Το άνοιγμα ξανά των σχολείων, μετά τη χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων λόγω πανδημίας, μπορεί να μοιάζει με βιαστικό πείραμα με τις ζωές των παιδιών, όμως στην πραγματικότητα είναι μια άσκηση στην εξισορρόπηση του κινδύνου. Τα σχολεία είναι οι πιο ισχυρές «μηχανές» κοινωνικής κινητικότητας σε κάθε κοινωνία, γι’ αυτό αφήστε τα παιδιά να γυρίσουν στο σχολείο και να μάθουν. Αυτά αναφέρει σε άρθρο γνώμης το περιοδικό “Economist”, το οποίο προτρέπει τις κυβερνήσεις που προχωρούν σε σταδιακή άρση του lockdown, να μη διστάσουν να ανοίξουν πρώτα σχολεία και μάλιστα τα δημοτικά.

Το διεθνούς κύρους βρετανικό περιοδικό επισημαίνει ότι εξαιτίας της νόσου Covid-19, που προκαλείται από τον κορονοϊό SARS-CoV-2, τρία στα τέσσερα παιδιά στη Γη ζουν σε χώρες όπου όλες οι σχολικές τάξεις είναι κλειστές, κάτι που, αν δεν τελειώσει γρήγορα, θα έχει άσχημες επιπτώσεις στα μυαλά των παιδιών.

Στη διάρκεια μερικών επιδημιών, όπως της εποχικής γρίπης, είναι συνετό να κρατά κανείς τα παιδιά στο σπίτι, επειδή είναι φορείς υπερ-μετάδοσης, όμως δεν φαίνεται να συμβαίνει το ίδιο με το νέο κορονοϊό. Το κλείσιμο των σχολείων συμβάλλει στην επιβράδυνση της εξάπλωσης του, αλλά λιγότερο από ό,τι άλλα μέτρα, ενώ αντίθετα είναι βαρύ το κόστος του παρατεταμένου κλεισίματος των σχολείων στην ανάπτυξη των παιδιών, στους γονείς τους και στην οικονομία.

Κάνουν λάθος, σύμφωνα με το περιοδικό, οι χώρες, όπως η Ιταλία ή κάποιες πολιτείες των ΗΠΑ, που αποφάσισαν να κρατήσουν κλειστά τα σχολεία τους έως το φθινόπωρο. «Καθώς οι χώρες χαλαρώνουν την κοινωνική αποστασιοποίηση, τα σχολεία πρέπει να είναι ανάμεσα στα πρώτα μέρη που θα ανοίξουν», τονίζει ο Economist και προσθέτει ότι «ούτε οι πανταχού παρόντες γονείς ούτε οι βιντεοδιασκέψεις μπορούν να αντικαταστήσουν τους πραγματικούς δασκάλους ή τις κοινωνικές δεξιότητες που αποκτώνται στο προαύλιο. Ακόμη και στις χώρες με καλύτερη προετοιμασία για τηλεκπαίδευση όπως η Ν.Κορέα, το εικονικό σχολείο είναι λιγότερο καλό από το πραγματικό».

Το πρόβλημα από το κλείσιμο των σχολείων είναι μεγαλύτερο για τα φτωχά παιδιά που αδυνατούν να κάνουν μαθήματα μέσω Zoom, λόγω έλλειψης καλής σύνδεσης διαδικτύου στο σπίτι τους ή κατάλληλου υπολογιστή. Ούτε διαθέτουν συνήθως αυτά τα παιδιά καλά εκπαιδευμένους γονείς, οι οποίοι μπορούν να τα βοηθήσουν στα κατ’ οίκον μαθήματα τους. Κλειστά σχολεία σημαίνει συνεπώς ότι οι ανισότητες μεταξύ των παιδιών γίνονται πιο ορατές. Αλλά και η παραγωγικότητα των γονιών που κάνουν τηλεργασία από το σπίτι, μειώνεται λόγω των περισπασμών των παιδιών γύρω τους – κάτι που ισχύει ιδιαίτερα για τις εργαζόμενες μητέρες.

Ο Economist επισημαίνει ότι, με βάση κινεζικές μελέτες, τα παιδιά δεν είναι πιθανότερο από ό,τι οι μεγάλοι να μολυνθούν από τον κορονοϊό και μάλλον έχουν μικρότερη πιθανότητα. Αλλά και αν κολλήσουν, έχουν 2.000 φορές μικρότερη πιθανότητα να πεθάνουν από ό,τι οι άνω των 60 ετών. Ούτε υπάρχουν στοιχεία ότι τα παιδιά που μολύνονται με τον ιό, τον μεταδίδουν σιωπηλά στις οικογένειες τους. Ερευνητές στην Ισλανδία και στην Ολλανδία δεν βρήκαν ούτε μία περίπτωση παιδιού που έφερε τον κορονοϊό στην οικογένεια του. Αλλά και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) δήλωσε ότι η μετάδοση του ιού από παιδί σε ενήλικο «φαίνεται να είναι ασυνήθιστη».

Μερικά από αυτά τα συμπεράσματα βασίζονται πάντως σε μικρά δείγματα. Δεν μπορεί π.χ. να αποκλειστεί ότι τα παιδιά θα αρχίσουν να μεταδίδουν τον ιό, όταν παίζουν μαζί στα διαλείμματα.

Το περιοδικό τάσσεται υπέρ του σταδιακού ανοίγματος των σχολείων, αρχής γενομένης από τους βρεφονηπιακούς σταθμούς και τα δημοτικά, όπου τα παιδιά έχουν τους πιο «διψασμένους» εγκεφάλους και φαίνεται να κινδυνεύουν λιγότερο από όλους. Αλλά, επειδή είναι δύσκολο να τηρήσουν αποστάσεις, οι τάξεις πρέπει να «σπάσουν» στα δύο και τα παιδιά να πηγαίνουν σχολείο μέρα παρά μέρα.

Μετά, σειρά πρέπει να πάρουν όσα παιδιά δίνουν εξετάσεις. Οι μεγαλύτεροι μαθητές μπορεί να κινδυνεύουν κάπως περισσότερο από τους μικρότερους, αλλά είναι επίσης πιο ικανοί να τηρήσουν τα μέτρα προφύλαξης, ιδίως αν και σε αυτούς το μέγεθος των τάξεων μειωθεί.

Σε κάθε περίπτωση, κατά το περιοδικό, το άνοιγμα των σχολείων θα πρέπει να παρακολουθείται στενά από τις υγειονομικές Αρχές, οι εκπαιδευτικοί θα χρειαστούν υποστήριξη, οι ευπαθείς ομάδες μαθητών πρέπει να συνεχίσουν την εξ αποστάσεως διδασκαλία και όλοι -μαθητές και εκπαιδευτικοί- πρέπει να κάνουν περιοδικά τεστ για τον κορονοϊό. Αν όλα πάνε καλά, οι γονείς θα δουν τελικά ότι οι τάξεις είναι ασφαλείς και θα στείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο.