Οι διεθνείς διακρίσεις και επιτυχίες των τμημάτων και των ερευνητικών και φοιτητικών ομάδων των ελληνικών πανεπιστημίων μας κάνουν όλους υπερήφανους για το δυναμικό που αναδεικνύετε και το έργο που με φιλοτιμία παράγετε, μέσα σε αντίξοες συνθήκες. Θερμά συγχαρητήρια, αναφέρει η βουλευτής Δράμας και τομεάρχης Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής στις εργασίες της 95ης Συνόδου των Πρυτάνεων.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχει το πρόβλημα βίας και ανομίας σε ορισμένα ελληνικά εδώ και χρόνια που έχει ξεπεράσει κάθε όριο.

Εγκληματικές πράξεις, περιστατικά βίας, διακίνηση και χρήση ναρκωτικών, προπηλακισμοί καθηγητών και φοιτητών, καταλήψεις, χώροι των ελληνικών Πανεπιστημίων να έχουν μετατραπεί σε ορμητήρια και αποθήκες πυρομαχικών ακραίων ομάδων και λοιπών συλλογικοτήτων που πολλές φορές βρίσκονται σε «αγαστή» συνεργασία με το κοινό έγκλημα. Ας μην γελιόμαστε αυτή είναι η εικόνα ορισμένων Πανεπιστημίων εδώ και πολλά χρόνια… εσείς ως Πρυτάνεις το γνωρίζετε καλύτερα αφού το βιώνετε καθημερινά.

Πρόσφατα, όλοι μας αγανακτήσαμε μπροστά στο προσβλητικό θέαμα της διαπόμπευσης του Πρύτανη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Εικόνες ντροπής για μια κοινωνία που θέλει να λέει ότι ασπάζεται τις αξίες της ελευθερίας, της αξιοπρέπειας, της Δημοκρατίας.

Όλοι έχουμε μερίδιο ευθύνης για αυτήν την απαράδεκτη κατάσταση. Η επίσημη Πολιτεία, οι πολιτικοί, η ακαδημαϊκή κοινότητα, η Αστυνομία και οι Αρχές που ανεχτήκαμε χρόνια τώρα τέτοιες πράξεις και φροντίσαμε να τις κρύψουμε καλά κάτω από το χαλί.

Ένα ζήτημα ανομίας που επιτρέψαμε στο όνομα της ελευθερίας, συγχέοντας την με την ασυδοσία, να γίνει τόσο τεράστιο που τρομοκρατεί μεγάλο μέρος της κοινωνίας, παραβιάζοντας συλλήβδην τις ατομικές ελευθερίες, δεν είναι από αυτά που προσφέρονται για λεονταρισμούς, επίδειξη πολιτικής ισχύος και συναγωνισμό δημοκρατικότητας.

Το καλοκαίρι του 2019 λίγους μήνες μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από τη ΝΔ, η Κυβέρνηση έφερε το πρώτο, εμβληματικό Νομοσχέδιο που αφορούσε το άσυλο, στην προσπάθειά της να στείλει ξεκάθαρο μήνυμα στις ομάδες των τραμπούκων που λυμαίνονται τα Πανεπιστήμια της χώρας.

Εξομοιώνοντας τότε τον πανεπιστημιακό χώρο με κάθε άλλο δημόσιο χώρο, πίστεψε ότι θα δώσει λύση στο πρόβλημα. Τότε είχαμε τονίσει ότι η εξομοίωση αυτή αποτελεί μεγάλη παγίδα που θα οδηγήσει σε ισοπέδωση και ΔΕΝ θα επιλύσει το θέμα της βίας και ανομίας στα ΑΕΙ.

Η αποκατάσταση της ουσίας του πανεπιστημιακού ασύλου ως προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας ήταν μόνον μια καλή αρχή. Έδειχνε μια πρόθεση αποκατάστασης της κανονικής λειτουργίας των πανεπιστημίων. Μέχρι εκεί όμως μπορούσε να φτάσει.

Το νομοθετικό πλαίσιο άλλωστε υπάρχει ήδη από το 2011. Η πολιτική βούληση έλειπε.

Τελικά, ο Νόμος 4623 που ψηφίστηκε το καλοκαίρι του 2019 από τη ΝΔ δεν απάλλαξε τα ΑΕΙ από τα τεράστια προβλήματά τους. Ήταν μια επικοινωνιακή προσπάθεια εντυπώσεων και μόνο. Δεν έλυσε κανένα από τα προβλήματα της Παιδείας και της πολιτικής ανεπάρκειας.

Το είχαμε επισημάνει από τότε αναλαμβάνοντας μεγάλο πολιτικό κόστος. Οι θέσεις μας λοιδορήθηκαν και στοχοποιήθηκαν.

