Εντονη συζήτηση για κατάργηση των Πανελλαδικών εξετάσεων σε πάνω από τις μισές σχολές από τη νέα χρονιά

ΜΙΝΑ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

Βήμα – βήμα τον οδικό χάρτη για το τρίπτυχο των αλλαγών στο Λύκειο, στην πρόσβαση στην τριτοβάθμια και στο μωσαϊκό των πτυχίων των πανεπιστημίων και ΤΕΙ προετοιμάζουν οι υποεπιτροπές του Εθνικού Διαλόγου για την Παιδεία, προκειμένου να καταρτιστεί μια συγκροτημένη πρόταση για τον τρόπο, αλλά και τον ρόλο επιλογής σπουδών και γνωστικών αντικειμένων.

Μελετώντας τα στοιχεία του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΚΑΝΕΠ) της ΓΣΕΕ για τον χάρτη της τριτοβάθμιας, τα μέλη των υποεπιτροπών οριστικοποιούν τις λεπτομέρειες του σχεδίου για το διετές Λύκειο, για την -σχεδόν καθ’ ολοκληρίαν- απελευθέρωση της εισαγωγής σε σχολές από τις εξετάσεις, αλλά και για την ευελιξία των προγραμμάτων σπουδών σε σχέση με την ακαδημαϊκή μονάδα του τμήματος. Οι τρεις αυτοί άξονες θίγονται από κοινού στο πλαίσιο της Επιτροπής Διαλόγου, που θα συνέλθει σε Ολομέλεια μόλις είναι έτοιμο το εν λόγω σχέδιο – Ολομέλεια που έτσι κι αλλιώς είχε προγραμματιστεί για μετά το Πάσχα. Πλην όμως, στις αλλαγές που και από τη σχολική χρονιά 2017-18 θα μπορούσαν να ισχύσουν συζητάτε στις επιτροπές η κατάργηση των Πανελλαδικών εξετάσεων για πάνω από τις μισές σχολές.

Διετές Λύκειο

“Το σημερινό τριετές Λύκειο ακυρώνεται από τις Πανελλαδικές εξετάσεις. Το σημερινό τριετές Γυμνάσιο δεν επαρκεί για να διαμορφώσει την πρώτη επιστημονική, ιστορική και φιλοσοφική συνείδηση των μαθητών. Επομένως, τετραετές Γυμνάσιο και διετές Λύκειο”, δήλωνε χαρακτηριστικά προ ημερών στο “Βήμα” ο πρόεδρος της Επιτροπής Διαλόγου, Αντώνης Λιάκος. Η βασική σκέψη της αντίστοιχης υποεπιτροπής αφορά ένα Γυμνάσιο απελευθερωμένο από τον εξεταστικοκεντρικό προσανατολισμό του και ένα Λύκειο ερευνητικού χαρακτήρα – με τις απαραίτητες δικλίδες, που θα το απελευθερώσουν και από τα φροντιστήρια. Σύμφωνα με πληροφορίες, δεν επιμένει στην υποχρεωτικότητα του διετούς Λυκείου – αν και από πλευράς υπουργείου Παιδείας επανειλημμένα θίγεται η 14χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση.

Μηχανογραφικά από νωρίς

Στις υποεπεξεργασία προτάσεις βρίσκεται η σκέψη να κατατίθενται (τα αντίστοιχα) “μηχανογραφικά” στην αρχή της δεύτερης και τελευταίας τάξης του νέου Λυκείου, προκειμένου η διενέργεια ή μη εισαγωγικών εξετάσεων στα πανεπιστημιακά τμήματα να κρίνεται από τη ζήτησή τους. Στόχος είναι σε κάθε περίπτωση να πριμοδοτούνται οι σπουδές σε αντικείμενα που αποτελούν πρώτη επιλογή ανά μαθητή. “Οι εξετάσεις πρέπει να περιοριστούν εκεί όπου απαιτούνται κάποιες ειδικές δεξιότητες και εκεί όπου οι υποψήφιοι είναι περισσότεροι από τις προσφερόμενες θέσεις. Στις λίγες σχολές υψηλού ανταγωνισμού”, ανέφερε σχετικά στην πρόσφατη συνέντευξή του ο Αντ. Λιάκος, συμπληρώνοντας: “Αν δώσουμε στα παιδιά τη δυνατότητα να ‘κυκλοφορούν’ μέσα στις σχολές, τη δυνατότητα συνδυαστικών πτυχίων, πτυχίων πρώτης και δεύτερης ειδικότητας, θα αλλάξουμε την εικόνα. Τα παιδιά δεν θα συνθλίβονται σε προγράμματα που δεν τα ενδιαφέρουν”.

Πτυχία ειδικοτήτων

Όσον αφορά τα ίδια τα πτυχία, εξετάζεται η εισαγωγή ενός συστήματος διατμηματικών πτυχίων, αλλά και ευέλικτων προγραμμάτων σπουδών ανά τμήμα, προκειμένου οι φοιτητές να αποκτούν ειδίκευση σε πλέον του ενός αντικείμενα. Βασικό σενάριο είναι να παραμείνει το τμήμα ως οργανική μονάδα των σπουδών, αλλά στο εσωτερικό του να υπάρχει η δυνατότητα ευελιξίας στα μαθήματα που θα επιλέγει κάθε φοιτητής – ευελιξία η οποία θα απολήγει και σε διαφορετικές εξειδικεύσεις.

