Εκπαιδευτικοί: «Εμείς, οι χιλιάδες εκπαιδευτικοί, κρατάμε όρθιο το σχολείο»

«Όχι απλά δεν είμαστε ενάντια στη θέσπιση κανόνων ορθής λειτουργίας της σχολικής μονάδας, είμαστε εμείς, οι χιλιάδες εκπαιδευτικοί, που κρατάμε όρθιο το σχολείο» αναφέρει η Πανελλαδική Γραμματεία Εκπαιδευτικών του Π.Α.ΜΕ σε ανακοίνωση της.

Η ανακοίνωση:

Επανερχόμαστε για το ζήτημα της σύνταξης του λεγόμενου «Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας» των σχολικών μονάδων για το σχολικό έτος 2020 – 2021. Το τελευταίο διάστημα μάλιστα, αρκετά στελέχη εκπαίδευσης (Περιφερειακοί Διευθυντές, Διευθυντές Εκπ/σης, κλπ) «πιέζουν» τους συναδέλφους για τη σύνταξη του κανονισμού, ενός κανονισμού που, όπως έχουμε τονίσει, δεν είναι απλά μια τυπική υποχρέωση. Έχει άλλες στοχεύσεις.

Υπενθυμίζουμε μια σειρά ζητήματα τα οποία αποδεικνύουν ότι το Υπ. Παιδείας, μέσω του «εσωτερικού κανονισμού», προσπαθεί να εφαρμόσει μια σειρά αντιεκπαιδευτικές πλευρές που θα αλλάξουν προς το χειρότερο την πραγματικότητα στα σχολεία.

Μόνο και μόνο το γεγονός ότι την αποκλειστική ευθύνη της σύνταξής του δεν την έχει ο Σύλλογος Διδασκόντων, δείχνει πως δεν έχει σκοπό να λύσει τα καθημερινά και, ομολογουμένως, αρκετά προβλήματα στη λειτουργία της σχολικής μονάδας. Η σύνταξή του θα γίνεται με την συμμετοχή του Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου, του εκπροσώπου του οικείου Δήμου και των γονιών. Το αν θα γίνεται αποδεκτός θα αποφασίζεται από τον Διευθυντή/τη Διευθύντρια Εκπαίδευσης αλλά και τον Συντονιστή/τη Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου. Δηλαδή ο «εξωτερικός αξιολογητής» των σχολείων θα διαμορφώνει και θα αποφασίζει και τον δήθεν «εσωτερικό κανονισμό»!
Οι Σχολικές Μονάδες, με πνεύμα συνεργασίας και αλληλεγγύης, επιλύουν εδώ και δεκαετίες μια σειρά ζητήματα που απασχολούν τη σχολική ζωή (π.χ. σχολικές εκδηλώσεις, δράσεις, πρωτοβουλίες, σχολικός εκφοβισμός). Η ύπαρξη του «εσωτερικού κανονισμού», με βάση τις κατευθύνσεις της Υπουργικής απόφασης 13423/ΓΔ4/Φ.Ε.Κ.491/Β/9-2-2021 και των πρότυπων σχεδίων του ΙΕΠ, δε έρχεται ούτε να συγκεντρώσει τους κανόνες λειτουργίας του σχολείου ούτε να τους εκσυγχρονίσει. Όποια προβλήματα προκύπτουν στα πλαίσια της σχολικής μονάδας λύνονται μέσα από το Σύλλογο Διδασκόντων συλλογικά. Ο «εσωτερικός κανονισμός» προσπαθεί να «λύσει» την ανάγκη που έχει σήμερα το Υπ. Παιδείας και η κυβέρνηση να αποτινάξουν από πάνω τους το «βάρος» της ευθύνης των Σχολικών Μονάδων και όλο αυτό το ντύνουν με εύηχους όρους όπως «αυτονομία» και «σχολείο ανοιχτό στην κοινωνία». Η λογική του Υπουργείου προσιδιάζει στη λογική ενός σχολείου, που ως «αυτόνομη» εκπαιδευτική, διοικητική και οικονομική μονάδα, θα επιλύει με δική του ευθύνη όλα τα ζητήματα λειτουργίας απαλλάσσοντας το κράτος από τις δικές του ευθύνες.
Η αναφορά στην «κατασταλτική» αντιμετώπιση των σχολικών παραπτωμάτων και σε ζητήματα αντιμετώπισης συμπεριφορών δείχνει την επιδίωξη του Υπ. Παιδείας να απεμπολήσουμε τον παιδαγωγικό μας ρόλο και να γίνουμε παιδονόμοι. Πληροφορούμε λοιπόν αυτούς που νομοθετούν, αν δεν το γνωρίζουν ήδη, πως οι εκπαιδευτικοί καθημερινά παρεμβαίνουμε παιδαγωγικά, ψυχοκοινωνικά, ώστε να διαχειριστούμε ζητήματα συμπεριφοράς που έχουν τη ρίζα τους έξω από το σχολείο. Φαίνεται η επιδίωξη του δόγματος «νόμος και τάξης» επιδιώκεται να διαπεράσεις κάθε πτυχή της κοινωνικής ζωής, μέχρι και τη σχολική ζωή!
Τέλος, δε χωράει καμία αμφιβολία ότι ο «εσωτερικός κανονισμός», σχετίζεται άμεσα με την «εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση». Στον θεματικό άξονα 9 (Ηγεσία – Οργάνωση και διοίκηση της σχολικής μονάδας), της Υπουργικής Απόφασης για Εσωτερική και Εξωτερική Αξιολόγηση, αξιολογείται ο δείκτης: Διασφάλιση της εφαρμογής του σχολικού κανονισμού. Ακόμα και η δημοσίευση του «εσωτερικού κανονισμού» οδηγεί στη σύγκριση, τον ανταγωνισμό και την κατηγοριοποίηση αφού το ίδιο το περιεχόμενό του άπτεται βασικών πλευρών λειτουργίας του σχολείου.

