Η παρακάτω έρευνα δημοσιεύτηκε στο filologoi.pblogs.gr με απόψεις μαθητών και συμμετείχαν τα παρακάτω σχολεία

ΠΟΙΟΝ ΘΕΩΡΩ ΚΑΛΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ

Απόψεις μαθητών

Έρευνα, στην οποία συμμετείχαν τα παρακάτω σχολεία:

Υπεύθυνη: Χριστίνα Πετροπούλου

Tα στοιχεία που παρουσιάζονται στη συνέχεια προέκυψαν από έρευνα που πραγματοποιήθηκε στα παρακάτω σχολεία της Δωδεκανήσου: Βενετόκλειο 1^ο Λύκειο Ρόδου, Γυμνάσιο- Λ.Τ. Λειψών, Γυμνάσιο- Λ.Τ. Χάλκης, Γυμνάσιο- Λ.Τ. Ολύμπου Καρπάθου, Γυμνάσιο Νισύρου, 2^ο Γυμνάσιο Λέρου, Γυμνάσιο Αστυπάλαιας, Λύκειο Ιαλυσού, Λύκειο Αφάντου, Λύκειο Αντιμάχειας, Γυμνάσιο Αντιμάχειας.

Τα χαρακτηριστικά που κατά τη γνώμη των μαθητών συνθέτουν το προφίλ του καλού καθηγητή, ίσως οδηγήσουν πολλούς από εμάς να αναθεωρήσουμε σημαντικά τη στάση μας απέναντι στους μαθητές μας και στον τρόπο άσκησης των καθηκόντων μας.

Στη συντριπτική πλειονότητά τους οι μαθητές θεωρούν ως πιο σημαντικό προσόν του καλού καθηγητή το να είναι φιλικός και να βρίσκεται «κοντά στο μαθητή». Αυτή η συχνά επαναλαμβανόμενη φράση μεταφράζεται σε διάφορες συμπεριφορές. Στο να συμβουλεύει τους μαθητές, όχι μόνο σε θέματα σχολικά αλλά και σε προσωπικά τους, να κατανοεί τις ιδιαιτερότητες της ηλικίας τους, να τους σέβεται και να κερδίζει – όχι να απαιτεί- το δικό τους σεβασμό, να μην τους ειρωνεύεται, να τους ενθαρρύνει, να τους εμψυχώνει και να αποκτά την εμπιστοσύνη τους, ακόμα και να αφιερώνει χρόνο στους μαθητές του όχι μόνο στην τάξη αλλά και στο διάλειμμα .

Συναφές με τον προηγούμενο δείκτη είναι το χαρακτηριστικό που ακολουθεί . Τα παιδιά θέλουν ο καθηγητής τους να είναι χαμογελαστός, καταδεκτικός, με χιούμορ, να κάνει ευχάριστο και όχι βαρετό και κουραστικό μάθημα.

Στο γνωστικό τομέα ανήκει το τρίτο- μόλις- στη σειρά προτεινόμενο γνώρισμα του καλού καθηγητή, σύμφωνα με το οποίο πρέπει να έχει μεταδοτικότητα, να γίνεται κατανοητός στους μαθητές και να καταφέρνει να προσελκύει το ενδιαφέρον τους στο μάθημα.

Πάλι σχετικό με τη συμπεριφορά του και όχι με τη γνωστική του επάρκεια ακολουθεί το αμέσως επόμενο χαρακτηριστικό του καλού καθηγητή , που είναι το να μπορεί να επιβάλλει την τάξη με τρόπο πειστικό και ήρεμο, δυναμικά αλλά όχι αυταρχικά, με άλλα λόγια να είναι όπως και όσο πρέπει αυστηρός. Αυτό μας επιβεβαιώνει το γεγονός ότι τα παιδιά έχουν ανάγκη να ξέρουν τα όριά τους.

Επίσης θέλουν ο καθηγητής να είναι δίκαιος, αμερόληπτος απέναντι στους μαθητές και να μην κάνει διακρίσεις υπέρ των καλών μαθητών.

