Α. Οργάνωση και Λειτουργία Σχολικής Μονάδας  – Έναρξη σχολικού έτους 2018- 2019  – Με την έναρξη του σχολικού έτους 2018-2019, κατά τη διάρκεια της χρονικής περιόδου από 3 έως 10 Σεπτεμβρίου, σε επίπεδο σχολικής μονάδας, γίνονται όλες οι απαραίτητες προπαρασκευαστικές ενέργειες που σχετίζονται με την οργάνωση και λειτουργία του σχολείου καθώς και τον προγραμματισμό του εκπαιδευτικού έργου όπως αναφέρονται στο άρθρο 10 του ΠΔ 79/2017 (ΦΕΚ 109Α). Κατά την πρώτη ημέρα του διδακτικού έτους για τους μαθητές, στις 11 Σεπτεμβρίου 2018, γίνεται ο καθιερωμένος αγιασμός, δίνονται οδηγίες για θέματα που αφορούν στην εφαρμογή του ωρολογίου προγράμματος και στη γενικότερη λειτουργία του σχολείου, οι μαθητές παραλαμβάνουν τα βιβλία τους και αποχωρούν (άρθρο 2, παρ. 6, και άρθρο 3 παρ. 6 ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α).

2.

Τα Ωρολόγια Προγράμματα των συντάσσονται με βάση:

1. την Φ12/657/70691/Δ1/26-04-2016 ΥΑ (ΦΕΚ 1324Β), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με το Π.Δ. 79/2017 (άρθρο 11, κεφ. Α, παρ 1), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 23, ν. 4559/2018 (ΦΕΚ142Α). Ισχύει για τα Ενιαίου Τύπου Ολοήμερα Δημοτικά Σχολεία (4/θ και άνω) και 2. την 83939/Δ1/19-5-2017 Υ.Α. (ΦΕΚ 1800Β). Ισχύει για τα μονοθέσια, διθέσια και τριθέσια Δημοτικά Σχολεία (ολιγοθέσια). Το Εβδομαδιαίο Ωρολόγιο Πρόγραμμα του σχολείου συντάσσεται το πρώτο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου. Η σύνταξη του εβδομαδιαίου ωρολογίου προγράμματος συνιστά ευθύνη του Διευθυντή/ντριας ή του Προϊσταμένου/νης του σχολείου και υλοποιείται με βάση το ισχύον θεσμικό πλαίσιο. Το εβδομαδιαίο ωρολόγιο πρόγραμμα υποβάλλεται σε τρία αντίγραφα στον Προϊστάμενο Εκπαιδευτικών Θεμάτων για έγκριση. Ο Προϊστάμενος Εκπαιδευτικών Θεμάτων επιστρέφει ένα θεωρημένο αντίγραφο στο σχολείο και ένα άλλο αντίγραφο αποστέλλει στον οικείο Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Το εβδομαδιαίο ωρολόγιο πρόγραμμα του σχολείου αναρτάται στον πίνακα ανακοινώσεων του σχολείου (παρ. 5, κεφ. Α, άρθρο 11 ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α) όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 23, ν. 4559/2018 (ΦΕΚ 142Α).

Το Εβδομαδιαίο Ωρολόγιο Πρόγραμμα Διδασκαλίας βασίζεται σε παιδαγωγικά κριτήρια και στο πλαίσιο αυτό αξιοποιείται το υποχρεωτικό διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών και οι διδακτικές ώρες για τις οποίες έχουν τοποθετηθεί στη σχολική μονάδα (παρ. 12, κεφ. Α, άρθρο 11 ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α).

Έως ότου τοποθετηθεί στη σχολική μονάδα το σύνολο του εκπαιδευτικού προσωπικού για την πλήρη ανάπτυξη του ΕΩΠΔ, το Εβδομαδιαίο Ωρολόγιο Πρόγραμμα Διδασκαλίας αναμορφώνεται προσωρινά ως προς τα διδακτικά αντικείμενα, με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων σε συνεργασία με τον Προϊστάμενο Εκπαιδευτικών Θεμάτων και ύστερα από εισήγηση του Διευθυντή/ντριας, αξιοποιώντας το σύνολο των προσφερόμενων διδακτικών ωρών με βάση το υποχρεωτικό διδακτικό ωράριο και τις διδακτικές ώρες των εκπαιδευτικών για τις οποίες έχουν τοποθετηθεί στη σχολική μονάδα (παρ. 12, κεφ. Α, άρθρο 11 ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α) όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 23, ν. 4559/2018 (ΦΕΚ 142Α). Κατά τη σύνταξη των ωρολογίων προγραμμάτων σε καμία περίπτωση δεν παραβιάζεται το εργασιακό και διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών το οποίο ορίζεται από τις σχετικές διατάξεις (εδαφ. η, παρ. 16, κεφ. Α, άρθρο 11, ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α).