Μόλις οριστικοποιηθεί ο χάρτης των προτάσεων για τα τρία αυτά σημεία, οι υποεπιτροπές της Επιτροπής Διαλόγου θα συνέλθουν σε Ολομέλεια, προκειμένου να προχωρήσει σε μεγαλύτερο βάθος η επεξεργασία των προτάσεων της Ενδιάμεσης Έκθεσης που δόθηκε προ δύο εβδομάδων στη δημοσιότητα. ‘Ως το τέλος Μαΐου αναμένεται να ολοκληρωθεί η Τελική Έκθεση της Επιτροπής, που θα περιλαμβάνει μέτρα προς άμεση υλοποίηση για τη νέα χρονιά, μεσοπρόθεσμους στόχους και μακροπρόθεσμους. Όπως έχει ανακοινωθεί, η τελική έκθεση θα αποτελείται από τις εκθέσεις κάθε επιτροπής του Εθνικού Διαλόγου, καθώς και από τις προτάσεις που θα διαμορφωθούν μέσα από τις συζητήσεις του ΕΣΥΠ καθώς και της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής.

Τι προτείνει η Επιτροπή για την Πρόσβαση στην Τριτοβάθμια

Στην Ενδιάμεση Έκθεση, υπενθυμίζεται πως η αρμόδια υποεπιτροπή αναφέρει ότι “η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι ένας από τους κεντρικούς μηχανισμούς παραμόρφωσης του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος συνολικά”. Τονίζει, έτσι, πως “έχει εντοπίσει τα τμήματα και τις σχολές εξαιρετικά χαμηλής ελκυστικότητας και ανταγωνιστικότητας και εργάζεται με ένα σενάριο το οποίο αποσκοπεί στη μελέτη της δυνατότητας σταδιακής απελευθέρωσης των λιγότερο ζητούμενων τμημάτων από τις εξετάσεις. Επειδή το σύστημα των εξετάσεων, παρά τον διαστροφικό του χαρακτήρα, χαίρει εκτίμησης ως αντικειμενικό και αμερόληπτο, σε πρώτο στάδιο δεν χρειάζεται να ανατραπεί”. Όμως, “σε δεύτερη φάση, όταν αποδειχθεί το εύρος, η αξιοπιστία και η λειτουργικότητα του νέου συστήματος, θα επιχειρηθεί και η σταδιακή αλλαγή των εξετάσεων και στον τομέα των σχολών υψηλής ζήτησης”.

Παράλληλα, όπως έχει αναφέρει, η επιτροπή εξετάζει τις δυνατότητες βελτίωσης του Λυκείου και ιδιαίτερα της δημιουργίας ενός αξιόπιστου απολυτηρίου. Τέλος, το σύστημα αυτό θα πρέπει να συμπληρωθεί με τη δυνατότητα οι φοιτητές να μπορούν να συνδυάσουν ή να αλλάξουν κατευθύνσεις μέσα στα τριτοβάθμια ιδρύματα, κάτω από συγκεκριμένους όρους και περιορισμούς.

Προτάσεις πολιτών

* Σταδιακός διαχωρισμός του Λυκείου από τις διαδικασίες εισαγωγής στην ανώτατη εκπαίδευση.

* Διετείς κύκλοι σπουδών σε Γυμνάσιο και Λύκειο.

* Εθνικό Απολυτήριο για την εισαγωγή αποφοίτων ενιαίου λυκείου στην ανώτατη εκπαίδευση και για τον διορισμό τους σε δημόσιες θέσεις.

* Η τελευταία τάξη του λυκείου αυτονομείται και λειτουργεί ως προπαρασκευαστικό έτος για την εισαγωγή στην ανώτατη εκπαίδευση. Η ανώτατη εκπαίδευση είναι τρίχρονη.

* Ελεύθερη πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση ή, εναλλακτικά, καθιέρωση εξετάσεων από τα ίδια τα πανεπιστήμια, πιθανότατα σε ορισμένες, μόνο, περιπτώσεις. Επιλογή των καλύτερων φοιτητών σε σχολές υψηλής ζήτησης. Μείωση ποσοστού εισακτέων και καθορισμός του πλήθους τους από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

* Ορισμός ποσοστού εισαγωγής με βάση τον αριθμό των υποψηφίων που δηλώνουν πρώτη ή δεύτερη προτίμηση στην αντίστοιχη σχολή

* Να δοθεί δυνατότητα στους μαθητές των ΕΠΑΛ για εισαγωγή σε όλες τις σχολές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και όχι μόνο στα ΤΕΙ.

* Το επίπεδο γνώσης των ξένων γλωσσών να είναι προαπαιτούμενο για την έκδοση απολυτηρίου και για την εισαγωγή στο Γυμνάσιο ή το Λύκειο.

* Θέσπιση οροφής αριθμού φοιτητών βάσει κοινωνικών αναγκών και επιδόσεων των υποψηφίων