Με στόχο τη σταδιακή αναδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων, αλλάζουν την αναλογία μόνιμων και αναπληρωτών εκπαιδευτικών. Το 2015 η συνολική μείωση των μισθών για τους μόνιμους ανέρχεται περίπου στα 200 εκατ. ευρώ!

Ο αριθμός των μόνιμων εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας (Νηπιαγωγεία, Δημοτικά) και Δευτεροβάθμιας (Γυμνάσια, Λύκεια, ΕΠΑΛ), τον Δεκέμβριο του 2014, είναι συνολικά περίπου 124.000. Ο συγκεκριμένος αριθμός καλύπτει πάνω από 14.000 σχολικές μονάδες που λειτουργούν σε όλη τη χώρα.

Για να έχει κανείς μια εικόνα της μείωσης του μόνιμου εκπαιδευτικού πληθυσμού τα τελευταία πέντε χρόνια (2010–2014), αρκεί να πάρει υπόψη του την αναλογία αποχωρήσεων/συνταξιοδοτήσεων από τη μια και διορισμών μονίμων από την άλλη.

Για παράδειγμα, στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση την περίοδο 2010/11–2013/14 αποχώρησαν 9.211 εκπαιδευτικοί και στη θέση τους διορίστηκαν μόλις 272. Ακόμη περισσότερες είναι ο αποχωρήσεις στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, καθώς εδώ στον μεγαλύτερο αριθμό αποχωρήσεων προστέθηκε η διαθεσιμότητα-απόλυση περίπου 2.000 εκπαιδευτικών τεχνικών ειδικοτήτων. Συνολικά, στο διάστημα των μνημονιακών πολιτικών «χάθηκαν» πάνω από 25.000 θέσεις μόνιμων εκπαιδευτικών από το Νηπιαγωγείο μέχρι το Λύκειο.

Εργασιακές σχέσεις

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει αφενός μια μεγάλη μείωση του αριθμού των εκπαιδευτικών, αφετέρου μια δραματική αλλαγή στις εργασιακές σχέσεις καθώς, πέρα από την αύξηση του ωραρίου που έγινε το 2013, οι εκπαιδευτικοί, στη συντριπτική τους πλειονότητα, έχουν φορτωθεί εξωεκπαιδευτικές ευθύνες (καθήκοντα γραμματέα, φύλακα κ.λπ.), οι οποίες, μαζί με τις γραφειοκρατικές ευθύνες έχουν αλλάξει το κλίμα στα σχολεία.

Παράλληλα, ένα μεγάλο τμήμα των εκπαιδευτικών «γυροφέρνει» σε 2, 3, 4 και 5 ακόμη σχολεία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται τόσο για τη λειτουργία των σχολείων όσο και για την ψυχοσωματική υγεία των εκπαιδευτικών.

Ωστόσο, φέτος, διαμορφώθηκε αθέατα και μια νέα κατάσταση μέσα στα σχολεία που αφορούσε τις σχέσεις εργασίας ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς. Με βάση τα επίσημα στοιχεία, ο συνολικός αριθμός αναπληρωτών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση ανέρχεται φέτος περίπου στους 11.000 και στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση στους 6.000.

Συνολικά 16.891 εκπαιδευτικοί βρέθηκαν με ελαστικές σχέσεις εργασίας στις σχολικές μονάδες, οι περισσότεροι εκ των οποίων κάλυψαν οργανικά κενά. Εξ αυτών οι 16.645 είναι πλήρους ωραρίου και οι 246 μειωμένου. Από ΕΣΠΑ είναι οι 10.851.

Σύμφωνα με τον κ. Δημήτρη Μπράτη, αιρετό της Κεντρικής Υπηρεσίας του υπουργείου Παιδείας (ΚΥΣΠΕ), προβλέπεται να προσληφθούν ακόμη περίπου 1.000 εκπαιδευτικοί.

Η συντριπτική πλειονότητα των φετινών αναπληρωτών εκπαιδευτικών προσλήφθηκε μέσω ΕΣΠΑ, με εργασιακά δικαιώματα διαφορετικά από εκείνα των συναδέλφων τους που προσλήφθηκαν με δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού και βεβαίως πολύ διαφορετικά από εκείνα των μόνιμων εκπαιδευτικών.

