Εκπαιδευτικοί: Δημόσια δωρεάν ειδική αγωγή και εκπαίδευση

Οδηγοί και αρωγοί στην προσπάθεια του Υπ. Παιδείας ήταν οι νόμοι και οι εγκύκλιοι προηγούμενων κυβερνήσεων που υλοποιούσαν οδηγίες ΕΕ/ΟΟΣΑ/ Παγκόσμιας Τράπεζας για τη νομοθέτηση περικοπής επιδομάτων αναπηρίας με μοχλό την αντίληψη περί «λειτουργικότητας της αναπηρίας», αλλά και για την αποδόμηση σταθερών δομών της ειδικής αγωγής, προκειμένου να «περπατήσει» η «πλήρης ένταξη», αναφέρουν οι Παρεμβάσεις Κινήσεις Συσπειρώσεις.

Η ανακοίνωση:

Η πρώτη συνεδρίαση της ομάδας εργασίας του Υπ. Παιδείας για την εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία/ή και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (15/4/2021) έγινε παρουσία υπουργού/υφυπουργού και υπηρεσιακών στελεχών του Υπουργείου. Στόχος ήταν οι δράσεις για την εδραίωση ενός συστήματος ενταξιακής εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδα για την εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία ή και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.

Στην πράξη η συνεδρίαση έκανε μια προδημοσίευση των νόμων που θα κατατεθούν το επόμενο διάστημα, αξιοποιώντας όλη την προετοιμασία που έχουν κάνει υπουργείο και ΙΕΠ για τη δημιουργία δικτύου αποδοχής της «πλήρους ένταξης» σε επίπεδο στελεχών και σχολείων που συμμετείχαν σε αντίστοιχα προγράμματα.

Οδηγοί και αρωγοί στην προσπάθεια του Υπ. Παιδείας ήταν οι νόμοι και οι εγκύκλιοι προηγούμενων κυβερνήσεων που υλοποιούσαν οδηγίες ΕΕ/ΟΟΣΑ/ Παγκόσμιας Τράπεζας για τη νομοθέτηση περικοπής επιδομάτων αναπηρίας με μοχλό την αντίληψη περί «λειτουργικότητας της αναπηρίας», αλλά και για την αποδόμηση σταθερών δομών της ειδικής αγωγής, προκειμένου να «περπατήσει» η «πλήρης ένταξη».

Στόχος, η ακύρωση στην πράξη και σε όλα τα επίπεδα των αναγκών που προκύπτουν από τη φύση και τη βαρύτητα της αναπηρίας, αφού σύμφωνα με τα κείμενα ΕΕ/ ΟΟΣΑ «η αναπηρία είναι κοινωνική κατασκευή», φρασεολογία που αλιεύεται από το οπλοστάσιο του κοινωνικού μοντέλου της αναπηρίας που ασκεί κριτική στο πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο της κυρίαρχης ιδεολογίας και εξουσίας. Η επιτροπή παραλαμβάνοντας τη σκυτάλη συνεχίζει στην ίδια ρότα. Πολύ πριν τη σύστασή της, με διαφορετικές κυβερνήσεις αλλά με κοινή δεξαμενή think tank στελεχών που μακροημερεύουν σε κάθε κυβερνητική αλλαγή, δρομολογήθηκαν από το ΙΕΠ έργα-«πρόδρομοι» προγραμμάτων που συνέβαλαν στην επέκταση/ εμβάθυνση/επικαιροποίηση των σχεδιασμών του Υπ. Παιδείας: Ο εν εξελίξει οδηγός Συμπεριληπτικής/Ενταξιακής Εκπαίδευσης και Προσβασιμότητας, τα αναλυτικά προγράμματα για Ειδικά πλαίσια (νηπιαγωγεία/δημοτικά/Ε.Ε.Ε.ΕΚ), η δημιουργία προσβάσιμου έντυπου και ψηφιακού υλικού συμβατού με τα νέα αναλυτικά προγράμματα σπουδών γενικής εκπαίδευσης, κα.

«Πατώντας» σε στέρεο έδαφος το Υπ. Παιδείας, με την υλοποίηση του προγράμματος inclusive schools κυκλοφορεί τις συστάσεις από το British Council και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, καθώς και τα «διδάγματα» από το πρόγραμμα (Νοέμβριος/Δεκέμβριος 2020).

