Η δημόσια παιδεία πάει κατά διαλόγου

γράφει ο Δημήτρης Τσιριγώτης. Φυσικός

Δεν ξέρω αν και εσείς έχετε παρατηρήσει ότι αυτή την περίοδο, όσον αφορά τα εκπαιδευτικά θέματα ,επικρατεί ένα αγαπησιάρικο κλίμα .Δεν ξέρω αν το καταλάβατε αλλά είμαστε μια πολύ ευχάριστη ατμόσφαιρα….

Καταρχάς όλοι διαλέγονται για την παιδεία . Ολόκληρη η κοινωνία έχει ανταποκριθεί στο κάλεσμα του υπουργού Παιδείας για εθνικό διάλογο κάτι που έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία .Βλέπετε ο υπουργός έστειλε πρόσκληση σε όλους τους άμεσα ενδιαφερόμενους : τους γονείς ,τους μαθητές ,τους εκπαιδευτικούς ,τους συνδικαλιστικούς φορείς, την τοπική κοινωνία , την τοπική αυτοδιοίκηση και τους ιδιώτες. Σε όλους.

Όπως προκύπτει από δημοσκόπηση της MRB που έλαβε χώρα τον Φλεβάρη του 2016 ο θεσμός/οργανισμός που εμπιστεύονται περισσότερο οι Έλληνες είναι η δημόσια εκπαίδευση. Επτά στους δέκα πολίτες δηλώνουν ότι εμπιστεύονται το θεσμό του δημόσιου σχολείου όλων των βαθμίδων. Αμέσως μετά βγήκε ο υπουργός Παιδείας και δήλωσε για τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης, μεταξύ άλλων τα εξής: «Η εμπιστοσύνη της ελληνικής κοινωνίας αποτελεί πρωτίστως εμπιστοσύνη στο πρόσωπο του Έλληνα εκπαιδευτικού». Τι έγινε ρε παιδιά ; Ξαφνικά όλοι άρχισαν να αγαπάνε τους εκπαιδευτικούς και το δημόσιο σχολείο; Δεν ξέρω για εσάς αλλά εγώ δεν νιώθω και πολύ καλά. Βλέπετε δεν είμαι μαθημένος σε τόση αγάπη και αποδοχή.

Από την άλλη, βγαίνουν διάφοροι εκπρόσωποι του υπουργείου Παιδείας και μιλάνε για το ανοικτό στην κοινωνία σχολείο ,για το δημοκρατικό σχολείο , για το αλληλέγγυο σχολείο. Μιλάνε για συνδιαμόρφωση της εκπαιδευτικής με συμμετοχή των εκπαιδευτικών, μιλάνε για επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Και εκεί που είμαι έτοιμος να αναφωνήσω : «Eπιτέλους !!» και να βάλω την υπογραφή μου, πέφτει το μάτι μου στα ψιλά γράμματα. Τελικά οι αλήθειες είναι κρυμμένες στα ψιλά γράμματα…..

Πολύ φοβάμαι ότι οι προτάσεις του υπουργείου κρύβουν τις πραγματικές προθέσεις τους. Ότι υπάρχει μια ενορχηστρωμένη διαστρέβλωση των εννοιών που συσκοτίζει την κατάσταση και έχει σκοπό την νομιμοποίηση του εθνικού διαλόγου ,δια της αποσπάσεως των υπογραφών ολόκληρης σχεδόν της κοινωνίας. Το υπουργείο χρησιμοποιεί το διάλογο για να αποφύγει τον πόλεμο. Τον πόλεμο που θα προκαλούσε η μονομερής εφαρμογή των όσων έχει ήδη προαποφασίσει.

Ακούστε μερικές από τις προτάσεις –παγίδες .Διαβάστε επίσης ένα μικρό παραμύθι που υπάρχει στο τέλος του κειμένου που δείχνει τι, κατά τη γνώμη μου, κρύβουν όλα αυτά:

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Α) Στην ανοικτή επιστολή που έστειλε στα σχολεία ο υπουργός Παιδείας κ.Φίλης προτρέπει τους εκπαιδευτικούς ,ατομικά ή συλλογικά, να υποβάλλουν τις προτάσεις για τον εθνικό διάλογο αλλά και να οργανώσουν συζητήσεις με την συμμετοχή ,των γονέων, των μαθητών, των τοπικών φορέων και της τοπικής αυτοδιοίκησης και των άλλων φορέων της εκπαιδευτικής κοινότητας.

