Είναι αλήθεια ότι τα επιδόματα ενίσχυσης της ελληνικής οικογένειας έχουν αυξηθεί εντυπωσιακά το τελευταίο χρονικό διάστημα, ως απόρροια της ραγδαίας αύξησης του κόστους ζωής.

Παντελής Γαλίτης

Δίπλα στα επιδόματα αυτά, συνεχίζουν να υφίστανται που, εδώ και κάποια χρόνια, στηρίζουν τις προσπάθειες της ελληνικής οικογένειας, προκειμένου να ανταπεξέλθει σε βασικές οικονομικές της υποχρεώσεις.

Σημαντική τέτοια στήριξη αποτελεί το στους των Ιδρυμάτων της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Επίδομα «διαχρονικό», το οποίο όμως έχει προσδιοριστεί με δεδομένα διαφορετικά από αυτά που ισχύουν σήμερα.

Σύμφωνα με την ΥΑ Αριθμ. 140832/2017, για τους όρους και προϋποθέσεις χορήγησης του στεγαστικού επιδόματος θα πρέπει:  «Το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα του προηγούμενου έτους να μην υπερβαίνει τα τριάντα χιλιάδες (30.000) ευρώ προσαυξανόμενο κατά τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο, πέραν του ενός. Ως ετήσιο οικογενειακό εισόδημα θεωρείται το συνολικό ετήσιο φορολογούμενο πραγματικό ή τεκμαρτό, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα του φορολογούμενου, της συζύγου του και των τέκνων που τον βαρύνουν, από κάθε πηγή» (Άρθρο 3).

Αυτή η σημαντική προϋπόθεση, η οποία καθορίστηκε σε συνθήκες του 2017 (όχι ιδιαίτερα ευνοϊκές και τότε, για την ελληνική οικονομία), ισχύει ανελλιπώς  μέχρι σήμερα. Μόνο, που, σήμερα οι οικονομικές συνθήκες είναι δυσμενέστερες από τότε. Και, επιπρόσθετα, οι μισθοί παραμένουν «παγωμένοι» εδώ και αρκετά χρόνια στο Δημόσιο, ενώ, ενδεικτικό είναι ότι: «Ο Δείκτης Μισθολογικού Κόστους του Α΄ τριμήνου 2022, χωρίς καμία διόρθωση (εποχική ή διόρθωση ως προς τον αριθμό των εργασίμων ημερών), σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Α΄ τριμήνου 2021, παρουσιάζει μείωση κατά 1,3% έναντι αύξησης 6,6% κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2021 προς το 2020» (Δελτίο Τύπου ΕΛΣΤΑΤ – 17 Ιουνίου 2022).

Σύμφωνα με το Δελτίο Τύπου της ΕΛΣΤΑΤ για τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ): «Από τη σύγκριση του Γενικού ΔΤΚ του μηνός Ιουλίου 2022 με τον αντίστοιχο Δείκτη του Ιουλίου 2021 προέκυψε αύξηση 11,6% έναντι αύξησης 1,4% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2021 με το 2020».  Και ακόμη: «Ο μέσος ΔΤΚ του δωδεκαμήνου Αυγούστου 2021 – Ιουλίου 2022, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του δωδεκαμήνου Αυγούστου 2020 – Ιουλίου 2021, παρουσίασε αύξηση 7,1% έναντι μείωσης 1,1% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του δωδεκαμήνου Αυγούστου 2020 – Ιουλίου 2021 με το δωδεκάμηνο Αυγούστου 2019 – Ιουλίου 2020».