Το γενικό θεωρητικό πλαίσιο που υποστηρίζει τις αναμενόμενες αλλαγές αντλείται από τον Ευρωπαϊκό Φορέα για την Ειδική Αγωγή και την Ενταξιακή Εκπαίδευση, κείμενα του ΟΟΣΑ και της ΟΥΝΕΣΚΟ. Τα προγράμματα που υλοποιήθηκαν το προηγούμενο διάστημα είναι σύμπραξη με τα Υπ. Παιδείας έξι χωρών της ΕΕ και το πανεπιστήμιο Universitat Ramon LIUll της Βαρκελώνης, ιδιωτικό μη κερδοσκοπικό πανεπιστήμιο με ανθρωπιστικό και χριστιανικό πνεύμα!!! . (Ευρωπαϊκός Φορέας για την Ειδική Αγωγή και την Ενταξιακή Εκπαίδευση., 2018. Πολιτικές χρηματοδότησης για ενταξιακά εκπαιδευτικά συστήματα: Τελική συνοπτική έκθεση. E. Óskarsdóttir, A. Watkins και S. Ebersold, σ. Odense, Δανία)

Ποια είναι τα δεδομένα:

1. Η εφαρμογή του προγράμματος στηρίχτηκε σε τρεις πυλώνες δράσης: τα σχολεία δημιουργούν δικές τους στρατηγικές συμπερίληψης (ΑΡΑ αυτονομία των σχολείων και ευθύνη για την υλοποίηση των στόχων), στα σχολεία δίνονται εργαλεία και απαιτείται από αυτά να αποτυπώνουν την πρόοδο και το όφελος των σχολείων και των κοινοτήτων τους(ΑΡΑ αξιολόγηση).

2. Το Yπ. Pαιδείας προαναγγέλλει (μέσω της επιτροπής) την αναβάθμιση του έργου/ρόλου των Κ.Ε.Σ.Υ. Ο όρος αναβάθμιση σημαίνει τη «μετατόπιση των αξιολογικών και διαγνωστικών αρμοδιοτήτων του στις ΕΔΕΑΥ, ενίσχυση του υποστηρικτικού και επιμορφωτικού ρόλου του και λειτουργία των ΚΕΣΥ ως κέντρο των ΕΔΕΑΥ». Επιπλέον αναφέρεται ότι «για τη διαμόρφωση εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος παρέμβασης για τους/τις μαθητές/τριες με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες που αξιολογούνται από τα ΚΕΣΥ, οι διεπιστημονικές ομάδες να εστιάζουν σε θέματα παιδαγωγικού σχεδιασμού και όχι στο «δίλημμα» για το αν θα πρέπει να εισηγηθούν τη φοίτηση των μαθητών/τριών στο γενικό ή σε κάποιο ειδικό σχολείο, διαιωνίζοντας έτσι, ένα διαχωρισμό μεταξύ των μαθητών/-θητριών». Ταυτόχρονα υπογραμμίζεται πως χρειάζεται «να καταργηθεί στη νομοθεσία το άρθρο της κατηγοριοποίησης (labeling) και να δοθεί έμφαση στις πρακτικές και διαδικασίες ουσιαστικής μαθησιακής συμπερίληψης, να αναθεωρηθεί η νομοθεσία και το θεσμικό πλαίσιο, ειδικότερα στα σημεία που η ίδια η νομοθεσία δημιουργεί διαχωρισμούς……».

ΟΜΩΣ χωρίς διάγνωση από δημόσιο φορέα, εξαφανίζονται οι υποχρεώσεις του κράτους, ενισχύεται η εμπορευματοποίηση, ακυρώνονται οι δυνατότητες για παράλληλη στήριξη, ειδικό βοηθητικό προσωπικό, ειδικό νοσηλευτικό προσωπικό, το σπάσιμο τμήματος, οι κτιριακές διευθετήσεις για περιπτώσεις κινητικών αναπηριών. ΚΥΡΙΩΣ ΑΚΥΡΩΝΕΤΑΙ η στοχευμένη, συστηματική, πολυεπίπεδη και διεπιστημονική παρέμβαση από το κατάλληλο προσωπικό, στο κατάλληλο πλαίσιο, με τα κατάλληλα εργαλεία, για τον κατάλληλο χρόνο προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες του ειδικού πληθυσμού. Αντί για διεύρυνση μιας διεπιστημονικής αντιμετώπισης, με ταυτόχρονη λήψη μέτρων αποκατάστασης σε δημόσια και δωρεάν εκπαιδευτικά περιβάλλοντα, ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΜΕΤΑΚΥΛΕΙΕΙ ευθύνες στους εκπαιδευτικούς των γενικών τάξεων και στη σχολική μονάδα. Ταυτόχρονα αξιολογεί την «απόδοση» των προσπαθειών τους.

