Στην ανάγκη συνεργασίας της Εκκλησίας με την Πολιτεία για την Παιδεία και την εκπαίδευση αναφέρθηκε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ Ιερώνυμος από τον ιερό ναό Αγίου Δημητρίου Πανόρμου, όπου τέλεσε το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, ημέρα κατά την οποία τιμάται η μνήμη του Αγίου Δημητρίου.
Ο Αρχιεπίσκοπος στο κήρυγμά του τόνισε πως «οδηγήσαμε σήμερα ευλαβικά τα βήματα μας σε αυτόν τον ιστορικό, αγιασμένο, μεγαλοπρεπή χώρο. Η εσωτερική μας διάθεση, μας λέει ότι ήταν δυο οι λόγοι που έφεραν τα βήματα μας εδώ. Πρώτα από όλα για να τιμήσουμε τον Άγιο Δημήτριο, ο οποίος έδωσε το μαρτύριο, τη ζωή του, το αίμα του και δεύτερον για να μπορέσει ο καθένας από μας ψάχνοντας τη ζωή του Αγίου να πάρει ζεστασιά και να ξεκουραστεί από τα δικά του προβλήματα».
«Η Εκκλησία σήμερα με το αποστολικό ανάγνωσμα και το ευαγγέλιο μας οδηγεί στη ζωή και στο μαρτύριο του Αγίου Δημητρίου, αλλά μας δίνει και δύναμη να τα ερμηνεύσουμε, να πάρουμε κοντά μας στοιχεία που μας βοηθούν στα καθημερινά προβλήματα, στα προσωπικά, στα οικογενειακά, στα κοινωνικά.
Ο Απόστολος Παύλος γράφει στον Τιμόθεο, «παίρνε κάθε μέρα δύναμη από την χάρη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Και πρόσεχε. Όσα έμαθες κοντά μου, όσα σε δίδαξα για τον Ιησού Χριστό, για την Εκκλησία Του, την διδασκαλία Του, μην τα κρατάς για τον εαυτό σου, δως τα σε πιστούς ανθρώπους, που αγωνίζονται, ώστε να διδάξουν κι άλλους».
Ο Αρχιεπίσκοπος συμπλήρωσε πως αναφέρεται η λέξη «πιστοί» και όχι «αναμάρτητοι», διότι «δεν υπάρχει κανένας αναμάρτητος. Όλοι πέφτουμε και σηκωνόμαστε». Επίσης, το ρήμα διδάσκω χρειάζεται μέθοδο, χρειάζεται σύστημα και προσοχή. Δε μπορούν όλοι οι δάσκαλοι να διδάξουν. Χρειάζεται να έχουν προετοιμασμένη την ψυχή τους για ό,τι διδάσκουν και πολύ περισσότερο για τη διδασκαλία του Ιησού Χριστού. Αν ρίξουμε μια ματιά στους αιώνες που πέρασαν, εκατομμύρια είναι οι δάσκαλοι που ασχολήθηκαν με τη διδασκαλία του Ιησού Χριστού, για να την κάνουν πιο απλή, κατανοητή, για να μπορούν οι άνθρωποι να προβληματιστούν, να χαράξουν την πορεία τους, να ωφεληθούν πολύπλευρα, να γίνουν πνευματικοί άνθρωποι».
Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο Αρχιεπίσκοπος αναφέρθηκε στην δύσκολη, για τον τόπο, περίοδο της Τουρκοκρατίας και στην έλλειψη παιδείας και εκπαίδευσης που υπήρχε τότε. «Στην Ελλάδα, υπήρξε μία περίοδος σκοτεινή. Όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν την πατρίδα μας, έκλεισαν ό,τι πνευματικό υπήρχε. Βύθισαν τον κόσμο στο σκοτάδι, στον αναλφαβητισμό» είπε ο Αρχιεπίσκοπος και συνέχισε: «Κάποιος ιστορικός αναφέρει ότι τον 17ο αιώνα, η περιοχή της Μακεδονίας ενώ είχε 500.000 κατοίκους μόνο οι 50.000 μπορούσαν να διαβάσουν και αυτοί λίγο, ό,τι ήξεραν από τα κολλυβογράμματα, από αυτά που μάθαιναν στην Εκκλησία και στα μοναστήρια. Εκείνη την εποχή, ένας φωτισμένος άνθρωπος, ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, που ζούσε σε ένα μοναστήρι του Αγίου Όρους, βλέποντας την κατάσταση του σκότους που υπήρχε στην Ελλάδα, είπε θα φύγω και με τα λίγα γράμματα που ξέρω -είχε κάνει αρκετές σπουδές για την εποχή του- θα γυρίσω να σκορπίσω το φως της διδασκαλίας του Χριστού στο σκλαβωμένο έθνος. Και έτσι έκανε. Γύρισε την Ελλάδα δύο και τρεις φορές και όταν πήγαινε στα χωριά το πρώτο που ρωτούσε δεν ήταν αν έχουν εκκλησία, αλλά αν έχουν σχολείο. Αν απαντούσαν αρνητικά, τους έλεγε ότι δε θα φύγει από εκεί αν δεν μαζέψουν ρεφενέ χρήματα, για να φτιαχτεί σχολείο και να έρθει δάσκαλος, για να μάθει τα παιδιά γράμματα. «Μόνο αν μάθετε γράμματα θα μπορέσετε να μάθετε τι είναι ο Χριστός, τι είναι η διδασκαλία του, για να μπορέσετε να γίνετε άνθρωποι πνευματικοί, σωστοί», έλεγε ο Πατρο-Κοσμάς. Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι αυτός ο άνθρωπος μόνος του έφτιαξε, κατά τους ιστορικούς, 250 σχολεία, μικρά και μεγάλα που έστελναν σε όλη την Ελλάδα το λίγο, αλλά δυνατό και ουσιαστικό φως. Εδώ είναι η ρίζα. Εδώ είναι το ξεκίνημα των παιδιών που έμαθαν και είδαν τι έχουν χάσει, τι τους πρέπει και πώς πρέπει να αγωνιστούν. Από αυτήν την φύτρα βγήκαν όσοι θυσιαστήκαν για του Χριστού την πίστη την Αγία και της πατρίδος την Ελευθερία».
Στη συνέχεια, ο Αρχιεπίσκοπος έκανε λόγο για την σημασία συνεργασίας της Εκκλησίας με την Πολιτεία για την παιδεία και την εκπαίδευση. «Τα χρόνια που ακολούθησαν έφεραν την ελευθερία σε αυτόν τον τόπο και την δημιουργία του κράτους», είπε ο Αρχιεπίσκοπος και προσέθεσε πως «όταν οι συνεργάτες του Καποδίστρια του ζήτησαν να τους πει τι Υπουργεία και τι Γραμματείες θα δημιουργηθούν για την Παιδεία και την Εκκλησία εκείνος τους απάντησε: «Δεν ντρέπεστε; Σε αυτόν τον τόπο μπορείτε να βάλετε χωριστά την παιδεία, την μόρφωση, από την Εκκλησία; Είναι δύο χώροι που φωτίζονται από το φως του ίδιου Πατέρα, του Θεού μας».
Ο Αρχιεπίσκοπος ανέφερε, επίσης, ότι «πάντα στο κέντρο του χωριού ήταν η Εκκλησία, το σχολείο, και η κοινότητα και γύρω-γύρω πεζούλια, όπου μαζεύονταν οι πιστοί μετά τη λειτουργία, για να κουβεντιάσουν, να λύσουν όποια θέματα και να αγωνιστούν για το σύνολο της κοινότητας.
Πέρασαν τα χρόνια, άλλαξαν οι συνθήκες και σήμερα τα σχολεία είναι πολύ μακριά από τις εκκλησίες. «Εκείνο, όμως, που μας προβληματίζει δεν είναι η γεωγραφική απόσταση, αλλά ότι το σχολείο και η Εκκλησία δεν πορεύονται μαζί. Η παιδεία και η Εκκλησία ακολουθούν πολλές φορές διαφορετικό δρόμο. Να ψάξουμε να βρούμε τι φταίει. Δεν πρέπει να είμαστε απόλυτοι και από τις δύο πλευρές. Είπα αυτές τις σκέψεις, διότι φοβάμαι μέσα σε αυτήν την δύσκολη κατάσταση που ζούμε, που η φτώχεια είναι ανεξέλεγκτη και η ασφάλεια σχεδόν ανύπαρκτη. Ποιος από μας δεν διερωτάται τι θα γίνει αύριο; Πού πηγαίνουμε; Σε αυτήν την ατμόσφαιρα έρχονται και πράγματα τα οποία πρέπει να τα μελετήσουμε και πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε, τα οποία έχουν μέσα σπινθήρες φωτιάς και πρέπει να τα προσέξουμε».
