Η κοινωνική υπηρεσία του Χατζηκυριάκειου Ιδρύµατος Παιδικής Προστασίας απευθύνθηκε στον Συνήγορο του Πολίτη µετά τη διαπίστωση ότι το δηµοτικό σχολείο της περιοχής, όπου φοιτούσε αριθµός ανηλίκων που φιλοξενούνταν στο ίδρυµα, δεν αντιµετώπιζε ως εγγεγραµµένους κανονικά τους αυτούς, καθώς δεν τους χορηγούσε .

Το πρόβληµα έγινε αντιληπτό από το Ίδρυµα όταν ορισµένα από τα παιδιά, που αποφοίτησαν από την ΣΤ΄ τάξη του δηµοτικού, αντιµετώπισαν πρόσκοµµα για την εγγραφή τους στο γυµνάσιο. Αξίζει να σηµειωθεί ότι τα συγκεκριµένα παιδιά έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα και είχαν υποβάλει κατά την εγγραφή τους ληξιαρχική πράξη γέννησης αντί πιστοποιητικού γέννησης, λόγω µη εγγραφής τους στο δηµοτολόγιο. Επίσης, έχουν την προσφυγική ιδιότητα µε αποτέλεσµα να µην µπορούν να λάβουν αντίστοιχο πιστοποιητικό από τη χώρα καταγωγής τους.

Η πρακτική του σχολείου οφειλόταν στην εσφαλµένη εκτίµηση, ότι εφαρµοζόταν στη συγκεκριµένη περίπτωση η πρόβλεψη του νόµου που ίσχυε κατά το κρίσιµο διάστηµα (π.δ. 201/1998, άρθ. 7 παρ. 8), σύµφωνα µε την οποία σε περίπτωση που δεν συµπληρωθούν οι ελλείψεις στα δικαιολογητικά αλλοδαπού ως τις 15 Ιουνίου, δεν εκδίδεται τίτλος σπουδών, αλλά βεβαίωση φοίτησης. Ως εκ τούτου, θεωρούσε επί σειρά ετών ότι η µη προσκόµιση πιστοποιητικού γέννησης συνιστά τέτοιου είδους εκκρεµότητα και απείχε από την έκδοση τίτλων και απολυτηρίων.

Ο Συνήγορος του Πολίτη µε έγγραφό του στο σχολείο, που κοινοποιήθηκε στη ∆ιεύθυνση Πρωτοβάθµιας Εκπαίδευσης, επισήµανε ότι, µε βάση την ισχύουσα νοµοθεσία, εγγράφονται στα δηµόσια σχολεία κατ’ εξαίρεση και µε ελλιπή δικαιολογητικά τέκνα πολιτών τρίτων χωρών που διαµένουν στη χώρα, ακόµη κι αν δεν έχει ρυθµιστεί η νόµιµη διαµονή τους σ’ αυτή, ή εφόσον έχουν υποβάλει αίτηµα διεθνούς προστασίας ή είναι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας κ.λπ. Η σχετική άλλωστε πρόβλεψη επαναλαµβάνεται σταθερά στις εγκυκλίους που αποστέλλει κάθε χρόνο το Υπουργείο Παιδείας προς όλες τις εµπλεκόµενες υπηρεσίες και τα σχολεία της χώρας. Στο ίδιο πνεύµα, ειδικά ως προς το πιστοποιητικό γέννησης, ήδη από το 2008 διευκρινίζεται σταθερά µέσω εγκυκλίων του αρµόδιου υπουργείου ότι: «οι αλλοδαποί µαθητές που δεν δύνανται να προσκοµίσουν το πιστοποιητικό γέννησης µπορούν να εγγραφούν στα σχολεία µε ληξιαρχική πράξη γέννησης», χωρίς να προβλέπεται διατήρηση οποιασδήποτε εκκρεµότητας ή άλλη δυσµενής συνέπεια για τους µαθητές αυτούς.

Η θετική έκβαση της παρέµβασης του Συνηγόρου µε την ανάδειξη της συγκεκριµένης περίπτωσης αµφισβήτησης επιµέρους δικαιωµάτων που απορρέουν από την εκπαιδευτική διαδικασία (όπως η λήψη τίτλου σπουδών), συνέπεσε µε τη πρόσφατη θέσπιση ρητής διάταξης για το ζήτηµα, στο πλαίσιο τροποποίησης του πλαισίου που διέπει την πρωτοβάθµια εκπαίδευση (π.δ. 79/2017). Η εξέλιξη αυτή αναµένεται να άρει τις µέχρι σήµερα παρερµηνείες ως προς τα γεννηµένα στην Ελλάδα αλλοδαπά παιδιά, που εγγράφονται στο ληξιαρχείο, χωρίς δυνατότητα εγγραφής στο δηµοτολόγιο. Παράλληλα, φαίνεται να απλουστεύει τη διαδικασία εγγραφής γενικότερα των αλλοδαπών µαθητών, συµβάλλοντας στην οµαλή εκπαιδευτική ένταξή τους.