Εν όψει της επίσημης έναρξης του Εθνικού Διαλόγου για την παιδεία, τη Δευτέρα 28 Δεκεμβρίου, ο υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης απηύθυνε το ακόλουθο μήνυμα:
Ο εθνικός και κοινωνικός διάλογος για την παιδεία είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαίος σήμερα, όχι μόνο για να εξασφαλίσει τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση της κοινωνίας στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, αλλά και για να αφουγκραστεί τις ανάγκες της μέσα από τη δοκιμασία της στα χρόνια της κρίσης. Η ελληνική κοινωνία με την ιστορία, τις εμπειρίες και τις δυνατότητές της αξίζει μια καλύτερη παιδεία από αυτή που της παρέχεται. Αυτή την παιδεία πρέπει να διεκδικήσει με συναίσθηση των χρόνιων αγκυλώσεων που επιδείνωσε η κρίση και οι πολιτικές που κλήθηκαν για να την θεραπεύσουν και εντέλει την επιδείνωσαν, αλλά και με συλλογικό όραμα, αυτοπεποίθηση και τόλμη για τομές ισάξιες των μεγάλων μεταβολών της εποχής μας. Μέσα από τον διάλογο οφείλουμε να καταλήξουμε ένα σχέδιο το οποίο θα είναι πραγματοποιήσιμο, ανοιχτό στον πειραματισμό, που να δημιουργεί εμπιστοσύνη, ένα σχέδιο φιλολαϊκό.

Εξίσου σημαντικό με το περιεχόμενο της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης είναι η διαδικασία και η μέθοδος επίτευξης της. Το μεταρρυθμιστικό έργο δεν μπορεί να φέρει καρπούς με την εφαρμογή των κανόνων μόνο. Η επιτυχία των μεταρρυθμίσεων θα κριθεί από την κινητοποίηση των εκπαιδευτικών, των μαθητών και των γονέων τους, και από τη δημιουργική συμμετοχή τους. Χρειάζονται βαθιές και σωστικές παρεμβάσεις σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.

Τα προβλήματα είναι τόσο μεγάλα και σύνθετα, ώστε δεν αντιμετωπίζονται με εκ των προτέρων έτοιμες λύσεις. Ο εθνικός διάλογος για την παιδεία πρέπει να διερευνήσει και να καταγράψει τα προβλήματα, να διαμεσολαβήσει την εμπειρία μέσα από την επιστημονική γνώση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, και να υποβάλει μια έκθεση με τα πορίσματα του διαλόγου στην πολιτική ηγεσία τον προσεχή Απρίλιο. Η διαδικασία του διαλόγου έχει τρείς πυλώνες. Την Εθνική Επιτροπή Διαλόγου, την Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, και το ΕΣΥΠ. Στη διαβούλευση επίσης θα συμμετέχει το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής.

Ο κόμβος Διάλογος , τον οποίο εγκαινιάζει το ΥΠΕΠΘ, προσκαλεί τους πολίτες να καταθέσουν προτάσεις, συγκροτημένες και κατά το δυνατό τεκμηριωμένες, οι οποίες μπορούν να αφορούν πλευρές, επί μέρους ζητήματα ή την εκπαιδευτική διαδικασία στο σύνολό της. Προσφέρει επίσης τη δυνατότητα στους πολίτες να συμβουλευτούν, για πρώτη φορά, τα πορίσματα των προηγούμενων διαλόγων και επιτροπών εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων. Από τον Ιανουάριο, και για δυο μήνες, θα υπάρξει και μια σειρά δημόσιων συζητήσεων για τα προβλήματα της εκπαίδευσης συνολικά.