Το Υπουργείο Παιδείας επαναφέρει ΣΗΜΕΡΑ το θέμα της ασφάλειας δημιουργώντας Ειδικό Τμήμα της Ελληνικής Αστυνομίας που θα εδρεύει στα Πανεπιστήμια. Ουσιαστικά το ίδιο το Υπουργείο υπονομεύει τον Νόμο για το Άσυλο που το ίδιο έφερε 1,5 χρόνο πριν.

Δυστυχώς, επιβεβαιωθήκαμε όταν λέγαμε ότι ο συγκεκριμένος Νόμος δεν θα είχε τα επιθυμητά αποτελέσματα. Και για ακόμη μια φορά, με εμμονικό τρόπο η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας αγνοεί τις αντιδράσεις των Πρυτάνεων, των ακαδημαϊκών και των πολιτικών κομμάτων.

Αγνοεί επιδεικτικά όσους υποστηρίζουν ότι τα φαινόμενα βίας και τραμπουκισμού στα πανεπιστήμια δεν είναι θέμα περισσότερης αστυνομίας και επιπρόσθετης ποινικής αντιμετώπισης.

Η  φύλαξη του προσωπικού και των χώρων των Πανεπιστημίων και η ομαλή ακαδημαϊκή λειτουργία δεν διασφαλίζονται με τη σύσταση ειδικού τμήματος της ΕΛ.ΑΣ. που θα εδρεύει στο πανεπιστήμιο.

Η ίδρυση του Σώματός αυτού θα δημιουργήσει πολύ περισσότερα προβλήματα από αυτά που επιθυμεί να λύσει. Αλήθεια η εικόνα ενός αστυνομικού σταθμού μέσα σε ένα Πανεπιστήμιο πώς ακριβώς μας φαίνεται; Είμαστε σύμφωνοι σε αυτό;

Η πρωτοφανής αυτή επιλογή της κυβέρνησης δεν εφαρμόζεται σε κανένα Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο. Όπου φυσικά υπάρχουν υπηρεσίες φύλαξης, που αναφέρονται στις Πανεπιστημιακές Αρχές και τις Διοικήσεις των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων. Άλλωστε πλέον η ΕΛ.ΑΣ. μπορεί εκ του νόμου να παρεμβαίνει στο Πανεπιστήμιο, όπως άλλωστε ισχύει και για όλη την υπόλοιπη επικράτεια.

Η ασφάλεια των Πανεπιστημίων και η αντιμετώπιση του κοινού εγκλήματος ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ Ειδικά Σώματα της Αστυνομίας και διαφορετικές στολές.

Η ασφάλεια των Πανεπιστημίων και τα επιχειρησιακά σχέδια της ΕΛΑΣ πρέπει να διαμορφώνονται με βάση τις ιδιαιτερότητες των πανεπιστημιακών χώρων, τα χωροταξικά χαρακτηριστικά τους και σε συνεργασία με τις πανεπιστημιακές αρχές. Λύσεις για μια αποτελεσματική πανεπιστημιακή υπηρεσία φύλαξης υπάρχουν ( το παράδειγμα της Δημοτικής Αστυνομίας).

Στόχος θα έπρεπε να είναι:

– η ενίσχυση των υπηρεσιών φύλαξης ώστε να επιτυγχάνεται καλύτερη επιτήρηση των χώρων και αποτροπή των έκνομων πράξεων

–  η στελέχωση των πανεπιστημίων με ειδικά εκπαιδευμένο σώμα φυλάκων, χρηματοδοτούμενο και εποπτευόμενο από το Υπουργείο Παιδείας, που θα εποπτεύεται και θα λογοδοτεί στις πρυτανικές αρχές και θα μπορεί να καλεί άμεσα την αστυνομία αν τελούνται εγκληματικές πράξεις.

Βασική προϋπόθεση βέβαια αποτελεί ότι και οι εκάστοτε Πρυτανικές Αρχές έχουν διαμορφώσει την απαιτούμενη κουλτούρα να επιτελούν το έργο που, εκ της θέσεώς τους, τούς έχει ανατεθεί και αυτό θα πρέπει να το αποδεικνύουν στην πράξη.

Επίσης, προϋποθέτει την ξεκάθαρη πολιτική καταδίκη και την απόρριψη των αντιδημοκρατικών πρακτικών των ομάδων εκείνων που επιβάλλουν καθεστώς ανομίας. Σε αντίθετη περίπτωση είναι αυτές οι ίδιες (οι Πρυτανικές Αρχές) που αφήνουν χώρο τόσο στην επικράτηση μιας αστυνομοκρατούμενης αντίληψης, όσο και στη διαιώνιση της βίας και ανομίας στα Πανεπιστήμιά τους.

