Ανακοίνωση της ΕΕΔΑ σχετικά με την παροχή υπηρεσιών ειδικής αγωγής

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΕΕΔΑ σχετικά με την παροχή υπηρεσιών ειδικής αγωγής30 Ιανουαρίου 2017

Η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ) είναι το ανεξάρτητο συμβουλευτικό όργανο της
ελληνικής Πολιτείας σε θέματα προστασίας Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Έχει συσταθεί με το Ν 2667/1998
σύμφωνα με κανόνες των Ηνωμένων Εθνών, τις «Αρχές των Παρισίων». Σε αυτήν μετέχουν πρόσωπα
οριζόμενα από τριάντα δύο φορείς (ανεξάρτητες Αρχές, πανεπιστημιακές σχολές νομικών και πολιτικών
επιστημών, συνδικαλιστικές οργανώσεις, ΜΚΟ, πολιτικά κόμματα και υπουργεία).

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΕΕΔΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ
Η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (εφεξής ΕΕΔΑ), το ανεξάρτητο συμβουλευτικό όργανο της Πολιτείας σε θέματα προστασίας των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και ο Εθνικός Θεσμός Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην Ελλάδα, προκρίνει ως υψίστης προτεραιότητας την προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρίες ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες καθώς και των δικαιωμάτων του παιδιού.
Καθότι η παροχή υπηρεσιών υγείας, όπως είναι η ειδική αγωγή και οι ειδικές θεραπείες1, συνδέεται άρρηκτα με την προστασία των ως άνω δικαιωμάτων, η ΕΕΔΑ παρακολουθεί με ιδιαίτερο προβληματισμό τη διαδικασία σε σχέση με τη διαμόρφωση ενιαίας σύμβασης για την παροχή υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας για συνεδρίες ειδικής αγωγής μεταξύ του ΕΟΠΠΥ και ιδιωτών παρόχων υπηρεσιών υγείας. Η διαδικασία αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο υλοποίησης της διάταξης του Άρθρου 34 του Ν. 4447/2016 (ΦΕΚ Α΄ 241/23.12.2016), με την οποία εσπευσμένα τροποποιήθηκαν διατάξεις αναφορικά με τη ρύθμιση της διαδικασίας δαπανών του ΕΟΠΥΥ για
παρεχόμενες συνεδρίες ειδικής αγωγής από συμβεβλημένους ιδιώτες παρόχους υπηρεσιών υγείας.
H EEΔA επισημαίνει ότι, υπό το φως των γενικών αρχών για την προστασία των κοινωνικών, οικονομικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων, η Πολιτεία πρέπει να διασφαλίζει ότι οι υπηρεσίες υγείας-ειδικής αγωγής, ανεξάρτητα από το αν αυτές παρέχονται από δημόσιους ή ιδιωτικούς παρόχους, πρέπει να είναι διαθέσιμες, χωρίς διάκριση, προς όλους τους δικαιούχους, προσβάσιμες και ποιοτικές. Ιδίως, η θεσμική αποτύπωση κατάλληλων όρων και προδιαγραφών για την παροχή υπηρεσιών υγείας-ειδικής αγωγής σε παιδιά και ενηλίκους με αναπηρίες από συμβεβλημένους ιδιώτες παρόχους υπηρεσιών υγείας είναι αναγκαία.
Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕΔΑ καλεί την Πολιτεία να εξασφαλίσει ότι κανένα άτομο με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες δεν θα στερηθεί των αναγκαίων εξατομικευμένων υπηρεσιών ειδικής αγωγής, ιδίως όταν η τρέχουσα τροποποίηση των προϋποθέσεων για την παροχή των υπηρεσιών διενεργείται μεσούσης της θεραπευτικής-εκπαιδευτικής-αποκαταστασιακής περιόδου. Προς την κατεύθυνση αυτή και για τη διαφύλαξη των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρίες κρίνεται αναγκαίο να διασφαλιστούν εγγυήσεις για τη χωρίς διάκριση διαθεσιμότητα των υπηρεσιών υγείας, την εξασφάλιση της προσβασιμότητας στις υπηρεσίες, ιδίως σε απομακρυσμένες ή/και νησιωτικές περιοχές, όπου ο αριθμός των υποψήφιων συμβεβλημένων παρόχων είναι περιορισμένος και για την ποιότητα των υπηρεσιών υγείας-ειδικής αγωγής.
Η ΕΕΔΑ προτείνει στην Πολιτεία να εξετάσει το συγκεκριμένο ζήτημα υπό το φως των ως άνω αρχών και στη βάση των στοιχείων που ήδη διαθέτει ως προς τις δυσκολίες εφαρμογής του ψηφισθέντος μέτρου, λαμβάνοντας περαιτέρω υπόψη ότι τα θιγόμενα πρόσωπα είναι στην πλειονότητά τους παιδιά, των οποίων το δικαίωμα στην υγεία και την ανάπτυξη πρέπει να προστατεύεται αδιακρίτως. Περαιτέρω στις αποφάσεις που αφορούν παιδιά είτε λαμβάνονται από τα νομοθετικά όργανα είτε από τις διοικητικές αρχές πρέπει να διασφαλίζεται το υπέρτερο συμφέρον τους (Ν. 2101/1992, ΦΕΚ Α΄192/2.12.1992) υπό την οπτική και της βελτιστοποίησης της συμμετοχής τους στο κοινωνικό γίγνεσθαι ως μελλοντικών ενηλίκων, όπως αυτό επισημαίνεται ομόθυμα και από όλους τους φορείς που εμπλέκονται στην προαγωγή και προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρίες ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Σε κάθε περίπτωση, η πολυπλοκότητα των ζητημάτων που αφορούν στη διασφάλιση υπηρεσιών υγείας-ειδικής αγωγής-θεραπευτικής αποκατάστασης σε πρόσωπα με αναπηρίες, μεταξύ των οποίων και παιδιά, καθιστά αναγκαία την σφαιρική και συνεκτική εξέτασή τους, στο πλαίσιο της υποχρέωσης σεβασμού, προστασίας και εκπλήρωσης των δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται στη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (Ν. 4074/2012, ΦΕΚ Α΄ 88/11.4.2012), πολύ περισσότερο όταν η Πολιτεία έχει δεσμευτεί να αναλάβει νομοθετική πρωτοβουλία για την ορθή ενσωμάτωση της ως άνω Σύμβασης.

 Υιοθετήθηκε από την Ολομέλεια της ΕΕΔΑ στις 30.1.2017.
1 «Ειδική αγωγή»: οι ειδικές θεραπείες για παιδιά ασφαλισμένων σε ειδικά εκπαιδευτήρια, ιδρύματα περίθαλψης, κέντρα αποθεραπείας και αποκατάστασης, εργαστήρια φυσικοθεραπείας (Άρθρο 2 Ενιαίου Κανονισμού Παροχών Υγείας ΕΟΠΥΥ, ΦΕΚ Β΄3054/18.11.2012).