Ερώτηση κατέθεσε η , βουλευτής Δράμας, προς την Υπουργό Παιδείας με θέμα: Απαράδεκτη η μη κατοχύρωση επαγγελματικών δικαιωμάτων των πτυχιούχων των Προγραμμάτων Διαχείρισης Εκκλησιαστικών Κειμηλίων των Α.Ε.Α.

Η ερώτηση

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Διαχειριστών–Συντηρητών Πολιτιστικών Δημιουργιών Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης με έδρα τη Θεσσαλονίκη, που είναι το συλλογικό όργανο των πτυχιούχων των Προγραμμάτων Διαχείρισης Εκκλησιαστικών Κειμηλίων (Δ.Ε.Κ.) που λειτουργούν στις Ανώτατες Εκκλησιαστικές Ακαδημίες (Α.Ε.Α.) Αθηνών και Θεσσαλονίκης με σκοπό τη διεκδίκηση της κατοχύρωσης των επαγγελματικών δικαιωμάτων των πτυχιούχων των ως άνω Α.Ε.Ι., καθώς το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο τους οδηγεί σε εργασιακό αποκλεισμό από τον χώρο της συντήρησης των πολιτιστικών αγαθών (σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα), παρά το γεγονός ότι ακριβώς η συντήρηση των πολιτιστικών δημιουργιών είναι το αντικείμενο των σπουδών τους.

Το πρόγραμμα σπουδών του τμήματος «Διαχείριση Εκκλησιαστικών Κειμηλίων» των Ανώτατων Εκκλησιαστικών Ακαδημιών, είναι τετραετούς φοίτησης, όπως όλων των Α.Ε.Ι. της χώρας και αντιστοιχεί σε 240 ECTS, συν εκπόνηση πτυχιακής εργασίας που αντιστοιχεί σε επιπλέον 10 ECTS. Το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών διαθέτει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που απαιτούνται για την κατάρτιση και εκπαίδευση Συντηρητών, σύμφωνα με το κείμενο της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Οργανισμών Συντήρησης E.C.C.O. «Professional Guidelines III».

Με την ολοκλήρωση των σπουδών, ο κάθε πτυχιούχος του Προγράμματος Δ.Ε.Κ. λαμβάνει Παράρτημα Διπλώματος 2 που έχει συνταχθεί σύμφωνα με το υπόδειγμα που ανέπτυξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Συμβούλιο της Ευρώπης και η UNESCO/CEPES.

Σε αυτό περιγράφονται οι ικανότητες που αποκτήθηκαν και αφορούν ρητώς στις διαδικασίες και πρακτικές συντήρησης όπως αυτές της διαχείρισης, αναγνώρισης, έρευνας, αξιολόγησης, διάγνωσης, τεκμηρίωσης, αποτύπωσης, αποκατάστασης και διατήρησης κειμηλίων και αντικειμένων πολιτισμού.

Το 2013 το Υπουργείο Εργασίας μέσω του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. έχει καταχωρημένα λεπτομερώς στο Μητρώο του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων (Ε.Π.Π.) το σύνολο των γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων των αποφοίτων των προγραμμάτων Δ.Ε.Κ. των Α.Ε.Α. αναγνωρίζοντας έτσι τα επαγγελματικά τους προσόντα και ρητώς αναφέρεται ότι μπορούν «να αναλαμβάνουν την ολοκληρωμένη μελέτη και συντήρηση» αντικειμένων πολιτισμού.

Παρόλα τα παραπάνω, οι πτυχιούχοι των προγραμμάτων Δ.Ε.Κ. των Α.Ε.Α. δεν είναι ενταγμένοι μισθολογική βαθμίδα ΠΕ και ως εκ τούτου δεν μπορούν να λάβουν άδεια ασκήσεως επαγγέλματος Συντηρητή Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης. Συνεπώς αποκλείονται από προκηρύξεις προσλήψεως προσωπικού που κατά καιρούς εκδίδονται από τους δημόσιους φορείς και παράλληλα δεν μπορούν να ασκήσουν ελεύθερα το επάγγελμα.

Σημειώνεται ότι η ένταξη σε μισθολογική βαθμίδα ΠΕ προβλεπόταν ρητά ότι οφείλει να γίνει με την έκδοση απλής Υπουργικής Απόφασης (παρ. 3, άρθρο 5, ν. 3432/2006) κάτι που όμως η ηγεσία του ΥΠΑΙΘ αρνείται να κάνει εδώ και 16 έτη.