Β) Ο πρόεδρος της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων για τον Εθνικό Διάλογο κ. Γαβρόγλου σημειώνει την 10η Μαρτίου 2016 ότι μια από τις προτάσεις που ξεχώρισε είναι αυτή της Γαλλίας για ενεργή συμμετοχή γονέων στο σχολικό γίγνεσθαι. «Θα πρέπει να δοθεί ελευθερία στους συλλόγους διδασκόντων, στη διεύθυνση αλλά και στους γονείς να παίρνουν κάποιες αποφάσεις. Για παράδειγμα, η χρηματοδότηση ενός σχολείου για εργασίες υποδομών από μια ιδιωτική εταιρία, θα μπορούσε να είναι μια απόφαση που θα ήταν, ίσως, καλύτερο να ληφθεί από το ίδιο το σχολείο».

Γ)Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εθνικού Διαλόγου κ. Λιάκος δήλωσε πρόσφατα :«να μην συμπίπτουν ο χρόνος διδασκαλίας και ο εργασιακός χρόνος των εκπαιδευτικών» και επίσης ότι «ο εργασιακός χρόνος να περιλαμβάνει τις παιδαγωγικές συναντήσεις των δασκάλων και των καθηγητών οι οποίοι κάθε βδομάδα θα χαράζουν την εκπαιδευτική πολιτική» και «να επιμορφώνονται οι εκπαιδευτικοί στα κενά τους».

ΠΑΓΙΔΕΣ

1) Είναι κάτι το αρνητικό να επιμορφώνονται οι εκπαιδευτικοί και μάλιστα στο σχολείο και να λαμβάνουν μέρος σε εβδομαδιαίες παιδαγωγικές συναντήσεις εγχάραξης της εκπαιδευτικής πολιτικής του σχολείου;

Φυσικά και δεν είναι αρνητικά . Αρνητικός είναι ο τρόπος που προσπαθεί το υπουργείο διαμέσου των δηλώσεων του κ.Λιάκου να τα περάσει, επαναφέροντας το θέμα του λεγόμενου εργασιακού χρόνου. Ο κ. Λιάκος προτείνει να λαμβάνουν χώρα στα κενά των εκπαιδευτικών. Φαντάζομαι όμως ότι θα γνωρίζει ότι τα κενά των εκπαιδευτικών στα σχολεία είναι συνήθως μόνο κατά ευφημισμόν κενά .Στην ουσία είναι «γεμάτα» από τις απίστευτες άλλες δουλειές ,συνήθως διοικητικού και γραφειοκρατικού τύπου ,που φορτώνονται οι εκπαιδευτικοί κάθε έτος. Και αν το υπουργείο θέλει να εφαρμόσει στη χώρα μας πρακτικές άλλων ευρωπαϊκών χωρών όπως η επιμόρφωση μέσα στο σχολείο και οι συναντήσεις των εκπαιδευτικών για οργάνωση των μαθημάτων ας το κάνει όπως πραγματικά συμβαίνει σε αυτές τις χώρες. Εκεί λοιπόν οι εκπαιδευτικοί δεν έχουν άλλα καθήκοντα πέρα από τα διδακτικά και η επιμόρφωση θεωρείται μέρος του διδακτικού έργου γι’ αυτό και έχουν μειωμένο διδακτικό ωράριο.

2)Είναι κάτι το αρνητικό η ενεργή συμμετοχή γονέων στο σχολικό γίγνεσθαι;

Φυσικά και όχι. Αλλά τι θέλετε να μου πείτε, ότι μέχρι τώρα δεν υπήρχε τέτοια συμμετοχή ; Τότε οι σύλλογοι γονέων τι είναι; Για πιο σχολικό γίγνεσθαι άραγε μιλάμε; Γιατί άμα μιλάμε για συμμετοχή των γονέων στα εκπαιδευτικά θέματα του σχολείου μιλάμε για καταστροφική πρόταση. Έχουμε που έχουμε δηλαδή μεγάλο αριθμό παρεμβατικών γονέων στα σχολεία, που θεωρούν ότι το παιδί τους είναι το καλύτερο αλλά αδικείται , να την νομιμοποιήσουμε και να την ενισχύσουμε και από πάνω αυτή τους την συμπεριφορά;

