Τα ελληνικά κολέγια που λειτουργούν νόμιμα στη χώρα μας μπορούν να ιδρύσουν μη κρατικά πανεπιστήμια, σε συνεργασία με ξένα αναγνωρισμένα ιδρύματα, εφόσον πληρούν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις, όπως προβλέπεται στο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας για το «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο».
Σύμφωνα με την Απογευματινή, δύο «αγκάθια» στον νέο νόμο, τα οποία αφορούν τη νομική μορφή μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα των νέων δομών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, αλλά και το ποσό των 2.000.000 ευρώ που απαιτείται σε πρώτη φάση συνολικά για εγγυητική και παράβολο, προκαλούν προβληματισμό σε ιδιοκτήτες μεγάλων κολεγίων, οι οποίοι έχουν επενδύσει εκατομμύρια και προτίθενται να προχωρήσουν σε νέες συνεργασίες με μεγάλα funds διασφαλίζοντας και τις σχολές με μεγάλη ζήτηση, αλλά θα ήθελαν να μπορούν να έχουν κέρδη, όπως δηλώνει στην «Α» ο πρόεδρος του BCA και πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Κολλεγίων Βασίλης Δασκαλάκης.
Το βέβαιο ωστόσο είναι ότι το καθεστώς λειτουργίας των κολεγίων δεν αλλάζει και ως εκ τούτου τα πτυχία που προσφέρουν τα ξένα πανεπιστήμια μέσω των συνεργαζόμενων με αυτά κολεγίων θα συνεχίσουν να οδηγούν σε αναγνώριση επαγγελματικής ισοδυναμίας με τα αντίστοιχα πτυχία των δημόσιων ΑΕΙ, όπως επισημαίνει σε ανακοίνωσή της η Πανελλήνια Ένωση Αναγνωρισμένων Κολλεγίων.
Τι υποστηρίζουν
Οι ιδιοκτήτες κολεγίων, οι οποίοι θα προτιμούσαν τα νέα ΑΕΙ να έχουν τη νομική μορφή των ιδιωτικών και όχι των μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, ενώ «ζορίζονται» με το ύψος της εγγυητικής και από το γεγονός ότι δεν θα μπορούν να έχουν κέρδος, προσανατολίζονται στο να αυξήσουν τα δίδακτρα για τους ξένους σπουδαστές που θα επιλέξουν τα νέα προγράμματα, αλλά και να δώσουν επίσης μικρή αύξηση για τους Έλληνες που δεν πάνε στο εξωτερικό για σπουδές. Για να ιδρύσουν εξάλλου τα ιδιωτικά κολέγια παραρτήματα ξένων ιδρυμάτων θα πρέπει το ξένο πανεπιστήμιο με το οποίο συνεργάζονται να συστήσει ένα μη κερδοσκοπικό-μη κρατικό ΑΕΙ.
Ωστόσο, όπως λένε οι ιδιοκτήτες κολεγίων, η μετάβαση στο νομικό καθεστώς του μη κερδοσκοπικού απαιτεί από τα ιδιωτικά κολέγια την εκχώρηση δικαιωμάτων προς το ξένο ΑΕΙ με το οποίο θα συνεργαστούν και ουσιαστικά αλλάζει η φιλοσοφία λειτουργίας των ελληνικών κολεγίων. Σημειώνεται ότι σήμερα καταβάλλουν στο ΑΕΙ μόνο τα δικαιώματα στο πλαίσιο της σύμβασης δικαιόχρησης, τα οποία κυμαίνονται από 800 έως 1.200 ευρώ ετησίως ανά φοιτητή.
Οι κολεγιάρχες θεωρούν ότι με την προτεινόμενη από την κυβέρνηση ρύθμιση, στο πλαίσιο ενός μη κερδοσκοπικού-μη κρατικού ΑΕΙ, το ξένο πανεπιστήμιο θα διατηρεί θέση ισχύος σε μια σειρά ζητημάτων, με κρισιμότερα τη διοίκηση και το ταμείο. Και για τον λόγο αυτό ζητούν όσα κολέγια αδειοδοτηθούν να μην ελέ γχονται οικονομικά από τα συνεργαζό μενα ξέ να ΑΕΙ, αλλά μό νο εκπαιδευτικά , ό πως συμβαί νει έως τώρα. Σύμφωνα με τους κολεγιάρχες υπάρχει μια απογοήτευση από την ανακοίνωση για «μη κερδοσκοπικά ΑΕΙ» καθώς τα όποια κέρδη από την ίδρυση πανεπιστημίων υποχρεωτικά θα πρέπει να επενδύονται για τη βελτίωση των ιδρυμάτων. Θεωρούν μάλιστα ότι με τη διάταξη που προωθείται δημιουργείται νέο «τοπίο» καθώς εκχωρούνται δικαιώματα στα ξένα πανεπιστήμια με τα οποία συνεργάζονται. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι από τον έως τώρα εκπαιδευτικό έλεγχο θα περάσουν και σε διοικητικό και οικονομικό έλεγχο.
