Εγκύκλιος: «Περί τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου» (2/6/2016).
Πρωτ. 2541
Ἀριθμ. Διεκπ. 1133
Ἀθήνῃσι 2ᾳ Ἰουνίου 2016
Ε Γ Κ Υ Κ Λ Ι Ο Σ 2 9 7 7
Πρός
τό Χριστεπώνυμον Πλήρωμα
τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
Ἀγαπητοί Πατέρες καί ἀδελφοί,
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ !
ἀσφαλῶς γνωρίζετε ὅτι αὐτόν τόν μήνα,
ἤτοι ἀπό 17 ἕως 26 Ἰουνίου, θά συνέλθει στήν Κρήτη ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῶν Ὀρθοδόξων κατά τόπους Ἐκκλησιῶν, ὕστερα ἀπό προετοιμασία πολλῶν ἐτῶν, γιά νά συσκεφθεῖ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι καί νά φανερώσει τήν ἑνότητα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, σέ ἐποχή πού ἡ τοπική καί παγκόσμια κοινωνία εἶναι γεμάτη ἀντιφάσεις καί ἀνταγωνισμούς. Ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας πού ἐξουσιοδοτήθηκε ἀπό τήν Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, θέλει νά σᾶς ἐνημερώσει ὑπεύθυνα γιά τό σημαντικό αὐτό γεγονός.

Κατ’ ἀρχάς τό ἐκκλησιαστικό πολίτευμα εἶναι συνοδικό καί ἱεραρχικό. Τό συνοδικό δηλώνει τήν ὕπαρξη πολλῶν ἀνθρώπων ἐπί τό αὐτό καί εἰς τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ συνηγμένων καί τό ἱεραρχικό δηλώνει ὅτι ὑπάρχει ἱεράρχησή τους, ἀνάλογα μέ τά χαρίσματα πού διαθέτουν. Σέ ὅλα τά ἐκκλησιαστικά ἐπίπεδα (Ἱερά Σύνοδος, Μητροπόλεις, Ἐνορίες, Μονές) λειτουργεῖ τό συνοδικό καί ἱεραρχικό πολίτευμα καί ἔτσι ἐκφράζεται ἡ ἀλήθεια τῆς πίστεως. Αὐτό φανερώνεται ἔντονα στήν θεία Εὐχαριστία, πού ἐκφράζει τόν τρόπο λειτουργίας τοῦ συνοδικοῦ πολιτεύματος, στόν ὁποῖον ὑπάρχει ὁ Ἐπίσκοπος ὡς Πρόεδρος τῆς εὐχαριστιακῆς συνάξεως καί διδάσκαλος τῆς ἀληθείας, οἱ κληρικοί, οἱ μοναχοί καί οἱ λαϊκοί μέ τό ἰδιαίτερο χάρισμά τους ὁ καθένας. Ἔτσι λειτουργοῦν καί οἱ Σύνοδοι τῶν κατά τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί οἱ Πανορθόδοξοι Σύνοδοι. Μέ τόν τρόπο αὐτόν δοξάζεται ὁ Τριαδικός Θεός.

Πολλά χρόνια οἱ κατά τόπους Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες διαπίστωναν ὅτι εἶναι ἀναγκαῖο νά συγκληθεῖ ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος γιά νά ἐπιλυθοῦν διάφορα χρονίζοντα ἐκκλησιαστικά θέματα πού ἀπασχολοῦν τίς κατά τόπους Ἐκκλησίες. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία πάντοτε διασκέπτεται συνοδικῶς γιά τήν λύση διαφόρων δογματικῶν, ἐκκλησιαστικῶν, κανονικῶν καί ποιμαντικῶν θεμάτων.