3. Λειτουργία Ολοήμερου Προγράμματος
α. Στα 6/θέσια και άνω Δημοτικά Σχολεία ο ελάχιστος αριθμός για τη λειτουργία του Ολοήμερου Προγράμματος (1η, 2η, 3η ώρα) είναι 14 φοιτώντες μαθητές. Στις σχολικές μονάδες οι οποίες λειτουργούν ως 4/θέσιες και 5/θέσιες ο ελάχιστος αριθμός μαθητών για τη λειτουργία του Ολοήμερου Προγράμματος (1η, 2η, 3η ώρα) ορίζεται στους 10 φοιτώντες μαθητές. Όταν ο αριθμός των μαθητών που φοιτούν στο Ολοήμερο Πρόγραμμα είναι χαμηλότερος των 14 φοιτώντων μαθητών σε 6/θέσια και άνω Δημοτικά Σχολεία ή είναι χαμηλότερος των 10 φοιτώντων μαθητών σε 4/θέσια και 5/θέσια Δημοτικά Σχολεία, τότε με απόφαση του οικείου Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης αναστέλλεται η λειτουργία του τμήματος. Εντός του πρώτου πενθημέρου κάθε μήνα, με ευθύνη του Διευθυντή/ντριας της σχολικής μονάδας, συντάσσεται και αποστέλλεται στην οικεία Διεύθυνση αναλυτική κατάσταση φοιτώντων μαθητών/τριών στο Ολοήμερο Πρόγραμμα ΠΔ 79, άρθρο 11 κεφ. Α παρ. 16 (ΦΕΚ 109Α), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 23, ν. 4559/2018 (ΦΕΚ142Α), (ΥΑ 69345/Δ1/2-5-2018 ΑΔΑ: 6Β114653ΠΣ-23Φ) Φ12/657/70691/Δ1/26-04-2016 ΥΑ (ΦΕΚ 1324Β).
Επισημαίνεται ότι η φοίτηση των μαθητών/τριών του Ολοήμερου Προγράμματος διακόπτεται όταν ο μαθητής/τρια συμπληρώσει 15 συνεχόμενες απουσίες, οι οποίες δεν δικαιολογούνται από ιατρική γνωμάτευση, όταν ο γονέας ή κηδεμόνας ζητήσει τη διακοπή της φοίτησης με γραπτή αίτησή του ή όταν ο γονέας ή κηδεμόνας δεν επικαιροποιήσει την εγγραφή του μαθητή/τριας κατά το 2ο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου και το 1ο δεκαπενθήμερο του Φεβρουαρίου (εδαφ. θ, παρ. 16, κεφ. Α. άρθ. 11, ΠΔ 79/2017 ΦΕΚ 109Α).

