Το ζήτημα της της των αδιόριστων , αποτέλεσε και αποτελεί ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα στον χώρο της εκπαιδευτικής κοινότητας. Οι χρόνιες αντιπαλότητες, κυρίως για τον παράτυπο ή μη τρόπο κτήσης της, έχουν χωρίσει τους εκπαιδευτικούς σε πολλές αντικρουόμενες ομάδες, οι οποίες συμπυκνώνονται στις εξής δύο:

α) στην ομάδα των εκπαιδευτικών που ζημιώθηκαν από την πολύχρονη καταστρατήγηση των νόμιμων διαδικασιών κτήσης – μοριοδότησής της και β) στην ομάδα των εκπαιδευτικών που επωφελήθηκαν από την παραπάνω καταστρατήγηση. Στην συνέχεια επιχειρούμε μία σύντομη ανάλυση των βασικών σημείων του πολύπλοκου αυτού ζητήματος, για την όσο το δυνατό απλούστερη και κατανοητή παρουσίασή του.

Η μοριοδότηση της προϋπηρεσίας στο πλαίσιο του ανεφάρμοστου, καταστρατηγημένου νόμου

Ήδη από το 2002 και σύμφωνα με την νομοθεσία, το σύνολο των διορισμών και προσλήψεων εκπαιδευτικών θα έπρεπε να πραγματοποιούνται από την αξιολογική σειρά του πίνακα επιτυχόντων των κάθε δύο χρόνια τελουμένων γραπτών διαγωνισμών του . Σε αυτό το πλαίσιο η κατοχή της προϋπηρεσίας εντάσσονταν μοριοδοτικά ως προσαύξηση στον τελικό βαθμό επιτυχίας του κάθε εκπαιδευτικού, επηρεάζοντας κατά ένα ποσοστό την θέση του στον εν λόγω πίνακα. Επομένως από το 2002 τόσο η απόκτησή της προϋπηρεσίας (σε δημόσιο σχολείο), όσο και η μοριοδότησή της, ήταν απόλυτα συνυφασμένες με την επιτυχή συμμετοχή στον διαγωνισμό του ΑΣΕΠ. Η διαδικασία αυτή, σύμφωνα με τον νομοθέτη, διασφάλιζε τα εκ του Συντάγματος προαπαιτούμενα της αξιοκρατίας των διαδικασιών και των ίσων ευκαιριών επαγγελματικής πρόσβασης στο δημόσιο, τα οποία θα έπρεπε να απολαμβάνουν το σύνολο των Ελλήνων πολιτών.

Η διαδικασία μοριοδότησης των προϋπηρεσιών έτσι όπως τελικώς εφαρμόσθηκε

Η καταστρατήγηση της ουσίας της παραπάνω νομοθεσίας, κυρίως για λόγους εξυπηρέτησης πελατειακών, πολιτικών και συνδικαλιστικών σκοπιμοτήτων, είχε ως αποτέλεσμα το άνοιγμα πολλών παραθύρων μέσα από τα οποία οι εκπαιδευτικοί μπορούσαν παρατύπως να αποκτούν μοριοδοτούμενη προϋπηρεσία παρακάμπτοντας τον διαγωνισμό του . Ωστόσο η εξέλιξη αυτή δεν εξυπηρέτησε σε καμία περίπτωση τις προαναφερόμενες Συνταγματικές επιταγές, διότι πολύ απλά α) οι ευκαιρίες πρόσβασης στα παράθυρα δεν ήταν κοινές για όλους και β) οι διαδικασίες πρόσβασης σε αυτά δεν ελέγχονταν για την αξιοκρατία τους από κάποια ανεξάρτητη αρχή όπως απαιτούνταν. Αποτέλεσμα αυτής της πραγματικότητας, η υπερβολική διόγκωση των φωτογραφικών προσλήψεων, που σε ορισμένες ειδικότητες έφθασαν ακόμα και το 90% επί του συνόλου των προσλήψεων αναπληρωτών (πχ καθηγητές φυσικής αγωγής 2008-2009).

Οι συνέπειες από την εφαρμογή της παράτυπης διαδικασίας μοριοδότησης των προϋπηρεσιών

Η τελικώς εφαρμοσθείσα παράτυπη διαδικασία, είχε ως ευνόητο αποτέλεσμα την συγκέντρωση του κύριου όγκου των προϋπηρεσιών κατά κανόνα σε όσους φωτογραφίζονταν από αυτήν, κυρίως δηλαδή σε εκπαιδευτικούς μη συμμετέχοντες ή μη επιτυχόντες των διαγωνισμών του ΑΣΕΠ. Οι μεγάλες αυτές προϋπηρεσίες, επέτρεψαν και επιτρέπουν στους κατόχους τους, να καταλαμβάνουν τις πρώτες θέσεις των πινάκων αξιολόγησης του υφιστάμενου αντισυνταγματικού συστήματος επιλογής εκπαιδευτικού προσωπικού, άρα να προτάσσονται σε κάθε πιθανή διαδικασία προσλήψεων και διορισμών που θα πραγματοποιηθεί. Ωστόσο το ουσιαστικά παράτυπα αποκτηθέν αυτό πλεονέκτημά, επιτεύχθηκε κυριολεκτικά στις πλάτες εκατοντάδων άλλων σύννομων εκπαιδευτικών, οι οποίοι ακολουθώντας τις προτροπές της κρατικής διοίκησης αξιολογήθηκαν επιτυχώς αλλά ανώφελα, μία ή και περισσότερες φορές από την ανεξάρτητη αρχή του ΑΣΕΠ. Ως αποτέλεσμα των παράτυπων αυτών διαδικασιών, απώλεσαν βιαίως κάθε εργασιακό δικαίωμα που απέρρεε από την επιτυχή τους αξιολόγηση και παραγκωνίστηκαν αναίτια και άδικα, από το προσκήνιο της δημόσιας εκπαίδευσης.

Η παράτυπη απόκτηση – μοριοδότηση της προϋπηρεσίας μέσα από τα δημόσια διοικητικά και δικαστικά κείμενα

Το Συμβούλιο της Επικρατείας με την 527/2015 απόφασή του κάνει σαφές στην σκέψη 13 ότι ναι μεν η προϋπηρεσία αποτελεί αποδεκτό κριτήριο αξιολόγησης για έναν εκπαιδευτικό, ωστόσο «… η απόκτηση όμως της προϋπηρεσίας αυτής ανάγεται σε προσλήψεις αναπληρωτών ή ωρομισθίων, οι οποίες δεν είχαν υπαχθεί στον έλεγχο ανεξάρτητης αρχής και, ενόψει και των σχετικών διάσπαρτων στη νομοθεσία διατάξεων…. δεν προκύπτει ότι έχουν γίνει με αξιοκρατικές εγγυήσεις…»

Το ΑΣΕΠ στην ετήσια έκθεσή του στις 2/6/2017 ξεκαθαρίζει ότι η υφιστάμενη μοριοδότηση της προϋπηρεσίας, σε σχέση με άλλα κριτήρια, είναι υπερβολική και πρέπει να επαναπροσδιορισθεί γιατί άλλωστε η προϋπηρεσία αυτή «…αποκτήθηκε σε μια περίοδο που δεν ήταν διαφανής η διαδικασία διορισμού αναπληρωτών…».

