Ενα «20άρι» σε εύκολο μάθημα, από ένα 15άρι σε δύο σχετικά εύκολα μαθήματα και… στο τσεπάκι το απολυτήριο. Μαθητές Λυκείου προάγονται ή απολύονται έχοντας μέσον όρο πολύ κάτω από τη βάση σε κρίσιμα μαθήματα όπως η Γλώσσα και τα Μαθηματικά – ακόμη και 5 ή 6! Οπως δείχνουν τα στοιχεία της «» από Λύκεια της Αθήνας, υπάρχουν μαθητές που έχουν γράψει στο τελικό διαγώνισμα ακόμη και 2 ή 3, αλλά «διασώζονται» από τον επιεική προφορικό βαθμό και το νέο σύστημα προαγωγής που έχει ρίξει τη βάση στο 9,5.

Τα τελευταία χρόνια καταγράφεται μια γενική αντίληψη μεταξύ των μαθητών ότι το Λύκειο είναι μια εύκολη υπόθεση και έτσι οι μαθητές αδιαφορούν… προκλητικά για τα υπόλοιπα μαθήματα πλην εκείνων στα οποία θα εξετασθούν για την . Και αυτή την αντίληψη ενισχύουν οι επιλογές του υπουργείου Παιδείας που κάθε τόσο «σβήνει και γράφει» τον τρόπο αξιολόγησης των μαθητών και αυξομειώνει τη βαθμολογική βάση.

Συγκεκριμένα, το 9,5 ως γενικός μέσος όρος προαγωγής και απόλυσης στη Β΄ και Γ΄ Λυκείου ορίσθηκε με τη μεταρρύθμιση επί υπουργίας Γεράσιμου Αρσένη, στα τέλη της δεκαετίας του ’90. Μόνο που τότε το 9,5 ήταν η απαιτούμενη βάση σε όλα τα μαθήματα, τα οποία εξετάζονταν σε πανελλαδικό επίπεδο.

Αρχής γενομένης από την υπουργία του Πέτρου Ευθυμίου, τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα μειώθηκαν και οι Πανελλαδικές Εξετάσεις της Β΄ Λυκείου καταργήθηκαν. Ομως το 9,5 όχι μόνο εξακολούθησε να ισχύει αλλά επεκτάθηκε και στην Α΄ Λυκείου.

Το 2009 η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, επιχειρώντας να αντιμετωπίσει την υποβάθμιση του Λυκείου, σχεδίασε ένα αυστηρότερο κανονιστικό πλαίσιο, το οποίο περιελάμβανε και την Τράπεζα Θεμάτων ως τρόπο επιλογής των θεμάτων στις εξετάσεις. Ακολούθησε ο νόμος 4186/13, που καθιέρωσε αυστηρούς όρους για την προαγωγή και την απόλυση των μαθητών (κατ’ ελάχιστον: γενικός βαθμός 10, μέσος όρος 10 στην Ελληνική Γλώσσα και στα Μαθηματικά, 8 στα υπόλοιπα μαθήματα). Στις αλλαγές αυτές αντέδρασε η ΟΛΜΕ και αριστερά κόμματα, ενώ υπήρξαν και μαθητικές καταλήψεις. Παρ’ όλα αυτά, το νέο σύστημα εφαρμόστηκε για το 2012-13. Η επόμενη σχολική χρονιά 2013-14 ξεκίνησε με το ίδιο ρυθμιστικό πλαίσιο, ωστόσο μετά τις εκλογές του 2015 καταργήθηκε η Τράπεζα Θεμάτων και επανήλθε το 9,5 ως βάση προαγωγής και απόλυσης στο Λύκειο. Μάλιστα, τώρα δεν υπολογίζονται οι βαθμοί στα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα για την απόλυση των μαθητών. Και το σημαντικότερο, για την εισαγωγή στα  ΑΕΙ-ΤΕΙ  δεν λαμβάνεται πλέον υπόψη ούτε η προφορική βαθμολογία ούτε και ο βαθμός του απολυτηρίου Λυκείου.

Ετσι, φέτος υπήρξαν πραγματικά πολύ κακές επιδόσεις που εντυπωσιάζουν. Ενδεικτικά, σε Γενικό Λύκειο της Αθήνας μαθητής προήχθη από τη Β΄ στη Γ΄ Λυκείου έχοντας πάρει τελικό βαθμό 7 στα Αρχαία (γράφοντας 3 στις ενδοσχολικές εξετάσεις του Ιουνίου), 8 στη Νεοελληνική Γλώσσα (με 5 στις ενδοσχολικές εξετάσεις) και 6,8 στην Ιστορία (με 4 στις ενδοσχολικές εξετάσεις). Ο μέσος όρος τους ήταν 9,8 και διασώθηκε από τους βαθμούς του στα Θρησκευτικά, την Ερευνητική Εργασία και την Πολιτική Οικονομία που ήταν άριστοι. Αλλος μαθητής προήχθη με γενικό βαθμό λίγο πάνω από 10, αλλά έχοντας 6,3 στα Μαθηματικά, 8,5 στη Φυσική, 9,3 στην Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία και άριστους βαθμούς σε Πολιτική Παιδεία και την Ερευνητική Εργασία.

«Κάθε σχολείο, βεβαίως, διαφοροποιείται, αλλά φέτος παρατηρήθηκε ότι, επειδή οι ενδοσχολικές προηγήθηκαν των Πανελλαδικών, οι τελειόφοιτοι κράτησαν δυνάμεις για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις. Ετσι, ήλθαν στις ενδοσχολικές εξετάσεις με επανάληψη ενός απογεύματος, ακόμη και πολύ καλοί μαθητές σημείωσαν επιδόσεις κατώτερες της γενικής τους εικόνας», παρατήρησε μιλώντας στην «Κ» η Ελένη Γεωργακοπούλου, φιλόλογος σε σχολείο του Παγκρατίου.

«Αποτελούν παραδείγματα που υποδηλώνουν τη γενική τάση», προσθέτει από την πλευρά του στην «Κ» ο Γιάννης Καλουδιώτης, καθηγητής Φυσικής σε Γενικό Λύκειο. «Αρκετοί καλοί και επιμελείς μαθητές απέδωσαν κάτω από τις δυνατότητές τους. Από την άλλη, σε κάποια μαθήματα η εξέταση έγινε δύο φορές – μία για την απόλυση και μία για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Στο τέλος προήχθησαν ή πήραν απολυτήριο άπαντες», λέει ο κ. Καλουδιώτης.

Οι εκπαιδευτικοί συμφωνούν ότι απαιτείται ουσιαστική μελέτη των φετινών αποτελεσμάτων των ενδοσχολικών εξετάσεων του Λυκείου, ώστε οι αλλαγές που σχεδιάζονται να μην είναι, όπως συνέβη κατά το παρελθόν, αποτέλεσμα λαϊκιστικών πολιτικών.