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η επισήμανση στο ανωτέρω Δελτίο Τύπου της ΕΛΣΤΑΤ ότι καταγράφηκε κατά τον μήνα Ιούλιο 2022, σε σύγκριση με τον Ιούλιο 2021, αύξηση του Δείκτη της ομάδας Στέγασης κατά 30,9%, « […] λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ενοίκια κατοικιών, ηλεκτρισμό, φυσικό αέριο, πετρέλαιο θέρμανσης, στερεά καύσιμα». Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αυξητικές τάσεις και σε άλλους «καθημερινούς» δείκτες: 20,6% στην ομάδα «Μεταφορές» (περιλαμβάνονται τα καύσιμα), 13% στην ομάδα: «Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά» …

Ρίχνοντας μια προσεκτικότερη ματιά στις κυριότερες μεταβολές τιμών από τη σύγκριση δεικτών του Ιουλίου 2022 σε σχέση με τον Ιούλιο 2021, ενημερωνόμαστε ότι καταγράφεται αύξηση: 16,7% στο ψωμί και στα δημητριακά, 27,3% στα έλαια και στα λίπη, 16,7% στα κρέατα, 16,4% στα γαλακτοκομικά και στα αυγά, 11% στα είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού. Αλλά και 55,8% στον ηλεκτρισμό, 178,9% στο φυσικό αέριο, 65,1% στο πετρέλαιο θέρμανσης, 33% στα καύσιμα και στα λιπαντικά.

Θα πρέπει να επισημανθεί ότι ακόμη και τα κριτήρια για το Fuel Pass II φαίνεται πως καθορίστηκαν περισσότερο ρεαλιστικά, σε σχέση με τα αντίστοιχα για τη χορήγηση του στεγαστικού επιδόματος, αφού στον Ν. 4950/2022 ορίζεται ότι: «Παρέχεται οικονομική διευκόλυνση από τον κρατικό προϋπολογισμό σε κάθε φυσικό πρόσωπο, που είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας με δηλωθέν οικογενειακό εισόδημα φορολογικού έτους 2021 έως τριάντα χιλιάδες (30.000) ευρώ, προσαυξανόμενο κατά τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ για τον/την σύζυγο ή μέλος συμφώνου συμβίωσης και επιπλέον κατά τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο του νοικοκυριού και έως του ποσού των σαράντα πέντε χιλιάδες (45.000) ευρώ προς τον σκοπό συμβολής στην κάλυψη του κόστους κατανάλωσης καυσίμων κίνησης των μηνών Ιουλίου, Αυγούστου και Σεπτεμβρίου 2022» (Άρθρο 67, παρ. 1). Ακόμη και το, επιπρόσθετο, ποσό των 3.000 Ευρώ, αποτελεί θετική προσθήκη στην κατεύθυνση ενός μεγαλύτερου αριθμού δικαιούχων οικογενειών με φοιτητή/-τρια που νοικιάζει σε πόλη μακριά από τον τόπο κατοικίας της οικογένειάς του/της.

Αλλά και το οικονομικό όριο, προκειμένου να δικαιούται μία οικογένεια την οικονομική ενίσχυση λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος οικιακών καταναλωτών (Power Pass), ήταν υψηλότερο, με το καθαρό οικογενειακό εισόδημα μετά φόρων να μην ξεπερνά τις 45.000€, με βάση τα δηλωθέντα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2020 (ΥΑ Αριθμ. 3365/2022, Άρθρο 2, παρ. 2).

Με τις προβλέψεις να παραμένουν δυσοίωνες για τον προσεχή χειμώνα, και με την ελληνική οικογένεια να αισθάνεται όλο και εντονότερη την πίεση των οικονομικών της υποχρεώσεων, ίσως θα πρέπει η ελληνική Πολιτεία να μεριμνήσει – και – για την αναπροσαρμογή των οικονομικών ορίων για τη χορήγηση του φοιτητικού στεγαστικού επιδόματος για το ακαδημαϊκό έτος 2021 – 2022. Θα είναι μια, περισσότερο δίκαιη, αντιμετώπιση των ελλήνων φοιτητών και των οικογενειών τους, σε μια χρονιά που φαίνεται να το έχουν ανάγκη πιο πολύ από ποτέ. Τουλάχιστον, μέχρι τώρα …

 

ΥΑ Αριθμ. 140832/Ζ1/ΦΕΚ 2993 Β΄ /31-08-2017.

[iv] Ν. 4950/ΦΕΚ 128 Α΄/02-07-2022: «Ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 και την προστασία της δημόσιας υγείας και άλλες επείγουσες ρυθμίσεις».

[v] ΥΑ Αριθμ. 3365/ΦΕΚ 2827 Β΄/06-06-2022.