Από τα παραπάνω, διακρίνεται εύκολα πως δε μιλάμε για σύνολο κανόνων ορθής λειτουργίας της σχολικής μονάδας, στα πλαίσια των ευρύτερων στοχεύσεων δημιουργίας κλίματος εμπιστοσύνης, αλληλεγγύης και σεβασμού ανάμεσα στα μέλη της σχολικής κοινότητας κάτι το οποίο συμβαίνει ήδη στα σχολεία!

Συναδέλφισσες, συνάδελφοι,

Έχει πέσει και το τελευταίο φύλλο συκής όσων, έστω και καλοπροαίρετα, μπορούσαν να ισχυριστούν το θετικό της ΥΑ για τον «εσωτερικό κανονισμό». Στην τελευταία συνεδρίαση το ΔΣ της ΔΟΕ, με απόφαση της πλειοψηφίας, ΔΑΚΕ – ΔΗΣΥ – ΕΡΑ/ΑΕΕΚΕ αρνήθηκαν να καταγγείλουν την ΥΑ, να ζητήσουν την απόσυρσή της. Αρνήθηκαν να επεξεργαστούν ένα συγκεκριμένο σχέδιο, ώστε ο κλάδος την αφήσει ανενεργή, να την ακυρώσει στην πράξη. Πρόκειται για μια εξαιρετικά αρνητική εξέλιξη, σε αυτή τη συγκυρία. Η πλειοψηφία του ΔΣ της ΔΟΕ, ακολουθώντας τη λογική του «ω γέγονε γέγονε», αφήνει στο απυρόβλητο τις απαράδεκτες επιδιώξεις του Υπ. Παιδείας και της κυβέρνησης. Επιπλέον, πετάει το μπαλάκι της ευθύνης στους συναδέλφους, αφού ουσιαστικά τους παροτρύνει να κάνουν ό,τι καταλαβαίνουν κατά τη σύνταξη του «εσωτερικού κανονισμού».

Καλούμε τους ΣΥΛΛΟΓΟΥΣ και τις ΕΛΜΕ να παλέψουν την κατάργηση της απαράδεκτης Υ.Α., που αποτελεί θωράκιση του αντιεκπαιδευτικού οπλοστασίου, και να καλέσουν τους Συλλόγους Διδασκόντων ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΝΟΥΝ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ ΤΟΥ ΙΕΠ, κάτι που ούτως ή άλλως δεν είναι υποχρεωτικό.

Όχι απλά δεν είμαστε ενάντια στη θέσπιση κανόνων ορθής λειτουργίας της σχολικής μονάδας, είμαστε εμείς, οι χιλιάδες εκπαιδευτικοί, που κρατάμε όρθιο το σχολείο. Μέσα σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες επιδιώκουμε τη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης, αλληλεγγύης και σεβασμού ανάμεσα στα μέλη της σχολικής κοινότητας. Η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών, με συναίσθηση του παιδαγωγικού μας ρόλου, μέσα από τους συλλόγους διδασκόντων, χωρίς τυμπανοκρουσίες, αντιμετωπίζουμε καθημερινά απλά ή συνθετότερα προβλήματα.

Ήδη πολλά σχολεία έχουν διαμορφώσει το πλαίσιο λειτουργίας τους και μπορούν να συνεχίσουν να κάνουν ό,τι έκαναν. Στην περίπτωση που οι Σύλλογοι Διδασκόντων επικαιροποιήσουν το πλαίσιο που ήδη έχουν αποφασίσει, χρειάζεται να είναι πολύ προσεκτικοί, να απορρίψουν τις όποιες «άνωθεν» πιέσεις, τους εκβιασμούς και τα προαποφασισμένα κείμενα του ΙΕΠ και της Διοίκησης.

