Τη Δευτέρα 8.2.2016 οι τραγικές ειδήσεις έρχονταν η μία μετά την άλλη απ’ όλα τα μέτωπα. Τα σχολεία στα Διαβατά έκλεισαν, μέχρι και τα Δημοτικά, και οι μαθητές κατέβηκαν σε συλλαλητήριο διαμαρτυρόμενοι για την εγκατάσταση του κέντρου μετεγκατάστασης προσφύγων στο πρώην εγκαταλελειμμένο στρατόπεδο της περιοχής τους.
Από την άλλη, άλλη μία φορά, τουλάχιστον 27 πρόσφυγες, ανάμεσά τους και 11 παιδιά, έχασαν τη ζωή τους στο Αιγαίο, στα ανοικτά των δυτικών ακτών της Τουρκίας, όταν η βάρκα τους βυθίστηκε ενώ επιχειρούσαν να φθάσουν στα ελληνικά νησιά.
Ποια από τις δύο ειδήσεις είναι η τραγικότερη; Και οι δύο εξίσου τραγικές, με διαφορετικές προεκτάσεις, αλλά και οι δύο άγριες και ενδεικτικές για τον πολιτισμό μας.
Ό,τι και να γίνει τελικά με το στρατόπεδο, ποιος δάσκαλος, ποιος γονέας καλλιέργησε στις ψυχές αυτών των παιδιών το μίσος για τους συνανθρώπους τους, για ανθρώπους ξεριζωμένους από τον τόπο τους, από τα σπίτια τους, τις δουλειές τους, τους φίλους τους, τα σχολεία τους, προκειμένου να επιβιώσουν διωκόμενοι από την καταστροφή που η πολιτική κρατών έσπειρε στον τόπο τους;
Ποιος δάσκαλος και ποιος γονιός δεν μίλησε στα παιδιά του για τον ανθρωπισμό, για τον σεβασμό στη ζωή και στην αξιοπρέπεια του ανθρώπου, που αυτή η μεταπολεμική Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου της Ρώμης το 1948 αισθάνθηκε την ανάγκη και έχρισε ως υπέρτατο αγαθό, που πρέπει να προστατευθεί και να είναι σεβαστό από όλους, κράτη, εξουσίες, διεθνείς οργανισμούς;
Ποιο μάθημα, ποιο δίδαγμα δικαιούται να μεταφέρει σε αυτά τα παιδιά και σε όλα τα παιδιά του κόσμου ότι η ζωή κάποιων ανθρώπων έχει μικρότερη αξία από τη ζωή τη δική τους; Ποιος από εμάς δικαιούται να πιστέψει ότι είμαστε περισσότερο άνθρωποι από τους άλλους;
Ποιο μάθημα έλειψε από τους γονείς και τους δασκάλους αυτών των παιδιών, ώστε να επιτρέπουν ή να μένουν τουλάχιστον θεατές της διαμαρτυρίας των παιδιών τους απέναντι στην υποχρέωση της πολιτείας, της κάθε οργανωμένης έννομης πολιτείας, να περιθάλψει έστω για λίγο, με τις λίγες έστω δυνάμεις της, ακόμη και χωρίς να είναι υποχρεωμένη από θεσμούς και συσχετισμούς, ανθρώπους ανήμπορους, αδύναμους μπροστά στην ασχήμια και την καταστροφή του πολέμου, που διάλεξαν άλλοι για αυτούς.
Ποιος δάσκαλος και ποιος γονέας στον τόπο μας δικαιούται να ξεχάσει και να μην διδάξει την Ιστορία μας, ότι και οι δικοί μας γονείς ήρθαν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο πρόσφυγες διωκόμενοι με λίγες αποσκευές, αλλά πολλές αναμνήσεις και πολιτισμό από έναν άλλο τόπο επίσης βασανισμένο από πολιτικές κρατών; Τι θα διδάξουμε στα παιδιά μας, μετά από αυτό, για τα παγκόσμια δικαιώματα του ανθρώπου, την υπεράσπιση των αρχών του Συντάγματος της Ελλάδας, απέναντι στον εθνικισμό που βρίσκει διόδους να διαπερνά τον κοινωνικό ιστό της χώρας και εξαπλώνεται σε ψυχές αδύναμες και ανίσχυρες από αξίες να του εναντιωθούν;
Είναι τραγική η είδηση ότι το Αιγαίο γίνεται καθημερινά τάφος παιδιών προσφύγων. Τραγική όμως και η είδηση ότι παιδιά Ελλήνων, φωτισμένων όπως θέλουμε να καυχόμαστε από τις αξίες της δημοκρατίας, κλείνουν το σχολείο τους και διαμαρτύρονται επειδή έχουμε ηθική κατ΄αρχήν υποχρέωση απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους, αλλά και σε όλους τους συνανθρώπους, να σεβαστούμε την αξία της ζωής τους.
Ο εθνικός διάλογος για την Παιδεία καλώς κρατεί και εξελίσσεται, αλλά θα είναι κενός περιεχομένου αν τα συμπεράσματά του δεν καλυφθούν από τον μανδύα του ανθρωπισμού σε όλες τις πτυχές σχεδιασμού, διαδικασίας και ουσίας σε όλα τα στάδια της εκπαίδευσης μαθητών και δασκάλων.
*Η Βούλα Ε. Φιριπή είναι Εκπαιδευτικός/Δικηγόρος, Αιρετός ΑΠΥΣΔΕ Κεντρικής Μακεδονίας με τις Συνεργαζόμενες Εκπαιδευτικές Κινήσεις
Ακολουθείστε το iPaidia στο Google News