Τα αναμένεται σταδιακά να αρχίσουν να υποδέχονται ξανά μαθητές και εκπαιδευτικούς, μπαίνοντας στην «επόμενη μέρα» της άρσης των μέτρων για την πρόληψη από την πανδημία COVID 19. Για τα παιδιά και τους εφήβους, η απενοχοποίηση του φόβου είναι στο «στοίχημα» της «επόμενης μέρας» στην κοινότητα και στο σχολείο, ενώ οι εκπαιδευτικοί τονίζουν την ανάγκη να προβλεφθεί ενδυνάμωση για τους ίδιους, ώστε να υποστηρίξουν τους μαθητές στη νέα κατάσταση που θα διαμορφωθεί μετά το πρώτο, στην μετά εγκλεισμού εποχή, κουδούνι.

«Ο φόβος είναι μεγάλο ταμπού. Ζούμε σε μια κοινωνία που δεν μας έδινε ποτέ το περιθώριο να επεξεργαστούμε συναισθήματα και κυρίως αρνητικά», τονίζει στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η Ναταλία Ζαχαρτζή, κοινωνική λειτουργός, επιστημονική υπεύθυνη του Κέντρου Πρόληψης Δήμου Θεσσαλονίκης «Σείριος» και μας καλεί να «θετικοποιήσουμε την κατάσταση. Να συζητήσουμε για θέματα που ποτέ δε συζητούσαμε». Πολλοί γονείς θεωρούν ότι με το να δείξουν στα παιδιά τους ότι φοβούνται, τους καθιστά τρωτούς και ίσως φοβίζει τα παιδιά. «Το αντίθετο», τονίζει η κ. Ζαχαρτζή. «Το να νιώθει ένα παιδί ελεύθερο είναι το κλειδί της ανάπτυξης μιας υγιούς προσωπικότητας. Αν αναγνωρίζω το φόβο μου και ξέρω να τον διαχειριστώ μπορώ να πάρω δράση. Ο μη μιλημένος φόβος, γίνεται βουνό», εξηγεί. Σημειώνει μάλιστα, ότι τα παιδιά συχνά φοβούνται να εκφράζουν τους φόβους τους, επειδή οι μεγάλοι δεν τους δείχνουν ότι και εκείνοι φοβούνται, παρόλο που ο φόβος είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα. «Ιδιαίτερα για την κατάσταση που ζούμε σήμερα, μπορούμε να πούμε στο παιδί, “κι εγώ φοβάμαι γιατί είναι κάτι άγνωστο”. Στις ερωτήσεις, μπορούμε να πούμε ότι δεν ξέρουμε, δεν είμαστε υποχρεωμένοι απέναντι στα παιδιά μας και στον οποιονδήποτε να δίνουμε απαντήσεις που θα είμαστε ανακόλουθοι ή αναληθείς. Να είμαστε ειλικρινείς».

Κοινωνική αποστασιοποίηση δε σημαίνει κοινωνικός αποκλεισμός

Όπως, εξάλλου, σημειώνει η κ. Ζαχαρτζή, ο στόχος του εγκλεισμού δεν είναι ο εκφοβισμός, αλλά η προστασία και τονίζει την ανάγκη να τηρούνται όλα τα προτεινόμενα από τους ειδικούς μέτρα προστασίας. Εξηγεί ωστόσο ότι «κοινωνική αποστασιοποίηση, δε σημαίνει κοινωνικός αποκλεισμός». Σημειώνει δε, το πόσο σημαντική είναι η αγκαλιά, την οποία χαρακτηρίζει «δομική για την ψυχολογία μας. Είναι αδύνατο σε μια κοινωνία που η επαφή είναι σημαντική, να την απαγορεύσουμε» και τονίζει ότι πρέπει να μάθουμε να διαχωρίζουμε την προσωπική ευθύνη με τον φόβο του άλλου. Υπογραμμίζει δε ότι σε αυτή τη συγκυρία είναι πολύ σημαντικό να αναπτύξουμε την εμπιστοσύνη στον απέναντι. «Το μαγικό είναι ότι ό,τι συμβαίνει δεν αφορά τον καθένα μας. Μας αφορά όλους». Η κ. Ζαχαρτζή σημειώνει ότι η νέα πραγματικότητα όπως πάει να διαμορφωθεί «καλλιεργεί ένα συναίσθημα κοινωνικής ολότητας. Τα μαθήματα που παίρνουμε τώρα, ότι όλοι είμαστε ένα και τα συναισθήματά μας είναι φυσιολογικά. Όλα αυτά είναι σημαντικό να τα θυμόμαστε για να φτιάξουμε μια κοινωνία που θα έχουμε τα δικαιώματά μας, θα μπορούμε να τα διεκδικούμε και θα είμαστε σωστοί στις υποχρεώσεις μας».

Στήριξη και στους εκπαιδευτικούς

Με το σταδιακό δεν είναι μόνο τα παιδιά που χρειάζονται…οδηγίες, αλλά και οι εκπαιδευτικοί. «Είναι σημαντικό να ετοιμαστούμε οι εκπαιδευτικοί για τον τρόπο που θα μιλήσουμε στα παιδιά για αυτό που βλέπουν. Πως θα γίνει η επανένταξη στο σχολείο χωρίς ψυχολογική ενδυνάμωση;», αναρωτιέται η νηπιαγωγός του Πειραματικού Σχολείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Σταυρούλα Μαστοροδήμου και επισημαίνει ότι «αυτό θα είναι το μεγάλο στοίχημα». Το ζήτημα της διαχείρισης κρίσεων στα σχολεία είναι μείζον, σύμφωνα με την κ. Μαστοροδήμου, η οποία σημειώνει ότι «αυτή τη στιγμή χρειάζεται επιμόρφωση και ενδυνάμωση των ανθρώπων που θα μπουν στις τάξεις. Σήμερα, όσο ποτέ εκτιμώ ότι είναι απαραίτητο να μπουν σε όλα τα σχολεία σχολικοί ψυχολόγοι, οι οποίοι θα λειτουργούν σαν σύνδεσμοι με τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και τους γονείς».