Επιπροσθέτως, το εν γένει νομικό πλαίσιο αλλά και η παράγραφος 4 του άρθρου 17 του νόμου 3432/2006 περιορίζει αναίτια και αντισυνταγματικά τα εργασιακά δικαιώματα των πτυχιούχων των ως άνω Α.Ε.Ι., ορίζοντας ότι: «Το πτυχίο των Α.Ε.Α. δεν παρέχει δικαίωμα διορισμού στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Δημόσια Εκπαίδευση. Οι απόφοιτοι των Α.Ε.Α. προσλαμβάνονται αποκλειστικά στις υπηρεσίες της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ελλάδα».

Παρά ταύτα, τα νομικά πρόσωπα της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ελλάδα «λόγω των περιορισμένων δυνατοτήτων τους» δεν προσλαμβάνουν το εν λόγω προσωπικό στις υπηρεσίες τους σύμφωνα και με τις υπ’ αριθ. πρωτ. 610/13.2.2018, 4512/8.10.2018 και 4068/7.10.2020 επιστολές της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου προς το Υπ. Παιδείας, με τις οποίες η Δ.Ι.Σ. ζητά ρητά την τροποποίηση του εν λόγω άρθρου 17§4 ν.3432/2006, «ώστε οι απόφοιτοι των προγραμμάτων Δ.Ε.Κ. των Α.Ε.Α. να μπορούν να εργαστούν και εκτός της Εκκλησίας».

Συνεπώς, τον «νόμιμο» αποκλεισμό από την απασχόληση στο Δημόσιο και τον Ιδιωτικό τομέα, συμπληρώνει και η de facto άρνηση των εκκλησιαστικών νομικών προσώπων να απασχολήσουν τους πτυχιούχους των προγραμμάτων Δ.Ε.Κ., παγιδεύοντας με αυτό τον τρόπο στην υποχρεωτική ανεργία αποφοίτους Δημόσιου Α.Ε.Ι. λόγω ακριβώς του πτυχίου τους. Φυσικά το πρόβλημα λαμβάνει ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις αν αναλογιστεί κανείς ότι μεγάλο μέρος των πτυχιούχων έχουν προχωρήσει σε μεταπτυχιακές σπουδές λαμβάνοντας έναν ή και δύο μεταπτυχιακούς τίτλους, οι οποίοι καθίστανται ¨άκυροι¨ επαγγελματικά διότι με βάση το ισχύον πλαίσιο τα επαγγελματικά δικαιώματα απορρέουν από τον βασικό τίτλο σπουδών και όχι από τον μεταπτυχιακό. Πολύ σύντομα μάλιστα θα έχουμε και τους πρώτους συναδέλφους κατόχους διδακτορικού διπλώματος στους οποίους επίσης δε θα αναγνωρίζονται επαγγελματικά δικαιώματα.

Παρά τα παραπάνω και ενώ η Δ.Ι.Σ., με την υπ’ αριθ. πρωτ. 2689/24.6.2021 επιστολή προς την Υπουργό Παιδείας κα Νίκη Κεραμέως, ζητά ξανά «να κατοχυρωθούν πλήρως τα επαγγελματικά δικαιώματα όλων των αποφοίτων των Προγραμμάτων Σπουδών Διαχείρισης Εκκλησιαστικών Κειμηλίων των Α.Ε.Α. από την έναρξη της λειτουργίας τους μέχρι σήμερα», το Υπουργείο Παιδείας τον Ιούλιο του 2021 ψήφησε τον Νόμο 4823/2021 με τον οποίο καταργούνται τα Προγράμματα Διαχείρισης Εκκλησιαστικών Κειμηλίων (Δ.Ε.Κ.) των Ανώτατων Εκκλησιαστικών Ακαδημιών (Α.Ε.Α.) Θεσσαλονίκης και Αθηνών, με το αιτιολογικό ότι οι πτυχιούχοι τους δεν έχουν επαγγελματική αποκατάσταση (!), χωρίς φυσικά να παραδέχεται ότι αυτό οφείλεται αποκλειστικά στην παράλειψη της Πολιτείας να κατοχυρώσει επαγγελματικά δικαιώματα με την έκδοση των σχετικών κανονιστικών πράξεων. Επιπλέον φρόντισε και κατήργησε την παρ. 3, αριθ. 5, ν. 3432/2006, που όριζε ρητά ότι η ένταξη σε μισθολογική βαθμίδα ΠΕ οφείλει να γίνει με την έκδοση απόφασης του υπουργού Παιδείας.

Για την θεραπεία δε του προβλήματος της μη κατοχύρωσης των επαγγελματικών δικαιωμάτων των πτυχιούχων των Α.Ε.Α. το άρθρο 164, παρ. 1, 2, 3, 4, & 5, του ψηφισθέντος νόμου 4823/2021, ορίζει ότι οι πτυχιούχοι των προγραμμάτων Δ.Ε.Κ. θα πρέπει να επιδιώξουν να εισαχθούν αποκλειστικά μέσω κατατακτηρίων εξετάσεων στο Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης¨ του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, ώστε να φοιτήσουν εκεί και να λάβουν από εκεί έναν επιπλέον Τίτλο σπουδών Α.Ε.Ι. με κατοχυρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα.

Τέλος, υπογραμμίζεται ότι το ΥΠΑΙΘ προέβη σε όλες τις παραπάνω νομοθετήσεις (νόμος 4823/2021) χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του Ανώτατου Επιστημονικού Συμβουλίου Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης (Α.Ε.Σ.), παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με τα αρ.5 & 6 του ν. 3432/2008 τέτοιου είδους τροποποιήσεις πραγματοποιούνται μόνο με τη σύμφωνη γνώμη του Α.Ε.Σ. Μάλιστα ενώ ο πρόεδρος του Α.Ε.Σ. απέστειλε πολυσέλιδη και μακροσκελέστατη εισήγηση η Υπουργός Παιδείας δεν την έλαβε υπόψιν.

Μετά τα ανωτέρω ερωτάται η κα Υπουργός:

Για ποιο λόγο για τη νομοθέτηση των διατάξεων του ν. 4823/2021 δεν έλαβε υπ’ όψιν την εισήγηση του προέδρου του Ανώτατου Επιστημονικού Συμβουλίου νυν μητροπολίτη Περιστερίου Γρηγορίου, την ύπαρξη της οποίας επιβεβαίωσε και ο τότε εκπρόσωπος της Δ.Ι.Σ. μητροπολίτης Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως κ. Αθηναγόρας κατά την τοποθέτησή του στη συνεδρίαση της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής τον Ιούλιο του 2021, στην οποία αναφέρονταν ως οφειλόμενη ρύθμιση η πλήρης κατοχύρωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των πτυχιούχων των προγραμμάτων Δ.Ε.Κ. των Α.Ε.Α., παρότι η κυρία Υπουργός όφειλε κατά το νόμο να το πράξει;

Σε ποιες ενέργειες θα προβείτε για την με άμεση νομοθετική ρύθμιση άρση του αντισυνταγματικού επαγγελματικού αποκλεισμού των πτυχιούχων Δημόσιου Ανώτατου Κρατικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος, Δ.Ε.Κ. των Α.Ε.Α., που είναι αποτέλεσμα των μακροχρόνιων παραλήψεων της Διοίκησης, διότι δεν έλαβε μέριμνα εδώ και 16 έτη για την έκδοση των σχετικών αποφάσεων που προέβλεπε ο νόμος 3432/2006;

Προτίθεστε, για να αρθούν τα επαγγελματικά αδιέξοδα των πτυχιούχων του τμήματος «Διαχείρισης Εκκλησιαστικών Κειμηλίων», να καταργήσετε ή να τροποποιήσετε την ισχύουσα διάταξη του άρθρου 17§4 του νόμου 3432/2006 σύμφωνα με το οποίο οι απόφοιτοι των Ανωτάτων Εκκλησιαστικών Ακαδημιών προσλαμβάνονται αποκλειστικώς στις υπηρεσίες της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ελλάδα, ώστε να μπορέσουν να εργαστούν στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα;

Προτίθεστε να προβείτε στην έκδοση της σχετικής υπουργικής απόφασης ώστε να ενταχθούν στην μισθολογική βαθμίδα ΠΕ Συντηρητών Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης αντίστοιχα με τα προσόντα τους, όπως αυτά ορίζονται στο Μητρώο Επαγγελματικών Προσόντων του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων του ΕΟΠΠΕΠ για τους πτυχιούχους Δ.Ε.Κ. των Α.Ε.Α., για να μπορούν να εργαστούν σύμφωνα με το ΠΔ 104/2014 στη συντήρηση των πολιτιστικών αγαθών (Άρθρο 65, παρ. 10) «Προσόντα διορισμού ή πρόσληψης στον κλάδο ΠΕ Συντηρητών Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης ορίζονται: πτυχίο Ανώτατης Σχολής Συντηρητών Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης της ημεδαπής ή ισότιμο και αντίστοιχο της αλλοδαπής. […]»).