iPAIDEIA.GR

( του Δ.Τσιριγώτη ) Η παρακάτω ιστορία είναι πραγματική .Η ματιά ίσως είναι προσωπική ,ίσως πάλι όχι .Από εσάς εξαρτάται.

Το αυτοκίνητο επιτάχυνε καθώς περνούσαμε μπροστά από τις φυλακές Αυλώνα . Μετά από κάνα δυο χιλιόμετρα φάνηκε το σχολείο , το 1ο Γυμνάσιο και Λύκειο του Αυλώνα .¨Σήμερα έχουμε γιορτή¨ μας μήνυσαν τα χαμόγελα των παιδιών που μας υποδέχτηκαν στην εξώπορτα. Είχα ακούσει από παλιά για αυτό το σχολείο ,ότι εδώ λέει γίνονται μαγικά αλλά έλεγα αποκλείεται , τα παραλένε.« Και αν μας κόψουν τα φτερά εμείς πετάμε» είναι ο τίτλος της σημερινής γιορτής (Σάββατο 12 Απριλίου 2014) που είναι αφιερωμένη στον Κωνσταντίνο Καβάφη και στη Λουκία Ζυγομαλά (1863-1947) η οποία είναι τοπική ευεργέτης των Αυλωνιτών με πολύ μεγάλη προσφορά και στη λαϊκή τέχνη μεταξύ των άλλων.

Με το που μπήκα στο προαύλιο άρχισα να νιώθω περίεργα αλλά όμορφα ,σαν να είχα ξανάρθει εδώ , παρόλο που έπαιρνα όρκο ότι ήταν η πρώτη μου φορά. Οι αγκαλιές είναι σφιχτές και οι χειραψίες μοιάζουν αγκαλιές και αυτά τα χαμόγελα …Μαθητές , καθηγητές ,γονείς , παππούδες είναι όλοι εδώ και όλοι γιορτάζουν . Το αίσθημα του ξένου που ένιωθα πριν φτάσω μου φαίνεται πλέον πολύ μακρινό .Είμαι δικός τους .

Η αίθουσα εκδηλώσεων είναι ασφυκτικά γεμάτη. Επικρατεί αναβρασμός που πάντα με αγχώνει ,αλλά όχι σήμερα. Ξαφνικά τα φώτα κλείνουν .Η παράσταση αρχίζει .Ησυχία. Φώτα .Στη σκηνή μπροστά μου βλέπω γλυκούς ηλικιωμένους από το ΚΑΠΗ Αυλώνα να τραγουδάνε το «Φτιάξε καρδιά μου το δικό σου παραμύθι» του Τσακνή και πίσω από αυτούς αρκετές δεκάδες μαθητές της χορωδίας να τους συνοδεύουν .Μια γυναίκα δίπλα μου δακρύζει ,ευτυχώς, γιατί λυτρώνει και εμένα. Και ξαφνικά γίνεται η έκρηξη στο μυαλό μου .Τώρα κατάλαβα αυτό που μέχρι και πριν από λίγο διαισθανόμουνα. Ναι αυτό το σχολείο είναι ζωντανό και τους ενώνει όλους σαν να είναι ο στύλος στο κέντρο σε ένα πολύχρωμο γαϊτανάκι. Εδώ όλα μοιράζονται. Είναι μια τεράστια αγκαλιά για όλους μικρούς, μεγάλους .Μια μαθήτρια τραγουδάει στην ίδια χορωδία μαζί με τη γιαγιά της και σκέφτεται : « γιαγιούλα μου χάρη σε αυτή τη στιγμή σε αιχμαλώτισα στην καρδιά μου και εκεί θα μείνεις ».Σε ένα επόμενο δρώμενο και ενώ ακούγονται στίχοι του Ναζίμ Χικμέτ και του Καβάφη τα παιδιά μοιράζουν κεριά στον κόσμο και η φλόγα μεταδίδεται σε όλη την αίθουσα. Βλέπω ένα παππούλη να σηκώνει δειλά ,στην αρχή ,το χέρι που κρατάει το αναμμένο κερί και μετά αποφασιστικά να το ορθώνει ψηλά με περηφάνια. Σήμερα οι μεγάλοι γίνονται παιδιά και πάνε σχολείο όπου τους διδάσκουν οι μικροί που γίνονται μεγάλοι. Εδώ όντως μαγικά συμβαίνουν .

