Ο ψεύτικος πλουραλισμός του Υπουργείου Παιδείας και η χριστιανική θρησκευτική αγωγή
Ηρακλής Ρεράκης, Καθηγητής Παιδαγωγικής – Χριστιανικής αγωγής της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ
Ο πλουραλισμός, ως τρόπος ζωής και συμπεριφοράς, αποτελεί μια προσωπική, κοινωνική, πολιτισμική και θα έλεγε κανείς και θρησκευτική αρετή, διότι προϋποθέτει βαθιά αισθήματα αποδοχής, σεβασμού και αγάπης του «άλλου», ανεξάρτητα από το φύλο, το θρήσκευμα, την εθνικότητα ή άλλες διαφορές. Στις μέρες μας υπάρχουν δύο μορφές πλουραλισμού:
1.Ο ψεύτικος, προσχηματικός και υποκριτικός πλουραλισμός, που είναι και ο επικρατέστερος, ο οποίος αφορά σε αυτούς που αγνοούν ή θέλουν να αγνοούν τι σημαίνει προσωπική, κοινωνική, θρησκευτική και πολιτισμική ταυτότητα και ετερότητα. Αυτοί εγκλωβισμένοι στην αρρώστια της εποχής, που είναι ο ατομικισμός, δεν μπορούν να υπερβούν το «εγώ» τους και, κατά συνέπεια, στερούνται ενός βασικού χαρακτηριστικού του αληθινού ανθρώπου να είναι και να συμπεριφέρεται ως συνάνθρωπος. Δεν μπορούν συνεπώς να αγαπήσουν και να σεβαστούν αληθινά τον «άλλο», αφού, στην ουσία, δεν σέβονται και δεν αγαπούν, αληθινά τον ίδιο τον εαυτό τους, επιτρέποντάς του να ζει στο πλαίσιο της κοινωνικής βαρβαρότητας.
2.Ο αληθινός πλουραλισμός, που αποτελεί χαρακτηριστικό ολοκληρωμένων, από πλευράς ηθικοπνευματικής, θρησκευτικής, κοινωνικής και πολιτισμικής συνείδησης ανθρώπων, που προσφέρουν απλόχερα τον σεβασμό τους στον διαφορετικό με μοναδικό κριτήριο ζωής το «αγαπήσεις τον πλησίον σου ως εαυτόν».
Στις μέρες μας, πολλοί χρησιμοποιούν, κατά κόρον λεκτικά και τυπικά, τον όρο πλουραλισμό, χωρίς, όμως, να συνειδητοποιούν την ουσιαστική του σημασία. Και αυτό, διότι πλουραλισμός σημαίνει τρόπος ειρηνικής, δημιουργικής και αγαπητικής συμβίωσης με ανθρώπους που είναι διαφορετικοί. Στην ουσία, όμως, όλοι οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί μεταξύ τους, ως «άλλοι» των «άλλων». Ο πλουραλισμός, επομένως, ως τρόπος ζωής, είναι μια αναγκαία μορφή πολιτισμικής συνύπαρξης εντός της κοινωνίας, που, έτσι κι αλλιώς, αποτελείται σε απόλυτη ποσόστωση από διαφορετικούς ανθρώπους. Η συζήτηση που γίνεται τον τελευταίο καιρό για τον πλουραλισμό σκέψης και ζωής, στην ουσία προέκυψε από τα «κενά» που, κατά τον Οδ. Ελύτη, «ζητούν πλήρωση». Η διαπίστωση της έλλειψης αρχών, αρετών και αξιών, κατά τα τελευταία χρόνια, που κάνουν δύσκολη την κοινωνική ή πολιτισμική συμβίωση, είναι εκείνη που έστειλε το σήμα κινδύνου, πρωτίστως στις οικογένειες και έπειτα στο σχολείο για την επιβεβλημένη ανάγκη μιας πιο επιμελημένης ανάπτυξης και καλλιέργειας των αρετών που συνθέτουν την κοινωνική δεξιότητα του πλουραλισμού. Ουσιαστικά, στην περίπτωση αυτή, αυτό που απουσιάζει από τη σημερινή κοινωνία για να βλέπει και να αντιμετωπίζει με αληθινό πλουραλισμό τον διαφορετικό, είναι το ήθος, η ευαισθησία, ο σεβασμός, η έγνοια της αγαπητικής αυτοπροσφοράς, που εκπέμπει, ως ορθόδοξο εκκλησιαστικό μήνυμα, ο «καλός Σαμαρείτης». Εκείνο που κινεί ψυχικά τον εκάστοτε «καλό Σαμαρείτη» προς τον έχοντα ανάγκη και τον κάνει να μην υπολογίζει ούτε τον κίνδυνο, ούτε τον χρόνο, ούτε την οικονομική επιβάρυνση, είναι η αγάπη. Δεν πρέπει, μάλιστα, να ξεχνά κανείς ότι ο «καλός Σαμαρείτης» της παραβολής, συμβολίζει το πρόσωπο και το έργο του ίδιου του Χριστού. Τα τελευταία χρόνια μπορεί οι αποστάσεις να μειώθηκαν και οι επικοινωνίες να διευκολύνθηκαν αφάνταστα, με τη βοήθεια της τεχνολογικής έκρηξης, αλλά οι ψυχές των ανθρώπων, πτωχές από τα στοιχεία της αγάπης και άλλων βασικών πνευματικών αρετών, βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση μεταξύ τους. Η απουσία του καλού Σαμαρείτη, δηλαδή του Χριστού, από τη σύγχρονη κοινωνική και πολιτισμική συνύπαρξη είναι εκείνη που δημιουργεί τα κοινωνικά και πνευματικά κενά. Το ερώτημα, όμως, είναι: Πώς ξαναβρίσκει η κοινωνία μας τον αληθινά κοινωνικολειτουργικό πλουραλισμό; Με ή χωρίς το πρότυπο του «καλού Σαμαρείτη»; Είναι βέβαιο ότι στην βελτίωση ή στην αλλαγή της συμπεριφοράς συντελεί η ανάλογη αγωγή και μόρφωση του πλουραλισμού και της διαφορετικότητας, όταν βέβαια, μέσω αυτών, καλλιεργείται η συμβίωση, με τη διατήρηση των ταυτοτήτων και των διαφορών. Όταν, όμως, η Παιδεία δεν σέβεται, αλλά επιβουλεύεται, αλλοιώνει ή και καταργεί, με διάφορες μεθοδεύσεις, τη θρησκευτική και πολιτισμική ταυτότητα των νέων του τόπου μας, προσπαθώντας να την αποχρωματίσει και να εμφυτεύσει στη ψυχή τους μια νέα «πολλαπλή» ταυτότητα, τότε είναι βέβαιο ότι διακατέχεται από μη δημοκρατικές και μη πλουραλιστικές προθέσεις. Ωστόσο όλοι μας γνωρίζουμε ότι στο όνομα του αποχρωματισμού του «διαφορετικού», με στόχο τη μετατροπή των ταυτοτήτων, έγιναν και συνεχίζουν να γίνονται οι μεγαλύτερες γενοκτονίες και τα στυγνότερα εγκλήματα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η αγωγή του αληθινού πλουραλισμού προϋποθέτει, καταρχάς, την πρόθεση διατήρησης της ταυτότητας, της ιδιοπροσωπίας, της ιδιαιτερότητας και φυσικά της διαφοράς και της ετερότητας. Η αγωγή του «καλού Σαμαρείτη», μέσα από τη χριστιανική σχολική αγωγή, εκφράζει, καταρχάς, την αγάπη και τον σεβασμό στο διαφορετικό και συνεπώς την καλλιέργεια του αληθινού πλουραλισμού. Δυστυχώς, όμως, τα τελευταία χρόνια οι υπεύθυνοι για τον σχεδιασμό των προγραμμάτων του ελληνικού σχολείου στο Υπουργείο Παιδείας και στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, των προγραμμάτων που δομούν το πνευματικό μέλλον των νέων του τόπου μας, στοχεύουν και μεθοδεύουν, με διάφορους τρόπους, την αλλοίωση της ορθόδοξης συνείδησης και διαφοράς μόνον μιας κατηγορίας μαθητών, των ορθοδόξων. Ο πλέον ύπουλος και επικίνδυνος τρόπος που έχει επιλεγεί για να αποχρωματιστούν οι μαθητές από την ορθόδοξη συνείδηση και ταυτότητα είναι μία -αριγκάτειας μορφής- μείξη (ομογενοποίηση) της ορθόδοξης διδασκαλίας με τις διδασκαλίες των θρησκειών, των χριστιανικών ομολογιών και των κοσμοθεωριών. Το πολυθρησκειακό κοκτέϊλ, που προκύπτει από αυτήν την μείξη, αποτελεί ένα υποκατάστατο της θρησκευτικής πίστεως δηλητήριο, βασικό στοιχείο του οποίου είναι η προκαλούμενη σύγχυση, που μπορεί να προκαλέσει αλλοίωση ή και εξάλειψη της ορθόδοξης ταυτότητας και συνείδησης. Το εγχείρημα πραγματοποιείται μεθοδευμένα, με ζητούμενο έναν δήθεν πλουραλισμό, που στην πραγματικότητα καταργεί τον αληθινό και μαζί του όλες τις ποιοτικές πτυχές της παιδείας μας. Η περίεργη και αντιδημοκρατική αυτή μεθόδευση, σε βάρος τόσο των ορθοδόξων μαθητών, όσο και ευρύτερα της ορθόδοξης πολιτισμικής κληρονομιάς, ως ιδιαιτερότητας του ελληνικού λαού, έχει αρχίσει ήδη να απομυθοποιείται.
Ορθόδοξη Αλήθεια, 20/7/2016