Άνω του 80% οι αναπληρωτές επί του προσωπικού στις περισσότερες ΣΜΕΑΕ

Σημαντικά είναι τα στοιχεία που παρατίθενται στην εισήγηση της 6ης Ομάδας του ΚΕΜΕΤΕ για την Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση. Θέμα υποομάδας: Το εκπαιδευτικό έργο στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση, σε συνάρτηση με τις συνθήκες εργασίας των εκπαιδευτικών Συντονιστής: Σπυρίδων Κανελλόπουλος (ΠΕ 03, ταμίας Δ.Σ. ΚΕ.ΜΕ.ΤΕ. της Ο.Λ.Μ.Ε) Μέλη: Αφουξενίδης Δημήτριος (ΠΕ 03), Βασιλείου Ηλίας (ΠΕ 02), Γκουντή Παναγιώτα (ΠΕ 06), Κανελλόπουλος Θεόδωρος (ΠΕ 03), Κατσωνόπουλος Θεόδωρος (ΠΕ 11), Λιάπη Ευαγγελία (ΠΕ 02), Παναγιωτοπούλου Γεωργία (ΠΕ 04.01), Σιδηροπούλου Μαρία (ΠΕ 14.04), Σταμάτης Παναγιώτης (ΠΕ 10), Τζανετάκος Νικόλαος (ΠΕ 11)

Β. ΒΑΣΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΑΕ 1. Οι ελλείψεις σε προσωπικό (Διδακτικό προσωπικό, ΕΕΠ , ΕΒΠ ) Για το σύνολο των σχολείων της χώρας, στην αρχή κάθε χρονιάς, υπάρχει το πρόβλημα κάλυψης των κενών θέσεων με το κατάλληλο προσωπικό. Το αυτονόητο, δηλαδή, με τον αγιασμό του σχολείου όλοι οι εκπαιδευτικοί να είναι στις θέσεις τους, δεν εννοείται. Το πρόβλημα τα τελευταία οκτώ μνημονιακά χρόνια έχει διογκωθεί, αφού έχουν να γίνουν διορισμοί από το 2010! Στην ΕΑΕ, η κατάσταση αυτή είναι εντονότερη, αφού ουδέποτε έχουν γίνει μόνιμοι διορισμοί παρά περιορισμένες μόνον μεταθέσεις μονίμων. Αρκεί να αναφερθεί, πως για το τρέχον σχολικό έτος (2017-2018), οι αναπληρωτές στο σύνολο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι περίπου 7.500. Από αυτό τον πληθυσμό, στην ΕΑΕ που είναι ένα μικρό υποσύνολο, οι αναπληρωτές ΕΑΕ είναι περίπου 3.000! Δηλαδή, το 40% των αναπληρωτών προσλαμβάνεται στην ΕΑΕ..

Στις περισσότερες ΣΜΕΑΕ της δευτεροβάθμιας, οι αναπληρωτές είναι άνω του 80%, ενώ υπάρχουν ΣΜΕΑΕ που λειτουργούν αποκλειστικά με αναπληρωτές, αν εξαιρεθεί ο Διευθυντής. Αξιοσημείωτο είναι δε, ότι πλέον σχεδόν όλοι οι αναπληρωτές στην ΕΑΕ προσλαμβάνονται από προγράμματα ΕΣΠΑ, ενώ δεν δίδεται το προβλεπόμενο ποσοστό από τον κρατικό προϋπολογισμό για προσλήψεις. Οι επιπτώσεις που έχει η υποστελέχωση των ΣΜΕΑΕ, δημιουργεί προβλήματα που δεν παρατηρούνται στις άλλες δομές δημόσιας εκπαίδευσης. Με την έναρξη του σχολικού έτους, και αφού λείπουν οι αναπληρωτές, οι μαθητές προσέρχονται στο σχολείο και διαπιστώνουν, μαζί με τους γονείς τους, την τραγική πραγματικότητα.

Η έλλειψη προσωπικού, δημιουργεί στους γονείς ανασφάλεια για την σωματική ακεραιότητα των παιδιών τους, ενώ οι παρόντες εκπαιδευτικοί, περιμένοντας την κάλυψη των κενών, καλούνται να διαχειριστούν δυσανάλογο μαθητικό πληθυσμό σε σχέση με τις δυνάμεις τους.

