Φύλλο περιγραφικής αξιολόγησης μαθητή (το παράδειγμα για τη Γλώσσα και τα Μαθηματικά )

Η ουσία της αξιολόγησης της μαθητικής επίδοσης

Θεωρητικά με την αξιολόγηση της μαθητικής επίδοσης επιδιώκουμε να υπηρετήσουμε την ανάπτυξη του μαθητή, να διευκολύνουμε την ανατροφοδότηση της διδασκαλίας και να βελτιώοουμε συνολικά την μαθησιακή διαιδκασία. Παρά τις καλές προθέσεις πολύ συχνά η αξιολόγηση μετατρέπεται σε αυτοσκοπό, δίνει ώθηση στη βαθμοθηρία και καλλιεργεί τον ανταγωνισμό μεταξύ των μαθητών. Μπορείτε να βρείτε μία εισήγηση για τα βασικές μορφές της εκπαιδευτικής αξιολόγησης

Πιέστε εδώ για να δείτε την εισήγηση

Οι αδυναμίες της τυπικής τελικής αξιολόγησης των μαθητών

Παραδοσιακά στα σχολεία για την αξιολόγηση των μαθητών χρησιμοποιούμε την βαθμολογία. Με εργαλείο τη δεκαβάθμια κλίμακα για το δημοτικό και εικοσαβάθμια για το γυμνάσιο και το λύκειο, κατατάσσουμε τους μαθητές μας σε μία σειρά και αποφασίζουμε αν είναι ικανοί να προαχθούν στην επόμενη τάξη, ποιοι θα πάρουν βραβείο ή αριστείο ή ποιοι θα περάσουν στο Πανεπιστήμιο. Με αυτού του είδους την αξιολόγηση, την αποκαλούμενη και «τελική αξιολόγηση», το σχολείο λειτουργεί ως μηχανισμός επιλογής.
Άμεση συνέπεια του «τελικού χαρακτήρα» της εκπαιδευτικής αξιολόγησης, είναι ότι ο ρόλος της βαθμολογίας στο σχολείο έχει γίνει κυρίαρχος. Οι μαθητές δεν επικεντρώνουν την προσοχή τους σε αυτά που θα μάθουν και στις δεξιότητες που θα αποκτήσουν, αλλά στο βαθμό που θα πάρουν.

Η μετατόπιση του ενδιαφέροντος από την ουσία της εκπαιδευτικής πράξης στη βαθμολογία, τείνει να γίνει κυρίαρχη κοινωνική συμπεριφορά με αποτέλεσμα να εμποδίζονται οι προσπάθειες παραγωγής ουσιαστικού εκπαιδευτικού έργου. Έχει χαθεί η αυτοτέλεια των εκπαιδευτικών βαθμίδων, αφού ότι η κάθε μία αντιμετωπίζεται ως προθάλαμος της άλλης, με τελικό ζητούμενο να ανταποκριθεί ο μαθητής στις εξετάσεις για την επιλογή στο Πανεπιστήμιο, ακυρώνονται καινοτόμες πρωτοβουλίες διότι «μόνο ο βαθμός μετράει», περιορίζεται σημαντικά το πολιτιστικό έργο του σχολείου (ειδικά στο λύκειο), δεν υπάρχουν μαθήματα επιλογής, κυριαρχεί ο εγκυκλοπαιδισμός στο εκπαιδευτικό σύστημα.

Παράλληλα, στρεβλώνεται τόσο η σχέση του παιδιού με την οικογένειά του, αφού η εκπαίδευση του παιδιού συνδέεται με ένα σύστημα ποινών και αμοιβών που αποδίδονται από τους γονείς του με βάση «τους βαθμούς που έφερε», ενώ ταυτόχρονα στρεβλώνεται και η σχέση του παιδιού με τους δασκάλους και τους καθηγητές του, οι οποίοι ενώ είναι οι αρμόδιοι να το καθοδηγήσουν, να το υποστηρίξουν και να το βοηθήσουν να αναπτυχθεί πνευματικά και να καλλιεργηθεί, είναι ταυτόχρονα εκείνοι που με το βαθμό που θα βάλουν, θα προκαλέσουν την τιμωρία του ή την ανταμοιβή του.