«Πώς μπορεί να υπάρξει συνεργασία με μεγάλο fund, αν δεν υπάρxει κέρδος»
Ο προέδρος του BCA College και του Συνδέσμου Ελληνικών Κολλεγίων, κ. Βασίλης Δασκαλάκης (φωτό), μιλώντας στην «Α» επισημαίνει ότι στη θεωρία δεν αλλάζει τίποτα και γενικά τηρείται στάση αναμονής, ωστόσο με την έννοια του «μη κερδοσκοπικού» καταλύεται η έννοια του ιδιωτικού πανεπιστημίου. Και τονίζει ότι «τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα μπορούσαν να είναι η ατμομηχανή μιας εξελισσόμενης οικονομίας κάνοντας την Ελλάδα ένα σπουδαίο προορισμό εκπαίδευσης».
Ο κ. Δασκαλάκης διερωτάται «πώς μπορεί να γίνει συνεργασία με ένα μεγάλο fund, αν δεν υπάρχει κέρδος», ενώ τονίζει ότι «σε άλλα αγαθά, όπως η ενέργεια και η υγεία, δεν είναι μη κερδοσκοπικές οι εταιρείες». Προβληματισμένος εμφανίζεται ο κ. Δασκαλάκης και για το ύψος της εγγυητικής επιστολής, που προβλέπεται να είναι 2.000.000 ευρώ. Σύμφωνα με το σχέδιο προβλέπεται παράβολο 500.000 ευρώ για τη χορήγηση της άδειας λειτουργίας και εγκατάστασης, ενώ θα πρέπει να προσκομιστεί τραπεζική εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης αξιόχρεης τράπεζας ύψους 500.000 ευρώ για κάθε σχολή και να πληρώνει παράβολο ύψους 500.000 ευρώ. Κάθε μη κρατικό-μη κερδοσκοπικό ΑΕΙ θα πρέπει να έχει τουλάχιστον 3 σχολές. Ο πρόεδρος του BCA προβλέπει ότι «θα δημιουργηθούν πολλές ταχύτητες, άλλοι θα ζοριστούν, άλλοι δεν θα έχουν τα χρήματα», λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «αν χαθεί το ενδιαφέρον, θα καταλήξουμε δημόσια».
Η Πανελλήνια Ένωση
Η Πανελλήνια Ένωση Αναγνωρισμένων Κολλεγίων που έχει ως μέλη της 13 αναγνωρισμένα κολέγια επισημαίνει: «Όπως ορθώς διευκρινίζει και ο ίδιος ο υπουργός Παιδείας, κ. Πιερρακάκης, το καθεστώς λειτουργίας των κολεγίων δεν μεταβάλλεται και ως εκ τούτου τα πτυχία/μεταπτυχιακά/διδακτορικά που προσφέρουν τα ξένα πανεπιστήμια μέσω των συνεργαζόμενων με αυτά κολεγίων μελών μας οδηγούν, και θα συνεχίσουν να οδηγούν και στο μέλλον, σε αναγνώριση επαγγελματικής ισοδυναμίας με τα αντίστοιχα πτυχία των δημόσιων ΑΕΙ».
Πιερρακάκης: Τα πτυχία των μη κρατικών πανεπιστημίων δεν θα είναι κενά περιεχομένου
Σύμφωνα με τον υπουργό Παιδείας, Κυριάκο Πιερρακάκη, «με το νομοσχέδιο δεν αλλάζει κάτι σε σχέση με τα κολέγια που σήμερα λειτουργούν. Και αυτά μπορούν να ιδρύσουν, σε συνεργασία με ξένα αναγνωρισμένα ιδρύματα, ένα μη κρατικό πανεπιστήμιο, όπως στο νομοσχέδιο προβλέπεται, δηλαδή ικανοποιώντας τις δύο απαραίτητες προϋποθέσεις: να τηρούν το σύνολο των προβλεπόμενων κριτηρίων ίδρυσης και λειτουργίας του νόμου και να είναι μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα».
