ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ: ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ

του Ανδρέα Παπαδαντωνάκη

Σε αντίθεση με το πόρισμα Γαβρόγλου, η έκθεση της επιτροπής «εθνικού και κοινωνικού διάλογου» για την Παιδεία που δόθηκε στη δημοσιότητα πριν από λίγες ημέρες, περιγράφει με αρκετή σαφήνεια το μεταρρυθμιστικό σχέδιο για την ελληνική εκπαίδευση.

Στο απενοχοποιημένο και οριστικά διαζευγμένο από αριστερές ιδεοληψίες κείμενο της επιτροπής, παρουσιάζονται με πολύ συγκεκριμένο τρόπο – “ωμό” σε κάποιες περιπτώσεις- οι λεπτομέρειες εφαρμογής της πρότασης.

Πρόκειται για προτάσεις που σε μεγάλο βαθμό είναι συμβατές με την έκθεση του Ο.Ο.Σ.Α. (2011) για την ελληνική εκπαίδευση και ανταποκρίνονται θετικά στις δεσμεύσεις που ανέλαβε έναντι των δανειστών της η ελληνική κυβέρνηση με την ψήφιση του Ν.4336/15 (Μνημόνιο 3).

Οι δεσμεύσεις αυτές, επιβάλλουν την κατάθεση προτάσεων εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης για την επαναξιολόγηση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος με βάση την έκθεση του ΟΟΣΑ του 2011.

Οι προτάσεις –σύμφωνα με το Ν.4336/15-, θα υποβληθούν το αργότερο έως τον Μάιο του 2016, θα εγκριθούν έως τον Ιούλιο του 2016, και εφόσον είναι δυνατόν, τα μέτρα θα πρέπει να τεθούν σε ισχύ πριν από το ακαδημαϊκό έτος 2016-2017.

Η έκθεση της επιτροπής, τουλάχιστον στα σημεία που κινούνται στο παραπάνω πλαίσιο, αναμένεται να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από την πλευρά των εκπαιδευτικών και των συνδικαλιστικών ομοσπονδιών.

Ας δούμε κάποια από τα σημεία αυτά:

  • Συγχωνεύσεις σχολικών μονάδων

Δεν πέρασε πολύς καιρός από τότε που ο Α. Μπαλτάς ως υπουργός Παιδείας, ανακαλούσε τις πάγιες εγκυκλίους για τις σχολικές μεταβολές, επειδή στον τίτλο τους υπήρχαν και «απαγορευμένες» λέξεις. (ιδρύσεις, καταργήσεις, συγχωνεύσεις, προαγωγές, υποβιβασμοί και μετατροπές σχολικών μονάδων).

Και αυτό επειδή σύμφωνα τον τότε αν. Υπουργό Τάσο Κουράκη στις προγραμματικές δηλώσεις στη Βουλή, «τερματίζουμε την πολιτική καταργήσεων και συγχωνεύσεων σχολικών μονάδων».

Οι συγχωνεύσεις σχολικών μονάδων όμως, πρωταγωνιστούν στην έκθεση με τα πορίσματα της επιτροπής εθνικού και κοινωνικού διαλόγου.

Στη σελίδα 11 της έκθεσης διαβάζουμε:

«Απαιτείται βέβαια η διοικητική ανασυγκρότηση των σχολικών μονάδων, προς την κατεύθυνση της δημιουργίας τετραταξίων Γυμνασίων (κατά 25% μεγαλύτερα), και τη δημιουργία λιγότερων αλλά πολυπληθέστερων Λυκείων, μερικά από τα οποία θα προέλθουν από συγχωνεύσεις, όπου θα καταστεί δυνατόν να δημιουργηθούν τάξεις με επιλογές μαθημάτων».

«Τα μαθήματα αυτά (σ.σ. του Λυκείου), θα γίνει προσπάθεια να προσφέρονται όλα. Αυτό απαιτεί τη συγχώνευση γειτονικών λυκείων σε μεγαλύτερες μονάδες» (σελ.30 της έκθεσης)

Η αλήθεια είναι ότι το «Νέο Λύκειο», όπως προτείνεται στην έκθεση, επιβάλλει την συγχώνευση σχολικών μονάδων προκειμένου να είναι δυνατή η συγκρότηση τμημάτων, αφού πλέον οι μαθητές θα μπορούν να επιλέξουν μεταξύ 25 – 30 γνωστικών αντικειμένων…

Η πρόθεση αυτή, είναι συμβατή με τις προτάσεις της έκθεσης του ΟΟΣΑ για την ελληνική εκπαίδευση.

Στους βραχυπρόθεσμους στόχους που πρέπει η ελληνική κυβέρνηση να επιτύχει σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ, είναι ο «εξορθολογισμός» του σχολικού δικτύου. Ως παράδειγμα εφαρμογής μιας τέτοιας πολιτικής προτείνεται το παράδειγμα της Πορτογαλίας:

«Πλαίσιο I.6 Μάθημα από την Πορτογαλία αναφορικά με τη συνένωση σχολείων

Βασικός παράγοντας για την επιτυχία του προγράμματος συνένωσης σχολείων στην

Πορτογαλία ήταν ο προσεκτικός σχεδιασμός και η προετοιμασία που διενεργήθηκε στο

πλαίσιο ενός απαιτητικού προγράμματος, όπου περίπου 3.000 σχολικές μονάδες έκλεισαν».

