Ενημερωτικό για την αλλαγή στην εξαγορά για την αναγνώριση πλασματικών χρόνων

του Μιχάλη Π. Φιλιππίδη

Νομικού Συμβούλου της ΟΛΜΕ

Η αίτηση αναγνώρισης πλασματικών χρόνων δύναται να γίνει οποτεδήποτε και κατά την συνταξιοδότηση, όταν και εξετάζεται ο χρόνος και εκδίδεται η πράξη εξαγοράς στο ύψος των κρατήσεων κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης.

Η ερμηνευτική εγκύκλιος από το ΓΛΚ εκκρεμεί σχετικά με τα ισχύοντα από 01-01-2017 για την αναγνώριση και εξαγορά του χρόνου στρατιωτικής υπηρεσίας και πλασματικών και σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4387/2016, όπως θα ισχύσουν συνάγεται από την παρ. γ, του άρθρου 34 και από το άρθρο 38 του νόμου, ότι για την αναγνώριση των πλασματικών αυτών χρόνων ασφάλισης προβλέπεται καταβολή εισφοράς, η οποία αναγνώριση θα γίνεται με την καταβολή από τον ασφαλισμένο για κάθε μήνα αναγνωριζόμενου πλασματικού χρόνου ασφάλισης καταβολή της εισφοράς ασφαλισμένου και εργοδότη, στο ποσοστό που ισχύει κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης εξαγοράς. Η ως άνω εισφορά υπολογίζεται με βάση τις αποδοχές του ασφαλισμένου κατά τον τελευταίο μήνα πλήρους απασχόλησης πριν από την υποβολή της αίτησης εξαγοράς, σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις του άρθρου 38 και εφόσον έχει διακοπεί η απασχόληση, επί των αποδοχών του τελευταίου μήνα απασχόλησης προσαυξανόμενων κατά την ετήσια μεταβολή μισθών, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.

Το συνολικό ποσοστό της εισφοράς

Το συνολικό ποσοστό εισφοράς κύριας σύνταξης ασφαλισμένου μισθωτού και εργοδότη ορίζεται σε 20% επί των πάσης φύσεως αποδοχών των εργαζομένων και κατανέμεται κατά 6,67% σε βάρος των ασφαλισμένων και κατά 13,33% σε βάρος των εργοδοτών, συμπεριλαμβανομένου από 01-01-2017 και του Δημοσίου και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου.

Η δυνατότητα με 6,67% μέχρι το τέλος του χρόνου που μπορεί να αναγνωριστεί, εφόσον θεμελιώνεται δικαίωμα μετά το 2014 είναι μέχρι 7 έτη και για το 2011,2012, 2013 τα έτη είναι 4,5 και 6 αντίστοιχα. Το συνολικό ποσό της κατά τα ανωτέρω εξαγοράς καταβάλλεται σε τόσες μηνιαίες δόσεις, όσοι είναι και οι μήνες που αναγνωρίζονται.

Αναγνώριση Σπουδών

Η αναγνώριση σπουδών γίνεται με 6,67% επί του συντάξιμου μισθού βασικός (31-10-2011)+140,80(+ Επιδ. Θέσης) x μήνες αναγνώρισης και με το πιστοποιητικό από το οποίο να προκύπτουν τα απαιτούμενα έτη φοίτησης για τη λήψη του βασικού πτυχίου αλλά και το ακριβές χρονικό διάστημα φοίτησης και ο χρόνος σπουδών ίσος με τα επίσημα ακέραια έτη σπουδών της οικείας σχολής, ανώτερης ή ανώτατης, στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, όπως προβλέπονται κατά το χρόνο της αποφοίτησης και ενός μόνο πτυχίου και σε μέσες επαγγελματικές σχολές, δημόσιες ή ιδιωτικές αναγνωρισμένες από το κράτος, μετά τη συμπλήρωση του 17ου έτους της ηλικίας. Η τυχόν ασφάλιση κατά τον ανωτέρω χρόνο φοίτησης σε άλλο ομοειδή φορέα ασφάλισης δεν αναγνωρίζονται για το αντίστοιχο χρονικό διάστημα. Προϋπόθεση η συμπλήρωση των 12 ετών υπηρεσίας, η οποία δεν περιορίζεται μόνο στη δημόσια υπηρεσία. Επομένως στην υπηρεσία αυτή συνυπολογίζεται, προκειμένου για τους άνδρες και ο χρόνος της στρατιωτικής θητείας σε αντίθεση με τον πλασματικό χρόνο των τέκνων, για την αναγνώριση του οποίου, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η συμπλήρωση των 15 ετών πραγματικής δημόσιας υπηρεσίας.

