“Ελκυστικός ο θερμός των διετών”

Με το Ν. 4521/2018 θεσμοθετήθηκαν οι Διετείς δομές  Επαγγελματικής Εκπαίδευσης στα ΑΕΙ.

Κωνσταντίνος Αδριανουπολίτης

Εκπαιδευτικός – Ερευνητής

Αντιπρόεδρος Ε.Ε.Τ.Ε.Κ.

Όπως ανακοινώθηκε από το υπουργείο παιδείας με δελτίο τύπου της 6/6/2019, θα λειτουργήσουν από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος 2019 – 2020 περισσότερα από 60 προγράμματα σε 11 πανεπιστήμια για 1500 αποφοίτους ΕΠΑ.Λ

Την εφαρμογή των Διετών προγραμμάτων στα ΑΕΙ, αναλαμβάνουν τα Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (Κ.Ε.Ε), τα οποία αποτελούν ακαδημαϊκές μονάδες των ΑΕΙ.

Ο θεσμός αυτός έχει εφαρμοστεί με επιτυχία σε χώρες του εξωτερικού, έχει μεγάλη χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ,  εθνικούς πόρους και έρχεται να καλύψει το επίπεδο 5 του Εθνικού και του Ευρωπαϊκού πλαισίου προσόντων εντός των ΑΕΙ.

Μέχρι σήμερα το επίπεδο 5 κάλυπτε η Αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση των ΙΕΚ και το Μεταλυκειακό Έτος – Τάξη Μαθητείας των ΕΠΑ.Λ

Σημειώνουμε ότι τα Διετή τμήματα ανήκουν στο τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα και αποτελούν ακαδημαϊκές μονάδες των ΑΕΙ.

Τα ΙΕΚ και το έτος μαθητείας των ΕΠΑ.Λ παρέχουν κατάρτιση – μαθητεία και δεν ανήκουν στο  τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα.

Η διαφορά μεταξύ τους είναι ότι τα Διετή θα έχουν συνέχεια σπουδών με κάποιο τρόπο, ενώ τα ΙΕΚ  και το Έτος Μαθητείας δεν θα έχουν συνέχεια σπουδών στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση διότι παρέχουν Κατάρτιση και βρίσκονται εκτός τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος.

Ο θεσμός των Διετών καθυστέρησε να ενεργοποιηθεί και λίγο πριν τις εκλογές ανακοινώθηκαν κάποιες, όχι όλες οι απαραίτητες ρυθμίσεις.

Οι παρατηρήσεις και προτάσεις μας για τα Διετή είναι οι εξής:

1. Να επανεξεταστεί το καθεστώς αποσπάσεων με πενταετή θητεία στα ΚΕΕ, εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης οι οποίοι έχουν διατελέσει Περιφερειακοί Διευθυντές Πρωτοβάθμιας ή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης καθώς και Συντονιστές Εκπαίδευσης Εξωτερικού, ως Οργανωτικοί Συντονιστές των προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης.

Οι Οργανωτικοί Συντονιστές των προγραμμάτων  είναι απαραίτητο να έχουν βιωματική γνώση και εμπειρία στο χώρο της  Επαγγελματικής Εκπαίδευσης προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις αυξημένες απαιτήσεις του νέου αυτού θεσμού.

Στο άρθρο 11 του Ν. 4521/2018 αναφέρονται για ΚΕΕ  τα εξής  « Η φοίτηση παρέχεται δωρεάν. Οι εκπαιδευόμενοι επιλέγονται στο πρόγραμμα βάσει του βαθμού του απολυτηρίου από το ΕΠΑ.Λ. Επιπλέον κριτήρια μπορεί να ορίζονται στον Κανονισμό του Κ.Ε.Ε.. Η φοίτηση διαρκεί τέσσερα (4) εξάμηνα και περιλαμβάνει θεωρητική και εργαστηριακή εκπαίδευση, συνολικής διάρκειας 1.200 διδακτικών ωρών, σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών και πρακτική άσκηση συνολικής διάρκειας 960 ωρών, που μπορεί να πραγματοποιείται παράλληλα με τη φοίτηση, μετά την ολοκλήρωση του δεύτερου εξαμήνου.
Οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να πραγματοποιούν την πρακτική άσκηση σε φυσικά πρόσωπα, Ν.Π.Δ.Δ., Ν.Π.Ι.Δ. και δημόσιες υπηρεσίες, με ευθύνη του Α.Ε.Ι. στο οποίο φοιτούν, υπό την εποπτεία του Διευθυντή προγράμματος επαγγελματικής εκπαίδευσης, ο οποίος παρακολουθεί την παρουσία και επίδοση του εκπαιδευομένου, διενεργεί επιτόπιους ελέγχους στην επιχείρηση για τη διασφάλιση της ποιότητας του περιβάλλοντος εργασίας και τηρεί ατομικό φάκελο πρακτικής άσκησης