Το υπουργείο παιδείας σε επίσημο δελτίο τύπου στις 15/4/2016 αναφέρει «…Εδώ, προφανώς, εντοπίζεται η τεράστια ευθύνη των προηγούμενων κυβερνήσεων που δεν έθεσαν την διαδικασία πρόσληψης των αναπληρωτών υπό το ΑΣΕΠ, με αποτέλεσμα αυτή να αμφισβητείται σήμερα από το Ανώτατο Δικαστήριο με τον υπαινιγμό, ότι, οι προσλήψεις κατευθύνονταν σε πολλές περιπτώσεις μέσα από πελατειακά συστήματα που συντηρούσαν η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ στο χώρο της εκπαίδευσης, ειδικά, όταν δεν υπήρχε η διαφάνεια του ηλεκτρονικού συστήματος στο ΥΠ.Π.Ε.Θ…» και στην συνέχεια «…Επειδή, υφίσταται ζήτημα σχετικά με την αξιοκρατική κτήση της προϋπηρεσίας, θα ήταν σκόπιμο να μοριοδοτηθεί μόνον η προϋπηρεσία των εκπαιδευτικών σε περίπτωση που ήταν επιτυχόντες οποιουδήποτε διαγωνισμού του ΑΣΕΠ…».

Η προϋπηρεσία των επιτυχόντων ΑΣΕΠ

Η τελευταία διαπίστωση του υπουργείου παιδείας σχετικά με την προϋπηρεσία των επιτυχόντων ΑΣΕΠ, προσδιορίζει μία εξαίρεση που αφορά κυρίως εκπαιδευτικούς με πολλές επιτυχίες στον διαγωνισμό του ΑΣΕΠ. Οι εκπαιδευτικοί αυτοί σε αντίθεση δυστυχώς με τους επιτυχόντες λιγότερων διαγωνισμών, κατάφεραν λόγω των πολλών επιτυχιών τους και της περιορισμένης έστω μοριοδότησης που λάμβαναν από αυτές, να επιβιώσουν υποτυπωδώς των παρατυπιών, συγκεντρώνοντας για πολλά χρόνια τα λίγα υπολείμματα προϋπηρεσίας που άφηναν πίσω τους οι μη επιτυχόντες συνάδελφοί τους και μάλιστα σε κάθε απομακρυσμένο σημείο της Ελλάδος. Αυτό σημαίνει πρακτικά ωρομίσθια εργασία και στην καλύτερη αναπληρώσεις με προσλήψεις στα μέσα και στα τέλη της σχολικής χρονιάς. Πολλά χρόνια υπηρεσίας, μικρή συγκέντρωση προϋπηρεσίας. Σε κάθε περίπτωση η προϋπηρεσία αυτή αφορά επιτυχώς αξιολογημένους από το ΑΣΕΠ εκπαιδευτικούς και προήλθε στην συντριπτική της πλειοψηφία, από προσλήψεις βάσει της αξιολογικής σειράς του ενιαίου πίνακα αναπληρωτών και όχι από τα παράθυρα των κάθε λογής εξαιρέσεων.

Το παράδειγμα της αναγνώρισης και της μοριοδότησης των προϋπηρεσιών των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων

Ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα των συνθηκών αναξιοκρατίας στο ισχύον σύστημα επιλογής εκπαιδευτικού προσωπικού στο δημόσιο, είναι και αυτό της μοριοδότησης των προϋπηρεσιών που προήλθαν από προσλήψεις στην ιδιωτική εκπαίδευση. Οι ιδιωτικές προϋπηρεσίες αποκτηθήκαν με διαδικασίες στις οποίες δεν είχαν όλοι οι ενδιαφερόμενοι τις ίδιες ευκαιρίες πρόσβασης και σαφώς δεν ελέγχονταν από μία ανεξάρτητη αρχή όπως το ΑΣΕΠ. Άρα η χρήση των προϋπηρεσιών αυτών στο διαφορετικό καθεστώς προσλήψεων του δημοσίου, δημιουργεί σοβαρά προβλήματα ανισοτήτων μεταξύ των εκπαιδευτικών και σίγουρα δεν εξυπηρετεί τις Συνταγματικές επιταγές για αξιοκρατία.

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΤΥΧΟΝΤΩΝ ΑΣΕΠ