Η εξέλιξη αυτή δεν είναι ευκαιριακή και τυχαία, αλλά έχει σχέδιο και κατεύθυνση. Είναι μια μορφή «πληρωμένης οδηγίας» με στόχο τη σταδιακή αναδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων των μόνιμων εκπαιδευτικών. Γιατί βεβαίως αυτοί βρίσκονται στο στόχαστρο του υπουργείου Παιδείας.

Ποιος είναι ο στόχος; Πρώτον, με τις διαφορετικές εργασιακές σχέσεις στον ίδιο χώρο να παγιωθούν σταδιακά οι χειρότερες για όλους ως φυσικό γεγονός. Δεύτερον, με το τέλος του ΕΣΠΑ και αφού έχει γίνει η «βρόμικη δουλειά», με ένα νέο «τέντωμα» του ωραρίου των εκπαιδευτικών, με μείωση των σχολικών μονάδων (μέσω των νέων συγχωνεύσεων αλλά και του εξοστρακισμού χιλιάδων μαθητών από Λύκεια και ΕΠΑΛ) και με τη γενίκευση της «κινητικότητας» να μειωθούν οι εκπαιδευτικοί που απαιτούνται για τη λειτουργία των σχολείων.

Εάν λάβουμε υπόψη ότι και φέτος, για τέταρτη χρονιά, οι διορισμοί δεν κάλυψαν ούτε το 5% των αποχωρήσεων–συνταξιοδοτήσεων, μπορεί εύκολα να αναλογιστεί κανείς τους όρους λειτουργίας των σχολικών μονάδων.

Μειωμένος προϋπολογισμός

Αποκαλυπτικός για τις πραγματικές προθέσεις είναι ο προϋπολογισμός για την εκπαίδευση για το 2015. Και δεν αναφερόμαστε στη γενική μείωσή του, αλλά σε ορισμένες αθέατες πλευρές που συνδέονται με το εκπαιδευτικό προσωπικό και τις νέες εργασιακές σχέσεις που διαμορφώνονται σταδιακά.

•Παρατήρηση πρώτη: Μειώνεται, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 2015, ο βασικός μισθός των μόνιμων εκπαιδευτικών Α/βάθμιας Εκπαίδευσης (Νηπιαγωγεία, Δημοτικά σχολεία) κατά 114,7 εκατ. ευρώ! Επίσης μειώνεται το επίδομα των διευθυντών σχολείων κατά 7,8 εκατ. ευρώ.

Παράλληλα, μειώνεται κατά 62,4 εκατ. ευρώ ο βασικός μισθός των καθηγητών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και κατά 800.000 ευρώ το επίδομα των διευθυντών Γυμνασίων και Λυκείων. Αν αθροιστούν οι μειώσεις στους βασικούς μισθούς, στις οικογενειακές παροχές και στα επιδόματα ευθύνης και ειδικής απασχόλησης, το 2015 η συνολική μείωση ανέρχεται περίπου στα 200 εκατ. ευρώ.

•Παρατήρηση δεύτερη: Σύμφωνα με τον νέο προϋπολογισμό (2015), σε αντίθεση με τη μείωση των πιστώσεων για τους μόνιμους εκπαιδευτικούς, αυξάνονται οι διαθέσιμες πιστώσεις για προσλήψεις αναπληρωτών από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Ετσι, ενώ στον προϋπολογισμό του 2014, προβλέπονταν 10 εκατ. ευρώ για τους αναπληρωτές εκπαιδευτικούς της Δευτεροβάθμιας και 15 εκατ. ευρώ για την Πρωτοβάθμια, το 2015 αυξάνεται το ποσό στα 17.790.000 για τη Δευτεροβάθμια και στα 23.265.000 για αμοιβές αναπληρωτών σε Πρωτοβάθμια.

Εχουμε, δηλαδή, μια σημαντική αύξηση των πιστώσεων για τους αναπληρωτές εκπαιδευτικούς τουλάχιστον όσον αφορά τις πιστώσεις του κρατικού προϋπολογισμού.