Όπως ανέφερε ο κ. Πιερρακάκης: «Έχουμε ήδη άνω των τριάντα δομών στην Ελλάδα που παρέχουν πλήρη επαγγελματικά δικαιώματα. Η διαφοροποίηση είναι ότι δεν παρέχουν ακαδημαϊκά δικαιώματα. Εμείς θέλουμε μέσα από μια τελολογική ανάγνωση του Συντάγματος, υπό το φως του ενωσιακού Δικαίου, η χώρα έμμεσα να ανακτήσει την κυριαρχία στο χώρο της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Θέτοντας αυστηρά κριτήρια για τα παραρτήματα. Λέγοντας, δηλαδή, ότι εφόσον είναι μη κερδοσκοπικά και εφόσον πληρούν μια σειρά από πολύ αυστηρές προϋποθέσεις, τις κοινά αποδεκτές προϋποθέσεις, σε συνάρτηση με την έγκριση της Εθνικής μας Ανεξάρτητης Αρχής για την Ανώτατη Εκπαίδευση, να δώσουμε και το ακαδημαϊκό δικαίωμα. Άρα, πλήρη ισοτιμία με τα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια». Ο υπουργός Παιδείας διαβεβαιώνει ότι θα υπάρχουν δικλίδες ασφαλείας, ώστε τα πτυχία των μη κρατικών πανεπιστημίων να μήν είναι κενά περιεχομένου, λέγοντας ότι «ενώ σε άλλες περιπτώσεις τα κριτήρια ίδρυσης ενός παραρτήματος ξένου ιδρύματος σε μια χώρα τοποθετούνται μόνο από την Ανεξάρτητη Αρχή Εκπαίδευσης της χώρας όπου εδρεύει το “μητρικό” ΑΕΙ, στη δική μας περίπτωση στα κριτήρια αυτά θα έχει λόγο ισχυρό Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκσης (ΕΘΑΑΕ), μια πλήρως ανεξάρτητη Αρχή, ακριβώς για να διασφαλίσουμε από την αρχή την καλύτερη δυνατή ποιότητα σε αυτές τις συνεργασίες».
Και, όπως εξηγεί, «το πτυχίο των μη κρατικών-μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, που θα ιδρυθούν στην Ελλάδα με το υπό ψήφιση νομοσχέδιο αποκλειστικά ως παραρτήματα ξένων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, θα προσφέρει πλήρη επαγγελματικά δικαιώματα, ισοδύναμα με αυτά του “μητρικού” πανεπιστημίου του εξωτερικού». Για το εάν τα κολέγια που λειτουργούν σήμερα στη χώρα θίγονται από την εξέλιξη αυτή, το υπουργείο Παιδείας απαντά: «Τα κολέγια είναι εκπαιδευτικοί φορείς μη τυπικής Μεταδευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Λειτουργούν στην Ελλάδα βάσει συμφωνιών πιστοποίησης, επικύρωσης ή δικαιόχρησης που έχουν συνάψει με πανεπιστήμια του εξωτερικού. Οι τίτλοι σπουδών των συνεργαζόμενων ξένων πανεπιστημίων που χορηγούν τα κολέγια οδηγούν στην αναγνώριση μόνο επαγγελματικής ισοδυναμίας με τα πτυχία των ελληνικών πανεπιστημίων. Στα κολέγια που συνεργάζονται με ξένα πανεπιστήμια και παρέχουν πτυχία που αναγνωρίζονται από τον νόμο και οδηγούν σε επαγγελματική αναγνώριση έχει διοχετευθεί όλα αυτά τα χρόνια ένα σημαντικό μέρος της ζήτησης για σπουδές Ανώτατης Εκπαίδευσης. Σε αυτά φοιτούν σήμερα χιλιάδες Έλληνες σπουδαστές, οι οποίοι επιλέγουν ένα διαρκώς αυξανόμενο αριθμό ειδικοτήτων. Το καθεστώς λειτουργίας των κολεγίων δεν μεταβάλλεται από την εισαγωγή του νέου θεσμικού πλαισίου, ούτε αποκλείεται κανένας υπό την προϋπόθεση ότι θα πληροί τις προϋποθέσεις που θα ισχύουν για τα μη κερδοσκοπικά παραρτήματα των ξένων πανεπιστημίων». Στην ερώτηση γιατί επιλέγεται ο μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας των παραρτημάτων, το υπουργείο απαντά ότι «οι διαδοχικές προτάσεις συνταγματικής αναθεώρησης του άρθρου 16 της Νέας Δημοκρατίας προέβλεπαν την άρση του κρατικού μονοπωλίου στην Ανώτατη Εκπαίδευση με την ίδρυση μη κερδοσκοπικών-μη κρατικών πανεπιστημίων. Θεωρούμε ότι αυτό το θεμελιώδες βήμα συνιστά μια ασφαλή ερμηνεία του άρθρου 16 υπό το φως του ενωσιακού Δικαίου».
Απογευματινή