Σήμερα αναδεικνύεται, πέρα από κάθε αμφιβολία, ότι το ΔΙΚΑΙΟ και το ΑΔΙΚΟ σε ένα ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, το οποίο διαφαίνεται πως τις πρώτες μέρες του 2019 θα γίνει ΠΡΑΞΗ, αποτελούν έννοιες σαφώς αντικρουόμενες αλλά ταυτόχρονα ισχυρά αλληλένδετες. Μήπως τελικά η μεγαλύτερη παθογένεια της πολύχρονης αδιοριστίας στην εκπαίδευση, δεν ήταν η ίδια η απουσία μόνιμων αλλά η απουσία γόνιμου και αποτελεσματικού διαλόγου για τη διαμόρφωση ενός σταθερού, βιώσιμου και διαχρονικού συστήματος προσλήψεων στη δημόσια εκπαίδευση…???

Παναγιώτης Κουκουρίκος

Δάσκαλος Ειδικής Αγωγής, ΠΕ71

Καθηγητής Πληροφορικής, ΠΕ86

Αναπληρωτής Εκπαιδευτικός

Τα τελευταία χρόνια, οι πολιτικές ηγεσίες του Υπουργείου Παιδείας αποδείχτηκαν κατώτερες των περιστάσεων καθώς αφενός απέτυχαν να αναδείξουν τις μεγάλες ανάγκες της εκπαίδευσης σε μόνιμο προσωπικό, αφετέρου απέφυγαν να ανοίξουν τη δύσκολη ομολογουμένως συζήτηση για τη διαμόρφωση, αποδεκτών από την πλειοψηφία, κριτηρίων για τις προσλήψεις στην εκπαίδευση. Από την άλλη, οι ομοσπονδίες των εκπαιδευτικών παρέμειναν ανενεργές και απαθείς, με αποτέλεσμα σήμερα να παρακολουθούν τις εξελίξεις αμήχανες, ενώ η σύνθεσή τους σε παρατάξεις δείχνει να τους επιβάλλει, για ευνόητους λόγους, άλλοτε μία ομηρία αφωνίας και άλλοτε μία διατύπωση γενικόλογων και ανεδαφικών, για τη δεδομένη χρονική συγκυρία, προτάσεων. Το γεγονός αυτό συνέβαλε καθοριστικά στην εμφάνιση συλλόγων και ενώσεων εκπαιδευτικών οι οποίοι επιχείρησαν, προς εξυπηρέτηση ημετέρων συμφερόντων αλλά και προσωπικής προβολής, να γίνουν οι επίσημοι συνομιλητές του Υπουργείου Παιδείας, παρακάμπτοντας τις περισσότερες φορές τις ομοσπονδίες και επιδεικνύοντας παράλληλα μία σειρά διαδικτυακών κυρίως δράσεων, χωρίς κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα. Όσο για την πλειοψηφία των αναπληρωτών αλλά και των υπολοίπων εν δυνάμει εκπαιδευτικών, δυστυχώς σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό επαναπαύτηκαν σε μία δεδομένη κατάσταση, φρόντισαν να είναι συνεχώς παρόντες στη μιζέρια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, παραμένοντας διαχρονικά απόντες από τις εξελίξεις και τον ουσιαστικό διάλογο, ενώ σήμερα καλούνται να «φωτογραφίσουν» τους εαυτούς τους σε μία κατ’ ευφημισμόν δημόσια διαβούλευση. Το παρόν άρθρο, αναγνωρίζοντας ότι στις μεγάλες αλλαγές πάντα κάποιοι «δικαιώνονται» και κάποιοι «αδικούνται», δεν επιχειρεί να επιβάλλει προτάσεις και κριτήρια, αλλά φιλοδοξεί να αποτελέσει τροφή για σκέψη.

HAPPY NEW… : Το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ) είναι ο επίσημος φορέας του ελληνικού κράτους ο οποίος διεξάγει τα τελευταία χρόνια πολυάριθμους διαγωνισμούς για την κάλυψη θέσεων μόνιμου προσωπικού. Η μεγάλη πλειοψηφία αυτών των διαγωνισμών (άνω του 90%) στηρίζεται στη λογική της μοριοδότησης ακαδημαϊκών προσόντων & εμπειρίας (προϋπηρεσίας) με ανώτατο όριο τους 84 μήνες, σε συνδυασμό με την κατανομή ποσοστού θέσεων για άτομα που είτε δε διαθέτουν εμπειρία είτε ανήκουν σε ειδικές κατηγορίες (τρίτεκνοι, πολύτεκνοι, ΑΜΕΑ, κλπ). Η λογική αυτή φαίνεται πως επιχειρείται για πρώτη φορά να εφαρμοστεί και στην εκπαίδευση με τη μορφή ενός ιδιότυπου συστήματος που καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα σε παθογένειες του παρελθόντος αλλά και σε πολλαπλές πιέσεις ομάδων εκπαιδευτικών με «αντικρουόμενα» συμφέροντα.

