη επιλογή τους. Κατόπιν, 4.514 στην τέταρτη επιλογή και 3.662 στην πέμπτη. Βέβαια, άλλοι 27.382 υποψήφιοι εισήχθησαν σε μια σχολή που δεν ήταν μεταξύ των πρώτων πέντε επιλογών. Συνολικά εισήχθησαν 58.395 υποψήφιοι, ενώ 17.778 δεν τα κατάφεραν.
«Μία από τις συνέπειες της μη επιτυχίας των εισακτέων σε σχολή που επιθυμούν είναι ότι πολλοί εγκαταλείπουν σταδιακά τις σπουδές τους, με αποτέλεσμα να “λιμνάζουν” στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ και τελικά να τις διακόπτουν χωρίς να πάρουν το πτυχίο. Εχουμε έτσι το φαινόμενο να εισάγονται πολλοί φοιτητές στην ανώτατη εκπαίδευση, αλλά μόνο ένας στους δύο να τελειώνει τις σπουδές του σε διάστημα δύο ετών μετά την ολοκλήρωση της κανονικής φοίτησης» παρατηρεί, μιλώντας στην «Κ», ο κ. Στρατηγάκης. Και προσθέτει: «Δημιουργούνται σχολές δύο ταχυτήτων: Τα περιζήτητα τμήματα έχουν φοιτητές που είχαν το τμήμα μεταξύ των πρώτων επιλογών και, συνεπώς, έχουν κέφι να διαβάσουν και να σπουδάσουν. Αντίθετα, στα υπόλοιπα η πλειονότητα των φοιτητών δεν είχε δηλώσει το τμήμα ως πρώτη προτίμηση, με αποτέλεσμα να μην είναι και ιδιαίτερα ορεξάτοι και συνεπείς στις σπουδές».
Η δήλωση μαθημάτων
Τις προσεχείς ημέρες αναμένεται να εκδοθεί από το υπουργείο η εγκύκλιος με την οποία θα καλούνται οι υποψήφιοι των φετινών πανελλαδικών να υποβάλουν την αίτηση συμμετοχής στις εξετάσεις, δηλώνοντας και τα 4 ή 5 μαθήματα στα οποία θα εξεταστούν. Η επιλογή μαθήματος είναι καθοριστική, καθώς θα δηλώσουν –πλην των τριών μαθημάτων στα οποία θα εξετασθούν με βάση την ομάδα προσανατολισμού που έχουν επιλέξει– το τέταρτο μάθημα, στο οποίο θα εξετασθούν για να έχουν πρόσβαση σε ένα επιστημονικό πεδίο, και το πέμπτο μάθημα για να αποκτήσουν πρόσβαση σε δύο πεδία.
Οπως την τελευταία εικοσιπενταετία, και στο νέο σύστημα οι περίπου 450 σχολές και τμήματα κατανέμονται σε πέντε επιστημονικά πεδία. Ωστόσο υπάρχουν αλλαγές σε σχέση με το προηγούμενο σύστημα. Το πεδίο με τις περισσότερες σχολές είναι το 2ο (των θετικών και τεχνολογικών επιστημών), που περιλαμβάνει 213 τμήματα. Ακολουθεί το 5ο πεδίο (οικονομίας-πληροφορικής) με 130 τμήματα και το 1ο πεδίο (ανθρωπιστικών, νομικών και κοινωνικών επιστημών). Στο 3ο πεδίο (επιστημών υγείας και ζωής) έχουν ενταχθεί 94 τμήματα και σχολές και στο 4ο πεδίο (επιστημών εκπαίδευσης) μόλις 37 τμήματα. Βέβαια, διάφορα τμήματα περιλαμβάνονται σε δύο πεδία.
Ομως, δεν αποκλείεται να διαμορφωθούν πεδία διαφορετικών ταχυτήτων. Ενδεικτικά, οι θέσεις που είχαν τα 107 τμήματα του 1ου πεδίου το 2015 (ακόμη το υπ. Παιδείας δεν έχει ανακοινώσει τις θέσεις για το 2016) ήταν 14.350, αλλά το 5ο πεδίο με 130 τμήματα (άρα 23 περισσότερα του 1ου) είχε 7.000 θέσεις περισσότερες (21.345), αναντίστοιχα πολλές συγκριτικά με τη διαφορά στον αριθμό τμημάτων των δύο πεδίων.
Βέβαια, οι υποψήφιοι πρέπει να είναι προσεκτικοί στις παγίδες του συστήματος. Ενδεικτικά:
• Υπάρχουν τμήματα που, ενώ ανήκουν στο ίδιο επιστημονικό αντικείμενο, έχουν καταταγεί σε διαφορετικά πεδία. Π.χ., το Πληροφορικής ΑΠΘ έχει ενταχθεί στο 5ο πεδίο και το Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ ΑΠΘ στο 2ο πεδίο. Ετσι, δεν μπορεί ένας υποψήφιος να δηλώσει και τις δύο σχολές. Αλλο παράδειγμα είναι τα τμήματα Μαθηματικών του 2ου πεδίου και Στατιστικής του 5ου πεδίου.
• Το 3ο πεδίο (υγείας) και το 4ο πεδίο (παιδαγωγικών) είναι κοινά και για τις τρεις ομάδες προσανατολισμού, αλλά η λειτουργία τους είναι διαφορετική. Στο 4ο πεδίο έχουν πρόσβαση όλοι οι υποψήφιοι ισότιμα (χωρίς μείωση μορίων) και ας έχουν εξεταστεί σε διαφορετικά μαθήματα. Στο 3ο πεδίο όμως οι υποψήφιοι από τις ομάδες των ανθρωπιστικών επιστημών και των επιστημών οικονομίας-πληροφορικής έχουν μείωση μορίων, γιατί έχουν μικρότερους συντελεστές στα βασικά μαθήματα γι’ αυτό το πεδίο.
Ακολουθείστε το iPaidia στο Google News