Στήν πρώτη χιλιετία τοῦ Χριστιανισμοῦ συνεκλήθησαν οἱ Τοπικές καί Οἰκουμενικές Σύνοδοι. Στήν δεύτερη χιλιετία ἐπίσης συνεκλήθησαν Μεγάλες Σύνοδοι, μέ οἰκουμενικό καί πανορθόδοξο χαρακτήρα, μέ σημαντικότερες τίς Συνόδους ἐπί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ καί τίς μετέπειτα Συνόδους τῶν Πατριαρχῶν τῆς Ἀνατολῆς. Στήν πραγματικότητα, «ἡ Ἐκκλησία θεωρεῖται ὡς μία συνεχής Σύνοδος», ἄλλωστε αὐτό σημαίνει καί ἡ λέξη Ἐκκλησία. Ἔτσι, στή διαχρονική αὐτή πορεία τῆς συνοδικότητος χωρίς οὐσιαστική διακοπή καί ἐκκλησιαστικά χάσματα ἐντάσσεται καί ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν.
Οἱ δεκατέσσερεις κατά τόπους Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, ὕστερα ἀπό πολλές προπαρασκευαστικές Συνοδικές Ἐπιτροπές, ἐπέλεξαν ὁμοφώνως νά ἀντιμετωπίσουν στήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο ἕξι θέματα, ἤτοι: 1) «Ἡ ἀποστολή τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἰς τόν σύγχρονον κόσμον». 2) «Ἡ Ὀρθόδοξος Διασπορά». 3) «Τό Αὐτόνομον καί ὁ τρόπος ἀνακηρύξεως αὐτοῦ». 4) «Τό μυστήριον τοῦ γάμου καί τά κωλύματα αὐτοῦ». 5) «Ἡ σπουδαιότης τῆς νηστείας καί ἡ τήρησις αὐτῆς σήμερον». 6) «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν χριστιανικόν κόσμον».

Οἱ Ἐπιτροπές ἀπό ὅλες τίς Ἐκκλησίες ἑτοίμασαν τά κείμενα, ὑπογράφηκαν ἀπό τούς Προκαθημένους τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί σέ τελική μορφή τέθηκαν στίς Ἱεραρχίες τῶν κατά τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν μέ τήν δυνατότητα νά προτείνουν διορθώσεις καί προσθῆκες, ὅπως ἐπιβάλλει τό Συνοδικό σύστημα τῆς Ἐκκλησίας.

Μέ τόν σκοπό αὐτό συνεκλήθη πρόσφατα ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, τήν 24η καί 25η Μαΐου, γιά νά συζητήσει γιά τήν Ἀπόφαση καί Πρόταση τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου, ὕστερα ἀπό ἀποσταλεῖσες προτάσεις Ἱεραρχῶν, κατόπιν τῆς προτροπῆς τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερωνύμου.

Ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, μέ ἀπόλυτη πίστη στήν διδασκαλία τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων, καί μέ σεβασμό στό Συνοδικό πολίτευμα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, μελέτησε διεξοδικά τίς προτάσεις τῆς Διαρκοῦς Συνόδου, μίαν πρός μίαν, καί μέ πνεῦμα ὁμοψυχίας, ὑπευθυνότητας καί σοβαρότητας, μέ ὁμοφωνία στά περισσότερα σημεῖα καί ἀπόλυτη πλειοψηφία σέ ἄλλα, ἔκανε τίς διορθώσεις τῶν τεθέντων κειμένων καί ὅπου χρειάσθηκε ἔκανε καί προσθῆκες, ὥστε αὐτές νά εἶναι οἱ τελικές ἀποφάσεις τῆς Ἐκκλησίας μας γιά τά κείμενα αὐτά.

Οἱ διορθώσεις καί οἱ προσθῆκες πού εἶναι οὐσιαστικές καί συντονίζονται στήν διαχρονική ἐμπειρία καί παράδοση τῆς Ἐκκλησίας θά κατατεθοῦν στήν Πανορθόδοξη Γραμματεία τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου στήν Κρήτη καί θά ὑποστηριχθοῦν ἀπό τόν Μακαριώτατο Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμο γιά νά βελτιωθοῦν τά ἤδη ἐπεξεργασθέντα κείμενα ἀπό τούς Προκαθημένους τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί ἔτσι νά δοθεῖ μιά καλή ἐκκλησιαστική μαρτυρία πίστεως καί ἑνότητος στόν σύγχρονο κόσμο, συντονισμένη στήν ὅλη παράδοση τῆς Ἐκκλησίας.
Ἀσφαλῶς, ἔγινε γνωστόν ὅτι ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος συζήτησε τά σοβαρά αὐτά θέματα μέ ὑπευθυνότητα, νηφαλιότητα καί γνώση. Τό σημαντικό ὅμως εἶναι ὅτι διαφύλαξε τήν ἑνότητά της. Ἀκούστηκαν οἱ ἀπόψεις πολλῶν Ἱεραρχῶν καί οἱ ἀποφάσεις ἦσαν σχεδόν ὁμόφωνες.