Η αναγνώριση χρόνου σπουδών και τέκνων

Για την αναγνώριση χρόνου τέκνων και σπουδών, ο αναφερόμενος χρονικός περιορισμός που έχει τεθεί για την άσκηση του σχετικού δικαιώματος της συμπλήρωσης των 15 και 12 ετών αντίστοιχα πραγματικής δημόσιας υπηρεσίας και ασφάλισης δεν συνδέεται με το χρόνο θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, καθώς δεν συνάγεται περιοριστικά εκ των διατάξεων του νόμου. Συνεπώς δύναται να αναγνωριστεί χρόνος τέκνων και σπουδών προτού συμπληρωθεί η ανωτέρω περιοριστικά αναφερόμενη υπηρεσία των 15 και 12 ετών αντίστοιχα και κατά το χρόνο που θα ασκηθεί το δικαίωμα και από το γεγονός ότι ο αναγνωρισμένος χρόνος των τέκνων και των σπουδών στο τέλος θα συνυπολογίζονται στο χρόνο θεμελίωσης του δικαιώματος συνάγεται ότι οι ανωτέρω αναφερόμενοι χρόνοι συνυπολογίζονται ως χρόνοι για την θεμελίωση του δικαιώματος και με τους υπόλοιπους, οι οποίοι στο σύνολο καθιστούν τον χρόνο θεμελίωσης σε προγενέστερο έτος, καθώς λαμβάνονται υπόψη για τη θεμελίωση του, με αποτέλεσμα την προγενέστερη συμπλήρωση των περιοριστικών διατάξεων που συντρέχουν για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος των 15 και 12 ετών για την αναγνώριση του χρόνου τέκνων και σπουδών αντίστοιχα.

Παράδειγμα:

λ.χ. Υπάλληλος παλαιά ασφαλισμένη, μητέρα δύο παιδιών, έχει 3600 ημέρες ασφάλισης (έτη 12-00-00 στο ΙΚΑ την περίοδο 1-1-1986 έως 31-8-2000 και διορίστηκε στο Δημόσιο στις 5-9-2000. Μετά την συμπλήρωση 15 ετών πραγματικής δημόσιας υπηρεσίας, ήτοι μετά την 4-9-2015, άσκησε το δικαίωμα αναγνώρισης χρόνου παιδιών (έτη 01-08-04). Επειδή ο χρόνος που αναγνωρίστηκε λαμβάνεται υπόψη και για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, συνυπολογιζόμενος και με την υπόλοιπη υπηρεσία/ασφάλιση δύναται και θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα των 25 ετών συντάξιμης υπηρεσίας/ασφάλισης στις 31-12-2010 με τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και το ηλικιακό όριο για την καταβολή της σύνταξης.

Με αναγνωριστική πράξη, η οποία εκδίδεται από την κατά περίπτωση αρμόδια Διεύθυνση της Υπηρεσίας Συντάξεων, μετά την εκτέλεσή της κοινοποιείται στον ενδιαφερόμενο και στην Υπηρεσία του υπαλλήλου, εφόσον πρόκειται για εν ενεργεία υπάλληλο. Στην εν λόγω αναγνωριστική πράξη αναφέρεται ο αναγνωριζόμενος χρόνος και η συμπληρωματική εισφορά εξαγοράς που βαρύνει τον υπάλληλο ή τον συνταξιούχο.

Αναγνώριση Στρατού

Η αναγνώριση του Στρατού γίνεται με 6,67% επί του συντάξιμου μισθού βασικός (31-10-2011)+140,80(+Επιδ. Θέσης) x μήνες αναγνώρισης.

