Με αφορμή την καθυστέρηση της επικαιροποίησης του κανονισμού λειτουργίας των μαθητικών κοινοτήτων, ο βουλευτής Αττικής και Γραμματέας Κοινοβουλευτικού Έργου του Ποταμιού Γ. Μαυρωτάς κατέθεσε ερώτηση προς τον Υπουργό Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων κ. Γαβρόγλου.

Επισημαίνει την ανάγκη ουσιαστικής επανενεργοποίησης των μαθητικών κοινοτήτων, η οποία διέρχεται και μέσα από τον εκσυγχρονισμό και την ενημέρωση του πλαισίου που τις διέπει. Για να αποφευχθεί η συνέχιση της αδρανοποίησης, ρωτά τον Υπουργό για το πότε επίκειται η τροποποίηση-επικαιροποίηση του Κανονισμού καθώς και αν σε αυτή θα ληφθούν υπόψη και ποιες από τις προτάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη.

Προς Τον Υπουργό Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων

ΘΕΜΑ: Ανάγκη επικαιροποίησης του Κανονισμού λειτουργίας των μαθητικών κοινοτήτων

Με το άρθρο 45 παρ. 1 και 3 του ν. 1566/1985 προβλεπόταν ότι για την υλοποίηση των σκοπών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης απαραίτητη είναι η συμμετοχή των μαθητών στη σχολική ζωή. Για να επιτευχθεί αυτή η συμμετοχή, οι μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης συγκροτούν μαθητικές κοινότητες, με τις οποίες συμμετέχουν στην οργάνωση της μαθητικής ζωής και στην οργάνωση και πραγματοποίηση κάθε είδους σχολικών εκδηλώσεων. Επιπλέον προβλεπόταν ότι με απόφαση του Υπουργού Παιδείας ρυθμίζονται τα θέματα που αναφέρονται στη συγκρότηση των μαθητικών κοινοτήτων, στα όργανα και στη διαδικασία εκλογής τους, καθώς και στον τρόπο συμμετοχής τους στην οργάνωση της μαθητικής ζωής.

Βάσει της ως άνω εξουσιοδοτικής διάταξης, εκδόθηκε η με αριθμ. 23/1986/β-619 (ΦΕΚ 619/Β/1986) Απόφαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων με την οποία θεσπίστηκε ο Κανονισμός λειτουργίας μαθητικών κοινοτήτων. Έκτοτε, από το 1986 δηλαδή, με την εξαίρεση της τροποποίησης του άρθρου 3 το 1991 (ΥΑ Γ2/336/29-01-1991), ο Κανονισμός αυτός δεν έχει επικαιροποιηθεί καίτοι εν τω μεταξύ υπήρξαν νομικές αλλά, πρωτίστως, κοινωνικές αλλαγές που επιβάλλουν την επικαιροποίησή του.

Σε ό,τι αφορά τις νομικές εξελίξεις σημειώνεται ενδεικτικά ότι, μεταγενέστερα από τη θέσπιση του Κανονισμού αυτού, κυρώθηκε από τη χώρα μας η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Επίσης δημιουργήθηκαν διοικητικές δομές που προβλέπουν τη συμμετοχή μαθητών, όπως οι σχολικές επιτροπές των Δήμων/Δημοτικών Κοινοτήτων και τα συμβούλια σχολικών κοινοτήτων (ΥΑ 8440/2011) και οι επιτροπές ελέγχου λειτουργίας των σχολικών κυλικείων (ΥΑ 643/2008). Είναι σαφές ότι τα κανονιστικά αυτά κείμενα πρέπει να ληφθούν υπόψη για τη διαμόρφωση του νέου Κανονισμού λειτουργίας των μαθητικών κοινοτήτων.

Σε ό,τι αφορά τις κοινωνικές εξελίξεις, στα 30 χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από τη θέσπιση του Κανονισμού, η ελληνική κοινωνία έχει μετασχηματιστεί πλήρως και έχει πλέον αποκτήσει πολυπολιτισμικά χαρακτηριστικά. Επίσης τα τελευταία χρόνια, σημαντικό τμήμα της κοινωνίας από οικονομικά εύρωστο έχει εξελιχθεί σε οικονομικά ασθενές, καθιστώντας το σχολείο τον μοναδικό χώρο δραστηριοποίησης των παιδιών, καθώς οι κοστοβόρες εξωσχολικές δραστηριότητες είναι εκτός των οικονομικών δυνατοτήτων των γονέων.

Αντιστοίχως, ο Συνήγορος του Πολίτη κατόπιν δεκαετούς και πλέον ενασχόλησής του με το ζήτημα κατέληξε στη διαπίστωση ότι «ο θεσμός των μαθητικών κοινοτήτων έχει απαξιωθεί στη συνείδηση των περισσότερων μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας και συχνά υποβαθμίζεται σε τυπική δραστηριότητα χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο». Το σχέδιο τροποποίησης του ισχύοντος Κανονισμού λειτουργίας των μαθητικών κοινοτήτων μαζί με την πρόταση διεξαγωγής διαλόγου στα σχολεία του Συνηγόρου του Πολίτη υποβλήθηκε στον Υπουργό Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων (επιστολή με αριθμ. πρωτ. Φ. 1500.2/11488/2016).

Τον Μάιο του 2016 (αρ. πρωτ. 268/Υ1/17-05-2016), ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων απάντησε ότι θεωρεί τις προτάσεις εξαιρετικά ενδιαφέρουσες, ότι μπορούν να υλοποιηθούν άμεσα και πως προτίθεται να διερευνήσει τις απόψεις των μαθητών και των μαθητριών.

Το χρονοδιάγραμμα που καταγράφεται στην επιστολή αυτή του Υπουργού έχει ως εξής: εξέταση της δυνατότητας διεξαγωγής της έρευνας τον Ιούνιο του 2016, νομοθέτηση το καλοκαίρι του 2016 και υλοποίηση από το σχολικό έτος 2016-2017. Αν η έρευνα δεν καθίστατο δυνατό να διεξαχθεί τον Ιούνιο του 2016, ο όλος προγραμματισμός θα εκκινούσε από τον Σεπτέμβριο του 2016.

Εν τέλει η έρευνα διεξήχθη το χρονικό διάστημα 07/03/2017 – 07/04/2017, ήτοι με έναν χρόνο καθυστέρηση, και το πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη δημοσιεύτηκε στις 15/09/2017. Σύμφωνα με αυτό «Τα συμπεράσματα της έρευνας επιβεβαιώνουν την αναγκαιότητα για επικαιροποίηση του κανονισμού λειτουργίας μαθητικών κοινοτήτων, ο οποίος ισχύει από το 1986. Οι μαθητές σε μεγάλο ποσοστό εμφανίζονται απογοητευμένοι από τον τρόπο λειτουργίας των μαθητικών συμβουλίων και επιζητούν πιο ενεργή συμμετοχή στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Η πλειοψηφία συμφωνεί με:
– την πραγματοποίηση ενημερωτικών συζητήσεων και ουσιαστικού διαλόγου στις τάξεις πριν τη διεξαγωγή των εκλογών,
– τη συστηματική υποστήριξη των μαθητικών κοινοτήτων από κατάλληλα επιμορφωμένο εκπαιδευτικό,
– την εκπροσώπηση όλων των τάξεων στο σχολικό μαθητικό συμβούλιο,
– τις τακτικές συναντήσεις των εκπροσώπων των μαθητών με τον διευθυντή και γενικότερα την ενδυνάμωση της συνεργασίας μαθητών – καθηγητών».

Σύμφωνα με τα παραπάνω, έχει ολοκληρωθεί η έρευνα των απόψεων των μαθητών/τριών, ενώ έχει ήδη κατατεθεί η πρόταση του Συνηγόρου του Πολίτη για την τροποποίηση του Κανονισμού λειτουργίας των μαθητικών κοινοτήτων. Τόσο η έρευνα όσο και η πρόταση, αποτυπώνουν το γεγονός της ανάγκης ενίσχυσης του ρόλου των μαθητικών κοινοτήτων ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα της σχολικής ζωής.

Ερωτάται ο κ. Υπουργός:

1) Υπάρχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα τροποποίησης και επικαιροποίησης του Κανονισμού λειτουργίας των μαθητικών κοινοτήτων;

2) Η ως άνω τροποποίηση και επικαιροποίηση του Κανονισμού, στην περίπτωση που λάβει χώρα, θα πραγματοποιηθεί βάσει της πρότασης του Συνηγόρου του Πολίτη και του πορίσματος της διεξαχθείσας έρευνας;

3) Δεδομένης της, εκπεφρασμένης στην έρευνα, επιθυμίας των μαθητών και των μαθητριών για δραστηριότητες εκτός του μαθησιακού προγράμματος, όπως συγκρότηση ομάδων διαμεσολάβησης, φιλίας και αλληλεγγύης, καλλιτεχνικής δημιουργίας, σχολικού περιοδικού και εθελοντικών δράσεων, ποιος είναι ο προγραμματισμός του Υπουργείου για μαθητικές δράσεις τέτοιου περιεχομένου;

Ο ερωτών βουλευτής  Γιώργος Μαυρωτάς-Αττικής