3. Στα συμπεράσματα από την εφαρμογή του προγράμματος inclusive schools επισημαίνεται επίσης ότι: «Μια ακόμα σημαντική οδός συνεργασίας είναι η σύνδεση με οργανώσεις εκτός του επίσημου σχολικού συστήματος. Η κοινωνία των πολιτών μπορεί να είναι ένας ισχυρός σύμμαχος στην ενσωμάτωση της διάστασης της συμπερίληψης στην εκπαίδευση και στην υλοποίηση της.

Τα όργανα της ΕΕ θα μπορούσαν να εξετάσουν την παροχή άμεσης ενίσχυσης σε οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών ειδικά σε εκείνες που αγωνίζονται σε χώρες με συρρικνούμενους χώρους δράσης των πολιτών προκειμένου αυτές να υποστηρίξουν τις σχολικές κοινότητες στην προώθηση της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης», υπογραμμίζοντας παρακάτω, για να μην υπάρχουν παρερμηνείες ότι: «θα ήταν ωφέλιμο να δοθεί επαρκής σημασία στον ρόλο των ΜΚΟ και της κοινωνίας των πολιτών στην υποστήριξη των σχολείων προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί»

4. Στην «περίληψη της παγκόσμιας παρακολούθησης της εκπαίδευσης για το 2020» το σύνθημα που κυριαρχεί είναι «ΟΤΑΝ ΛΕΜΕ ΟΛΟΙ ΕΝΝΟΟΥΜΕ …ΟΛΟΙ», που αποτέλεσε το σύνθημα αποδόμησης της ειδικής εκπαίδευσης στην Πορτογαλία, όταν αυτή το 2018 ενέταξε το σύνολο του μαθητικού πληθυσμού των ειδικών σχολείων στα γενικά σχολεία, χωρίς καμιά εξαίρεση.

Ενώ στην Πορτογαλία κυριάρχησε η τακτική του «δόγματος του σοκ», στην Ελλάδα επιλέγεται η προσφιλής διαχρονική κυβερνητική τακτική της υπονόμευσης/αποδόμησης της ειδικής εκπαίδευσης μέσω της συκοφάντησης των δομών της. Είτε με λασπολογία περί ιατρικοποίησης της ειδικής εκπαίδευσης είτε με ανακατασκευή της ιστορικής πραγματικότητας για το πώς ιδρύθηκαν οι δομές ειδικής εκπαίδευσης, κυριαρχεί ο χλευασμός της αναγκαιότητας ύπαρξής της και η υποστήριξη της «πλήρους ένταξης» δομών, μαθητών και εκπαιδευτικών στην γενική εκπαίδευση. Ωστόσο αν η ειδική εκπαίδευση δεν υπήρχε, τότε το μαθητικό της δυναμικό θα βρισκόταν είτε στο σπίτι αβοήθητο είτε θα ήταν το περιθωριοποιημένο κομμάτι της τάξης στα «πίσω θρανία».

5. Στην «περίληψη της παγκόσμιας παρακολούθησης της εκπαίδευσης για το 2020» πιθανολογείται η βελτίωση της αποδοτικότητας λόγω κατάργησης των παράλληλων δομών εκπαίδευσης και αποτελεσματικότερης χρήσης των πόρων σε ένα ενιαίο ολοκληρωμένο σύστημα !!!!

6. Στις στρατηγικές μη αποκλεισμού συμπεριλαμβάνεται η είσοδος όλων των μαθητών και των μαθητριών στα γενικά σχολεία η απουσία γνωμάτευσης που «στιγματίζει», η ευθύνη για την «πλήρη ένταξη» των μαθητών/μαθητριών με αναπηρία / ή και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες είναι ευθύνη σχολείου και κοινότητας.