Η εξαγορά των μηνών αναγνώρισης εξοφλείται είτε εφάπαξ, εντός ευλόγου χρόνου από την κοινοποίηση της αναγνωριστικής πράξης οπότε παρέχεται έκπτωση 10% ή με δόσεις ίσες με τους μήνες αναγνώρισης από τη σύνταξη.

Αναγνώριση τέκνων

Το σχετικό δικαίωμα με την εξαγορά χρόνου για την αναγνώριση πλασματικών τέκνων και σπουδών προϋποθέτει να θεμελιώνεται συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 01-01-2011 και έπειτα.

Τα έτη αναγνώρισης τέκνων, ήτοι 1 έτος για το πρώτο παιδί, 2 έτη για το δεύτερο παιδί και 2 έτη για το τρίτο παιδί, χρόνος ο οποίος λαμβάνεται υπόψη τόσο για τη θεμελίωση του δικαιώματος όσο και για την προσαύξηση της σύνταξης. Για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με συνυπολογισμό και του αναγνωριζόμενου χρόνου 31-12-2010, ο χρόνος που τελικά θα αναγνωρισθεί θα ταυτίζεται με το χρόνο που υπολείπεται και απαιτείται για την θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος για τη συμπλήρωση 25ετούς πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας ή χρόνου ασφάλισης, μέχρι 31-12-2010. Η αναγνώριση του χρόνου αφορά εκάτερους εκ των γονέων, ο δε χρόνος αναγνωρίζεται σε ένα μόνο φορέα κατ’ επιλογή.

Τα ανωτέρω αναγνωρισμένα με εξαγορά έτη συμπληρώνουν τα έτη ασφάλισης που απαιτούνται για τη θεμελίωση και την συμπλήρωση για την πλήρη ή μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος και για τις περιπτώσεις με ανήλικα τέκνα και με τρία τουλάχιστον τέκνα.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 παρ. 10Α του ν. 4151/2013 ορίζεται ότι εφόσον υπάλληλος που αποχωρεί από την υπηρεσία προκειμένου να συνταξιοδοτηθεί και λόγω πλάνης περί τα πράγματα δεν πληροί τους όρους και προϋποθέσεις για την άμεση καταβολή της σύνταξής του, δύναται να επανέλθει στην Υπηρεσία μετά από αίτηση, η οποία υποβάλλεται στο φορέα από τον οποίο αποχώρησε εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριών μηνών, από την ημερομηνία που φέρει το έγγραφο της αρμόδιας Διεύθυνσης Συντάξεων, το οποίο και τον πληροφορεί σχετικά. Σε εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων «πλάνη περί τα πράγματα» θα πρέπει να νοείται ότι δεν είναι δυνατή η άμεση καταβολή της πλήρους σύνταξης, χωρίς να χρειάζεται να αναγνωριστούν με εξαγορά χρόνου τέκνων ή σπουδών.Η ερμηνευτική αυτή προσέγγιση του ΓΛΚ ενισχύεται από το γεγονός, ότι η συνταξιοδοτική νομοθεσία, όταν αναφέρεται σε καταβολή σύνταξης νοείται πάντα η καταβολή της πλήρους και όχι της μειωμένης σύνταξης, καθώς η βούληση του νομοθέτη δεν θα ήταν να επιβαρύνεται οικονομικά ο υπάλληλος, με την αναγκαστική λήψη μειωμένης σύνταξης ή την αναγκαστική αναγνώριση και εξαγορά πλασματικών χρόνων τέκνων και σπουδών, προκειμένου να καταστεί δυνατή η άμεση πληρωμή της σύνταξης και συνεπώς θα έπρεπε να έχει εκφραστεί ρητά και με ανάλογη διατύπωση της σχετικής διάταξης, όπως το έπραξε στην περίπτωση συνταξιοδότησης «με εθελουσία» των υπαλλήλων του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, οι οποίοι προκειμένου να τους χορηγηθούν πλασματικά χρόνια και να καταστεί δυνατή η άμεση καταβολή της σύνταξής τους υποχρεώθηκαν να προβούν στην αναγνώριση χρόνου τέκνων/ σπουδών (βλ. σχετικών εγκυκλίων του ΓΛΚ των ν.4336/2015, 4337/2015, 4342/2015, 3863/2010, 3865/2010, 4151/2013).