Σήμερα δεν υπάρχουν ξεχωριστά μαθήματα .Όλοι μπορούν να κάνουν τα πάντα και όλοι διδάσκουν όλους .Ακούσαμε για μια μαθηματικό που ανέλαβε τη χορωδία και έφτιαξε δικά της μετρήματα για να συντονίζει τα παιδιά , ακούσαμε για μια απίστευτη καθηγήτρια που ενώ δεν ανήκει πλέον στο σχολείο αυτό ερχότανε εκτός ωραρίου για να επιμεληθεί την όλη γιορτή, ακούσαμε για έναν καθηγητή που ενώ είναι συνταξιούχος έκανε όλες τις κατασκευές της σκηνής , ακούσαμε για μια γυμνάστρια που σκηνοθετεί υπέροχα ,ακούσαμε για πολλούς άλλους καθηγητές που ανέλαβαν πράγματα με την καρδιά τους και ακούσαμε για μια διαφορετική διευθύντρια που δίνει υπόσταση σε όλο αυτό εμπνέοντας και πέφτοντας στα βαθιά, αρνούμενη τη σιγουριά των ρηχών νερών της διεκπεραίωσης .Δεν υπάρχει όμως η μαγική συνταγή για όλο αυτό. Απλά φαίνεται ότι η δημιουργική τρέλα είναι κολλητική ,ποια άλλη εξήγηση να δώσει κανείς ;

Και κάτι ακόμα. Πως γίνεται αυτό που είδαμε να μην έχει τίποτα να ζηλέψει από επαγγελματικό ενώ αυτοί που το δημιούργησαν είναι ερασιτέχνες και αυτοδίδακτοι ; Είδαμε χοροθέατρο μαγικό , παρακολουθήσαμε δρώμενα με απίστευτες ερμηνείες , ακούσαμε όμορφη μουσική από την ορχήστρα και υπέροχα τραγούδια από τις χορωδίες , είδαμε τα χέρια των παιδιών να μπαίνουν μέσα στην εικόνα από την ταινία « Le Ballon rouge»(το κόκκινο μπαλόνι), τα σκηνικά και τα κοστούμια ήταν τέλεια. Λογική εξήγηση δεν υπάρχει αλλά ποιος είπε ότι τα συναισθήματα είναι λογικά ;

Περιγράφοντάς σας την επόμενη σκηνή ίσως μπορέσετε να καταλάβετε γιατί σε αυτό το σχολείο μαγικά συμβαίνουν : Στο τέλος της παράστασης πλησίασα την διευθύντρια του Γυμνασίου για να της εκφράσω το θαυμασμό μου. Άρχισα να της λέω λοιπόν κάτι βαρύγδουπα , χαρακτηρίζοντας την παράσταση. Αυτή ήταν στην αρχή σα να μη με άκουγε και παρέμενε ανέκφραστη μέχρι που της είπα πόσο υπέροχα ήταν τα παιδιά. Τότε κάρφωσε τα μάτια της στα δικά μου ,χαμογέλασε και ψέλλισε : «πες μου δεν ήταν καταπληκτικά τα παιδιά ; ».Τότε κατάλαβα .Κατάλαβα από πού πηγάζει η δύναμη ενός τέτοιου μικρού θαύματος .Από την αγάπη για τα παιδιά .Μπροστά μου είχα μια γυναίκα που θα ήταν απολύτως δικαιολογημένη να είναι υπερήφανη για τον εαυτό της αλλά αυτή καμάρωνε μόνο για τα παιδιά ,για τα παιδιά της.

Η χθεσινή παράσταση είναι μόνο ένα μικρό μέρος των πραγμάτων που συμβαίνουν σε αυτό το σχολείο καθ’ όλη τη διάρκεια της κάθε χρονιάς .Εδώ οι δράσεις δεν είναι καινοτόμες ,είναι η καθημερινότητα και η συνήθεια τους , εδώ τα προγράμματα δεν είναι τυπικά ,γίνονται με την καρδιά .Εδώ το βάζο έχει πολλά λουλούδια όπως το Λογοτεχνικό εργαστήρι , την Ομάδα Σύγχρονου Χορού, την Θεατρική Ομάδα, την Ομάδα Βιβλιοθήκης ,την Ομάδα Εφημερίδας και Ιστοσελίδας ,την Περιβαλλοντική ομάδα ,την Κοινωνική αλληλεγγύη και την Ανθρωπιστική δράση για ανθρώπους που χρειάζονται βοήθεια . Εδώ οι σύλλογοι γονέων είναι ένα με το σχολείο και κρατάνε ένα πολύ σημαντικό ρόλο.

