Ἕνα θλιβερὸ ἀποτέλεσμα ποὺ προῆλθε ἀπὸ τὴ σύγκληση τῆς Μεγάλης Συνόδου στὴν Κρήτη τὸ 2016 εἶναι ὁ διχασμὸς τῶν Ὀρθοδόξων.
Διχασμὸς ποὺ ἀρχικὰ φανερώθηκε μὲ τὴν ἄρνηση τεσσάρων αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν νὰ μετάσχουν στὶς ἐργασίες τῆς Συνόδου, ἀνεξαρτήτως τῶν λόγων ποὺ καθεμιὰ προέβαλε. Διχασμὸς ὅμως ποὺ συνεχίσθηκε ἐντονότερος μετὰ τὴ Σύνοδο. Ἔχουν οὐσιαστικὰ δημιουργηθεῖ δύο ἀντιτιθέμενα μέτωπα, στὰ ὁποῖα κυριαρχοῦν ποικίλες τάσεις, ἀπὸ ἤπιες καὶ μετριοπαθεῖς μέχρι ἀκραῖες καὶ ἐπιθετικές.
Ἀποκορύφωμα αὐτῆς τῆς ἐν ἐξελίξει διχοστασίας ἀποτελοῦν ἀφενὸς μὲν οἱ ἀπειλὲς ποὺ ἐκπορεύθηκαν ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο κατὰ τῶν ἐπικριτῶν τῆς Συνόδου, ἀφετέρου δὲ μιὰ ἀποσχιστικὴ τάση ποὺ κυοφορεῖται ἀνάμεσα μάλιστα σὲ ἀξιόλογα πρόσωπα τοῦ θεολογικοῦ κόσμου καὶ σημαντικοῦ ἀρι­θμοῦ μοναχῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους.
Ἡ ἀλήθεια ἐπιβάλλει νὰ ἐπισημάνουμε ὅτι ἡ κύρια αἰτία αὐτῆς τῆς ἐπικίνδυνης καταστάσεως εἶναι ἡ ἀσάφεια καὶ ἀμφισημία τοῦ κειμένου τῆς Συνόδου περὶ τῆς σχέσεως «τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρὸς τὸν λοιπὸν Χριστιανικὸν κόσμον». Κάτι ποὺ ἐπισημαίνεται ἀπὸ Συνόδους αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν καὶ ἀρκετοὺς Ἐπισκόπους, κληρικούς, μοναχούς καὶ θεολόγους.
Ἀκριβέστατα περιέγραψε τὴν προβληματικότητα τοῦ σχετικοῦ συνοδικοῦ κειμένου ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεος, ὅπως σημειώσαμε καὶ σὲ προηγούμενο σχόλιό μας, λέγοντας ἐπὶ λέξει: «Παρατηρεῖ κανεὶς στὸ τελικὸ κείμενο ἀντιφατικὰ σημεῖα. Κατὰ τὴν γνώμη μου δὲν εἶναι κείμενο θεολογικό, ἀλλὰ διπλωματικό».
Τὴν προβληματικότητα αὐτοῦ τοῦ κειμέ­νου ἐπισημαίνει καὶ ἡ εἰσήγηση τῆς εἰδικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Ἁγίου Ὄρους «ἐπὶ τῶν τελικῶν κειμένων τῆς ἐν Κρήτῃ Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου» ποὺ δόθηκε στὴ δημοσιότητα στὰ τέλη τοῦ περασμένου Δεκεμβρίου. Στὴν ἀξιόλογη αὐτὴ εἰσήγηση ἐπισημαίνεται καὶ τὸ ἑξῆς σημαντικότατο ζήτημα:
«Σήμερoν ἡ διατήρησις τῆς ἑνότητος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἓν ὀδυνηρὸν αἴτημα. Ἐν Ἁ­γίῳ Ὄρει καὶ ἀλλαχοῦ ἀκούονται διαμαρτυρίαι καὶ δυστυχῶς ἀναπτύσσονται ἕως καὶ σχισματικαὶ τάσεις. Ἀναμφιβόλως εἰς αὐτὸ συμβάλλουν καὶ αἱ ἀμφισημίαι εἰς τὰ συνοδικὰ κείμενα, ἡ ἀσάφεια τῶν ὁποίων δημιουργεῖ προϋποθέσεις δι᾽ οἰκουμενιστικὴν ἑρμηνείαν των καὶ ἑπομένως ὁδηγεῖ εἰς κρίσιν τὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας… Ὄχι μόνον “ζηλωτικαί”, ὡς λέγεται, ἀλλὰ καὶ ὑγιεῖς φωναὶ ἀναζητοῦν λόγον ἀληθείας διὰ νὰ πεισθοῦν καὶ νὰ ἀναπαυθοῦν».
Τὸ Ἱεροκοινοτικὸ κείμενο καταλήγει μὲ τὴν ἔκφραση ἐλπίδας νὰ διορθωθοῦν τὰ συνοδικὰ κείμενα, «ὥστε αὐτὰ νὰ ἀνταποκρίνωνται εἰς τὴν ἐκπλήρωσιν τῆς σωτηριώδους ἀποστολῆς τῆς Ἐκκλησίας εἰς τὸν σύγχρονον κόσμον».
Συμμεριζόμαστε τὴν ἐλπίδα αὐτὴ καὶ τὴν ἐκφράζουμε καὶ ὡς παράκληση πρὸς τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο νὰ μεριμνήσει ὥστε μὲ κάποιο τρόπο νὰ διευκρινισθοῦν μὲ ἀκρίβεια τὰ ἀμφιλεγόμενα σημεῖα. Ἡ Μεγάλη Σύνοδος συνεκλήθη βασικῶς γιὰ νὰ ἐκφράσει τὴν ἑνότητα τῆς Ὀρθοδοξίας. Αὐτὴ ἔχει ἤδη πληγεῖ. Καὶ εἶναι χρέος ὅλων νὰ συντελέσουμε στὴ θεραπεία τῆς πληγῆς. Οἱ ὁποιεσδήποτε ἀπειλὲς καὶ οἱ ἀκραῖες τάσεις μόνο λάδι στὴ φωτιὰ ρίχνουν. Ἡ Ὀρθόδοξη ὁριοθέτηση τῆς ἀλήθειας σώζει καὶ ἑνώνει. Καὶ αὐτὸ ὁλοψύχως εὐχόμαστε νὰ πραγματοποιηθεῖ.