“Κύριε υπουργέ πες αλεύρι, μία πρόταση σε γυρεύει”: Γραμματείες στα σχολεία – Απουσίες μαθητών

Κύριε υπουργέ πες αλεύρι, μία πρόταση σε γυρεύει (Μέρος 1^ο)

Γραμματείες στα σχολεία – Απουσίες μαθητών

Του Γιώργου Βαρδακώστα

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένα μικρό χαρούμενο βασίλειο. Ίσως όχι τόσο χαρούμενο, αλλά δεν έχει σημασία. Ο νέος βασιλιάς φαινόταν αποφασισμένος να κάνει μεταρρυθμίσεις. Εμήνυσε λοιπόν στους υπουργούς του να βιαστούν. Ο υπουργός παιδείας ανταποκρίθηκε από τους πρώτους. Πώς όμως θα μπορούσε να κάνει μια μεταρρύθμιση, που να μην είχε την τύχη των προηγούμενων; Μια και δυο λοιπόν έτρεξε στο μαγικό καθρέφτη και ρώτησε:

– Καθρέφτη καθρεφτάκι μου, πως θα κάνω μια πετυχημένη μεταρρύθμιση;

– Ρώτα τους εκπαιδευτικούς αφέντη μου, απάντησε ο καθρέφτης.

Έτσι κι έγινε. Ο υπουργός ρώτησε. Και οι εκπαιδευτικοί απάντησαν. Σας παρουσιάζω μερικές από τις απαντήσεις αυτές, που έδωσαν όχι μόνο εκπαιδευτικοί, αλλά επίσης γονείς και μαθητές στα 15 χρόνια, που δεν έχω σταματήσει να τους ρωτάω. Να μην πω ψέματα. Αρκετές από τις προτάσεις αυτές είναι δικές μου. Μη βιαστείς να με βρίσεις. Διάβασε με προσοχή και ρώτα κι άλλους.

Κύριε υπουργέ, η αλήθεια είναι ότι, δεν πρόκειται για μία αλλά για πολλές διαφορετικές προτάσεις. Κάποιες είναι απολύτως συγκεκριμένες, άλλες πάλι πιο γενικές. Οι προτάσεις, που ακολουθούν, δεν αποτελούν απλά προσωπικές θέσεις, αλλά έχουν προκύψει ως αποτέλεσμα πολύχρονου διαλόγου με συναδέλφους εκπαιδευτικούς (που υπηρετούν το δημόσιο σχολείο ή την ιδιωτική εκπαίδευση), γονείς και μαθητές. Θα υπάρξουν αρκετοί, που θα τις υπερασπιστούν με πάθος, αλλά και πολλοί, που θα αντιδράσουν έντονα. Σε κάθε περίπτωση δεν διεκδικώ το αλάθητο, ωστόσο όμως μπορεί κανείς να δει μερικές από τις προτάσεις αυτές ως βάση για συζήτηση.

Ζητώ συγνώμη, που δεν μπορώ να εντάξω τις προτάσεις αυτές στους 12 άξονες, που έχει καθορίσει η Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων στο πλαίσιο του Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου για την Παιδεία. Το θεωρώ όμως αδύνατο, αφού αρκετές από αυτές ανήκουν σε περισσότερες από μία κατηγορίες.

Η 20σέλιδη πρόταση κατατέθηκε τα ξημερώματα των Θεοφανείων στη σελίδα http://dialogos.minedu.gov.gr, ωστόσο μέχρι σήμερα (7/1/2016) δεν έχει αναρτηθεί, που μπορεί να σημαίνει ότι, κόπηκε από τη λογοκρισία ή ότι ο Διαχειριστής της πλατφόρμας έχει μεγάλο φόρτο εργασίας! Μην ανησυχείς όμως. Δεν θα σε αναγκάσω να τη διαβάσεις με τη μία. Θα δημοσιεύεται σε «μικρά» εύπεπτα επεισόδια, ξεκινώντας από τα δύο πρώτα θέματα, Γραμματείες στα σχολεία και απουσίες μαθητών.

