Αυταρχισμός εν όψει αξιολόγησης
Της
Αγγέλικας Σαπουνά
Επικίνδυνα πληθαίνουν τα κρούσματα διοικητικού αυταρχισμού στο χώρο της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Το υπόκωφο κλίμα πίεσης και εκφοβισμού προς τους πολλαπλά συμπιεσμένους εκπαιδευτικούς, που άρχισε να εκδηλώνεται λίγο πιο ορατά από το Σεπτέμβριο, φαίνεται πως επιδεινώνεται με ραγδαίους ρυθμούς, από τη στιγμή που δια του μεσοπρόθεσμου, δρομολογήθηκε η διαδικασία διαθεσιμότητας και απόλυσης των -εν δυνάμει- «επίορκων» δημοσίων υπαλλήλων.
Την τιμητική τους έχουν, όπως ήταν αναμενόμενο, συνδικαλιστές και εν γένει απείθαρχοι εκπαιδευτικοί. Ενδεικτικά, μόνον αυτή την εβδομάδα η ΟΛΜΕ κατήγγειλε τις περιπτώσεις δύο γνωστών συνδικαλιστών καθηγητών, που απειλούνται με αργία και διαθεσιμότητα λόγω ανολοκλήρωτων, αυτή τη στιγμή, πειθαρχικών διώξεων, ενώ ο διευθυντής του Μουσικού Γυμνασίου Ιλίου κλήθηκε –και αρνήθηκε να πειθαρχήσει– σε απολογία για καταμαρτύρηση των μαθητών του που συμμετείχαν στις καταλήψεις του φθινοπώρου (επειδή το σχολείο για δύο μήνες δεν είχε πούλμαν για τη μεταφορά των μαθητών κι ακόμη έχει πολλές ελλείψεις σε μουσικούς που διδάσκουν ατομικά όργανα). Στη διάθεση της εφημερίδας υπάρχουν και πολλές άλλες περιπτώσεις, όχι δημοσιοποιημένες, που ζουν μήνες τώρα με την αγωνία πειθαρχικών διώξεων, αναφορών, ανακρίσεων, ενώ πληθαίνουν και οι καταγγελίες από τοπικές ΕΛΜΕ και συλλόγους εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας.
Δεν παρέλειψε, όμως, το υπουργείο να επιβραβεύσει τον διευθυντή του λυκείου των Γιαννιτσών, που έστειλε σε ΕΔΕ όλο το σύλλογο των διδασκόντων, επειδή με ομόφωνη απόφασή τους και όπως είχαν θεσμικά το δικαίωμα, διέγραψαν οριακές απουσίες μαθητών της γ’ λυκείου για να μπορέσουν οι τελευταίοι να δώσουν πανελλαδικές εξετάσεις! Και πώς τον επιβράβευσε; Τον διόρισε Σχολικό Σύμβουλο για να καθοδηγεί κι άλλους εκπαιδευτικούς, κατά το δοκούν…
Για το καλό μας…
Ο αυταρχισμός της διοίκησης είναι βέβαια ταιριαστός με τον αυταρχισμό που διακρίνει την κυβερνητική πρακτική σε όλα τα επίπεδα: από τη βίαιη αντιμετώπιση κάθε μορφής κοινωνικής διαμαρτυρίας –από την απεργία και τη διαδήλωση μέχρι τις μαθητικές και φοιτητικές καταλήψεις αλλά και τις καταλήψεις εγκαταλελειμμένων δημοσίων χώρων, εντάσσοντάς τες με ευκολία στο ίδιο τσουβάλι της «ανομίας»– μέχρι την καταστρατήγηση των συνταγματικών επιταγών και των δημοκρατικών κοινοβουλευτικών διαδικασιών.
Και φαίνεται να είναι απαραίτητος, κατά την κυβερνητική λογική, αφού κανείς πλέον δεν πείθεται ότι τα μέτρα και οι νομοθετικές ρυθμίσεις που διαλύουν τη ζωή των ανθρώπων παίρνονται «για το καλό τους». Στην ουσία, πρόκειται για το απαραίτητο συμπλήρωμα του νεοφιλελεύθερου τρίπτυχου εκπαιδευτικής πολιτικής, τα άλλα δύο σκέλη του οποίου είναι η εκτεταμένη ιδιωτικοποίηση κάθε μορφής εκπαιδευτικών υπηρεσιών και η πλήρης ελαστικοποίηση της εργασίας των εκπαιδευτικών, μαζί βέβαια με την αποψίλωση των εργασιακών τους δικαιωμάτων.