Και αλήθεια πείτε μου ποιοι γονείς θα πετάξουν την σκούφια τους σε μια τέτοια πρόσκληση; Φυσικά οι παρεμβατικοί και οι έχοντες άποψη επί παντός επιστητού. Αντί το υπουργείο να σκέφτεται πως θα προστατεύσει το σχολείο από τέτοιου είδους επιθετικές συμπεριφορές γονέων δηλώνει πρόθυμο να πετάξει τους εκπαιδευτικούς και το σχολείο βορά στις ορέξεις τους; Εύχομαι μόνο να μην κατάλαβα σωστά την πρόταση του κυρίου Γαβρόγλου.

3) Είναι κάτι το αρνητικό που το υπουργείο κάνει εθνικό διάλογο για την παιδεία; Δηλαδή θα ήταν καλύτερα να είχε αποφασίσει μόνο του, χωρίς να ρωτήσει τους εμπλεκόμενους φορείς;

Φυσικά και ο διάλογος είναι απαραίτητος με την προϋπόθεση να είναι πραγματικός. Πως όμως θα ικανοποιηθεί αυτή η ζωτική προϋπόθεση όταν η κυβέρνηση στο 3^ο Μνημόνιο έχει ήδη υπογράψει και καθορίσει την εκπαιδευτική της πολιτική;

4) Είναι κάτι το αρνητικό που καλούνται στον εθνικό διάλογο οι εκπαιδευτικοί , οι γονείς και οι μαθητές; Δεν τους αφορά όλους αυτούς η παιδεία της χώρας;

Φυσικά τους αφορά. Όμως ,να μην κοροϊδευόμαστε , το υπουργείο δεν πρόκειται να λάβει υπόψη του τις θέσεις και προτάσεις των εκπαιδευτικών, γονέων και των μαθητών. Από πού φαίνεται κάτι τέτοιο; Από το γεγονός ότι ο υπουργός Παιδείας απευθύνεται με πρόσκληση ατομικά στον κάθε εκπαιδευτικό ,στον κάθε γονέα και στον κάθε μαθητή. Πως μπορούμε αλήθεια να πιστέψουμε ότι το υπουργείο θα λάβει υπόψη του τις εκατοντάδες χιλιάδες προτάσεις που θα συγκεντρώνονταν σε αυτήν την περίπτωση; Θα μου πείτε τι θα έπρεπε τότε να κάνει; Έπρεπε να απευθυνθεί στο θεσπισμένα συλλογικά όργανα και φορείς των εκπαιδευτικών και των γονέων. Αντί αυτού όμως επέλεξε την ατομική ή ανά σχολείο κατάθεση προτάσεων ώστε να μπορεί στο τέλος να ισχυριστεί ότι μετά την ομαδοποίηση και επεξεργασία όλων των προτάσεων αυτές συγκλίνουν σε εκείνες ,που συμπτωματικά, εξυπηρετούν και την πολιτική του υπουργείου.

Έχει τελικά το παραμύθι δράκο;

Κατά την προσωπική μου άποψη υπάρχει ένα οργανωμένο σχέδιο πίσω από όλα αυτά. Θα σας πω λοιπόν ένα παραμύθι:

Μια φορά και έναν καιρό υπήρχε ένα σχολείο που το λέγανε Δημόσιο. Μια μέρα λοιπόν η ηγεσία του τόπου άρχισε έναν διάλογο για να κάμει το σχολείο αυτό καλύτερο.