1) Γραμματείες στα σχολεία

Οι σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για να λειτουργήσουν, χρειάζονται γραμματειακή υποστήριξη. Απαιτείται μόνιμο προσωπικό, τουλάχιστον 1 διοικητικός υπάλληλος ανά σχολική μονάδα. Ακόμη κι αν υπάρχουν εκπαιδευτικοί με μειωμένο ωράριο ή αν υποχρεώνονται από το Διευθυντή της σχολικής μονάδας να εκτελούν εκ περιτροπής χρέη γραμματείας, το σχολείο δε μπορεί να λειτουργήσει κανονικά. Το παραπάνω συμπέρασμα αφορά όλες τα σχολεία μεγάλα ή μικρά, κεντρικά ή περιφερειακά, ακόμα και αυτά, που δε βρίσκονται σε μεγάλα αστικά κέντρα.

2) Απουσίες μαθητών

α) Κατάργηση των απουσιών

Η κατάργηση των απουσιών, θα απάλλασσε τα Γυμνάσια και τα Λύκεια από ένα τεράστιο γραφειοκρατικό βάρος. Το πιο χρονοβόρο και αντιπαραγωγικό τμήμα του διοικητικού έργου σε μια σχολική μονάδα Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, που έχει μάλιστα και υψηλό οικονομικό κόστος, αφορά την καταχώρηση και δικαιολόγηση των απουσιών, καθώς και την ενημέρωση των κηδεμόνων για τις απουσίες των παιδιών τους.

Άλλωστε η διατήρηση του θεσμού των απουσιών, όπως θα αποδείξω, δεν έχει νόημα. Υποτίθεται ότι, για να συμμετέχει ένας μαθητής στις εξετάσεις της περιόδου Μαΐου-Ιουνίου, θα πρέπει να έχει συμπληρώσει ένα ελάχιστο όριο παρουσιών. Γι’ αυτό δεν επιτρέπεται να ξεπεράσει έναν μέγιστο αριθμό απουσιών, ο οποίος μάλιστα είναι διαφορετικός ανάλογα με την επίδοση του μαθητή. Για παράδειγμα στα Ενιαία Λύκεια επιτρέπονται 114 απουσίες στο σύνολο, από τις οποίες όσες είναι πάνω από τις 50, θα πρέπει να είναι δικαιολογημένες από κηδεμόνα ή από γιατρό. Ο αριθμός αυξάνεται κατά 50 (σύνολο 164), για όσους μαθητές έχουν μέσο όρο βαθμολογίας πάνω από 15.

Αν όμως ο μαθητής μπορεί να ανταποκριθεί στις γραπτές εξετάσεις, τι νόημα έχει πόσες απουσίες έχει κάνει; Μαθητής, ο οποίος λείπει από το σχολείο μία μέρα, στην οποία πραγματοποιείται περίπατος ή σχολική γιορτή ή οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα εκτός μαθήματος παίρνει απουσίες, οι οποίες μετρούν εξίσου, όπως και όταν απουσιάζει από το μάθημα. Αντίθετα μαθητής, που είναι σωματικά παρών, αλλά δεν παρακολουθεί το μάθημα, επειδή ασχολείται με κάποιο άλλο μάθημα (μαθητές Γ΄ Λυκείου) ή ακούει μουσική ή κοιμάται ή κάνει φασαρία παρενοχλώντας την εκπαιδευτική διαδικασία, δεν παίρνει απουσία, εκτός και αν απομακρυνθεί από τον διδάσκοντα με ωριαία αποβολή, το οποίο στην πράξη απαγορεύεται, αφού δεν επιτρέπεται να απομακρυνθεί μαθητής από την αίθουσα.

β) Δικαιολογημένες – Αδικαιολόγητες απουσίες

Ο διαχωρισμός των απουσιών σε δικαιολογημένες και αδικαιολόγητες είναι παράλογος. Μαθητής με 51 αδικαιολόγητες απουσίες μένει στην ίδια τάξη, ενώ η φοίτηση ενός μαθητή με 164 απουσίες (με δικαιολογημένες όσες είναι πάνω από τις 50) θεωρείται επαρκής. Η δικαιολόγηση των απουσιών είναι επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία και απαιτεί πολλές εργατοώρες από τους εκπαιδευτικούς ή το διοικητικό προσωπικό των σχολείων αλλά και από τους γονείς, οι οποίοι πρέπει να προσέρχονται στα σχολεία σε μέρες και ώρες εργάσιμες.