β. Στα Ολιγοθέσια Δημοτικά Σχολεία βασική προϋπόθεση για να λειτουργήσει το Ολοήμερο Πρόγραμμα μετά την λήξη του υποχρεωτικού ωραρίου στις 13:30, είναι η εγγραφή τουλάχιστον των 2/3 των μαθητών για τα 1/θέσια Δημοτικά Σχολεία και 10 μαθητών για τα 2/θέσια και 3/θέσια Δημοτικά Σχολεία. Δικαίωμα εγγραφής στο προαιρετικό Ολοήμερο Πρόγραμμα των ολιγοθέσιων Δημοτικών Σχολείων έχουν όλοι οι μαθητές/τριες του σχολείου. Στα ολιγοθέσια Δημοτικά Σχολεία η αποχώρηση των μαθητών/τριών του προαιρετικού ολοήμερου προγράμματος πραγματοποιείται στις 16:00. Υπεύθυνος για την αποχώρηση των μαθητών/τριών είναι ο εκπαιδευτικός που διδάσκει στο ολοήμερο πρόγραμμα 83939/Δ1/19-5-2017 Υ.Α. (ΦΕΚ 1800Β). Κατά τη διάρκεια του διδακτικού έτους, στην περίπτωση που ο αριθμός των φοιτώντων μαθητών στα λειτουργούντα τμήματα του Ολοήμερου Προγράμματος δεν πληροί τις παραπάνω προϋποθέσεις, τότε αναστέλλεται η λειτουργία τους με απόφαση του οικείου Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, ύστερα από σχετική εισήγηση του Προϊστάμενου Εκπαιδευτικών Θεμάτων. Εντός του πρώτου πενθημέρου κάθε μήνα, με ευθύνη του Προϊσταμένου/ης της σχολικής μονάδας, συντάσσεται και αποστέλλεται στην οικεία Διεύθυνση αναλυτική κατάσταση φοιτώντων μαθητών/τριών στο Ολοήμερο Πρόγραμμα (Πίνακας Α), η οποία κοινοποιείται στον οικείο Προϊστάμενο Εκπαιδευτικών Θεμάτων.
γ. Στο Ολοήμερο πρόγραμμα του Ενιαίου τύπου Ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου (4/θ και άνω), ορίζεται ανά ημέρα, ο εκπαιδευτικός που έχει την ευθύνη λειτουργίας του Ολοήμερου Προγράμματος. Η ημερήσια ευθύνη λειτουργίας του Ολοήμερου Προγράμματος, μπορεί να ανατίθεται σε εκπαιδευτικό κάθε ειδικότητας, καθώς και στον Διευθυντή/ντρια του σχολείου. Στους εκπαιδευτικούς που φέρουν την ευθύνη λειτουργίας στο Ολοήμερο Πρόγραμμα δεν προβλέπεται χορήγηση επιδόματος (εδαφ. α, παρ. 16, κεφ. Α, άρθρο 11, ΠΔ 79/2017 ΦΕΚ 109Α).
δ. Με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων ορίζονται: α) οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι διδάσκουν και συμπληρώνουν το υποχρεωτικό διδακτικό τους ωράριο στο Ολοήμερο Πρόγραμμα και β) ανά ημέρα, ο εκπαιδευτικός που έχει την ευθύνη λειτουργίας του Ολοήμερου Προγράμματος (εδαφ. β, παρ. 16, κεφ. Α, άρθρο 11, ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α).
ε. Στο Ολοήμερο Πρόγραμμα καθημερινά και για 1 διδακτική ώρα εντάσσεται το γνωστικό αντικείμενο της Μελέτης – Προετοιμασίας, το οποίο ανατίθεται σε εκπαιδευτικούς του κλάδου ΠΕ70. Στο Ολοήμερο Πρόγραμμα καθημερινά και για 1 διδακτική ώρα εντάσσεται επιλεγόμενο διδακτικό αντικείμενο από τα αναφερόμενα: Τ.Π.Ε., Αγγλικά, Αθλητισμός, Εικαστικά, Μουσική, Θεατρική Αγωγή και Πολιτιστικοί Όμιλοι Δραστηριοτήτων. Το διδακτικό αντικείμενο των Πολιτιστικών Ομίλων Δραστηριοτήτων δύναται να ανατίθεται στο σύνολο των εκπαιδευτικών για συμπλήρωση του υποχρεωτικού διδακτικού ωραρίου (εδάφ. δ & ε, παρ. 16, κεφ. Α, άρθρο 11, ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α). στ. Κατά το 1Ο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου το Σχολικό Συμβούλιο συνεδριάζει και αποφασίζει τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας της διαδικασίας σίτισης των μαθητών που θα εγγραφούν στο Ολοήμερο Πρόγραμμα (εδαφ. ια, παρ.16,κεφ. Α, άρθρο 11, ΠΔ 79/2017, ΦΕΚ 109Α). Το γεύμα των μαθητών/τριών παρασκευάζεται στο σπίτι με ευθύνη των γονέων/κηδεμόνων τους. Ο υπεύθυνος του Ολοήμερου Προγράμματος καθώς και οι εκπαιδευτικοί που αναλαμβάνουν την επίβλεψη της διαδικασίας σίτισης, βοηθούν και καθοδηγούν τους μαθητές/τριες ώστε να αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες που αφορούν στη διαδικασία του γεύματος και να εξυπηρετούνται αυτόνομα. Σε κάθε περίπτωση ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στους μαθητές/τριες των μικρών τάξεων μέχρι να αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες αυτοεξυπηρέτησης. Αναφορικά με την 1η διδακτική ώρα του Ολοήμερου Προγράμματος ισχύει η περ. ιβ) της παρ. 16 του άρθρου 11Α του ΠΔ 79/2017 (ΦΕΚ 109Α) όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 23, ν. 4559/2018 (ΦΕΚ 142Α) και εντάσσεται στην παιδαγωγική διαδικασία ως Βιωματική Δραστηριότητα Υγιεινής Διατροφής. Η συγκεκριμένη δραστηριότητα με την κατάλληλη παιδαγωγική υποστήριξη μπορεί αφενός να βοηθήσει στην ανάπτυξη υγιών διατροφικών συνηθειών απαραίτητων για την ατομική ανάπτυξη και υγεία των παιδιών και αφετέρου να συμβάλλει θετικά στην ενίσχυση κοινωνικών δεξιοτήτων όλων των μαθητών και των μαθητριών. Επισημαίνεται ότι την 1η