Ο Αρχιεπίσκοπος αναφέρθηκε στο ζήτημα που έχει προκύψει με το μάθημα των θρησκευτικών λέγοντας πως «εδώ και λίγα χρόνια, υπάρχει ο θόρυβος ότι δεν χρειάζονται τα θρησκευτικά στο σχολείο. Η διδασκαλία του Χριστού είναι περιφρονητέα. Το μάθημα που δίδαξαν όλες οι γενιές, που στηρίζονται οι ρίζες μας, οι παραδόσεις μας, δε μας χρειάζεται και δεν μας προσφέρει τίποτε. Τώρα, αλλάζουν τα πράγματα, διότι έχουμε προαπαιτούμενο να πληρώσουμε προς τους δανειστές μας όχι μόνο οικονομικά, αλλά και πνευματικά. Πρέπει να αλλάξουμε και τη ζωή μας. Να πουλήσουμε και την Ορθοδοξία μας. Υπάρχουν οι φωνές ότι τα θρησκευτικά, όπως διδάσκονται, δε χρειάζονται και πρέπει να αλλάξουν, πρέπει να κάνουμε θρησκειολογία, να μάθουμε για το Ισλάμ και για το Βουδισμό.
Σήμερα οι γνώσεις είναι απαραίτητες, και πρέπει τα παιδιά μας να τα ξέρουν όλα, αλλά άλλο πράγμα η Ορθοδοξία. Με την Ορθοδοξία το παιδί, μεταξύ άλλων, θα μάθει να τιμά τον πατέρα του και την μητέρα του. Θα μάθει τι είναι η Εκκλησία, τι είναι η πίστη, τι είναι όλα αυτά που παρήγαγε ο πολιτισμός του χριστιανισμού μέσα στην κοινωνία.
Συνήθισα να μην κάνω διακρίσεις, αλλά τουναντίον να επιδιώκω να συναντιέμαι με όλα τα πολιτικά πρόσωπα, όχι για να βγάλουμε φωτογραφίες και να κάνουμε φιγούρες, αλλά προσπαθώ μέσα από αυτήν την επαφή να σε επικοινωνία, για να δω, να πω, να τονίσω τα προβλήματα αυτού του τόπου, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε και πώς πρέπει να τις ξεπεράσουμε. Σε αυτό το πνεύμα δε θα μπορούσα να κάνω εξαιρέσεις. Η Αρχιεπισκοπή είναι ανοιχτή και όποιος θέλει έρχεται να συζητήσουμε. Τελευταία μίλησα και με τον Πρωθυπουργό και του είπα ακριβώς αυτές τις αλήθειες και εκείνος παραδέχτηκε, ότι δεν πρέπει να κάνει ο καθένας ό,τι θέλει σε αυτόν τον τόπο. Για μερικά ουσιαστικά θέματα είναι απαραίτητη η συνεργασία του κράτους και της Εκκλησίας. Θέματα για τα οποία έχουν μεριμνήσει οι Πατέρες πριν από μας. Μίλησα, ίσως με μια απρέπεια για την Υφυπουργό Παιδείας, όταν είπε «δεν βαριέστε, τα παιδιά μπορούν να φεύγουν από τα θρησκευτικά». Αν εμένα, δηλαδή», αναρωτήθηκε ο Αρχιεπίσκοπος, «δε μου αρέσει η ιστορία, η Άλγεβρα ή τα μαθηματικά, μπορώ να φύγω; Τι σχολείο θα έχουμε μετά; Υπάρχουν κάποιοι γονείς που είναι χαλαροί με αυτά, αλλά δε ξέρουν ότι θα το πληρώσουν στα παιδιά τους.