Στην εκπαίδευση, μετά τη διάλυση της δημόσιας τριτοβάθμιας και την εκτεταμένη ιδιωτικοποίηση κάθε μορφής μάθησης, από το νηπιαγωγείο μέχρι τα μεταπτυχιακά, που προωθούν οι πρόσφατα ψηφισμένοι νόμοι (το πολυνομοσχέδιο Αρβανιτόπουλου και το άρθρο 31 από το πακέτο των Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου), έρχεται τώρα η νέα επίθεση στο σχολείο, με την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας και τα δυο νομοσχέδια για τη μεταρρύθμιση, επί το επιλεκτικότερον, του Γενικού Λυκείου και τη θεσμοθέτηση νέων Τεχνικών Λυκείων, που θα απευθύνονται κατά την πρόθεση του υπουργείου στην πλειονότητα των μαθητών.
Όλ’ αυτά σ’ ένα τοπίο όπου αβίαστα μετακυλίεται δημόσιο και κοινοτικό χρήμα σε κάθε μορφής ιδιωτικά καταρτιστήρια, ΙΕΚ, ΚΕΚ, κολέγια, ιδιωτικά πανεπιστήμια, με επίσημη πιστοποίηση και αναγνώριση της ισοτιμίας των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων τους με τα δημόσια, κι ενώ οι εργαζόμενοι εκπαιδευτικοί του ιδιωτικού τομέα χάνουν ταχύτατα την όποια εργασιακή τους προστασία.
Να μην ασθενεί ο αναπληρωτής
Στην ίδια λογική άλλωστε, κατακρεουργούνται και τα εργασιακά δικαιώματα των αδιόριστων, αναπληρωτών του δημοσίου. Το πιο πρόσφατο λαμπρό παράδειγμα: Η κατάργηση, με εγκύκλιό του υπουργείου Παιδείας, των αδειών ασθενείας και κύησης των αναπληρωτών εκπαιδευτικών, εφόσον υπερβαίνουν τις 15 μέρες το χρόνο. Περισσότερες μέρες αδείας θα είναι άνευ αποδοχών, δεν θα προσμετρώνται στο χρόνο υπηρεσίας του εκπαιδευτικού, ενώ εάν η προϊσταμένη αρχή κρίνει ότι ο εργαζόμενος το παράκανε με τις άδειες, μπορεί και να τον απολύσει! Μάλιστα αιτιολογεί την εξωφρενική αυτή απόφαση στην εγκύκλιό του, αποδίδοντας τις χρόνιες δυσλειτουργίες και τα κενά της δημόσιας πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην κατάχρηση αδειών για επαπειλούμενες εγκυμοσύνες και στην επιείκεια των Διοικήσεων…
Το μνημονιακό κράτος του ακραίου νεοφιλελευθερισμού χρησιμοποιεί προκαταρκτικά και επικουρικά τον διοικητικό αυταρχισμό, όχι μόνον για να συρρικνώσει τον πληθυσμό των μόνιμων εκπαιδευτικών (που παραμένει, ωστόσο, ένας σημαντικός μνημονιακός στόχος), αλλά και για να τιθασεύσει τους εξουθενωμένους εκπαιδευτικούς λειτουργούς, στριμώχνοντάς τους κακήν κακώς σ’ ένα αφόρητο εργασιακό και μισθολογικό πλαίσιο, καθώς και για να περικόψει κάθε διάθεση παιδαγωγικής αυτονόμησης και αμφισβήτησης των κρατούντων, δείχνοντάς τους τα «καλά» και τα «κακά» παραδείγματα, όπως αυτά που προαναφέραμε.
Σ’ αυτό το κλίμα, η αξιολόγηση θα έρθει ως επιστέγασμα της πολιτικής ενός κράτους που συνειδητά εκποιεί και υποβαθμίζει μέχρις εξαθλίωσης τα δημόσια αγαθά του και εν προκειμένω, τη δημόσια παροχή μόρφωσης στα παιδιά του, για χάρη της ασύδοτης κερδοφορίας ημετέρων ιδιωτών. Μια αξιολόγηση που θα ασκούν Διευθυντές, Προϊστάμενοι και Σχολικοί Σύμβουλοι, διορισμένοι πρόσφατα, στην πλειονότητά τους, με κριτήριο τη δική τους εκπειθάρχηση στη λογική του (λίγου) καρότου και του (άφθονου) μαστιγίου της εξουσίας. Για μια εκπαίδευση συνταγογραφημένη εκτός Παιδείας, στα περιεχόμενα και τις διαδικασίες της οποίας οι εκπαιδευτικοί και οι εκπαιδευόμενοι θα είναι οι τελευταίοι που θα έχουν λόγο. Αλλά σ’ αυτό θα επανέλθουμε.