Η Μαρία είναι μαθήτρια της Γ` Δημοτικού. Της κάνω το μάθημα των εικαστικών από την πρώτη τάξη. Είναι από εκείνα τα παιδιά που αν και είναι καλή μαθήτρια και πρόθυμη, οι δάσκαλοί της το ίδιο και οι συμμαθητές της, δυσφορούν συχνά όταν είναι κοντά τους. Η Μαρία όλο σηκώνεται, κάνει θόρυβο και όλο ψαχουλεύει την τσάντα, την κασετίνα, ή το κουτί με την ανακύκλωση και συνέχεια χρησιμοποιεί με “λάθος” τρόπο τα πράγματα. Για παράδειγμα, αντί να χρησιμοποιήσει τους μαρκαδόρους για να χρωματίσει , τους ενώνει για να φτιάξει ένα μεγάλο φυσοκάλαμο.
Είναι από εκείνα τα παιδιά που σχεδόν πάντα βγαίνει έξω από τα περιγράμματα στην φωτοτυπία ενώ άλλες φορές προτιμά αντί να ζωγραφίσει να αρχειοθετήσει τις μπογιές, τα χαρτιά και τα βιβλία στη βιβλιοθήκη. Της αρέσει πραγματικά αυτό. Θα έλεγα πως βυθίζεται στη ραφιέρα και αφιερώνει όλη την ενέργεια και τη προσήλωσή της για να βρει όλους τους πιθανούς τρόπους και συνδυασμούς που θα μπορούσαν να χωρέσουν τα αντικείμενα μεταξύ τους. Της αρέσει επίσης να πιάνει το πινέλο και να παρατηρεί τη γραμμή που αφήνει με το χρώμα πάνω στο χέρι της και στο πόδι της και στο θρανίο και στο χέρι της συμμαθήτριάς της. Η Μαρία έβαψε και την κόκκινη κούκλα που βλέπετε στην φωτογραφία. Γιατί; Γιατί της φάνηκε ωραία ιδέα. Λίγες μέρες πριν μου είχε ζητήσει να της επιτρέψω να κόψει όλο το χνούδι από ένα λουτρινο αρκουδάκι. Απλά για να δει τι σχήμα θα πάρει. Έτσι μου είπε.
Το κορίτσι αυτό είναι χειμαρρώδες. Είναι σαν τον άνεμο. Δεν στέκει ούτε στιγμή ακίνητο. Δεν στέκει ούτε μια στιγμή ακίνητη και η σκέψη της. Πάντα σε εγρήγορση και πάντα μαγεμένη από όλα αυτά τα υπέροχα πράγματα, τα υλικά, τους χώρους, τα χρώματα, το φως, τις σκιές που την περιτριγυρίζουν. Όλα έχουν κρυφές δυνατότητες και το μυαλό της συνέχεια σκανάρει τον κόσμο. Και είναι ενθουσιασμένη που ο κόσμος είναι ένα μικρό φλιπεράκι ή σαν εκείνα τα παιχνίδια των νηπίων με τα κουμπιά με τις υφές και τους ήχους που πρέπει οπωσδήποτε να αγγίξει . Σε κάθε της αναπνοή ρουφάει μέσα της τον κόσμο και αυτό που θα μπορούσε αυτός να μετασχηματιστεί στα χέρια της.
Το σύστημα της ψυχιατρικής που βρίσκεται πίσω από το σχολείο για να το “θεραπεύσει” έχει καταλήξει στο συμπέρασμα πως η Μαρία και παιδιά σαν και αυτήν έχουν κάποιο “έλλειμμα”. Την έχει κατατάξει στην κατηγορία των παιδιών ΔΕΠΥ (Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας).Όχι γιατί δεν είναι έξυπνη , απλά γιατί δε μένει ακίνητη για 7 ώρες πάνω σε μια παλιά ξύλινη σχολική καρέκλα.
Οι σχολικές διαταραχές είναι μια μόδα που αν και άργησε, ήρθε και στο δικό μας σχολείο και στην δική μας καθημερινότητα. Γονείς με πιάνουν με αγωνία: “-Ο Γιάννης μου αντιμιλάει. Μήπως έχει κάποια διαταραχή; -Η Κατερίνα τρώει όρθια και ποτέ δεν κάθεται σε καρέκλα, αντίθετα όλο χορεύει Μήπως χρειάζεται να την δει ειδικός; -Ο Κωστάκης είναι πολύ κακός στα μαθηματικά. Μια συνάδερφος μου είπε πως αυτό είναι διαταραχή και πως ξέρει έναν γιατρό που θα τον βοηθήσει να γίνει καλύτερος”.
Σε ακραίες περιπτώσεις γονείς μας φέρνουν μπουκάλια με ΑΤΑΡΑΞ, όπως τους είχε συστήσει κάποιος “ειδικός” για να δίνουμε στο παιδί όταν είναι “ανήσυχο”.
Ξέρω πως τα παραπάνω ακούγονται εξωπραγματικά άλλα αυτά είναι τα “παρασκήνια” της σχολικής ζωής. Και σας μετέφερα μια μικρή μόνο εικόνα . Υπάρχουν και άλλες πιο κακοποιητικές διαστάσεις όπου δάσκαλοι, διευθυντές ακόμα και ολόκληροι σύλλογοι διδασκόντων και γονέων, θα κινητοποιηθούν για να “διώξουν” το “προβληματικό” παιδί.
Δεν θα ξεχάσω ποτέ την αγανάκτηση εκείνου του συναδέρφου που χτύπησε το χέρι στο γραφείο και απαίτησε από τον διευθυντή να καλέσει ψυχίατρους για τον 7χρονο υπερκινητικό Κωστάκη έτσι ώστε να προστατευτούμε εμείς (αλλά και η κοινωνία), από την πιθανή εξέλιξή του σε έναν από εκείνους τους έφηβους που δολοφονούν μαζικά τους συμμαθητές τους στην Αμερική.
‘Ίσως να είχε δίκιο ο συνάδερφος αυτός τώρα που το σκέφτομαι. Ίσως όλος αυτός ο περιορισμός και η καταστολή της παιδικής ηλικίας που βίωσε η Αμερική τις προηγούμενες δεκαετίες με την εμμονή στις σχολικές διαταραχές και το περιβόητο bullying, να γέννησε τελικά ,ως μόνο και φυσικό διέξοδο, τον θυμό και το μίσος σε περιπτώσεις παιδιών που δέχθηκαν τη μεγίστη απόρριψη από ένα σύστημα που τα κατέταξε χωρίς ενοχές, στην κατηγορία: ΤΑ ΑΧΡΗΣΤΑ ,ΑΡΡΩΣΤΑ και ΜΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΠΑΙΔΙΑ.
Μία από τις αλήθειες που μας έχουν κρύψει είναι πως ΟΛΟΙ οι παιδαγωγοί μίλησαν για ένα εκπαιδευτικό σύστημα που επιτρέπει στο παιδί να εκφραστεί ελεύθερα, το οποίο χρησιμοποιεί την ΤΕΧΝΗ στον πυρήνα της διδασκαλίας. Όχι ως καλλιτεχνία ή χαλαρή απασχόληση. Μίλησαν για την Τέχνη ως το βασικό παιδαγωγικό εργαλείο που εκπαιδεύει το παιδί σε έναν αναλυτικό, κριτικό και δημιουργικό τρόπο σκέψης.
Η άλλη αλήθεια που μας έκρυψαν επίσης είναι πως τα παιδιά αυτά διαισθάνονται και καταγράφουν στον σκληρό δίσκο της αυτοεκτίμησης, την αξιολόγηση που τους γίνεται. Και μεγαλώνουν με ένα αφόρητο φορτίο αναξιότητας. Ήμουν κι εγώ ένας από αυτούς τους μη λειτουργικούς αλλά τυχερούς μαθητές γιατί στο δρόμο μου βρέθηκαν 1 -2 δάσκαλοι που “κατάλαβαν” το είδος μου. Μπορώ να επιβεβαιώσω ωστόσο πως χρειάστηκε πολύ πείσμα, πένθος, ματαίωση, διάβασμα, αντίδραση και πολλές συνεδρίες για να καταλάβω πως δεν είμαι εγώ το λάθος αλλά ο κόσμος που δεν αγαπάει τους διαφορετικούς.
Δεν τα γράφω όλα αυτά για να αγανακτήσετε με αυτούς τους γονείς και εκείνους τους εκπαιδευτικούς. Πριν πετάξουμε την πέτρα ας αναλογιστούμε πως τελικά όλοι είμαστε συνένοχοι σε αυτό το εκπαιδευτικό σύστημα, είτε γιατί το ανεχόμαστε είτε γιατί το συντηρούμε. Έχουμε ευθύνη και ίσως να μας εξυπηρετεί ως γονείς και δασκάλους γιατί δεν χρειάζεται να αλλάξουμε εμείς, αλλά τα παιδιά.
Ναι αυτό το εγωκεντρικό, ναρκισσιστικό και κακοποιητικό σύστημα φτιάχνει γιορτούλες και φιέστες για την Αποδοχή του διαφορετικού και το αντιρατσιστικό μήνυμα αλλά μέσα στις τάξεις αναγνωρίζει ως ψυχικά υγιείς μόνο εκείνους τους μαθητές που καταφέρνουν να καθίσουν ακίνητοι στο θρανίο τους για 7 ώρες, ενώ καλλιεργεί πειθήνιους και σε όλα πρόθυμους ανθρώπους χωρίς κριτική σκέψη, χωρίς θέληση,έκφραση και γνώμη. Αυτός ο ευνουχισμός επισφραγίζεται μέσα στο άβατο της ελληνικής οικογένειας.
Μέσα σε όλη αυτήν την τάξη και την ασφάλεια που μυρίζει φορμόλη, όσοι έχουν αυτιά θα ακούσουν τη βουβή κραυγή αυτής της γενιάς παιδιών που κραυγάζει:
ΕΙΜΑΙ ΕΝΑ ΥΠΕΡΟΧΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΠΛΑΣΜΑ!!!!!!!!!!!!!!!
Ελένη Καραγιάννη, Εικαστικός-εκπαιδευτικός εικαστικής αγωγής στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Αχαρνών
Ακολουθείστε το iPaidia στο Google News