Ο κανονισμός σε κάθε περίπτωση πρέπει να είναι ένα απλό, λιτό κείμενο, που αποτυπώνει τους κανόνες για την επίλυση των ζητημάτων της καθημερινότητας, σύμφωνα με τη συνεδρίαση του Συλλόγου Διδασκόντων στην αρχή της σχολικής χρονιάς.
Δεν μπορεί να είναι κάτι παραπάνω από τη σύνοψη των αποφάσεων του Συλλόγου Διδασκόντων για τη λειτουργία της Σχολικής Μονάδας.
Προφανώς και δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα με την διατύπωση απλών κανόνων καθημερινής λειτουργίας, όπως η προσέλευση των μαθητών, το πού γίνεται διάλειμμα, τι γίνεται σε περίπτωση κακών καιρικών συνθηκών κ.ά.
Είναι αυτονόητο, κατά τη γνώμη μας, ότι το σχολείο πρέπει να είναι χώρος μόρφωσης και διαπαιδαγώγησης όλων των μαθητών, ανεξάρτητα από φύλο, θρήσκευμα, καταγωγής και ταξική προέλευσης κι αυτό πρέπει να διαπερνά τόσο τη λειτουργία του όσο και κάθε κείμενό του.
Είναι ευθύνη του κράτους να εξασφαλίζει τα μέσα για την ομαλή διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Η σχολική ζωή πρέπει να καλλιεργεί αξίες, όπως η φιλία των λαών, η αλληλεγγύη, η συλλογικότητα και ο σεβασμός και να πολεμάει τον ρατσισμό, τη μισαλλοδοξία, το φυλετικό μίσος, τη στοχοποίηση της διαφορετικότητας, τον σεβασμό προς το περιβάλλον ως χώρο που αναπτύσσεται η ανθρώπινη κοινωνική και οικονομική ζωή.
Στον χώρο του σχολείο πρέπει να υπάρχει σεβασμός στη διατύπωση των απόψεων, της ατομικής και συλλογική άποψης και αντίκρουσή της με επιχειρήματα.
Επιλέγονται και υλοποιούνται μορφές συλλογικής δράσης και έκφρασης που έχουν παιδαγωγικό χαρακτήρα. Το σχολείο δεν είναι χώρος ανάπτυξης επιχειρηματικών δράσεων, παρεμβάσεων ΜΚΟ και φορέων άσχετων με την εκπαιδευτική διαδικασία, αντιθέτως το σχολείο μπορεί και πρέπει να αλληλεπιδρά με τους φορείς που εκφράζουν τον λαϊκό παράγοντα, τοπικά σωματεία, συλλόγους, πολιτιστικές ομάδες κ.ά.
Δεν έχει χώρο στο σχολείο η λογική της «καταστολής». Έχει πρωτεύουσα σημασία να στηριχτεί η λειτουργία του σχολείου στη θετική και ενεργητική συμμετοχή των μαθητών. Η έννοια της πειθαρχίας δεν πρέπει να δένεται µε την έννοια της τιμωρίας, της ποινής. Έχει αποδειχτεί παιδαγωγικά ότι όλα αυτά λειτουργούν προσωρινά κατασταλτικά, ελάχιστα όμως διαπαιδαγωγικά. Το θέμα της μαθητικής συμπεριφοράς ξεκινά από την καλλιέργεια της συνειδητής πειθαρχίας, της αυτοπειθαρχίας, από το µέλος μιας ομάδας.
Οι αποφάσεις του Συλλόγου Διδασκόντων που αφορούν τη Σχολική Ζωή (π.χ. εκδρομές, γιορτές κλπ) έχουν διαπαιδαγωγικό χαρακτήρα και δεν αποτελούν στοιχείο σύγκρισης και ανταγωνισμού και δημοσίευσης. Χρειάζεται το κράτος να ενισχύει και να διευκολύνει τη πραγματοποίησή τους.
Οι κανόνες για τη συνεργασία με τους γονείς (συνεργασία με το Σύλλογο Γονέων, ενημερώσεις για την πρόοδο των μαθητών κλπ) καθορίζονται μέσα στο πλαίσιο της ομαλής λειτουργίας του σχολείου.
Ζητήματα καθημερινής λειτουργίας δεν μπορούν να βαραίνουν τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς. Είναι αυτονόητη η καταγραφή των υποχρεώσεων του Δήμου ως προς την ευθύνη και μόνο της εξασφάλισης των απαραίτητων όρων για τη λειτουργία της Σχολικής Μονάδας (λειτουργικές δαπάνες, καθαριότητα, θέρμανση κλπ).
Ο καθορισμός των ενεργειών σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης (πολιτική άμυνα π.χ. σεισμός, φωτιά…) γίνεται με ειδικά σχέδια που υπάρχουν στο σχολείο. Χρειάζεται σε κάθε περίπτωση όμως να ξεκαθαρίζεται η ασφάλειας των υποδομών του σχολείου, ο αντισεισμικός έλεγχος και η προστασία, η αντιπυρική θωράκιση και η εν γένει ασφάλεια και υγιεινή είναι ευθύνη του κράτους (Υπουργείο, Δήμοι κ.τ.λ.). Αυτοί έχουν την ευθύνη και δεν μπορεί αυτή να μετακυλίεται στους εκπαιδευτικούς, στους διευθυντές των σχολείων και τους γονείς.