Τα βρίσκονται σε ανοδική πορεία και έχουν αποκτήσει εν πολλοίς ένα σωστό βηματισμό.

Κωνσταντίνος Αδριανουπολίτης
Εκπαιδευτικός – Ερευνητής
Αντιπρόεδρος Ε.Ε.Τ.Ε.Κ.

Η ανοδική πορεία είναι εμφανής διότι η προτίμηση των μαθητών προς αυτά αυξάνεται, οι σχολικές επιδόσεις βελτιώνονται και λόγω του προγράμματος ΜΝΑΕ, οι μαθητές των ΕΠΑ.Λ σημειώνουν πρωτιές έναντι των μαθητών ΓΕ.Λ, στη βαθμολογία των πανελλαδικών, σε πολλές πανεπιστημιακές σχολές μη θεωρητικής κατεύθυνσης, και η μαθητεία, η οποία χρήζει βελτιωτικών ρυθμίσεων εξακολουθεί να αποτελεί πόλο έλξης για τους απόφοιτους ΕΠΑ.Λ

Η Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση έχει υποστεί κατά το παρελθόν αλλεπάλληλες μεταρρυθμίσεις – αλλαγές οι οποίες δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι θυμίζουν πειραματόζωα.
Οι όποιες σχεδιαζόμενες αλλαγές, μπορεί να γίνουν με καλές προθέσεις, εάν όμως θίξουν τα βασικά δομικά στοιχεία των ΕΠΑ.Λ θα προκαλέσουν αναστάτωση και θα ανακόψουν την ανοδική τους πορεία.

Η επταμελής συμβουλευτική επιτροπή η οποία συστήθηκε από τη Γενική Γραμματεία Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Δια Βίου Μάθησης με σκοπό την υποβολή προτάσεων προς τον Γ.Γ Γεώργιο Βούτσινο για θέματα που αφορούν την οργάνωση και τη λειτουργία των ΕΠΑ.Λ. φαίνεται εκ πρώτης όψεως θετικό βήμα.
Προκύπτουν όμως κάποιες εύλογες απορίες:

1. Γιατί το Υ.ΠΑΙ.Θ δεν συγκρότησε μια αντίστοιχη επιτροπή για τα Γενικά Λύκεια τα οποία είναι ο «μεγάλος ασθενής»;

2. Τα σχεδιαζόμενα «Πρότυπα Επαγγελματικά Λύκεια» θα δια φοροποιούνται από τα αντίστοιχα Πρότυπα Γενικά Λύκεια σε ότι αφορά το στοιχείο της αριστείας, το περιεχόμενο σπουδών, τις οργανικές θέσεις του διδακτικού προσωπικού κ.λ.π..;
Για ποιο λόγο δεν γίνονται Πειραματικά;

Θα γίνει ίδρυση ή μετατροπή κάποιων ΕΠΑ.Λ σε Πρότυπα και τι σημαίνει συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων σε αυτά;
3. Θα αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο των Εργαστηριακών Κέντρων ή θα υπάρξουν βελτιώσεις στον κανονισμό λειτουργίας τους;

Επειδή και στο παρελθόν υπήρξαν σκέψεις από κάποιους για κατάργηση των Σ.Ε.Κ αλλά και Ε.Κ, διότι σε μεμονωμένες περιπτώσεις και μέχρι σήμερα (π.χ. Θεσσαλονίκη, Πειραιάς) υπάρχει δυσαρμονία μεταξύ Διευθυντών ΕΠΑ.Λ, Ε.Κ και ΙΕΚ, εν τούτοις δεν επιχειρήθηκε η κατάργησή τους.
Έγινε σε όλους κατανοητό ότι η εργαστηριακή διδασκαλία στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση αποτελεί την πεμπτουσία της και ότι το Εργαστηριακό Κέντρο αποτελεί διαχρονικά τον ακρογωνιαίο λίθο της.

Σε περιπτώσεις που εμφανίζεται ασυνεννοησία διευθυντών υπάρχουν διοικητικοί προϊστάμενοι, συντονιστές εκπαίδευσης για να επιληφθούν και να λύσουν τις διαφορές τους.
Εάν υπάρχουν κενά στο θεσμικό πλαίσιο να διορθωθούν. Οι διευθυντές και όλοι οι εκπαιδευτικοί υπηρετούν, κατά τη γνώμη μας, το συμφέρον της εκπαίδευσης και των μαθητών.
Εάν κάποιοι διευθυντές δε μπορούν να αντεπεξέλθουν σε αυτές τις υποχρεώσεις τους κακώς επιλέγηκαν σε θέσεις ευθύνης και θα πρέπει να παραιτηθούν από αυτές.