7. «Ενταξιακή» εκπαίδευση σημαίνει αυτονομία σχολείων, ευέλικτες εργασιακές σχέσεις, καινοτομίες, με τα ειδικά σχολεία , όπου και όταν διατηρούνται, να λειτουργούν ως κέντρα για τη συγκέντρωση οικονομικών πόρων (φιλανθρωπικοί μαραθώνιοι και γκαλά). Τα ειδικά πλαίσια (ειδικά σχολεία, τμήματα ένταξης και δομή της παράλληλης στήριξης) κρίνονται μη αποδοτικά με βάση το κόστος τους και μακροπρόθεσμα άδικα!!!

8. Στις «καινοτόμες» προδιαγραφές της «ενταξιακής» εκπαίδευσης περίοπτη θέση έχουν φυσικά η κοινωνική λογοδοσία και η χρηματοδότηση με βάση τους πόρους καθώς και η προσφιλής «διασφάλιση της ποιότητας-αξιολόγηση».

9. Οι όποιες προτάσεις αναπτύσσονται έχουν ως γνώμονα την ανάπτυξη αποτελεσματικών και αποδοτικών με βάση το κόστος συστημάτων «ενταξιακής» εκπαίδευσης, τα οποία μπορούν να μειώσουν τις ανισότητες στην εκπαίδευση!!!

10. Στην πράξη, εδραιώνονται οι προϋποθέσεις για τη διαιώνιση των ανισοτήτων καταρρίπτοντας την έννοια του «ένα σχολείο για όλους» αφού το σχολείο υποχρεώνεται να ενισχύσει δεξιότητες (εργαστήρια δεξιοτήτων) και να αυξήσει προσόντα που συνάδουν με τις πιέσεις της αγοράς (σχολείο-επιχείρηση) ενώ συρρικνώνεται σημαντικά ο χρόνος για την κοινωνική και παιδαγωγική αποστολή του σχολείου.

Η σημερινή κατάσταση στην ειδική αγωγή υπολείπεται κατά πολύ των αναγκών και των δικαιωμάτων (μορφωτικών και κοινωνικών) των μαθητών που υποστηρίζει, υπολείπεται επίσης κατά πολύ των εργασιακών δικαιωμάτων των εργαζόμενων του χώρου (ελαστικές εργασιακές σχέσεις, μοίρασμα εκπ/κών παράλληλης στήριξης σε 2 και περισσότερους μαθητές, προσοντολόγιο, κ.α.). Αυτοί είναι άλλωστε και οι λόγοι (αλλά συνάμα και τα αιτήματα) για την ανάπτυξη των αγώνων των τελευταίων χρόνων.

Τα ΜΟΡΦΩΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ των μαθητών/μαθητριών του ειδικού πληθυσμού ακυρώνονται γιατί η ειδική εκπαίδευση κοστίζει και γιατί σε περιόδους καπιταλιστικής κρίσης τα κερδισμένα δικαιώματα προηγούμενων περιόδων τείνουν να καταργηθούν, άλλοτε με ευφυολογήματα και μεθοδολογίες που παπαγαλίζουν την «ισότητα ευκαιριών» και άλλοτε χωρίς καμία δικαιολογία, άλλοτε με επικλήσεις στην «ενταξιακή εκπαίδευση» και άλλοτε στη «διαφοροποιημένη παιδαγωγική» χωρίς να εξασφαλίζεται κάλυψη μορφωτικών αναγκών και κοινωνική δικαιοσύνη για τον ειδικό πληθυσμό.

Εμείς οι μάχιμοι/μάχιμες εκπαιδευτικοί της ζωντανής εκπαίδευσης στεκόμαστε απέναντι στα χρυσοτυλιγμένα αλλά άνισα και ταξικά προγράμματα για την ειδική εκπαίδευση και στους καλοταϊσμένους ειδικούς της εξουσίας που τα υποστηρίζουν γιατί υπερασπιζόμαστε τις ζωτικές ανάγκες ΟΛΩΝ των μαθητών και μαθητριών μας που δεν μετριούνται με βάση το κόστος.