Αν παρόλα αυτά θεωρηθεί απαραίτητο να συνεχιστεί ό όρος δικαιολογημένες απουσίες, θα πρέπει να μπορεί να γίνεται ηλεκτρονικά, μέσω Internet, χωρίς να απαιτείται η φυσική παρουσία του κηδεμόνα στο σχολείο.

Εξάλλου η δικαιολόγηση των απουσιών από τον κηδεμόνα, ο οποίος δηλώνει (συχνά ψευδώς) ότι, το παιδί του ήταν άρρωστο ή προσκομίζει χαρτί από γιατρό (ο οποίος συχνά δεν έχει εξετάσει τον μαθητή), θα μπορούσε απλά να αντικατασταθεί από μία δήλωση, στην οποία να φαίνεται ότι, ο κηδεμόνας έλαβε γνώση για την απουσία του μαθητή από το σχολείο.

γ) Καταχώρηση απουσιών

Αν, παρά την παραπάνω επιχειρηματολογία, η πολιτεία θεωρεί ότι, είναι απαραίτητο να συνεχίσει να υπάρχει όριο στις απουσίες, τότε θα πρέπει οπωσδήποτε να αλλάξει ο τρόπος καταχώρησής τους. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να γίνεται ηλεκτρονικά από τον διδάσκοντα με τρόπο παρόμοιο με αυτόν, που χρησιμοποιείται στο χώρο της εστίασης για τη λήψη παραγγελιών. Αυτό θα εξασφάλιζε μεγάλο δημοσιονομικό αποτέλεσμα, αφού θα εξοικονομούνται χιλιάδες εργατοώρες, θα μειώνονταν οι ανάγκες για διοικητικό προσωπικό και θα εξοικονομούνταν τόνοι γραφικής ύλης.

Να τονιστεί ότι, για κάθε τμήμα γενικής παιδείας και κατεύθυνσης (στα γενικά λύκεια) απαιτούνται τουλάχιστον 4 απουσιολόγια κατά τη διάρκεια της χρονιάς, καθώς και 1 βιβλίο καταχώρησης απουσιών, ενώ στα περισσότερα σχολεία υπάρχουν και ειδικά τυπωμένα «μπλοκάκια» για τη δικαιολόγηση των απουσιών από τους κηδεμόνες. Για να μην αναφέρω και την ανάγκη ύπαρξης αποθηκευτικού χώρου για όλη αυτή την άχρηστη γραφική ύλη.

δ) Απουσίες μαθητών Γ΄ Λυκείου

Οι μαθητές της Γ΄ Λυκείου σταματούν να πηγαίνουν στο σχολείο 1 με 2 μήνες πριν τη λήξη των μαθημάτων, προκειμένου να προετοιμαστούν καλύτερα για τις πανελλαδικές εξετάσεις. Μάλιστα προσκομίζουν δικαιολογητικά από γιατρούς, τα οποία είναι εντελώς ψευδή. Έτσι, σε κάποιο βαθμό, οι μαθητές διαχωρίζονται σε αυτούς, που έχουν γνωστό κάποιο γιατρό ή που μπορούν να πληρώσουν για κάποιο δικαιολογητικό και στους υπόλοιπους, που κινδυνεύουν να μείνουν από απουσίες. Πρόκειται για μία γελοία κατάσταση, που συνεχίζεται πολλά χρόνια τώρα.

Αντίθετα, θα μπορούσε ο αριθμός των απουσιών των μαθητών της Γ΄ Λυκείου να μειωθεί π.χ. στις 50 απουσίες ανά έτος, αλλά να δίνεται η δυνατότητα, σε όσους μαθητές το επιθυμούν, τον τελευταίο μήνα πριν από τη λήξη του σχολικού έτους να μην έρχονται στο σχολείο, χωρίς να παίρνουν απουσίες.

Συντάκτης: Βαρδακώστας Γιώργος Καθηγητής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ΠΕ04 Φυσικός Msc Μεταπτυχιακή εξειδίκευση καθηγητών φυσικών επιστημών