Η εισαγωγή της περιγραφικής αξιολόγησης

Η εναλλακτική λύση για την αντιμετώπιση των αδυναμιών της αξιολόγησης των μαθητών, θα μπορούσε να αναζητηθεί στην εισαγωγή της περιγραφικής αξιολόγησης. Ο στόχος εδώ δεν είναι η κατάταξη του μαθητή, αλλά η περιγραφή του ακαδημαϊκού του προφίλ με στόχο την ενίσχυση των ισχυρών σημείων του και την αντιμετώπιση των αδυναμιών του. Για την πραγματοποίησή της είναι απαραίτητο να μην εστιάσουμε το ενδιαφέρον μας μόνο στην απόδοση του μαθητή, αλλά να τον αντιμετωπίσουμε ως σύνολο και να προχωρήσουμε σε αναλυτικό τεκμηριωμένο σχολιασμό των επιμέρους ικανοτήτων και ιδιαιτεροτήτων του.
Η αξιολόγηση τώρα δεν είναι “τελική” αλλά “διαμορφωτική” και αυτός είναι ο λόγος που συχνά αναφέρεται ως αυθεντική ή ολική αξιολόγηση.

Στο 1ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας αποφασίσαμε παράλληλα με την τυπική αξιολόγηση που προβλέπει ο νόμος, να εισαγάγουμε και την περιγραφική αξιολόγηση. Σε πρώτο στάδιο αυτό θα γίνει μόνο σε δύο μαθήματα, στη Γλώσσα και στα Μαθηματικά. Σε επόμενο στάδιο θα επεκταθεί και σε άλλα μαθήματα όπως είναι οι Ξένες Γλώσσες, οι Φυσικές Επιστήμες, τα Αρχαία Ελληνικά και η Λογοτεχνία.

Η εφαρμογή της περιγραφικής αξιολόγησης για την φετινή χρονιά θα γίνει πιλοτικά.Οι γονείς και οι κηδεμόνες των μαθητών μας θα πάρουν ηλεκτρονικά τα φύλλα περιγραφικής αξιολόγησης για τα δύο μαθήματα και θα τους ζητηθεί να μας στέιλουν επίσης ηλεκτρονικά τις παρατηρήσεις και τα σχόλιά τους. Ο στόχος μας είναι να δοκιμάσουμε τη λειτουργία του συστήματος, να δούμε ποια προβλήματα ασάφειας υπάρχουν, να χρησιμοποιήσουμε στην πράξη τα φύλλα αξιολόγησης που έχουμε αναπτύξει, να μελετήσουμε την ανατροφοδότηση από τους γονείς και τους μαθητές και να κάνουμε τις αναγκαίες βελτιώσεις.
Από την επόμενη χρονιά, εκτός από το γεγονός ότι η περιγραφική αξιολόγησης θα εισαχθεί σε περισσότερα μαθήματα, θα δίνεται δύο φορές στη διάρκεια της χρονίας: μία προς το τέλος του α τριμήνου και μία κοντά στο μέσο του τρίτου τριμήνου ώστε να υπάρχει μία αποτύπωση της ακαδημαϊκής εξέλιξης του μαθητή.

Οι στόχοι της Περιγραφικής Αξιολόγησης

Με την εισαγωγή της περιγραφικής αξιολόγησης επιδιώκουμε πολλαπλούς στόχους:

• Να βοηθήσουμε τους μαθητές μας να αντιληφθούν τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία τους, να αναπτύξουν τα πρώτα και να αντιμετωπίσουν τα δεύτερα.
• Να δημιουργήσουμε ένα εργαλείο που θα βοηθήσει στην αυτοαξιολόγηση των μαθητών μας.
• Να αποτυπώσουμε και να προσδιορίσουμε επακριβώς τους διδακτικούς τους στόχους και να συσχετίσουμε τα κριτήρια που χρησιμοποιούμε για την αξιολόγηση των μαθητών με αυτούς.
• Να διευκολύνουμε τη διαμόρφωση ενιαίας εσωτερικής εκπαιδευτικής πολιτικής της σχολικής μονάδας αφού τα γενικά και τα ειδικά κριτήρια που αποτυπώνονται στα φύλλα περιγραφικής αξιολόγησης κάθε μαθήματος, θα χρησιμοποιούνται από όλους τους εκαπδιευτικούς που διδάσκουν το μάθημα.
• Να δώσουμε ακριβές και σαφές περιεχόμενο σε όλους τους χαρακτηρισμούς που χρησιμοποιούμε για την αξιολόγηση των μαθητών.
• Να αντιμετωπίσουμε την πίεση που υφίστανται τόσο οι καθηγητές όσο και μαθητές από την κοινωνική απαίτηση για υψηλούς βαθμούς με οποιοδήποτε κόστος
• Να απελευθερώσουμε το εκπαιδευτικό έργο και κατ’ επέκταση το σχολείο από το ρόλο του μηχανισμού επιλογή