1. με τις σχετικές μηνιαίες εκθέσεις προόδου. Οι εκπαιδευόμενοι που έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον 120 ημερομίσθια στην ειδικότητα που εγγράφονται απαλλάσσονται, εφόσον το επιθυμούν, με υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 από την υποχρέωση πρακτικής άσκησης. Η πρακτική άσκηση μπορεί να χρηματοδοτείται από εθνικούς ή/και κοινοτικούς πόρους.»

Σε ότι αφορά την εισαγωγή των αποφοίτων ΕΠΑ.Λ, οι οποίοι επιλέγονται με το βαθμό Απολυτηρίου ΕΠΑ.Λ,  δίνεται η δυνατότητα σε κάθε ΑΕΙ να ορίζει επιπλέον κριτήρια στον κανονισμό του ΚΕΕ.

Με βάση αυτή τη δυνατότητα που δίνει ο Νόμος για επιπλέον κριτήρια προτείνουμε τα εξής:

α) Στα ΚΕΕ μπορούν να επιλεγούν προς εγγραφή οι κάτοχοι Απολυτηρίου ΕΠΑ.Λ και Πτυχίο ειδικότητας ΕΠΑ.Λ ή Απολυτήριο Γενικού Λυκείου (ΓΕ.Λ) και Πτυχίο ειδικότητας ΕΠΑ.Λ.

Η προσθήκη του Πτυχίου ειδικότητας κρίνεται, κατά τη γνώμη μας, απαραίτητη διότι το Πτυχίο αποτελεί βασικό συστατικό στοιχείο σπουδών του Επαγγελματικού Λυκείου.

Η προσθήκη για το Απολυτήριο ΓΕ.Λ αφορά τους απόφοιτους ΕΠΑ.Λ. οι οποίοι έχουν εγγραφεί στο Β΄ έτος του ΕΠΑ.Λ. και έχουν αποκτήσει Πτυχίο ειδικότητας. Σε περίπτωση μη ρύθμισης οι απόφοιτοι αυτοί αποκλείονται από την εισαγωγή τους

Η βαρύτητα του Απολυτηρίου και του Πτυχίου να αποτιμάται με ίδιο αριθμό μορίων και λίγα επιπλέον μόρια μπορεί να δίνονται σε όσους έχουν Δίπλωμα ΙΕΚ ή έχουν ολοκληρώσει το Μεταλυκειακό Έτος – Τάξη Μαθητείας του ΕΠΑ.Λ

Στον κανονισμό του ΚΕΕ μπορεί να προστίθενται και επιπλέον κριτήρια εισαγωγής όπως εργασιακή εμπειρία, κοινωνικά κριτήρια κ.λ.π.

Δικαίωμα επιλογής και εγγραφής θα έχουν και οι κάτοχοι Απολυτηρίου και Πτυχίου παρελθόντων ετών.

Σημειώνουμε ότι για να εισαχθούν οι απόφοιτοι ΕΠΑ.Λ στην Ανώτατη Εκπαίδευση με τις πανελλαδικές εξετάσεις, απαιτείται η κατοχή  Απολυτηρίου και Πτυχίου.

β) Η πρακτική άσκηση να διαρκεί ένα εξάμηνο επιδοτούμενο από τον ΟΑΕΔ, όπως ίσχυε για τους φοιτητές των ΤΕΙ.

Η διακοπτόμενη πρακτική άσκηση η οποία πραγματοποιείται παράλληλα με τις σπουδές δεν δικαιολογεί αμοιβές ασκούμενων.