Εδώ τα παιδιά μαθαίνουν να αυτοπειθαρχούν και αυτενεργούν. Μαθαίνουν να νοιάζονται , να μοιράζονται .Ακούσαμε για παιδιά που στεναχωρήθηκαν που δεν θα πήγαιναν την επόμενη μέρα να καθαρίσουν το σχολείο αφού ήταν Κυριακή. Ακούσαμε για παιδιά που ,με χαρά, βάφουν και καθαρίζουν τις τάξεις τους . Εδώ το σχολείο είναι η καρδιά του Αυλώνα και το ζωντανό κύτταρο ολόκληρης της περιοχής .Παλιά οι φυλακές ήταν το πρώτο πράγμα που σκεφτόσουνα όταν άκουγες για τον Αυλώνα ,εδώ και κάποια χρόνια όμως το σχολείο χαρακτηρίζει όλη την περιοχή. Και το πιο σημαντικό είναι ότι σε αυτό εδώ το σχολείο η γνώση δεν επιβάλλεται αλλά δίνεται με το παράδειγμα .Ακόμα και η ιστορία της Λουκίας Ζυγομαλά στην οποία ήταν αφιερωμένη η παράσταση είχε μέσα της το παράδειγμα .Ήταν μια γυναίκα πού όταν έχασε τον μονάκριβο γιό της στον πόλεμο και τον άντρα της από τη στενοχώριά του δεν το έβαλε κάτω και αποφάσισε να αφοσιωθεί στην κοινωνική της προσφορά.

Ζήλεψα .Θέλω και εγώ ένα τέτοιο σχολείο όπου η εκπαίδευση είναι ο σεμνός υπηρέτης της παιδείας ,όπου η γνώση δεν είναι αποσπασματική και κατακερματισμένη και που έχει σαν σκοπό την πνευματική ωρίμανση μέσα από την βίωση της παιδικότητας και της εφηβείας. Προτείνω λοιπόν στους άλλους διευθυντές και στους σχολικούς συμβούλους να αφήσουν για λίγο τα σεμινάρια για την αξιολόγηση και να αξιολογήσουν ποια είναι τα αληθινά σημαντικά στην παιδεία και στη ζωή. Να μάθουν τι συμβαίνει εδώ ,κάνοντας ένα δώρο ζωής στους εαυτούς τους και στους μαθητές τους .Προτείνω σε όλους τους ειδικούς της εκπαίδευσης να δείξουν εμπιστοσύνη στους έλληνες εκπαιδευτικούς και κυρίως σε εκείνους τους ρομαντικούς τρελούς που σε κάθε σχολείο βρίσκεις. Το σχολείο είναι πάνω από όλα χαρά και πολιτισμός .Αυτά τα δύο συστατικά φαίνεται ότι δεν είναι στις προτεραιότητες των σχεδιαστών του νέου σχολείου. Για αυτούς η εκπαίδευση είναι μόνο εξετάσεις ,αξιολογήσεις ,δείκτες ,κατηγοριοποιήσεις και επιλογή επαγγέλματος . Είναι φανερό ότι οι αρμόδιοι του υπουργείου παιδείας στην προσπάθειά τους να ελέγξουν κεντρικά το δημόσιο σχολείο έχουν αφαιρέσει το οξυγόνο από τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς. Τους προτείνω λοιπόν να αφήσουν ήσυχο το κάθε σχολείο να αναπνεύσει και να διαμορφώσει την δική του εσωτερική ζωή ,ως ένας ζωντανός οργανισμός που οφείλει να είναι. Αν θέλουν να υπάρχει ένα ελεύθερο και δημοκρατικό σχολείο .Και ας γνωρίζουν και τούτο , ότι με το ζόρι ,ναι ,μπορούν να γίνουν πράγματα αλλά αυτά είναι άψυχα και δεν ακουμπάνε τα παιδιά.

Ας με συγχωρέσουν οι συνάδελφοι του σχολείου του Αυλώνα που βγάζω στο φως το μικρό τους θησαυρό αλλά δεν γινότανε αυτό που έζησα να το κρατήσω για τον εαυτό μου. Μέχρι τώρα μόνο να φανταστώ μπορούσα το σχολείο των ονείρων μου. Όμως τώρα μου φανερώθηκε μπροστά μου .Ξέρω ότι είναι σχεδόν απίθανο κάποια μέρα να διδάξω σε αυτό το σχολείο .Η μόνη μου ελπίδα για να συμβεί κάτι τέτοιο είναι να γίνουν όλα τα σχολεία σαν και αυτό. Η φλόγα του μεταδόθηκε και στο δικό μου κερί και εγώ τώρα νιώθω ότι πρέπει να τη μεταδώσω σε άλλα . Τελικά το σχολείο που ονειρευόμαστε υπάρχει αρκεί να ονειρευόμαστε .Ας αφήσουμε τα ίδια τα παιδιά να μας δείξουν το δρόμο και να μας διδάξουν .Εξάλλου τι νομίζετε ότι χρειαζόμαστε ;Ένα παράδειγμα μόνο. Ένα κόκκινο μπαλόνι…

Δημήτρης Τσιριγώτης. Φυσικός