HAPPY NEW… : Η προϋπηρεσία αποτελούσε πάντα ένα από τα βασικά κριτήρια για τις προσλήψεις στην εκπαίδευση. Η νέα εκδοχή της προϋπηρεσίας με ανώτατο όριο τους 120 μήνες είναι στην ουσία μία επέκταση της υπάρχουσας από το 2010, αλλά ανεφάρμοστης μέχρι και σήμερα ελλείψει μόνιμων διορισμών, νομοθεσίας (Ν. 3848/2010) στην οποία το ανώτατο όριο ήταν οι 60 μήνες. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το επονομαζόμενο «ταβάνι στην προϋπηρεσία» υπήρχε ήδη από το 2010, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν στη δεδομένη χρονική συγκυρία τόσο μεγάλες προϋπηρεσίες αναπληρωτών εκπαιδευτικών. Τα χρόνια όμως πέρασαν, μόνιμοι διορισμοί δεν έγιναν και εν έτει 2019 υπάρχουν αναπληρωτές εκπαιδευτικοί με πάνω από 150 μήνες προϋπηρεσία, οι οποίοι έχουν στηρίξει το δημόσιο σχολείο, υπηρετώντας την περασμένη δεκαετία σε πολυάριθμα μέρη της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας.

HAPPY NEW… ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ : Για τα ακαδημαϊκά προσόντα η συζήτηση πρέπει να τεθεί στη βάση του σε ποιο βαθμό πρέπει τα προαναφερθέντα να αποτελέσουν κριτήρια πρόσληψης εκπαιδευτικών. Από την εποχή της επετηρίδας κατά την οποία η επιρροή τους ήταν μηδενική αλλά και την εποχή του γραπτού διαγωνισμού κατά τον οποίο συνυπολογίζονταν με προσαύξηση στο βαθμό του γραπτού, όλα δείχνουν

ότι περνάμε σε μία νέα εποχή εξίσωσής τους με την εμπειρία – προϋπηρεσία. Προφανώς οι εποχές έχουν αλλάξει και τα προαπαιτούμενα «προσόντα» ενός εκπαιδευτικού στη σημερινή εποχή είναι πολύ διαφορετικά απ’ ότι στο παρελθόν και συνεχώς αυξάνονται, ωστόσο τα όποια ακαδημαϊκά κριτήρια επιλεγούν αλλά και ο βαθμός προσμέτρησής τους στη συνολική μοριοδότηση θα πρέπει να εξυπηρετούν πρωτίστως τις ανάγκες του δημόσιου σχολείου και ουδόλως τις ανάγκες ενός ιδιόμορφου εμπορίου ακαδημαϊκών προσόντων.

HAPPY NEW… ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ : Η πολιτεία παραδοσιακά επέλεγε και επιλέγει για τις προσλήψεις αλλά και για τις υπηρεσιακές μεταβολές στην εκπαίδευση να ενισχύει, άλλοτε με μοριοδότηση, άλλοτε με ποσόστωση και άλλοτε με πρόταξη, το θεσμό της οικογένειας αλλά και την αναπηρία. Δεν αμφισβητεί κανείς ότι για την ενίσχυση της οικογένειας σαφώς και πρέπει να υπάρχουν αντισταθμιστικά μέτρα (επιδόματα παιδιών, πρόσβαση σε παιδικούς σταθμούς, φοροελαφρύνσεις, κλπ), είναι οξύμωρο όμως να υπάρχει μοριοδότηση του αριθμού των παιδιών για την πρόσληψη, με δεδομένο ότι κάποιοι δεν μπορούν να τεκνοποιήσουν ενώ κάποιοι άλλοι απλά δεν το επιθυμούν. Αντιστοίχως, η μοριοδότηση της αναπηρίας εγείρει μία ισχυρή αντίφαση καθώς αντιμετωπίζεται από την πολιτεία ως προνόμιο, ενώ η ουσιαστική ενίσχυση των ατόμων με αναπηρία θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω της δυνατότητας αξιοποίησης τους, με βάση τις πραγματικές τους ανάγκες και δυνατότητες, σε θέσεις στην εκπαίδευση (σχολεία, βιβλιοθήκες, γραφεία, κλπ) ώστε τα ίδια τα άτομα να είναι ανεξάρτητα, αυτόνομα και παραγωγικά.

Ας ελπίσουμε, η νέα χρονιά να φέρει επιτέλους τους πολυπόθητους για την εκπαίδευση μόνιμους διορισμούς. Όσο για το πώς θα πραγματοποιηθούν μην ξεχνάμε ότι στη ζωή και στο διάλογο τα πάντα είναι θέμα οπτικής…!!! Καλή νέα χρονιά, λοιπόν, με υγεία, περισσότερη ενσυναίσθηση, ουσιαστική συμμετοχή σε όσα μας αφορούν και φυσικά… καλούς διορισμούς…!!!