Ο Χριστός ο Ντοστογιέφσκι και ο Σαραντάρης
Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου
Η Γέννηση του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού για να βιωθεί χρειάζεται Πίστη, αλλά, προ πάντων, Αγάπη προς Εκείνον, γράφει ο Ντοστογιέφσκι. Ο μεγάλος ρώσος συγγραφέας Τον αγάπησε και Τον λάτρεψε με όλο του το είναι. Γράφει σχετικά ο σύγχρονος Σέρβος Άγιος Ιουστίνος (Πόποβιτς):

«Το πάγκαλλο πρόσωπο του Χριστού είναι το μόνο, το οποίο ο Ντοστογιέφσκι λατρεύει χωρίς δισταγμό. Γι’ αυτόν είναι η προσωποποίηση του κάθε υψηλότερου, του κάθε τελειότερου, του κάθε ανθρωπινότερου… Για τον Ντοστογιέφσκι ο Χριστός προσελκύει προς τον Εαυτόν Του ό, τι καλύτερο υπάρχει στην ανθρώπινη ψυχή, με τον ακαταμάχητο μαγνητισμό της Αγάπης Του….Στον κόσμο τον επί των παραλόγων εδραιωμένο, ο Ντοστογιέφσκι αδυνατεί να ζήσει χωρίς Χριστό….Το πικρό μυστήριο του κόσμου καθίσταται γλυκύ μόνο εν Χριστώ. Το τραχύ μυστήριο του να πάσχει μετατρέπεται βαθμηδόν σε γαλήνια χαρά…Ο Ντοστογιέφσκι είναι αφοσιωμένος και μαρτυρικώς πιστός στον Χριστό».
Όσα αναφέρει ο Άγιος Ιουστίνος (Πόποβιτς) τα εξομολογείται ο ίδιος ο Ντοστογιέφσκι. Γράφει: «Πιστεύω ότι ουδέν χαριέστερο, βαθύτερο, συμπαθέστερο, και τελειότερο υπάρχει από τον Χριστό. Με ζηλότυπη αγάπη λέγω στον εαυτό μου: Όμοιος με Αυτόν όχι μόνο δεν υπάρχει, αλλά και δεν μπορεί να υπάρξει. Πολύ περισσότερο δηλώνω το εξής: Εάν μπορούσε κάποιος να μου αποδείξει ότι ο Χριστός βρίσκεται έξω από την αλήθεια…, εγώ θα προτιμούσα να μείνω με τον Χριστό και όχι με την αλήθεια»…. Ο Ντοστογιέφσκι, με την απόλυτη ομολογία πίστεως του στον Χριστό, καθίσταται σκάνδαλο για τους αισθησιακούς, και ανοησία για τους ορθολογιστές, αλλά για τους Ορθοδόξους χριστιανούς παράδειγμα Ορθόδοξης φιλοσοφικής σκέψης.
Ο Γιώργος Σαραντάρης (1908-1941), πρότυπο Ορθόδοξου στοχαστή και ποιητή, σε ένα του τετράδιο γράφει πως η παιδεία μας πρέπει να αρχίσει από την Καινή Διαθήκη και τον Ντοστογιέφσκι, «τον πιο χριστιανό συγγραφέα του 19ου αιώνα, που δημιούργησε παραδείγματα για τις επόμενες γενιές, μιας ζωής που δεν είναι ηδονιστική». Ο Σαραντάρης σημειώνει σχετικά πως όταν ο ηδονισμός γίνεται η μοναδική βίωση του ατόμου, το οδηγεί να απολυτοποιήσει τη γνώση, κάτι που υπαρξιακά δεν μπορεί να το δικαιώσει, παρά μονάχα επιφανειακά, ακριβώς γιατί η γνώση, η ηδονή, η ύλη, η φύση δεν αποτελούν τα πραγματικά απόλυτα. Σημειώνει επίσης πώς ο σύγχρονος άνθρωπος δεν θα επιτύχει ο Θεάνθρωπος να διαμορφώνει τη ζωή του και να είναι παρών στις πράξεις του, όταν έχει στις φλέβες του το δηλητήριο του ηδονισμού των πρόσφατων αιώνων της ευρωπαϊκής ιστορίας. Αλλά, προσθέτει, καμία δύναμη δεν μπορεί να σβήσει μήτε την ιστορία, μήτε το παράδειγμα του Χριστού. Το παράδειγμα Του είναι για τους χριστιανούς όλων των εποχών και για κάθε άνθρωπο, που όταν πιστέψει και δώσει λόγο και αιτία στη γέννηση και στην ύπαρξη του, δε μπορεί παρά να αποδεχθεί την Αλήθεια του Θεανθρώπου Ιησού.