Επίσης, δεν μπορεί να γίνει ο προβλεπόμενος ετήσιος προγραμματισμός του ειδικού σχολείου όπως: οι αναθέσεις μαθημάτων, η σύνταξη προγράμματος, η δημιουργία εξατομικευμένων προγραμμάτων εκπαίδευσης (ΕΠΕ) κλπ. 2. Όταν γίνουν οι προσλήψεις των αναπληρωτών Στις ΣΜΕΑΕ, πολύ περισσότερο από τις άλλες δομές εκπαίδευσης, πρέπει οι μαθητές να έχουν ένα σταθερό σημείο αναφοράς. Το συναισθηματικό δέσιμο και η ασφάλεια που νιώθουν τα παιδιά με ειδικές ανάγκες με τους γνώριμους παιδαγωγούς τους, γεγονός που συνεισφέρει μέγιστα στην εκπαιδευτική διαδικασία, σίγουρα δεν ευνοούνται από τις ελαστικές σχέσεις εργασίας που επιβάλλονται από τον τρόπο πρόσληψης των καθηγητών. Έτσι, κάθε νέα σχολική χρονιά, τα παιδία καλούνται να εξοικειωθούν με νέους καθηγητές, ΕΒΠ και ΕΕΠ, βάρος δυσανάλογα μεγάλο σε σχέση με τις ήδη μεγάλες προϋπάρχουσες δυσκολίες. Είναι αντιεπιστημονικό, μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, με έμφαση τους μαθητές με διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές (αυτισμό), να υπόκεινται κάθε χρόνο ή ακόμα και μέσα στη χρονιά σε συνεχείς εναλλαγές προσώπων. Προτάσεις – εισηγήσεις επιστημονικών φορέων, όπως της ΕΝ.Ε.Λ.Ε.Α.11 προς το υπουργείο, για ενισχυμένη μοριοδότηση της πρώτης προτίμησης του αναπληρωτή, εφόσον αυτή συμπίπτει με την προηγούμενη υπηρεσία του, κατά τη νόρμα της μοριοδότησης της πρώτης προτίμησης των μεταθέσεων των μονίμων, έχει αναγνωριστεί ως καλή ιδέα προκειμένου να μην αλλάζουν κάθε χρόνο σχολεία οι αναπληρωτές και έτσι να εξασφαλίζεται η συνέχεια του παιδαγωγικού έργου για τα παιδιά που είχαν κατά το προηγούμενο σχολικό έτος, αλλά τίποτε ως τώρα δεν έχει υλοποιηθεί προς την κατεύθυνση αυτή. 5. Ο ν. 4368/16 και η πρόθεση για κατάργηση (;) των Τμημάτων Ένταξης

Αξίζει να σημειωθεί, ότι τα τελευταία χρόνια έχουν σταματήσει να ιδρύονται τμήματα ένταξης (Τ.Ε.) στα γενικά σχολεία. Ο νόμος 4368/16 (ΦΕΚ Α’ 21/21-2-2016) με τίτλο «Μέτρα για την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου και άλλες διατάξεις», αναφέρει στην παράγραφο 5, άρθρο 82: «Ο εκπαιδευτικός του Τ.Ε. υποστηρίζει τους μαθητές εντός του περιβάλλοντος της τάξης τους…» και καταλήγει: «Η υποστήριξη σε ιδιαίτερο χώρο υλοποιείται εφόσον το επιβάλλουν οι ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών». Από τα παραπάνω, είναι φανερό ότι αντί να έχουμε ενίσχυση του υποστηρικτικού χαρακτήρας των ΤΕ, έχουμε την μετατροπή τους σε παράλληλη στήριξη, κάτι που δημιουργεί προβλήματα στη σχολική τάξη και πρόσθετες δυσκολίες.

Προβλήματα υπήρχαν όμως στα ΤΕ σε Γυμνάσια και Λύκεια και πριν την ψήφιση του νόμου 4368/16. Τo σχολικό έτος 2014-2015, σύμφωνα με στοιχεία του my school, λειτούργησαν σε όλη την επικράτεια 1.870 τμήματα ένταξης (Τ.Ε.) στα δημοτικά σχολεία. Το ίδιο σχολικό έτος στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση λειτούργησαν 278 ΤΕ 16 . Με μια αναγωγή σε ποσοστά επί τοις εκατό, τα ΤΕ της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης αποτελούσαν μόλις το 7,7% του συνόλου των δομών, έναντι του 93,3% των δομών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αυτό σημαίνει, ότι κάτω από το 10% των μαθητών που έλαβαν υπηρεσίες παρέμβασης στο δημοτικό σχολείο μέσα από ΤΕ, έλαβαν κάποια βοήθεια και στο υπόλοιπο μισό της μαθητικής τους πορείας και μάλιστα για δυσκολίες που χαρακτηρίζονται ως μια «επίμονη κατάσταση» (British Dyslexia Association 2006) Σημειώνουμε, ότι το ΥΠ.Π.Ε.Θ. με ανακοίνωση στις 2/7/2016 , ανακοίνωσε, ότι από το σχολικό έτος 2016-2017 θα λειτουργούσαν σε σύνολο 538 νέων ΤΕ, 126 ΤΕ στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Βλέπουμε λοιπόν, ότι η μετάβαση από το δημοτικό στο γυμνάσιο, για αρκετούς μαθητές που χρήζουν ΕΑΕ είναι προβληματική, μιας και το ποσοστό των ΤΕ δευτεροβάθμιας εκπαίδευση είναι το 23,4%, ενώ στην πρωτοβάθμια είναι το 76,6% του συνόλου. 6. Δεν υπάρχουν οι αναγκαίες ΣΜΕΑΕ στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση Η πιο πρόσφατη καταγραφή του πλήθους των ΣΜΕΑΕ της χώρας από το ΥΠ.Π.Ε.Θ., δημοσιεύθηκε στις 22/12/201518. Το σύνολο των ΣΜΕΑΕ πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης πανελλαδικώς είναι 481. Από αυτές, μόνο οι 128 είναι ΣΜΕΑΕ δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Ποσοστό ΣΜΕΑΕ δευτεροβάθμιας 26,6% επί του συνόλου). Είναι λοιπόν φανερή η ανεπάρκεια της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να καλύψει τις ανάγκες των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Έτσι, παρατηρείται το φαινόμενο του υπερσυγκεντρωτισμού μαθητικού πληθυσμού ανά γεωγραφική περιοχή , κυρίως στην Αττική, με αποτέλεσμα να δέχεται πλήγμα η παρεχόμενη εκπαίδευση και να υποβαθμίζεται το σύνολο του σημαντικού έργου, που υπό αντίξοες συνθήκες, προσφέρουν οι εκπαιδευτικοί.