2.  Είναι σκόπιμο να υπάρξει ένας βασικός κανονισμός λειτουργίας τον οποίο θα ακολουθούν όλα τα ΚΕΕ, ώστε να υπάρχει μια ομοιομορφία στη λειτουργία του θεσμού. Μέχρι σήμερα κανένα ΑΕΙ δεν έχει εκδώσει

κανονισμό λειτουργίας γεγονός το οποίο δημιουργεί σοβαρό κενό.

3. Ο θεσμός για να ισχυροποιηθεί και να γίνει ελκυστικότερος θα πρέπει να ρυθμιστεί νομοθετικά η συνέχιση σπουδών στα ΑΕΙ.

Προτείνεται να καθιερωθούν πιστωτικές μονάδες ECTS (διότι πρόκειται για ακαδημαϊκή εκπαίδευση), τριάντα κατά έτος φοίτησης, και να υπάρχει συνέχεια σπουδών στο 2^ο έτος του πανεπιστημίου ή στο Γ΄ εξάμηνο.

4. Εναλλακτικά προτείνεται, τα Διετή προγράμματα σπουδών να μετεξελιχθούν, στα άμεσο μέλλον, σε τριετείς προπτυχιακές σπουδές, και να δίνεται το Πτυχίο bachelor.

Θυμίζουμε  εδώ ότι η Ελλάδα έχει υπογράψει τη συνθήκη της Μπολόνια από το 1999, η οποία προβλέπει τρία επίπεδα Ανώτατης Εκπαίδευσης 3 έτη bachelor 5 έτη master 8 έτη διδακτορικό.

Η συνθήκη αυτή παραβιάζεται κατά κόρον στην Ελλάδα και σήμερα δεν υπάρχει κανένα ίδρυμα Ανώτατης Εκπαίδευσης 3ετούς φοίτησης.

Αυτό σημαίνει ότι στη  χώρα μας για την απόκτηση πανεπιστημιακού Πτυχίου πρώτης βαθμίδας ( bachelor), απαιτούνται 4 ή 5 χρόνια φοίτησης όταν στα άλλα κράτη που εφαρμόζουν τη συνθήκη της Μπολόνια για την απόκτηση ισότιμου Πτυχίου χρειάζονται 3 χρόνια.

Η κατάσταση αυτή εξυπηρετεί, κατά μία έννοια,  τις ανάγκες του εκπαιδευτικού προσωπικού των ΑΕΙ, διότι δημιουργούνται περισσότερες θέσεις για διορισμό.

Δεν εξυπηρετεί όμως τους φοιτητές και τις οικογένειές τους, διότι επιμηκύνεται ο χρόνος απόκτησης  του Πτυχίου και επιπλέον θίγονται τα οικονομικά των ΑΕΙ και επιβραδύνεται η επαγγελματική αποκατάσταση των αποφοίτων.

Οι αλλαγές, πιο συγκεκριμένα οι τομές που είναι απαραίτητο να γίνουν στην εκπαίδευση είναι πολλές.

Ο αναπροσανατολισμός όλου του εκπαιδευτικού μας συστήματος εάν επιχειρηθεί, θα απαιτήσει τεράστιες προσπάθειες, συγκρούσεις με ιδεοληψίες και συντεχνιακά συμφέροντα, μετωπική σύγκρουση με τα κυκλώματα της παραπαιδείας και όλα αυτά με πολιτικό κόστος, έστω και πρόσκαιρο.

Η κυβέρνηση δεν έχει δείξει μέχρι στιγμής το στίγμα της στην αντιμετώπιση των καυτών προβλημάτων της εκπαίδευσης.

Το πρόγραμμά της για την παιδεία, όπως και κάθε προεκλογικό πρόγραμμα   κόμματος δεν περιλαμβάνει τις τομές που απαιτούνται, διότι πάντα λαμβάνεται υπόψη και ο κίνδυνος του πολιτικού κόστους.

Κλείνοντας θεωρούμε ότι τουλάχιστον η τοποθέτηση στη θέση του Γ.Γ.

Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Δια Βίου Μάθησης είναι επιτυχής, διότι ο τοποθετηθείς Γ.Γ Γιώργος Βούτσινος έχει βαθιά γνώση του χώρου αυτού και σφαιρική αντίληψη των θεμάτων.

Του ευχόμαστε, όπως και κάθε καλοπροαίρετος παρατηρητής των θεμάτων της εκπαίδευσης, καλή επιτυχία.

Ίδωμεν.