διδακτική ώρα του Ολοήμερου Προγράμματος ο αριθμός των εκπαιδευτικών, συμπεριλαμβανομένου και του υπεύθυνου του Ολοήμερου Προγράμματος, δεν υπερβαίνει τον αριθμό των λειτουργούντων τμημάτων της 2ης διδακτικής ώρας του Ολοήμερου Προγράμματος.
ζ. Επιπροσθέτως, για τη λειτουργία του Ολοήμερου Προγράμματος (στα 4/θέσια και άνω Δημοτικά Σχολεία) ισχύουν όσα αναφέρονται και στην εγκύκλιο με αριθ. 70279/Δ1/3-5-2018 «Ενέργειες προγραμματισμού του εκπαιδευτικού έργου των Δημοτικών Σχολείων για το σχολικό έτος 2018-2019 – προγραμματισμός λειτουργίας Ολοήμερου Προγράμματος». η. Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμης αίτησης εγγραφής στο Ολοήμερο Πρόγραμμα των σχολικών μονάδων απαιτείται η γραπτή έγκριση του οικείου Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και μόνο για λόγους που κρίνονται ιδιαίτερα σοβαροί (Έντυπο «ΔΗΜΟΤΙΚΟ-ΑΙΤΗΣΗ-ΔΗΛΩΣΗ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΣΤΟ ΟΛΟΗΜΕΡΟ»). θ. Ειδικότερα, οι Προϊστάμενοι/ες των Ολιγοθέσιων Δημοτικών Σχολείων στα οποία θα λειτουργήσει Ολοήμερο Πρόγραμμα κατά το σχολικό έτος 2018-2019, θα πρέπει να συμπληρώσουν και να υποβάλλουν έως τις 14-9-2018 στην οικεία Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης επικαιροποιημένη ονομαστική κατάσταση των εγγραφέντων μαθητών/τριών στο Ολοήμερο Πρόγραμμα (Πίνακας Α), ανά τμήμα λειτουργίας. Οι Προϊστάμενοι/ες των Ολιγοθέσιων Δημοτικών Σχολείων θα πρέπει, επίσης, να συμπληρώσουν και να υποβάλλουν με τη λήξη του διδακτικού έτους στην οικεία Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης τον επισυναπτόμενο Πίνακα Α1. Επίσης, οι Προϊστάμενοι/ες των Ολιγοθέσιων Δημοτικών Σχολείων θα υποβάλλουν ως 1-10-2018 το Εβδομαδιαίο Ωρολόγιο Πρόγραμμα και τον Πίνακα Διδακτικού Ωραρίου συμπληρώνοντας τον επισυναπτόμενο Πίνακα Β στην οικεία Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης σε ηλεκτρονική μορφή.
ι. Το ολοήμερο πρόγραμμα των Ολιγοθέσιων Δημοτικών Σχολείων θα λειτουργεί τουλάχιστον τρεις (3) ημέρες την εβδομάδα με τις εξής δυνατότητες: Με έναν επιπλέον εκπαιδευτικό ΠΕ70 (δηλαδή, μονοθέσιο με 2 εκπαιδευτικούς ΠΕ70, διθέσιο με 3 εκπαιδευτικούς ΠΕ70, τριθέσιο με 4 εκπαιδευτικούς ΠΕ70). Σε αυτήν την περίπτωση οι εκπαιδευτικοί ΠΕ70 αναλαμβάνουν τα μαθήματα της Αισθητικής Αγωγής, (Μουσική, Εικαστικά, Θεατρική Αγωγή), της Φυσικής Αγωγής και των ΤΠΕ (εφόσον είναι κάτοχοι πιστοποίησης Β΄ επιπέδου). Το γνωστικό αντικείμενο της Μελέτης – Προετοιμασίας μετατίθεται στο προαιρετικό ολοήμερο πρόγραμμα και η έναρξη του ολοήμερου προγράμματος για τις τάξεις Α΄ και Β΄ δύναται να μετατίθεται την 6η διδακτική ώρα με απόφαση του οικείου Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Τα πέντε (5) διδακτικά ημίωρα της Μελέτης – Προετοιμασίας, στις περιπτώσεις που αυτή μετατίθεται στο προαιρετικό ολοήμερο πρόγραμμα, αντικαθίστανται με τα διδακτικά αντικείμενα της Μουσικής, της Θεατρικής Αγωγής, των Εικαστικών, των Αγγλικών, της Φυσικής Αγωγής, των ΤΠΕ, όπως ορίζεται κατ’ ελάχιστον και κατά μέγιστον στην ΥΑ 83939/Δ1/19-5-2017 (ΦΕΚ 1800Β). Με έναν ή περισσότερους εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων των κλάδων ΠΕ06 (Αγγλικών), ΠΕ11 (Φυσικής Αγωγής), ΠΕ91 (Θεατρικής Αγωγής), ΠΕ79 (Μουσικής), ΠΕ08 (Καλλιτεχνικών) και ΠΕ 86 (Πληροφορικής) που για τα μονοθέσια και διθέσια θα διδάσκει στο σχολείο τουλάχιστον τέσσερις (4) διδακτικές ώρες ημερησίως (τρεις στο προαιρετικό ολοήμερο πρόγραμμα και μια στο πρωινό υποχρεωτικό) και για τα τριθέσια με ένα τμήμα προαιρετικού ολοήμερου προγράμματος θα διδάσκει τουλάχιστον πέντε (5) διδακτικές ώρες ημερησίως. Στα τριθέσια δημοτικά που λειτουργούν δυο τμήματα προαιρετικού ολοήμερου προγράμματος βασική προϋπόθεση για την λειτουργία τους είναι η παρουσία δυο εκπαιδευτικών ειδικοτήτων. Με συνδυασμό των δυο ανωτέρω περιπτώσεων, πχ το Προαιρετικό Ολοήμερο Πρόγραμμα Μονοθεσίου με λειτουργία τεσσάρων ημερών, δύναται να λειτουργεί τις δυο ημέρες με εκπαιδευτικό ΠΕ 70 και τις δυο άλλες ημέρες με εκπαιδευτικούς ειδικότητας. Σε περιπτώσεις που η στελέχωση με οποιαδήποτε από τις ακόλουθες ειδικότητες ΠΕ06, ΠΕ11, ΠΕ91, ΠΕ79, ΠΕ08, ΠΕ86 είναι δυνατή για μια (1) ή δύο (2) ημέρες ή είναι δυνατή για 3, 4, 5 μέρες, αλλά με λιγότερες των τεσσάρων (4) διδακτικών ωρών την ημέρα για τα μονοθέσια και διθέσια και λιγότερες των πέντε (5) διδακτικών ωρών την ημέρα για τα τριθέσια, τότε το εβδομαδιαίο ωρολόγιο πρόγραμμα διαμορφώνεται όπως