4. Η απόφαση σύστασης συμβουλευτικής επιτροπής με Α.Π. 160215/ΓΓ4/14-10-2019 αναφέρει ότι η διάρκεια της θητείας της είναι ένας μήνας και λήγει την 10-11-2019.
Εύλογη απορία σχετικά με την αξία του αποτελέσματος των εργασιών της επιτροπής δημιουργεί η περιορισμένου εύρους σύνθεση της επιτροπής, η περιορισμένη διάρκεια των εργασιών της, σε σχέση με τη σοβαρότητα του αντικειμένου της (ένας μήνας), καθώς επίσης και το γεγονός ότι δεν συμμετείχε κανείς (Διευθυντής, Υποδιευθυντής, Τομεάρχης) εκ μέρους των Εργαστηριακών Κέντρων, κανείς συντονιστής εκπαίδευσης ή και πρώην σχολικός σύμβουλος.

5. Εύλογη απορία προκαλεί η εμμονή στην ίδρυση Πρότυπων και όχι Πειραματικών Επαγγελματικών Λυκείων.

Τα Πρότυπα λειτουργούν, κυρίως ως σχολεία αριστείας και ελάχιστα ως Πειραματικά.
Στα Πρότυπα επικρατεί το στοιχείο της αριστείας, η οποία αποτυπώνεται διαφορετικά στα Γενικά Λύκεια από τα Επαγγελματικά Λύκεια.

Τα Επαγγελματικά Λύκεια παρέχουν εκτός του απολυτηρίου και πτυχίο ειδικότητας, γεγονός το οποίο τα διαφοροποιεί από τα Γενικά Λύκεια διότι εστιάζουν στην εφαρμοσμένη γνώση και τις δεξιότητες.

Εάν όμως λάβουμε υπόψη ότι ο πειραματισμός, η έρευνα και η καινοτομία θα πρέπει να είναι τα βασικά συστατικά ενός Πειραματικού ΕΠΑ.Λ., τότε εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι τα Πρότυπα δεν συνιστώνται για την Επαγγελματική Εκπαίδευση.

Εκείνο το οποίο αναμένεται να προκαλέσει αντιδράσεις στο εκπαιδευτικό προσωπικό είναι η απώλεια οργανικών θέσεων λόγω μη μετατροπής αλλά ίδρυσης νέας Πρότυπης σχολικής μονάδας, στην οποία θα καταλαμβάνουν θέσεις οι έχοντες τα περισσότερα τυπικά προσόντα.

Στην προκειμένη περίπτωση είναι απαραίτητο να διαφοροποιούνται τα κριτήρια για το εκπαιδευτικό προσωπικό, διότι δεν είναι το ίδιο σημαντική η ύπαρξη π.χ. διδακτορικών, ενώ τα στατιστικά στοιχεία (εκθέσεις ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ) δείχνουν ότι το υπάρχον προσωπικό των ΕΠΑ.Λ. είναι γενικά υψηλών προσόντων, τόσο επιστημονικά όσο και παιδαγωγικά.
Κάποιοι μεταφέρουν επίσης χρήσιμη εργασιακή – τεχνολογική εμπειρία από τον ιδιωτικό τομέα και κάποιοι άλλοι διαθέτουν μακρά εμπειρία στην σχολική εργαστηριακή διδασκαλία.

Εάν υπάρχουν σχεδιασμοί για εισαγωγικές εξετάσεις, κλήρωση μαθητών, απώλεια οργανικών θέσεων, μετακινήσεις εκπαιδευτικού προσωπικού, θα πρέπει κατά τη γνώμη μας να εγκαταλειφτούν.
Η μετατροπή κάποιων ΕΠΑ.Λ ή και συγκροτημάτων ΕΠΑ.Λ – Ε.Κ σε Πειραματικά είναι, πάλι κατά τη γνώμη μας, η καλύτερη λύση.

Ανησυχία επίσης προκαλεί η συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στα Πρότυπα ΕΠΑ.Λ χωρίς να διευκρινίζεται πως θα εφαρμοστεί αυτή η συμμετοχή και κυρίως ότι δεν υπήρξε διαβούλευση της συμβουλευτικής – γνωμοδοτικής επιτροπής με τους κοινωνικούς εταίρους.
Είναι δυνατόν να γνωμοδοτήσει η επιτροπή για τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων χωρίς να έχει προϋπάρξει διαβούλευση ή οποιαδήποτε συνεργασία μαζί τους;

Κλείνοντας σημειώνουμε ότι δεν διαβλέπουμε κίνδυνο, εκτός απροόπτου, από την κατάργηση των Ε.Κ. αλλά από την ίδρυση των Πρότυπων ΕΠΑ.Λ

Ίδωμεν