Το να γνωρίζει καλά το αντικείμενό του φαίνεται πως δεν είναι από τα σπουδαιότερα κριτήρια των μαθητών, εφόσον εμφανίζεται μόλις μετά από όλα τα προηγούμενα. Αυτό ισχύει είτε επειδή θεωρούν αυτονόητη τη γνωστική επάρκεια των καθηγητών, είτε ίσως επειδή σημαντικότερο ρόλο στη ζωή τους , στη δεδομένη ηλικιακή φάση παίζει η συναισθηματική επαφή και η σχέση , που μπορεί να προσφέρει τη βάση για τη δόμηση της γνώσης, δημιουργώντας θετική προδιάθεση.

Το να κατανοεί το φόρτο εργασίας των μαθητών και να μην τους αναθέτει υπερβολικά πολλές ασκήσεις , με άλλα λόγια να μην είναι ασύμμετρα με τις δυνατότητές τους απαιτητικός, ακολουθεί αμέσως μετά.

Να είναι ευγενικός και υπομονετικός , χωρίς όμως να τον εκμεταλλεύονται τα παιδιά, καθώς και να μην είναι φυγόπονος στη δουλειά του σχολιάζεται επίσης. Να μην θεωρεί ο καθηγητής τον εαυτό του αυθεντία και να δέχεται τα λάθη του είναι επίσης μια αξιοσημείωτη παρατήρηση των μαθητών, όπως και το να αξιολογεί όχι με βάση το αποτέλεσμα αλλά με βάση την προσπάθεια του μαθητή ( εδώ θίγουν ζητήματα ατομοκεντρικής αξιολόγησης)

Όλα τα παραπάνω ίσως να ήταν και αναμενόμενα ως ένα βαθμό. Από την άλλη, παρατηρούμε σε παιδιά μικρότερων ηλικιών (γυμνάσιο) μια έμφαση στην πρακτική- επιφανειακή πλευρά της σχέσης μεταξύ μαθητή – καθηγητή και λιγότερο προβληματισμό πάνω στην επικοινωνιακή- κοινωνική διάσταση της σχέσης. Ίσως λόγω μεγαλύτερης ηλικιακής απόστασης από τους καθηγητές τους και λόγω χαμηλότερου βαθμού ωριμότητας να μην έχουν προσδοκίες ανάπτυξης φιλικής σχέσης με τους καθηγητές, τους οποίους εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν με κάποιο δέος. Δηλαδή, πολλές απαντήσεις γυμνασιόπαιδων είναι καθαρά χρησιμοθηρικές και συχνά καθρεφτίζονται σε αυτές με διαφάνεια, τα προσωπικά βιώματα αυτού που δίνει την απάντηση. Συναντάμε έτσι απόψεις, που φωτογραφίζουν τον αυθορμητισμό της ηλικίας και που κάποιες φορές αγγίζουν τα όρια του ευτράπελου, όπως:

Ψ Ο καλός καθηγητής οργανώνει εκπαιδευτικές εκδρομές

Ψ Μας αφήνει να παίζουμε και να κάνουμε ό,τι θέλουμε

Ψ Κάνει κενά (!!!)

Ψ Δεν βάζει απουσίες (!!!)

Ψ Δεν είναι παλαιών αρχών

Ψ Δεν μας χτυπάει (!!!)

Ψ Δεν είναι τζαμπατζής (;;;)

Ψ Τελειώνει γρήγορα την παράδοση του μαθήματος

Ψ Μας λέει ιστορίες από τα παιδικά του χρόνια (!!!)

Ψ Δε δουλεύει για το χρήμα

Ψ Δεν μας αντιμετωπίζει σα «φυλακιΖΟμενους»

Ψ Είναι ο εαυτός του ( με ό,τι αυτό υπονοεί)

Ψ Μας αφήνει να πηγαίνουμε τουαλέτα (!!!)