Όσο δεν είναι ανεκτή η μετατροπή των ΑΕΙ σε ορμητήρια μπαχαλάκηδων και έδρα κάθε παρανομίας άλλο τόσο δεν μπορεί ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο να αστυνομοκρατείται.

Λύσεις υπάρχουν με σεβασμό στο αυτοδιοίκητο των ΑΕΙ, που για να λειτουργήσουν μας χρειάζονται όλους: κυβέρνηση, αντιπολίτευση, ακαδημαϊκή κοινότητα, φοιτητές.

Το νομοθετικό πλαίσιο υπάρχει από το 2011 (N. 4009/2011 – ΠΑΣΟΚ – Νόμος Διαμαντοπούλου). Η πολιτική βούληση έλειπε. Επί Αρβανιτόπουλου ξεκίνησε η αποδόμησή του και επί ΣΥΡΙΖΑ ολοκληρώθηκε η κατάργηση μιας προοδευτικής μεταρρύθμισης.

Επανερχόμαστε ελπίζοντας ότι η Κυβέρνηση αυτή τη φορά θα ακούσει όσα διαχρονικά και με συνέπεια υπερασπιζόμαστε. Θέλουμε:

–      ελεύθερα, ασφαλή, Δημοκρατικά Πανεπιστήμια

–      βελτίωση του νόμου-πλαίσιο ώστε να λογοδοτεί η Διοίκηση των Πανεπιστημίων

–      πανεπιστημιακό σώμα και οργάνωση της φύλαξης  των Πανεπιστημίων, που θα την αποφασίζει η ίδια η πανεπιστημιακή κοινότητα και

–      Έλεγχο και χρήση ακαδημαϊκών ταυτοτήτων για την πρόσβαση σε χώρους που κρίνουν οι διοικήσεις των πανεπιστημίων.

Όσο η κυβέρνηση επιμένει στη σημερινή της μοναχική αστυνομοκρατική προσέγγιση, το πρόβλημα θα παραμένει δηλώνοντας την παρουσία του σε κάθε επόμενο ντροπιαστικό περιστατικό που θα δει τα φώτα της δημοσιότητας.

Σύμφωνα με τις εξαγγελίες του Υπουργείου θα διατεθούν 30 εκατομμύρια ευρώ για έργα φύλαξης. Δηλαδή το 1/3 του προϋπολογισμού του 2021 για τα πανεπιστήμια.

Τα χρήματα αυτά όμως θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την κάλυψη των τεράστιων αναγκών και ελλείψεων που διαχρονικά υπάρχουν στα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα της χώρας σε αίθουσες, εξοπλισμό και υποδομές που αναδείχθηκαν και διογκώθηκαν ακόμη περισσότερο λόγω των συνθηκών που έχει επιβάλλει η πανδημία.

Την ίδια ώρα η Υπουργός αιφνιδιάζει – για ακόμη μια φορά – μαθητές και οικογένειες θεσπίζοντας τη βάση εισαγωγής στα ΑΕΙ, η οποία μάλιστα θα ισχύσει από φέτος. Ένα μέτρο που γενικά είναι σωστό. Πρώτοι εμείς το στηρίζουμε. Έρχεται όμως στην πλέον ακατάλληλη στιγμή. Αλλάζει εν μια νυκτί τα δεδομένα για χιλιάδες μαθητές που κάτω από ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες, συνθήκες εγκλεισμού και στοιχειώδους τηλεκπαίδευσης προετοιμάζονται για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις. Ανεξήγητη βιασύνη και προχειρότητα από το Υπουργείο Παιδείας που επηρεάζει όμως τις ζωές και τις επιλογές χιλιάδων μαθητών.

Για ακόμη μια φορά το Υπουργείο ξεκινά ανάποδα.

Οι ευθύνες των εμπλεκομένων, και πρωταρχικά του Υπουργείου Παιδείας, είναι μεγάλες:

– Αντί να αποφασίσουμε πρώτα πόσα Πανεπιστήμια και ποιες σχολές θα πρέπει να συνεχίσουν να λειτουργούν μέσα από ένα σύστημα αξιολόγησης και σύνδεσης με έναν αναπτυξιακό σχεδιασμό, συζητάμε για το ποσοστό [τη βάση;] εισαγωγής στα ΑΕΙ. Πόσες Σχολές και Τμήματα Τεχνολογικής Κατεύθυνσης έχει η χώρα μας; Πόσα χρειάζεται;