Ο Αρχιεπίσκοπος ανέφερε, επίσης, ότι όταν υπάρχουν γονείς που δεν πιστεύουν, έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν να μην παρακολουθούν τα παιδιά τους το μάθημα των θρησκευτικών, διότι ο Κύριος μας είπε, όποιος θέλει να με ακολουθήσει. Κανείς όμως με το ζόρι.
Αναφέρθηκε, ακόμη, στον Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας και στο Σύνταγμα της Ελλάδος, σύμφωνα με τα οποία η Παιδεία πρέπει να είναι και εκκλησιαστική. «Στο Σύνταγμα αναφέρεται ότι η παιδεία πρέπει να είναι εθνική και θρησκευτική» τόνισε ο Αρχιεπίσκοπος και προσέθεσε πως «η Βουλή των Ελλήνων μας έδωσε τον καταστατικό χάρτη της Εκκλησίας, που λέει πως η εκκλησιαστική παιδεία κανονίζεται σε συνεργασία της Εκκλησίας με την Πολιτεία». Επεσήμανε, επίσης, πως «και ο Πρωθυπουργός όταν συζητήσαμε είπε πως όλα τα θέματα που έχουν σχέση με την Εκκλησία θα τα αντιμετωπίζουμε από κοινού. Επομένως και ιστορικά και θεσμικά το θέμα έχει αντιμετωπιστεί. Δε μπορώ να καταλάβω αυτούς τους ανθρώπους που θερμαίνονται τόσο πολύ και βιάζονται να καταργηθούν τα θρησκευτικά».
Σε άλλο σημείο του κηρύγματός του ο Αρχιεπίσκοπος τόνισε πως «δεν πρέπει να αφήσουμε αυτούς που μισούν την ορθοδοξία μας, αυτούς που κοιτάνε να πάρουν τις οικονομίες μας, να ξεριζώσουν την ψυχή μας, διότι αν κόψουμε τις ρίζες μας δεν θα έχουμε καρπούς».
Παρομοίασε, επίσης, τους νέους ανθρώπους με τα γάργαρα νερά των βουνών λέγοντας πως “αν βάλουμε κανάλια στο νερό θα έχουμε καρπούς. Αν το αφήσουμε να πάει χαμένο, η ζημιά θα είναι μεγάλη. Τα παιδιά είναι ευγενικά, αλλά αντιμετωπίζουν πολλές δοκιμασίες. Δε μπορούμε να τα εμποδίσουμε, γιατί στην ορμή τους κρύβεται το αύριο. Επομένως, όλοι μαζί, Εκκλησία, γονείς, δάσκαλοι και πολιτικοί καλούμαστε να κάνουμε κανάλια, ώστε η ορμή των παιδιών να γίνει δημιουργική και ο λόγος του Θεού είναι ένα από τα πρώτα στοιχεία για τη στήριξη της ψυχής του καθενός από εμάς. Τα παιδιά μας είναι ο θησαυρός μας και έχουμε καθήκον να τα προστατέψουμε. Εμείς οι μεγάλοι έχουμε την ευθύνη. Ενωμένοι καλούμαστε να προσφέρουμε τον χρυσό που μας ζητούν, αλλά δεν θα πάρουν τον Χριστό μας. Δε μπορούν. Η Ορθοδοξία, αυτός ο τόπος, η πατρίδα, εκεί στηρίχθηκαν εκεί θα στηριχθούν και στο μέλλον. Ας φύγουμε σήμερα από αυτόν τον χώρο κάνοντας ένα σταυρό επιπλέον προσκύνημα στον Άγιο Δημήτριο με την παράκληση να μας φωτίζει και να μας δυναμώνει στις δύσκολες μέρες».
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του κάλεσε τους πιστούς να μην τους πιάνει πανικός θα περάσουμε τις δυσκολίες και θα προχωρήσουμε και πάλι ειρηνικά και ενωμένοι.
Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας ο προϊστάμενος του ναού Αρχιμανδρίτης Πλάτων Κρικρής ευχαρίστησε τον Αρχιεπίσκοπο για την παρουσία του και ευχήθηκε σε όλους χρόνια πολλά και ευλογημένα.
Ρεπορτάζ για το Ραδιόφωνο της Εκκλησίας: Μάκης Αδαμόπουλος
Φωτογραφίες: Χρήστος Μπόνης
Ακολουθείστε το iPaidia στο Google News