Ψ Δεν κολλάει στις λέξεις …;

Την υπέρβαση όμως κάνουν κάποιες- και όχι σπάνιες- απαντήσεις , που μας αιφνιδιάζουν με το αναπάντεχο του περιεχομένου τους , όπως :

Ψ Ο καλός καθηγητής είναι σαν τον Αϊνστάιν ή τους άλλους αρχαίους ποιητές

Και ακόμα πιο πέρα, σε διάφορες παραλλαγές , που αντανακλούν τις ιδιαίτερες προτιμήσεις των γραφόντων, με έντονο το στοιχείο του ασυνειδητοποίητου, αναδυόμενου και υπό διαμόρφωση κοινωνικού ρατσισμού , που καλλιεργείται μέσα από το κυρίαρχο γυναικείο πρότυπο, όπως αυτό προβάλλεται από τα Μέσα ενημέρωσης, διαβάζουμε ότι ο καλός καθηγητής :

Ψ Πρέπει να είναι καθηγήτρια όμορφη και sexy

Ψ Να είναι ψηλή , ξανθιά, γαλανομάτα με ωραίο σώμα

Ψ Να είναι νέα και ωραία και να μην ντύνεται σα σαραντάρα ( αλίμονο σε μας)

Ψ Να είναι γυναίκα, όμορφη, 25- 30 χρονών, ύψος ως 1.60 και καλλίκορμη

Και μια μεμονωμένη περίπτωση

Ψ Να είναι άντρας με μουστάκι (προφανώς η μαθήτρια είχε κάποιον συγκεκριμένο στο μυαλό της)

Το σίγουρο είναι ότι είτε από τα εσωτερικά στοιχεία της προσωπικότητας εκκινούν οι απαντήσεις είτε εστιάζουν σε επιφανειακά εξωτερικά δεδομένα της εμφάνισης, τα κριτήρια των μαθητών είναι ιδιαίτερα ψηλά και απαιτητικά …;.

ΓΝΩΜΕΣ

“Για μένα καλύτερος καθηγητής είναι εκείνος που καταλαβαίνει τα προβλήματα των μαθητών και τα κατανοεί, εκείνος που διδάσκει ευχάριστα το μάθημά του και που δεν το κάνει βαρετό. Εκείνος που βοηθά τους μαθητές όχι σαν δάσκαλος αλλά ως φίλος. Εκείνος που έχει χιούμορ, δεν είναι κακομούτσουνος, γκρινιάρης και απαιτητικός”.

“Κατά τη γνώμη μου ένας καλός καθηγητής είναι αυτός που μπορεί να προσφέρει βοήθεια σε ένα μαθητή , να δίνει κουράγιο και να δείχνει κατανόηση. Πρέπει να είναι καλός στη δουλειά του και να προσπαθεί να μεταδώσει στα παιδιά όσα περισσότερα μπορεί. Να τα συμβουλεύει για το μέλλον και για διάφορες καταστάσεις ως μεγαλύτερος”.

“Καλός καθηγητής είναι αυτός που μπορεί να μπει στην ψυχή του μαθητή, χωρίς να ειρωνεύεται την τάξη, χωρίς να κατακρίνει το κάθε παιδί, “κόβοντάς” του την ψυχολογία. Να μην κάνει διακρίσεις, γιατί δικαιολογημένα τα παιδιά θα τον μισήσουν”.

“Αρχικά είναι άντρας και έχει μουστάκι. Είναι πολλά χρόνια στο χώρο της εκπαίδευσης και έχει άριστες γνώσεις. Συζητάει μαζί μας, καταλαβαίνει και κάνει το μάθημα πολύ πιο εύκολο. Είναι αξιόλογος και του αξίζουν συγχαρητήρια”.

“Καλός καθηγητής θεωρώ πως είναι αυτός που έχει καλές σχέσεις με τους μαθητές του , να κάνει χιούμορ. Να είναι φίλος με τους μαθητές του , γιατί έτσι τον εμπιστεύονται περισσότερο και τον προσέχουν όταν κάνουν μάθημα μαζί του.”

“Ο καλός καθηγητής πρώτον πρέπει να είναι γυναίκα, όμορφη. Πρέπει να είναι από 25-30 χρονών , να μην είναι ψηλή ως 1.60.Ακόμη να είναι καλλίκορμη. Να κάνουμε μάθημα αλλά να μας αφήνει και να παίζουμε”.

“Πρέπει να έχει υπομονή και να ξέρει να τα βγάζει πέρα με τα παιδιά που χρειάζονται ιδιαίτερη μεταχείριση”.

“Καλός καθηγητής για μένα είναι αυτός που αγαπάει το επάγγελμά του πραγματικά, διδάσκει με ευχαρίστηση και τις περισσότερες φορές με το σωστό τρόπο”

“Να μας αφήνει πιο νωρίς και να διδάσκει με χαρά”

“Να φέρεται σωστά, να μας μαθαίνει τρόπους και να μας αφιερώνει χρόνο εκτός από το μάθημα”

“Εγώ δεν έχω παράπονο από τη συμπεριφορά των καθηγητών. Αντιθέτως ζώντας τις καταστάσεις , απορώ πως μπορούν να δείχνουν κατανόηση και να κάνουν υποχωρήσεις και υπομονή σ’ αυτήν την άθλια κατάσταση που επικρατεί στα σχολεία. Πρώτον , η έλλειψη σεβασμού των παιδιών, που είναι το πιο βασικό για την εξέλιξη των σχολείων.”

“Να μην είναι αυστηρός, να μη μας βάζει πολλά μαθήματα και γενικά να είναι μαζί μας”

“Ένας καλός καθηγητής θα ήθελα να ναι σαν τον Αϊνστάιν και διάφορους άλλους αρχαίους ποιητές”.

“Εγώ τον καθηγητή τον θέλω αυστηρό για να τον φοβούνται και να κάνουν ησυχία”.

“Να είναι καθηγήτρια, νέα, ωραία και να μην ντύνεται σαν σαραντάρα”.

“Να μην κολλάει στις λέξεις”

“Ένας καλός καθηγητής πρέπει να έρχεται στην τάξη με την καλημέρα και το χαμόγελο και όχι να είναι παράξενος και κακόκεφος και με το πρόσωπο κατεβασμένο”

“Καλός καθηγητής είναι αυτός που κάνει καλά το μάθημά του και στο τέλος του μαθήματος κάνει και λίγο χαβαλέ”

“Θέλω να έλθει μια ψηλή, ξανθιά, γαλανομάτα, με ωραίο σώμα και να είναι και ωραία”

“Θεωρώ ότι καλός καθηγητής είναι αυτός που μέχρι και στο διάλειμμα προσπαθεί να εξηγήσει στους μαθητές του αυτά που δεν καταλαβαίνουν και που μας πηγαίνει πολλές εκδρομές”

“Πρέπει πρώτα απ’ όλα να αγαπάει τα παιδιά και να τα έχει σα δικά του .Να δείχνει στοργή, αγάπη, συμπόνια και όχι να τα αγνοεί. Να μην κάνει απροειδοποίητα τεστ και να μη βάζει πολλές εργασίες στο σπίτι”

“Καλός καθηγητής είναι αυτός που όταν μιλάει σε ηρεμεί και δε φωνάζει με το παραμικρό. Ακόμα αυτός που ένα παιδί μπορεί να του μιλήσει για το πρόβλημά του , επειδή έχει κατανόηση”

“Το άτομο που εκτός από καλή κατάρτιση μπορεί και να ψυχολογεί τους μαθητές , να ασχολείται με όλους και να έχει κατανόηση”

“Θέλω πάνω από όλα να καταλαβαίνει τους μαθητές και φυσικά να μην είναι παλαιών αρχών. Θέλω να μας κάνει να καταλαβαίνουμε τι λεει και όχι να τον κοιτάμε σα χάνοι και να μην έχει κόλλημα με τις αποβολές. Να μην ειρωνεύεται αλλά ούτε να σχολιάζει τα ρούχα, τα αξεσουάρ και γενικά τίποτα πάνω στο μαθητή”

“Ο ιδανικός καθηγητής πιστεύω ότι είναι εκείνος που νοιάζεται για μας, πιστεύει στις δυνατότητές μας, προσπαθεί να μας βοηθήσει με κάθε τρόπο και πάνω απ’ όλα μας σέβεται σαν ανθρώπους”

“Να είναι ευχάριστος , να έχει χιούμορ και πάνω απ’ όλα να μπορούμε να τον δούμε σα φίλο.”

