Με γοργά βήματα προχωρά η κυβέρνηση, σύμφωνα και με τις επιταγές της Ε.Ε. και του ΟΟΣΑ, στην οικοδόμηση του σχολείου της αγοράς, του σχολείου που θα λειτουργεί με γνώμονες το κόστος και την αποτελεσματικότητα. Ένα βήμα στην κατεύθυνση αυτή αποτελεί και η με ημερομηνία 21-12-2018 εγκύκλιος για τη «Σύσταση ομάδων εκπαιδευτικής υποστήριξης μαθητών/τριών στις σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης».

Ανεξάρτητη Ριζοσπαστική Παρέμβαση και Συνεργαζόμενοι

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Με το νόμο 4547/2018 για τις Νέες Δομές καταργήθηκαν τα ΚΕΔΔΥ τα οποία διέθεταν 5μελή διεπιστημονική ομάδα (εκπαιδευτικό ΕΑΕ ( για τη δευτεροβάθμια κλάδου ΠΕ02.50 ή ΠΕ03.50), παιδοψυχίατρο ή παιδίατρο ή νευρολόγο με εξειδίκευση στην παιδονευρολογία, κοινωνικό λειτουργό, ψυχολόγο και λογοθεραπευτή) η οποία διερευνούσε και διαπίστωνε τις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες μαθητών με αναπηρία ή ειδικές εκπ/κές ανάγκες, κάτι που αποτελούσε και βασικό έργο του ΚΕΔΔΥ.

Στη θέση του ήρθαν τα ΚΕΣΥ τα οποία συμπυκνώνουν πολλές και διαφορετικές αρμοδιότητες (ΚΕΔΔΥ, Συμβουλευτικοί Σταθμοί Νέων, ΚΕΣΥΠ κλπ) και των οποίων το έργο αφορά τη στήριξη των σχολικών μονάδων για τη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης όλων των μαθητών στην εκπαίδευση. Ο ρόλος τους, δηλαδή, είναι κυρίως υποστηρικτικός κι αφορά κάθε μαθητή που κινδυνεύει με μαθησιακή ή κοινωνική περιθωριοποίηση κι όχι μόνο μαθητές με ειδικές εκπ/κές ανάγκες. Υιοθετεί έτσι η κυβέρνηση την αντίληψη περί «λειτουργικότητας της αναπηρίας» και «συμπερίληψης», μια αντίληψη που προωθεί η ΕΕ και η Παγκόσμια Τράπεζα, ακυρώνοντας με αυτό τον τρόπο τις ανάγκες που προκύπτουν από τη φύση και τη βαρύτητα της αναπηρίας και αποδεσμεύοντας το κράτος και το εκπαιδευτικό σύστημα από την υποχρέωση και την ευθύνη να τις ικανοποιεί. Κι αν πάλι σκεφτεί κανείς ότι είναι καλό να υποστηρίζεται το σχολείο και σε άλλα ζητήματα, οι αριθμοί αρκούν για να τον προσγειώσουν: προβλέπονται 223 ψυχολόγοι, 223 κοινωνικοί λειτουργοί, 55 λογοθεραπευτές για 71 ΚΕΣΥ, για 1,3 εκατομμύρια περίπου μαθητές!

Για την εξασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης και την ανάπτυξη συνεργασίας μεταξύ των σχολείων, ο νόμος για τις Νέες Δομές προβλέπει τη δημιουργία Σχολικών Δικτύων Εκπαιδευτικής Υποστήριξης με κέντρο μια Σχολική Μονάδα Ειδικής Αγωγής (ΣΜΕΑ) καθώς και τη λειτουργία σε κάθε σχολείο Επιτροπής Διεπιστημονικής Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης και Υποστήριξης (Ε.Δ.Ε.Α.Υ.), για την αξιολόγηση και υποστήριξη των μαθητών και της σχολικής κοινότητας. Στην ΕΔΕΑΥ συμμετέχουν ο Διευθυντής του σχολείου, οι υπεύθυνοι των τμημάτων στα οποία φοιτούν μαθητές με ειδικές εκπ/κές ανάγκες, κάποιος εκπαιδευτικός με ειδίκευση στην Ε.Α. (είτε του σχολείου είτε της ΣΜΕΑ) καθώς και ψυχολόγος και κοινωνικός λειτουργός που ανήκουν στη ΣΜΕΑ.

Όταν δεν υπάρχει ΕΔΕΑΥ, δηλαδή όταν δεν υπάρχει ψυχολόγος, κοινωνικός λειτουργός και εκπ/κός ΕΑ, κάτι που συμβαίνει στα περισσότερα σχολεία, τις αρμοδιότητές της ασκεί ομάδα εκπαιδευτικής υποστήριξης των μαθητών που συγκροτείται με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων κι αποτελείται από το Διευθυντή, τον εκπ/κό που έχει οριστεί υπεύθυνος επικοινωνίας με το ΚΕΣΥ και τους υπεύθυνους των τμημάτων που φοιτούν μαθητές με ειδικές εκπ/κές ανάγκες. Αυτές ακριβώς τις ομάδες ζητά η εγκύκλιος να συγκροτήσουν τα σχολεία.

Ποιες είναι οι αρμοδιότητές τους; Μια σταχυολόγηση από το νόμο:

διενεργούν αξιολογήσεις του είδους των δυσκολιών και των πιθανών εκπαιδευτικών, ψυχοκοινωνικών και άλλων φραγμών στη μάθηση που αντιμετωπίζουν συγκεκριμένοι μαθητές και
προτείνουν την παραπομπή τους στο ΚΕΣΥ ύστερα από εφαρμογή «βραχυχρόνιου προγράμματος παρέμβασης» και «αιτιολογημένη απόφαση του συλλόγου διδασκόντων, απ’ την οποία να προκύπτει ότι έχουν γίνει όλες οι αναγκαίες υποστηρικτικές παρεμβάσεις από τη σχολική μονάδα και τα αποτελέσματα των παρεμβάσεων αυτών», δηλαδή το σχολείο πια θα πρέπει να αποδεικνύει γιατί ο μαθητής χρειάζεται εξειδικευμένη υποστήριξη και γιατί το ίδιο έχει αποτύχει στο να του την παράσχει.
Οι ομάδες αυτές ακόμα εξειδικεύουν τους βασικούς άξονες των Εξατομικευμένων Προγραμμάτων Εκπαίδευσης (ΕΠΕ), όπως αυτοί καθορίζονται από τα Κ.Ε.Σ.Υ., σε συγκεκριμένους βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους και έχουν την ευθύνη παρακολούθησης της εφαρμογής τους, σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς του τμήματος φοίτησης του μαθητή.
αξιολογηση2.jpg Επίσης υποστηρίζουν τους εκπαιδευτικούς των σχολικών μονάδων σε ζητήματα όπως η εφαρμογή μεθόδων διαφοροποιημένης διδασκαλίας, διαθεματικών και διεπιστημονικών προσεγγίσεων, ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας, βιωματικής μάθησης και εναλλακτικών μορφών μάθησης και σε ζητήματα που αφορούν την ισότιμη πρόσβαση των μαθητών στην εκπαίδευση, την ανάπτυξη μιας ομαδοσυνεργατικής κοινότητας μάθησης και την αντιμετώπιση φαινομένων όπως η σχολική διαρροή, η σχολική βία και οι καταστάσεις κρίσης και πολλά άλλα. Είναι τυχαίο ότι όλα τα παραπάνω εντάσσονται στους «Θεματικούς Άξονες Αναφοράς» της αυτοαξιολόγησης του σχολείου, όπως συγκεκριμενοποιήθηκαν στην πρόσφατη ΥΑ;

Με λίγα λόγια, η κυβέρνηση και το ΥΠ.Π.Ε.Θ. ζητάει απ’ τους εκπαιδευτικούς των γενικών σχολείων ούτε λίγο ούτε πολύ να διαγνώσουν μαθητές με ειδικές ανάγκες και να εφαρμόσουν εξειδικευμένα προγράμματα ένταξης, χωρίς τις απαιτούμενες γνώσεις, χωρίς την κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή και με παντελή έλλειψη εξειδικευμένου επιστημονικού προσωπικού. Εκπαιδευτικοί – πολυεργαλεία με υπερβολικό όγκο δουλειάς, που… τα κάνουν όλα και συμφέρουν. Και για όλα αυτά θα αξιολογείται σε πρώτη φάση το σχολείο κι αργότερα, όταν εμπεδωθεί η «κουλτούρα αξιολόγησης», ο κάθε εκπαιδευτικός ατομικά. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η συρρίκνωση των δομών της ΕΑ, η μείωση του αναγκαίου εξειδικευμένου προσωπικού, η μεταφορά της ευθύνης της ΕΑ στους εκπαιδευτικούς της γενικής εκπαίδευσης, κάτι που είναι και αντιπαιδαγωγικό κι αντιεπιστημονικό, και η συνακόλουθη καταστρατήγηση των μορφωτικών δικαιωμάτων των μαθητών με ειδικές εκπ/κές ανάγκες.

Για τους παραπάνω λόγους και με δεδομένη την απουσία εξειδικευμένης δομής ένταξης και υποστήριξης των μαθητών με ειδικές μαθησιακές ανάγκες:

προτρέπουμε τους εκπαιδευτικούς να μη συγκροτήσουν με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων ομάδα εκπαιδευτικής υποστήριξης του σχολείου. Όπου έχουν αποφασιστεί αυτές οι ομάδες, πρέπει να μείνουν ανενεργές.
καλούμε το Δ. Σ της Ε.Λ.Μ.Ε. πάρει απόφαση για το θέμα, να καλύψει συνδικαλιστικά τους συναδέλφους και να θέσει το ζήτημα στο ΔΣ της ΟΛΜΕ.