–  Αντί να συζητάμε για τη σωστή και αποτελεσματική κατανομή των Τμημάτων, όταν έχουμε δεκάδες τμήματα με το ίδιο αντικείμενο (βλέπε π.χ. λογιστική) εμείς ξεκινάμε αντίστροφα

–  Αντί να επιλύσουμε το ζήτημα της υποστελέχωσης των Πανεπιστημίων και τη μη αναπλήρωση όσων Πανεπιστημιακών έχουν αποχωρήσει ή έχουν συνταξιοδοτηθεί, το Υπουργείο αναλώνεται σε μικροκομματικές διευθετήσεις

–  Αντί να αποφασίσουμε και να δρομολογήσουμε τη διαμόρφωση Εσωτερικών Κανονισμών και την πιστή εφαρμογή τους εμείς συζητάμε για επιβολή πειθαρχικών μέσω ενός Νόμου

– Αντί τα Πανεπιστήμιά μας να αποκτήσουν επιτέλους μακρόπνοο Προγραμματισμό σε 4ετη βάση, όπως όριζε και ο Ν. 3549/2007 [Γιαννάκου] και ο Ν. 4009/11 [Διαμαντοπούλου]) σε συνδυασμό με ένα εθνικό σχεδιασμό για την εκπαίδευση, σπαταλάμε πολύτιμο χρόνο με αλλεπάλληλες βραχύβιες νομοθετικές αλλαγές.

– Η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας αποδεικνύει την προχειρότητα και την αποσπασματικότητα με την οποία αντιμετωπίζει τα θέματα της εκπαίδευσης.

– Δεν κατανοεί ότι για να υπάρχουν αποτελέσματα στην εκπαίδευση χρειάζεται μακροχρόνιος εκπαιδευτικός σχεδιασμός, με διάλογο και συναίνεση ,ώστε να μην αναιρείται  από την επόμενη κυβέρνηση  ή και την διάδοχη ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας η εκπαιδευτική πολιτική.  Οι fast-track πολιτικές είναι καταδικασμένες σε αποτυχία.

– Αντί να καταθέσει μια συνολική πολιτική για την εκπαίδευση στο Λύκειο, Γενικό και Επαγγελματικό και την Κατάρτιση «σαλαμοποίησε» τη ρύθμιση, ξεχωρίζοντας το ΓΕΛ από το ΕΠΑΛ, αγνοώντας  όλα τα δεδομένα και τα στοιχεία που μας κατατάσσουν στην Ε.Ε. την πρώτη χώρα σε αποφοίτους γενικής εκπαίδευσης περίπου στο 70 – 75% και στην επαγγελματική στο 25 – 30% Η ριζική μεταρρύθμιση του Λυκείου αποτελεί προϋπόθεση, για την επίλυση μεταξύ άλλων και του θέματος  της εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.

– Υποστηρίζουμε τη θεσμοθέτηση Εθνικού Απολυτηρίου Λυκείου (ΓΕΛ και ΕΠΑΛ) με χρήση τράπεζας θεμάτων για την ενιαία αξιολόγηση των μαθητών, ως προαπαιτούμενο για την πρόσβαση στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Υποστηρίζουμε την εισαγωγή των μαθητών σε Σχολές της Ανώτατης Εκπαίδευσης και όχι σε τμήματα, με δυνατότητα των Τμημάτων και των Σχολών της Ανώτατης Εκπαίδευσης να καθορίζουν τα κριτήρια για την εισαγωγή σε αυτές με συντελεστές βαρύτητας.

Για όλα αυτά τα θεμελιώδη δεν έχουμε ακούσει τίποτα από την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας. Εμείς, ως Κίνημα Αλλαγής, είπαμε από την πρώτη μέρα ότι θέλουμε να συμβάλουμε θετικά, αλλά οι λύσεις θέλουμε να είναι συναινετικές και αποτελεσματικές.

Όχι αποσπασματικές ενέργειες και επικοινωνιακά πυροτεχνήματα. Ο κόσμος προχωρά, η 4η Βιομηχανική Επανάσταση είναι εδώ με την εκπαίδευση να αποτελεί το βασικό όχημα προς το μέλλον.

Τα Πανεπιστήμιά μας παρ’ όλα τα προβλήματά τους βελτιώνουν διαρκώς τη θέση τους στις διεθνείς κατατάξεις και αποτελούν σημαντικά κέντρα αριστείας και έρευνας. Όσο όμως αφήνουμε τον χρόνο να περνά, όσο δεν προχωράμε σε γενναίες και ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις, μετά από ουσιαστικό διάλογο, συγκλίσεις και συναινέσεις, χάνεται ακόμη μια ευκαιρία για τη χώρα και τα πανεπιστήμιά μας.

Ευχαριστώ πολύ.