“Καλό καθηγητή θεωρώ εκείνον που και μάθημα κάνει και πλάκες και μας μαθαίνει συμπεριφορά. Είναι ωραίο να μας λεει και ιστορίες από τα παιδικά του χρόνια”

“Όλοι οι καθηγητές μας είναι καλοί. Αν δεν ήταν, Δε θα βρίσκονταν εδώ”

“Όλοι είναι χάλια”

“Θα πρέπει οι καθηγητές να μη βρίζουν τα παιδιά και αν οι μαθητές χρειάζονται κάποιο βαθμό για να περάσουν την τάξη , να τους βοηθούν όσο το δυνατό περισσότερο».

«Κατά τη γνώμη μου όλοι οι καθηγητές και πρώτα πρώτα οι καθηγήτριες πρέπει να είναι όμορφες, να έχουν ωραίο γούστο , γιατί αν έχουν όλα αυτά το μάθημα γίνεται και πιο ευχάριστο. Δε βαριέσαι. Ενώ αν σου έρθει καμιά άσχημη και γρια, τότε είναι που θα κοιμάσαι μέσα στην τάξη. Τώρα για τους καθηγητές δεν λέω τίποτα γιατί σε όλους όλοι βαριούνται και οι πιο πολλοί δεν κάνουν και πολύ καλά το μάθημά τους και πολλά άτομα δεν προσέχουν και βαριούνται».

«Θα πρέπει να μην κάνει επίδειξη της δύναμής του»

«Θα μπορούσε να είναι χαρούμενος, γιατί αυτό περνάει και στα παιδιά. Δηλαδή σκεφτείτε έναν καθηγητή που να είναι θυμωμένος, κατσουφιασμένος ή λυπημένος και καταθλιπτικός, δεν θα είναι καθόλου ευχάριστο και ο μαθητής δεν θα έχει καθόλου όρεξη για μάθημα».

«Ως προς τους καθηγητές δεν έχω να πω τίποτα, αλλά ως προς τις καθηγήτριες θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να είναι σέξι , για να τις συμπαθήσουμε και να μηνείναι το μάθημα βαρετό. Να έχει χιούμορ, έτσι ώστε να πετάει που και που κανένα αστειάκι, να μας εξηγεί με σαφήνεια αυτά που δεν καταλαβαίνουμε και πολλά άλλα …;(Secret)».

«Όταν γράφουμε διαγώνισμα, εάν έχει πολλούς μαθητές που δεν έχουν τελειώσει να κάνει μια παράκαμψη και να τους αφήνει για 5-10 λεπτά ακόμα».

«Θα πρέπει να παραδίδει μάθημα ολόκληρη την ώρα και να μην απουσιάζει συχνά».

«Ο καλύτερος καθηγητής κατά τη γνώμη μου είναι αυτός που δεν κάνει καθόλου μάθημα. Που μπαίνει στην τάξη, πίνει καφέ και βάζει εικοσάρια. Αν υπήρχε αυτός θα του ζητούσα και ιδιαίτερα».

«Η εικόνα των καθηγητών δεν μπορεί από μόνη της να είναι καλή γιατί και οι ίδιοι οι μαθητές δεν θέλουν να ξεχωρίζουν καθηγητές εφόσον όλοι τους πιέζουν να μάθουν και τους βλέπουν σαν κέρβερους πάνω στο κεφάλι τους».

«Ένα αρνητικό πολλών , για να μην πω όλων των καθηγητών είναι η επιβλητική χρήση της εξουσίας που διαθέτουν. Καθόμενοι σε μια καρέκλα νομίζουν ότι έχουν το δικαίωμα να ειρωνεύονται και να προσβάλλουν τα παιδιά».

«Σχεδόν όλα τα παιδιά θεωρούν τους αυστηρούς, αγέλαστους και απόμακρους, άριστους καθηγητές, γιατί έτσι λέει ο μπαμπάς και η μαμά».

«Κατά τη γνώμη μου το σχολείο δεν έχει κανένα πρόβλημα, ούτε ο τρόπος που διδάσκουν οι καθηγητές, αλλά μόνος φταίχτης είναι η Γιαννάκου, η οποία ανέβασε τις βάσεις, έβαλε περισσότερες ώρες αρχαίων ελληνικών, κ.ά., επειδή εκείνη δεν έχει παιδιά και πρέπει να τυραννάει εμάς»!!!