Οι επιπτώσεις των παραπάνω στις οργανικές θέσεις των εκπαιδευτικών, θα είναι σημαντικές. Η ίδια η έκθεση του ΟΟΣΑ περιγράφει τις συνέπειες της πρώτης φάσης των συγχωνεύσεων στη χώρα μας το 2010:

«σε επίπεδο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, 1.523 σχολεία συνενώθηκαν σε 672

σχολεία.,… σε επίπεδο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, 410 σχολικές μονάδες συνενώθηκαν σε 205 σχολεία.

…Οι αλλαγές είχαν ως αποτέλεσμα καθαρή μείωση των θέσεων κατά περίπου 2.000, 75%

σε νηπιαγωγεία και δημοτικά και οι υπόλοιπες σε επίπεδο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Σε

πολλές περιπτώσεις, οι υπεράριθμοι εκπαιδευτικοί τοποθετήθηκαν στα συνενωμένα σχολεία.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, υπεράριθμοι εκπαιδευτικοί δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης

συγκεκριμένων μαθημάτων, όπως αγγλικών, τεχνολογιών της πληροφορικής και των

επικοινωνιών (ΤΠΕ) και μουσικής, επανατοποθετήθηκαν σε δημοτικά σχολεία». (ΟΟΣΑ 2011, σελ 52)

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ

Η έκθεση θέτει ευθέως το ζήτημα της αξιολόγησης των καθηγητών, σε σχέση μάλιστα με την γραπτή επίδοση των μαθητών τους.

Στη σελίδα 32 της έκθεσης διαβάζουμε:

«Οι μαθητές αντιλαμβάνονται ότι κάτι σημαντικό γίνονται μέσα στο σχολειό το οποίο μάλιστα θα επηρεάσει το μέλλον τους, οι εκπαιδευτικοί νιώθουν το φορτίο της ευθύνης αφού η αξιολόγηση που θα κάνουν επηρεάζει άμεσα ένα παιδί, ενώ πολύ εύκολα τους θέτεις προ των ευθυνών τους διότι θα βλέπουμε αμέσως ποιος εκπαιδευτικός έχει υπερβολικές αποκλίσεις στην αξιολόγηση του από τον γραπτό βαθμό και αυτό θα αποτελέσει ένα από τα κριτήρια αξιολόγησης του ίδιου».

Πρόκειται για ένα ακόμη σημείο που αναμένεται να προκαλέσει αντιδράσεις και που μοιάζει βγαλμένο από την έκθεση του ΟΟΣΑ (2011). Στη σελίδα 66 των προτάσεων του ΟΟΣΑ για την ελληνική εκπαίδευση αναφέρεται:

«Συνυπολογίζοντας την επίδοση των μαθητών στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών

Ο προσδιορισμός των συνεπειών των αξιολογήσεων για την εξέλιξη της σταδιοδρομίας

είναι περίπλοκο ζήτημα, καθώς ενδέχεται να παροτρύνει την αντίσταση και αντίδραση των

εκπαιδευτικών και των σωματείων τους. Εντούτοις, είναι πρωταρχικής σημασίας οι

αξιολογήσεις να έχουν ουσιώδεις συνέπειες για τους αξιολογούμενους, καθώς είναι ο μόνος

τρόπος να διασφαλιστεί ότι αντιμετωπίζονται με σοβαρότητα».

  • ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΑΝΑ ΤΜΗΜΑ

Ένα ακόμη θέμα από αυτά που έχουν αναδειχθεί ως αδυναμίες του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος είναι ο αριθμός μαθητών ανά τμήμα.

Στο συγκεκριμένο θέμα γίνονται αρκετές αναφορές στις προτάσεις του ΟΟΣΑ για την εκπαιδευτική πολιτική στην Ελλάδα:

«Η μέση αναλογία μαθητών/εκπαιδευτικών και ο αριθμός μαθητών ανά τάξη στην

Ελλάδα είναι σημαντικά χαμηλότερος από τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.

…Αναποτελεσματικό δίκτυο μικρών σχολείων, μικρός αριθμός μαθητών ανά

δάσκαλο και μικρό μέγεθος τάξης.»

Σε σχέση με το τελευταίο, η έκθεση της επιτροπής στο κεφάλαιο «Η δομή του Λυκείου» αναφερόμενη στη συγκρότηση των τμημάτων στην Α και Β τάξη αναφέρει:

« Από κει και πέρα θα απαγορεύεται να γίνει τμήμα σε κάποιο μάθημα αν δεν υπάρχουν τουλάχιστον 20 μαθητές για το μάθημα αυτό. Αυτό σημαίνει ότι κάποια μαθήματα θα παρέχονται μόνο σε ορισμένα Λύκεια.» σελ.34

Η συγκεκριμένη πρόταση που όχι μόνον καταργεί στην ουσία το δικαίωμα ελεύθερης επιλογής των μαθημάτων, αλλά εισηγείται και την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου σχετικά με τον ελάχιστο αριθμό μαθητών ανά τμήμα, αναμένεται να συναντήσει την ισχυρή αντίδραση όχι μόνον των εκπαιδευτικών αλλά και των μαθητών και των γονέων τους.

Η πρόταση της επιτροπής εθνικού και κοινωνικού διαλόγου για την Παιδεία θα βρεθεί από δω και πέρα στο επίκεντρο της συζήτησης για τη μεταρρύθμιση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος και πιθανότατα –ως διαζευκτήριο με την «αριστερή» εκπαιδευτική πρόταση-, στο κέντρο των αντιδράσεων.

ΑνδρέαςΠαπαδαντωνάκης

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Αυξήσεις μισθών: Πώς θα ενισχυθεί το εισόδημα σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα