Ακόμα κι αν βλέπεις τους μάγκες του σχολείου να κρατάνε ψηλά το σάντουιτς ενός μικροκαμωμένου παιδιού και να το κοροϊδεύουν που δεν μπορεί να το φτάσει.
Ακόμα κι αν τους βλέπεις να πειράζουν και να ενοχλούν τον ντροπαλό μαθητή επειδή ξέρουν ότι δε θα το πει στην κυρία.
Ακόμα κι αν ξέρεις ότι ο γείτονας κακοποιεί τη γυναίκα του ή το παιδί του.
Ακόμα κι αν ξέρεις ότι ο καταστηματάρχης απέναντι παρανομεί συστηματικά.
Πάντα το ίδιο σκεπτικό: Να μη γίνεις καρφί… Να μην μπλέξεις…
Πόσες φορές ακούσαμε από τους μαθητές μας να λένε πως δε θέλουν να «καρφώσουν» τους συμμαθητές τους κι ας έχουν διπλωθεί από τον πόνο, κι ας έχουν πλαντάξει στο κλάμα; Τι κάνουμε τότε; Ενισχύουμε το «κάρφωμα»; Πώς ανατρέπουμε αυτή τη λανθασμένη νοοτροπία που είναι βαθιά ριζωμένη στην ηθική τους;
Πρέπει σε κάθε περίπτωση να ξεκαθαρίσουν μέσα τους πως «καρφιά» γίνονται όταν προκαλούν τη δυστυχία κάποιου για προσωπικό τους όφελος και όχι όταν υπερασπίζονται και σώζουν έναν αδύναμο. Τότε γίνονται σωτήρες.
Και πως θα ξεχωρίζουν την πλάκα από το bullying; Όταν βλέπουν όλα τα παιδιά που εμπλέκονται στην πλάκα να γελάνε, τότε είναι όντως πλάκα. Όταν κάποιο παιδί όμως δε γελάει με την καρδιά του αλλά γελάει στην προσπάθειά του να μην κλάψει ή δε γελάει καθόλου, τότε πρέπει να επέμβουν.
Το δύσκολο είναι να κατανοήσουν οι «νταήδες» πως αυτό που εκείνοι θεωρούν πλάκα, κάποιον άλλον μπορεί να τον πληγώνει. Αυτό μπορούμε να το καταφέρουμε αν τους ζητήσουμε να μπουν στη θέση του. Αν το θεωρούν αστείο από τη ΔΙΚΗ ΤΟΥ την πλευρά. Ίσως μπορούμε να τους βάλουμε να γράψουν ένα κείμενο ξεκινώντας έτσι: «Είμαι ο Κώστας (θύμα) και σήμερα η μέρα μου ήταν…». Θα αναγκαστούν έτσι να έρθουν αντιμέτωποι με την αλήθεια. Άλλοι τρόποι είναι τα βιωματικά παιχνίδια (π.χ. “στημένος” αποκλεισμός του “νταή” από την υπόλοιπη τάξη και ανάλυση των συναισθημάτων του από τον ίδιο) ή παιχνίδια ρόλων (τυχαίο μοίρασμα ρόλων π.χ. αυτός που εκφοβίζει, αυτός που εκφοβίζεται και αυτός που παρατηρεί και επεξήγηση της συμπεριφοράς του καθενός).
Σήμερα βρέθηκε νεκρός ο Βαγγέλης.
Ένα 20χρονο παιδί που υπήρξε για χρόνια θύμα bullying από τους «φίλους» και συμπατριώτες του. Και μάλιστα της πιο φρικτής μορφής bullying, εκείνης που δεν πληγώνει τόσο το σώμα όσο την ψυχή. Που εξευτελίζει τόσο την αξιοπρέπεια του θύματος και μειώνει την ύπαρξή του ώστε πλέον παραιτείται από κάθε προσπάθεια διαφυγής και υπομένει στωικά τα βασανιστήρια στα οποία τον υποβάλλουν. Δεν μπορώ καν να χαρακτηρίσω τα άτομα αυτά αλλά μπορώ να χαρακτηρίσω όλους όσους γνώριζαν και δε μιλούσαν. Είναι συνένοχοι.
Αν όμως κοιτάξουμε όλοι πίσω μας και ανασύρουμε παραγκωνισμένες μνήμες θα βρούμε πολλούς ανθρώπους που βρέθηκαν στη θέση του Βαγγέλη, που χρειάζονταν βοήθεια κι εμείς δεν κάναμε τίποτα, δεν αντιδράσαμε. Όλοι συνένοχοι λοιπόν. Συνένοχοι που δημιουργήσαμε μια κοινωνία που ποτέ «δε θέλει να μπλέξει». Πότε θα δώσουμε άραγε ένα τέλος στη σιωπή και την αδιαφορία;
Σήμερα βρέθηκε νεκρός ο Βαγγέλης.
Ένα παιδί που δεν το ξέραμε κι όμως το αγαπήσαμε και το πονέσαμε όλοι μας… Όμως αργήσαμε πολύ.
Ο Βαγγέλης δε μίλησε ποτέ για να μη φανεί δειλός κι αδύναμος, να μην προδώσει τη «φιλία» τους, να μη γίνει καρφί.
Προτίμησε να το πληρώσει με τη ζωή του.
Ας είναι καλά εκεί που βρίσκεται τώρα.
protaodaskalos Έλενα Λαζαρίδου