προβλέπεται στην με αριθ. πρωτ. 83939/Δ1/19-5-2017 Υ.Α. (ΦΕΚ 1800Β), με τις ώρες των ειδικοτήτων να εντάσσονται στο πρωινό πρόγραμμα χωρίς τη λειτουργία του προαιρετικού ολοήμερου προγράμματος. Στα Ολιγοθέσια Δημοτικά Σχολεία, ως προς το διδακτικό χρόνο που αφιερώνεται σε κάθε μάθημα ειδικότητας, προβλέπεται κατ’ ελάχιστον ο κάθε μαθητής/τρια του σχολείου, να παρακολουθεί για 1 διδακτικό ημίωρο το μάθημα της διαθέσιμης ειδικότητας σε συνδιδασκαλία, που θα οριστεί από τις ομαδοποιήσεις τις οποίες και θα συγκροτήσουν οι εκπαιδευτικοί του σχολείου. Έτσι σε κάθε περίπτωση, για τα μαθήματα της Φυσικής Αγωγής, των Εικαστικών, της Μουσικής και της Θεατρικής Αγωγής, θα πρέπει ο κάθε μαθητής/τρια του σχολείου να διδάσκεται μέσω ομαδοποιήσεων και συνδιδασκαλίας κατ’ ελάχιστον το ένα διδακτικό ημίωρο όπως ορίζεται στην με αριθ. πρωτ. 83939/Δ1/19-5-2017 Υ.Α. (ΦΕΚ 1800Β). Το ίδιο ισχύει και για το μάθημα των Αγγλικών που διδάσκεται εφόσον διατίθεται εκπαιδευτικός ΠΕ 06 καθώς και για το μάθημα των ΤΠΕ που διδάσκεται εφόσον διατίθεται εκπαιδευτικός ΠΕ 86 ή εκπαιδευτικός του σχολείου που είναι κάτοχος πιστοποίησης Β΄ επιπέδου.