Ερχεται ανανέωση σχολικών βιβλίων και μείωση της ύλης από του χρόνου

Σχεδιασμός για τη μείωση της ύλης αλλά και την αναμόρφωση των σχολικών βιβλίων

Αναμόρφωση της ύλης στα σχολικά βιβλία, ανανέωση αρκετών σχολικών εγχειριδίων, μείωση της ύλης, ταύτιση της διδαχθείσας ύλης με την εξεταστέα ύλη.

Η διδακτέα ύλη, όπως αποτυπώνεται σήμερα στα σχολικά εγχειρίδια πολλών μαθημάτων της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, είναι υπερβολική σε έκταση ως προς το διαθέσιμο σχολικό χρόνο, με περιεχόμενο κάποιες φορές δυσνόητο για μαθητές συγκεκριμένων ηλικιών, με επικαλύψεις
και περιττές επαναλήψεις ενοτήτων από τάξη σε τάξη, ενώ παρατηρούνται αναντιστοιχίες με τα νέα Προγράμματα Σπουδών. Στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (πλην της Γ΄ Λυκείου), προβλέπεται διαφοροποίηση μεταξύ της διδακτέας και της εξεταστέας ύλης (εξεταστέα 75% της διδακτέας).
Στο πλαίσιο της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας και σε σχέση με τα νέα Προγράμματα Σπουδών, κρίνεται σκόπιμη η επαναθεώρηση του περιεχομένου των υπαρχόντων σχολικών εγχειριδίων, προκειμένου να υλοποιηθεί η αναγκαία αναδιαμόρφωση/μείωση της ύλης, η ανανέωση των βιβλίων εκείνων τα οποία
απαιτούν ριζική αναμόρφωση καθώς και η μείωση της διδακτέας ύλης και η ταύτισή της με την εξεταστέα ύλη.

Η όποια αναδιοργάνωση του περιεχομένου της ύλης των σχολικών εγχειριδίων θα πρέπει να στοχεύει:
• Στην ελαχιστοποίηση των επαναλήψεων ενοτήτων.
• Στην αφαίρεση ενοτήτων με δυσνόητο περιεχόμενο για μαθητές των συγκεκριμένων ηλικιών.
• Στον περιορισμό της υπερβολικής, σε έκταση, ύλης.
• Στην εξοικονόμηση χρόνου για εκπόνηση σχεδίων εργασίας από τους μαθητές.
• Στην εξοικονόμηση χρόνου ώστε οι μαθητές να επεξεργάζονται αποτελεσματικότερα τα δεδομένα του μαθήματος και να εκφράζουν τις απόψεις τους.