Ἐπειδή τό προηγούμενο χρονικό διάστημα ὑπῆρξε ἀνησυχία, ἐν πολλοῖς δικαιολογημένη, σέ πολλούς Κληρικούς, μοναχούς καί λαϊκούς, γιά τά κείμενα τά ὁποῖα θά συζητήσει ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος, γι’ αὐτό συνιστοῦμε σέ ὅλους νά εἰρηνεύουν, γιατί πρῶτοι ἐμεῖς οἱ Ἱεράρχες ἔχουμε δώσει τήν ὁμολογία τῆς πίστεως κατά τήν χειροτονία μας γιά νά διασφαλίσουμε τήν Ἀποστολική καί Πατερική παρακαταθήκη πού παραλάβαμε καί ἀγρυπνοῦμε γιά τό ποίμνιό μας, γιά τήν δόξα τοῦ Θεοῦ καί τόν ἔπαινο τῆς Ἐκκλησίας.

Εἶναι γνωστόν ὅτι ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος θά διεξαγάγει τίς ἐργασίες της ἀπό τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς ἕως τήν Κυριακή τῶν Ἁγίων Πάντων. Αὐτό σημαίνει ὅτι οἱ Ἀρχιερεῖς καί οἱ λοιποί Κληρικοί καί λαϊκοί πού θά ἐκπροσωπήσουν τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος στήν Σύνοδο αὐτή, ὅπως θά τό κάνουν καί οἱ ἄλλες Ἐκκλησίες, θά προσπαθήσουν νά ἐκφράσουν τήν ἐμπειρία καί τήν πίστη τοῦ μυστηρίου τῆς Πεντηκοστῆς καί τήν ὁμολογία τῶν Ἁγίων μας, οἱ ὁποῖοι εἶναι ἡ συνέχεια τῆς Πεντηκοστῆς στήν ἱστορία.

Γι’ αὐτό παρακαλοῦμε τό χριστεπώνυμο πλήρωμα τῆς Ἁγίας Ἐκκλησίας μας νά προσεύχεται γιά ὅλους, ἰδιαιτέρως γιά τούς Ἐπισκόπους, Κληρικούς, μοναχούς καί λαϊκούς, οἱ ὁποῖοι θά παραβρεθοῦν στήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο, ὥστε νά δώσουν τήν καλή μαρτυρία τῆς ὀρθοδόξου πίστεώς μας καί ἡ Σύνοδος αὐτή μέ τίς Ἀποφάσεις της νά ἀποδειχθεῖ πνευματικό ὁρόσημο στήν ἐκκλησιαστική μας ζωή.

† Ὁ Ἀθηνῶν Ι Ε Ρ Ω Ν Υ Μ Ο Σ, Πρόεδρος
† Ὁ Ἠλείας Γερμανός
† Ὁ Μαντινείας καί Κυνουρίας Ἀλέξανδρος
† Ὁ Ἄρτης Ἰγνάτιος
† Ὁ Λαρίσης καί Τυρνάβου Ἰγνάτιος
† Ὁ Νικαίας Ἀλέξιος
† Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος
† Ὁ Σάμου καί Ἰκαρίας Εὐσέβιος
† Ὁ Καστορίας Σεραφείμ
† Ὁ Φλωρίνης, Πρεσπῶν καί Ἑορδαίας Θεόκλητος
† Ὁ Κασσανδρείας Νικόδημος
† Ὁ Σερρῶν καί Νιγρίτης Θεολόγος
† Ὁ Σιδηροκάστρου Μακάριος
Ὁ Ἀρχιγραμματεύς
† Ὁ Μεθώνης Κλήμης