Στο ξεκίνημα έγινε η πρόσκληση . Επικρατούσε δε ένα κλίμα αμοιβαίου ενδιαφέροντος για την εκπαίδευση στη χώρα μας. Μια διάθεση του τύπου : «όλοι μαζί μπορούμε» να σώσουμε και βελτιώσουμε το σχολείο αφού όλοι το αγαπάμε και το νοιαζόμαστε. Το γκάλοπ της MRB ήρθε να αποδείξει αυτό το κλίμα συμπάθειας απέναντι στο σχολείο και στους εκπαιδευτικούς. Υπήρχε λοιπόν ένα καλόπιασμα και μια θετική διάθεση . Το μήνυμα λοιπόν του υπουργείου ήταν σαφές: «Αφού όλοι μαζί οι εκπαιδευτικοί ,οι γονείς ,η τοπική αυτοδιοίκηση αγαπάτε το σχολείο της περιοχής σας ,αφού εσείς ξέρετε και θέλετε το καλό του γιατί να μην αναλάβετε και την λειτουργία του; Γιατί να το αφήσετε να δυσλειτουργεί προσκολλημένο πάνω στο κεντρικό κράτος ; Ας προβούμε λοιπόν σε μια αποκέντρωση του σχολείου. Και εσείς εκπαιδευτικοί, γονείς ,μαθητές και δήμοι μπορείτε να διαμορφώσετε την δική σας πολιτική στο σχολείο σας. Και κυρίως εσείς οι γονείς και μαθητές μπορείτε να έχετε άποψη για όλες τις παροχές του: για το πώς θα γίνονται τα μαθήματα ,για το ποιούς εκπαιδευτικούς εγκρίνετε για να διδάξουν. Το σχολείο είναι δικό σας, μην το ξεχνάτε αυτό. Τώρα βέβαια θα χρειαστεί να βάλετε και ο καθένας τον οβολό του αλλά, προσέξτε όμως, θα κάνετε απόσβεση αφού άμα έχετε καλό σχολείο ,έτσι όπως εσείς το θέλετε, δεν θα χρειάζεται να στέλνετε τα παιδιά σας φροντιστήριο.» Και αφού κύλησε ο καιρός …….κάπως έτσι το σχολείο από δημόσιο μετατράπηκε σε δημοτικό.

Και συνέχιζε το μήνυμα του υπουργείου : «Φυσικά γονείς αν σκεφτείτε ακόμα πιο έξυπνα μπορεί να μην χρειαστεί να βάλετε καθόλου το χέρι στην τσέπη. Αρκεί να αποταθείτε σε ιδιωτικές εταιρείες ,σε χορηγούς , σε ανθρώπους που έχουν οικονομική ευρωστία και θέλουν να προσφέρουν στο σχολείο». Και αφού κύλησε και άλλο λίγο ο καιρός….. κάπως έτσι το σχολείο που από δημόσιο είχε γίνει δημοτικό, στο τέλος κατέληξε να γίνει ιδιωτικοποιημένο.

Και ήταν όλοι ευχαριστημένοι –ή σχεδόν όλοι. Οι γονείς ,οι μαθητές ,οι τοπικοί φορείς , οι ιδιώτες και κυρίως η κυβέρνηση. Μόνο οι εκπαιδευτικοί μουρμουράγανε από μέσα τους , ότι δεν αντέχουν άλλο αφού τώρα έκαναν πολύ περισσότερα με λιγότερα, αλλά για αυτούς ποιος ενδιαφερόταν ;Αυτοί έτσι και αλλιώς είναι γνωστό ότι κάνουν λειτούργημα. Και αν κάποιοι από αυτούς τολμούσαν να μιλήσουν και απέξω τους, υπήρχαν χιλιάδες εθελοντές στην ουρά που είχαν διάθεση προσφοράς και που θα μπορούσαν να τους αντικαταστήσουν.

Και φωνάζανε όλοι χαρούμενοι : Ζήτω η ανιδιοτελής προσφορά!! Ζήτω ο εθελοντισμός !! Ζήτω η ενεργός συμμετοχή στα κοινά !! Ζήτω ο διάλογος!!Ζήτω οι χορηγοί μας !!

Και πέρασε λίγος καιρός…. Δύο χρόνια μετά οι χορηγοί και οι ιδιώτες αναγκάστηκαν να βάλουν πολύ υψηλά δίδακτρα στα σχολεία γιατί ,όπως ισχυρίζονταν, τα έξοδα ήταν πολύ περισσότερα από ότι περιμένανε. Πολλά παιδιά που δεν μπορούσαν να καλύψουν τα δίδακτρα εγκατέλειψαν το σχολείο. Επίσης πολλά σχολεία έκλεισαν και σε κείνα που απέμειναν αυξήθηκε κατά πολύ ο αριθμός των μαθητών ανά τμήμα. Τότε όλος ο κόσμος άρχισε να πεθυμεί το Δημόσιο σχολείο που είχε κάποτε αλλά δεν εκτιμούσε. Δυστυχώς όμως εκείνο είχε πάρει τον δρόμο που δεν έχει επιστροφή.

Δημήτρης Τσιριγώτης. Φυσικός