Αποστολικό Ανάγνωσμα του Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Λουκά
(Κολασ. δ’ 5-11 14-18)
Αρχιμ. Ιωήλ Κωνστάνταρος
Η φράσις που υπάρχει ως επικεφαλίδα είναι καταγεγραμμένη από τον ίδιο τον Απ. Παύλο στην Προς Κολασσαείς Επιστολή.
Αναφέρεται στον αγαπημένο του μαθητή στον οποίο χάρισε την ιατρική του, την φιλία του και την πέννα του. Σε αυτόν που έγραψε την ιστορία τής πρώτης Χριστιανικής Εκκλησίας και εκήρυξε και υπέγραψε την πίστη του και την αγάπη του προς τον Ιησού με το ίδιο του το αίμα.
Και επειδή το Απ. Ανάγνωσμα είναι αφιερωμένο στον Απόστολο και Ευαγγελιστή Λουκά, γι’ αυτό και θα αναφερθούμε στο τιμημένο αυτό πρόσωπο που τόσα πρόσφερε στην Εκκλησία μας.
Πατρίδα του ήταν η Αντιόχεια η Μεγάλη. Από εκεί ξεκίνησε ο Λουκάς με φλόγα για μάθηση και δίψα αληθείας. Στα πανεπιστήμια της εποχής του και ιδιαιτέρως της Ταρσού, σπούδασε φιλοσοφία και ιατρική. Έτσι καθίσταται γνωστός ως “Λουκάς ο ιατρός”. Επίσης αποκαλύπτεται ότι είναι ζωγράφος, τόσο του λόγου, όσο και του χρωστήρος, με εξαίρετο τάλαντο ιστορικού και αρίστη φιλολογική κατάρτιση.
Αποτελεί δε τιμή μοναδική για την Ελλάδα και τους όπου γης Έλληνες Ορθοδόξους Χριστιανούς ότι το τα αριστουργηματικά για την παγκόσμια φιλολογία έργα του, το θεόπνευστο δηλαδή τρίτο Ευαγγέλιο και το Βιβλίο των Πράξεων των Αποστόλων, είναι γραμμένα στην τέλεια Ελληνική μας γλώσσα. Βεβαίως, το θέμα είναι πόσοι πιστοί εντρυφούν στα ιερά αυτά κείμενα που διασφαλίζει η Εκκλησία μας και κατά πόσο προσαρμόζουμε την ζωή μας, που κατήντησε τόσο πεζή, στα κείμενα αυτά που κατοπτρίζουν την φλογερή αγάπη των αδελφών μας της πρώτης Εκκλησίας.
Σε αυτά δηλαδή που τόσο αριστοτεχνικά καταγράφει ο κάλαμος του Ιερού Ευαγγελιστού, αλλά και στις αποστολικές του αρετές, που χαρακτηρίζουν την προσωπικότητά του.
Οπωσδήποτε, η πρώτη και βασική αρετή με την οποία και μας παραδειγματίζει, είναι η ταπεινοφροσύνη του. Δεν υπερηφανεύθηκε για τις ιατρικές του γνώσεις. Αντιθέτως, γίνεται μαθητής και συνέκδημος του Αποστόλου των Εθνών.
Αυτή η ταπεινοφροσύνη του φαίνεται επίσης και από το ότι δεν προβάλλει ποτέ τον εαυτό του. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ καταγράφει γεγονότα και περιστατικά τής ζωής τού Κυρίου που τα άκουσε από την ίδια την Θεοτόκο, ενώ περιέσωσε διδασκαλίες και παραβολές τού Ιησού που δεν υπάρχουν στα άλλα Ευαγγέλια, εν τούτοις, ούτε ένας υπαινιγμός δεν υπάρχει στα κείμενά του για τον εαυτό του ή την ειδικότητά του ως ιατρού.
Όσο κι αν ερευνήσει κανείς δεν θα συναντήσει ούτε έστω μια αναφορά στον εαυτό του, ή έστω και την ελάχιστη περιαυτολογία.
Αλλά και όταν χρειάσθηκε στις Πράξεις των Αποστόλων να περιγράψει περιστατικά στα οποία ήταν και ο ίδιος παρών, ακόμη και στις περιπτώσεις αυτές γράφει κατά τρόπο γενικό και αόριστο. Έτσι λοιπόν μας υποδεικνύει, όχι με τον λόγο, αλλά έτι πλέον δια του παραδείγματός του, την αξία της ταπεινώσεως, που αποτελεί το θεμέλιο, την σκεπή και το συνεκτικό υλικό και το συγκρότημα της οικοδομής τής πίστεως. Μας υπενθυμίζει επίσης ότι χωρίς αυτή ο Χριστιανισμός καταντά απλώς μια ξηρή γνώσις που, όχι μόνο δεν προσφέρει τίποτε στον κατέχοντα και στους άλλους, αλλά αντιθέτως όσοι ισχυρίζονται χωρίς να κατέχουν το θεμέλιο ότι ανήκουν στις τάξεις Του, τελικώς καταφέρνουν να προσφέρουν την χειρότερη υπηρεσία στην Εκκλησία και γενικώς στο σύνολο της Κοινωνίας.
Μία επίσης ακόμα αρετή τού Ευαγγελιστού, που λάμπει και παραδειγματίζει, είναι το έμπρακτο ενδιαφέρον του για τους άλλους. Την Ιατρική επιστήμη, που γνώριζε, την εξασκούσε με διάθεση αγαπητική και ιδίως στον Απόστολο Παύλο. Για πολλούς λόγους, ο μεγάλος Απόστολος, αλλά κυρίως για την προσφορά του αυτή την ιατρική, τον ονομάζει και “ιατρόν”, αλλά και “αγαπητόν”.
Έχει λεχθεί και είναι αληθές ότι και τίποτε άλλο εάν δεν είχε κάμει ο απόστολος Λουκάς, και μόνο το ενδιαφέρον του από ιατρικής πλευράς για τον απόστολο των Εθνών που υπέφερε από τον φοβερό “σκόλοπα” (Β’ Κορινθ. ιβ´ 7), θα ήταν αρκετό για να του χαρίσει την μεγαλυτέρα δόξα και την πλουσιωτέρα ευλογία. Αλλά και όταν οι άλλοι θα εγκαταλείψουν τον δέσμιο για την αγάπη του Χριστού Απόστολο, εκείνος, με κάποιο παράπονο για τους άλλους αλλά με συγκίνηση και ευγνωμοσύνη, θα γράψει φυλακισμένος από την Ρώμη: “… Λουκάς εστι μόνος μετ’ εμού” (Β’ Τιμ. δ’ 11). Και δίχως αμφιβολία, απαιτείται να υπάρχουν αποθέματα αγάπης, ιερού ενθουσιασμού και προετοιμασία ακόμα και γι΄ αυτόν τον θάνατο, όταν κάποιος αποφασίζει ένεκεν αληθείας να παραμένει μόνος. Κατά κόσμον μόνος, αλλά πάντοτε ενωμένος με τον Μοναδικόν Νικητήν του θανάτου.
Ναι, η ζωή τού ενδόξου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Λουκά, υπήρξε συνδυασμός άριστος μαρτυρίας της Χάριτος και δράσεως, κάτω από την πατρική σκέπη τού Αετού τής Οικουμένης. Φαντάζεσθε, τι ευλογημένες εμπειρίες θα έζησε κοντά στον Απ. Παύλο, που από ταπείνωση αποφεύγει να μας καταγράψει! Από την όλη τους όμως δράση για την ίδρυση των κατά τόπους Εκκλησιών, αυτό καθίσταται προφανές και αναντίρρητο.
Να προσθέσουμε τώρα και την ιδιαιτέρα ευλογία που έλαβε ο Ευαγγελιστής Λουκάς από την Παναγία μητέρα τού Κυρίου μας, τόσο όταν ελάμβανε τις συγκλονιστικές Παρθενικές Της διηγήσεις από τα περιστατικά του βίου τού Υιού της και Θεού μας, όσο και όταν ιστόρησε – απεικόνισε Αυτήν την ιδίαν Θεοτόκον ως ο πρώτος αγιογράφος της Εκκλησίας μας! Πόσα θαύματα, αλλά και πόση παρηγορία χαρίζουν οι ιερές και περίπυστες αυτές εικόνες τής Θεομήτορος…
Μπροστά στην αγία Της εικόνα ιστάμενοι εν κατανύξει, αλλά και για να τιμήσουμε τον ταπεινόν Της μα και ένδοξο Απόστολο, μελωδούμε ψάλλοντες στην θεία Της Παράκληση: “Άλαλα τα χείλη των ασεβών, των μη προσκυνούντων την εικόνα Σου την σεπτήν, την ιστορηθείσαν υπό τού Αποστόλου, Λουκά ιερωτάτου την Οδηγήτριαν”!
Μέσα λοιπόν σε αυτό το πνεύμα της Θεοτοκοφιλίας, του Αποστολικού ζήλου και της εν Χριστώ ταπεινώσεως, που οδηγεί από την κάθαρση στον φωτισμό, ας τιμήσουμε “Λουκάν τον αγαπητόν”, μελετώντας τα Θεόπνευστα έργα του, ταυτοχρόνως δε βαδίζοντας ακλινώς μέσα στον λειμώνα των Ευαγγελικών αρετών.Αμήν.