Οι εξαντλητικοί ρυθμοί διδασκαλίας και μάθησης που επιβάλλονται σήμερα για την κάλυψη της υπερφορτωμένης ύλης των σχολικών εγχειριδίων δεν επιτρέπουν τη σε βάθος προσέγγιση της σχολικής γνώσης, την ουσιαστική εμπέδωσή της αλλά και την ανάπτυξη της διδακτικής μεθοδολογίας που απαιτείται για την επίτευξη των διδακτικών στόχων κάθε γνωστικού αντικειμένου και την εφαρμογή των σύγχρονων παιδαγωγικών αρχών της σχολικής εκπαίδευσης (διαφοροποιημένη διδασκαλία, βιωματική/ανακαλυπτική/διερευνητική μάθηση, διεπιστημονική διδασκαλία, συνεργατική/συλλογική μαθησιακή διαδικασία κ.λπ.). Ως
αποτέλεσμα, η εκπαιδευτική διαδικασία μετατρέπεται από διαδικασία αποδοχής, ενθάρρυνσης, πειραματισμού και συμπερίληψης σε διαδικασία που προκαλεί «άγχος» και υπερβολική κούραση στον μαθητή αλλά και συνεπαγόμενη επιβάρυνση στην οικογένειά του. Σημαντικές είναι τέλος οι επιπτώσεις της υπερφορτωμένης ύλης των σχολικών εγχειριδίων στην ενίσχυση της παραπαιδείας.
Ως εκ τούτου και μέχρι να καταστεί δυνατόν να γραφούν νέα βιβλία, ο εξορθολογισμός της ύλης των σχολικών εγχειριδίων για την απαραίτητη μείωση/αναδιαμόρφωση της ύλης των σχολικών εγχειριδίων, την πλήρη ανανέωση όσων σχολικών εγχειριδίων κριθεί απαραίτητο και τη σύγκλιση των όσων μπορούν να διδαχθούν στη σχολική αίθουσα ως εξεταστέα και διδακτέα ύλη, προκύπτει ως αναγκαία παρέμβαση.
Το πλαίσιο αναφοράς για τον καθορισμό της διδακτέας ύλης στα επιμέρους γνωστικά αντικείμενα αποτελεί κάθε φορά το αντίστοιχο Πρόγραμμα Σπουδών. Το Πρόγραμμα Σπουδών του κάθε γνωστικού αντικειμένου καθορίζει τους στόχους διδασκαλίας ενός γνωστικού αντικειμένου, περιεχόμενο και δραστηριότητες που
προτείνονται προς διδασκαλία για την επίτευξη των στόχων, μεθόδους αξιολόγησης και εκπαιδευτικό υλικό. Με βάση το εκάστοτε εν ισχύ Πρόγραμμα Σπουδών για το κάθε γνωστικό αντικείμενο γράφονται αντίστοιχα σχολικά εγχειρίδια. Συνεπώς, η διατύπωση πρότασης για τον εξορθολογισμό και τη μείωση της ύλης των σχολικών εγχειριδίων θα πρέπει να έχει καταρχήν ως πλαίσιο αναφοράς το Πρόγραμμα Σπουδών.
Σημειώνεται ότι, στο πλαίσιο της Πράξης του Νέου Σχολείου, έχει ολοκληρωθεί η εκπόνηση Νέων Προγραμμάτων Σπουδών για όλα τα γνωστικά αντικείμενα της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και εκκρεμεί η ολοκλήρωση της διαδικασίας θεσμοθέτησής τους προκειμένου αυτά να χρησιμοποιηθούν ως
πλαίσιο αναφοράς για τη συγκρότηση πρότασης σχετικά με τον εξορθολογισμό της ύλης των σχολικών εγχειριδίων.
Επίσης, στο πλαίσιο της ως άνω Πράξης, τα υπάρχοντα σχολικά εγχειρίδια της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης έχουν αξιολογηθεί ως προς τη συμβατότητά τους με τα Νέα Προγράμματα Σπουδών και έχουν διατυπωθεί συγκεκριμένες προτάσεις αναμόρφωσής τους, οι οποίες θα πρέπει να
αξιοποιηθούν.
Πέραν του Προγράμματος Σπουδών, στη διατύπωση πρότασης για τη μείωση της ύλης των σχολικών εγχειριδίων θα πρέπει συνεκτιμηθεί το ισχύον ωρολόγιο πρόγραμμα, δεδομένου ότι η πληθώρα ή μη της ύλης είναι συνάρτηση του πραγματικού όγκου του περιεχομένου και του διατιθέμενου διδακτικού χρόνου.
Το ΙΕΠ θα πρέπει να διατυπώσει ολοκληρωμένη πρόταση για το εν λόγω θέμα(λαμβάνοντας υπόψη τα Νέα Προγράμματα Σπουδών, τα πορίσματα της αξιολόγησης των υπαρχόντων σχολικών εγχειριδίων ως προς τη συμβατότητά τους με τα Νέα προγράμματα Σπουδών, σχετικές εκθέσεις Σχολικών Συμβούλων,
καθώς και πορίσματα ερευνητικών και επιστημονικών εργασιών).
1.1. Μείωση/αναδιαμόρφωση της ύλης των υπαρχόντων σχολικών εγχειριδίων. /[Β]
1.2. Ανανέωση / ριζική αναμόρφωση σχολικών εγχειριδίων./ [Β-ΜΣ]
(Επιδίωξη αποτελεί, μετά από τη σχετική τεκμηριωμένη εισήγηση του ΙΕΠ, να γίνει δυνατή η εφαρμογή της ως άνω πρότασης από το σχολικό έτος 2016-2017).