Η ενσωμάτωση των θέσεων ειδικών κατηγοριών στη γενική σειρά των 70.000 θέσεων πριμοδοτεί ανατροπές στα περισσότερα τμήματα ΑΕΙ-ΤΕΙ, καθώς 10.000 υποψήφιοι με δικαίωμα μετεγγραφής διαγωνίζονται με όλους τους υπόλοιπους στις φετινές πανελλαδικές.

Η ενσωμάτωση των θέσεων ειδικών κατηγοριών στη γενική σειρά των 70.000 θέσεων πριμοδοτεί ανατροπές στα περισσότερα τμήματα ΑΕΙ-ΤΕΙ, καθώς 10.000 υποψήφιοι με δικαίωμα μετεγγραφής διαγωνίζονται με όλους τους υπόλοιπους στις φετινές πανελλαδικές

→Μοναδικό κριτήριο επιλογής σχολής ο οικογενειακός προϋπολογισμός, είτε αφορά τις προοπτικές απασχόλησης είτε τη δυνατότητα φοίτησης μακριά από το σπίτι…

ΕΡΕΥΝΑ – Του Χρήστου Κάτσικα

45

Η αντίστροφη μέτρηση έχει ήδη αρχίσει για τους περισσότερους από 100.000 φετινούς υποψήφιους (όλων των κατηγοριών), στην τελική πορεία για τις πανελλαδικές εξετάσεις του 2014, στις οποίες προσφέρονται περίπου 70.000 θέσεις. Οι φετινές εξετάσεις έχουν τρία νέα στοιχεία σε σχέση με τις περσινές:

1. Το φετινό πρόγραμμα των Πανελλαδικών Εξετάσεων για τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ, που θα ξεκινήσουν την Τετάρτη 28 Μαΐου με το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας, θα έχουν το μεγαλύτερο σχολικό έτος των τελευταίων ετών. Λόγω των ευρωεκλογών και αυτοδιοικητικών εκλογών, οι μαθητές θα έχουν μία εβδομάδα «ανάμεσα» στη λήξη των μαθημάτων και την έναρξη των εξετάσεων, ενώ πέρυσι είχαν δύο ημέρες.

2. Αντί της Χημείας και των Λατινικών, όπως συνήθως, οι εξετάσεις θα ολοκληρωθούν με Φυσική και Ιστορία. Μαθήματα σαφώς δυσκολότερα (το δείχνουν τα αυξημένα ποσοστά αποτυχίας), αλλά οι μαθητές θα έχουν το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος για να προετοιμαστούν.

3. Το σημαντικότερο, η ανακατανομή των εισακτέων, λόγω της ενσωμάτωσης των θέσεων ειδικών κατηγοριών στη γενική σειρά των θέσεων εισακτέων.

Επιλογή ανάγκης

Την ίδια ώρα, κορυφώνεται η αγωνία χιλιάδων οικογενειών, καθώς η επιλογή σπουδών και επαγγέλματος έχει γίνει τα τελευταία χρόνια, κάτω από το βάρος της οικονομικής κρίσης και των συνεπειών της, ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα που δημιουργεί άγχος και ανασφάλεια σε δεκάδες χιλιάδες υποψηφίους και στις οικογένειές τους. Η επιλογή σχολής επηρεάζεται πλέον σημαντικά, περισσότερο από ποτέ, από τη διογκούμενη ανεργία στον ιδιωτικό τομέα και τον «πάγο» στις προσλήψεις του δημόσιου τομέα.

Είναι φανερό ότι η αγωνία της επαγγελματικής αποκατάστασης μέσα σ’ ένα περιβάλλον ολοένα και αυξανόμενης ανεργίας πρωτοστατεί στις επιλογές σπουδών των νέων. Ονειρα, επιθυμίες, κλίσεις, δίνουν γρήγορα τη θέση τους σε μια ρεαλιστική προσαρμογή, στην οποία ο «μηχανοδηγός» είναι η κατάσταση στην αγορά εργασίας, δηλαδή η επαγγελματική προοπτική των σπουδών.

Τα τελευταία χρόνια στους υποψήφιους και στις οικογένειές τους διαμορφώνεται μια πεποίθηση ότι σήμερα δεν υπάρχει κανένα πτυχίο που μπορεί να συνοδεύεται από τη βεβαιότητα ότι οδηγεί σε επαγγελματική αποκατάσταση. Παράλληλα, η πεποίθηση ότι η δημόσια απασχόληση έχει κλείσει «πόρτες και παράθυρα» είναι συντριπτική. Η υποχώρηση των τμημάτων δασκάλων στις επιλογές των υποψηφίων είναι σαφές ότι φανερώνει τις επιπτώσεις που έχει ο σημαντικός περιορισμός εκπαιδευτικών στη δημόσια εκπαίδευση στις επιλογές σπουδών των υποψηφίων.

Δεύτερον, έχει γίνει κατανοητό ότι καμιά πρόβλεψη δεν μπορεί να γίνει για την κατάσταση που θα βρίσκεται η αγορά εργασίας μετά από 5 ή 6 χρόνια, όταν οι σημερινοί υποψήφιοι θα αναζητούν εργασία ως πτυχιούχοι. Η «χημεία» αυτών των πεποιθήσεων οδηγεί γρήγορα και σταθερά στη διαμόρφωση στάσεων από τη μεριά των υποψηφίων, και βέβαια η «στροφή» στις επιλογές σχολών λιπαίνεται σε αυτό το έδαφος.

Δεν χρειάζεται να ερμηνευτεί το φαινόμενο της επιλογής των αστυνομικών σχολών (δύο μέσα στην πρώτη δεκάδα των προτιμήσεων) από τους υποψήφιους. Η είσοδος στις σχολές αυτές δεν αντιμετωπίζεται ως είσοδος σε τριτοβάθμιες σπουδές, αλλά κατευθείαν ως είσοδος σε ένα επάγγελμα που συνοδεύεται από τη σιγουριά της μόνιμης θέσης και του μισθού.

Ανατροπές

Η ανακατανομή των εισακτέων, λόγω της ενσωμάτωσης των θέσεων ειδικών κατηγοριών στη γενική σειρά των θέσεων εισακτέων, πριμοδοτεί ανατροπές στις βάσεις εισαγωγής της πλειονότητας των τμημάτων πανεπιστημίων και ΤΕΙ. Οπως είναι γνωστό, με την επαναφορά του νόμου για τις μετεγγραφές, πάνω από 10.000 υποψήφιοι ειδικών κατηγοριών (πολύτεκνοι, τρίτεκνοι, κοινωνικά κριτήρια) θα διαγωνιστούν για τον αριθμό θέσεων της γενικής σειράς. Το γεγονός αυτό θα κάνει τις βάσεις άνω–κάτω, τουλάχιστον σε σχέση με τα περσινά δεδομένα.

Για τους περισσότερους από 10.000 πολύτεκνους, τρίτεκνους και υποψήφιους κοινωνικών κριτηρίων, αρκεί να εισαχθούν στο πιο χαμηλόβαθμο τμήμα της αρεσκείας τους, αφού στη συνέχεια θα έχουν τη δυνατότητα ελεύθερης μετεγγραφής κοντά στον τόπο κατοικίας τους. Αυτό θα αυξήσει τα μόρια σε περιφερειακές σχολές που είναι αντίστοιχες με περιζήτητες σχολές των δυο μεγάλων αστικών κέντρων.

Η γνώση του λαβύρινθου των αντιστοιχιών είναι απαραίτητη για εκείνους τους υποψηφίους, οι οποίοι στοχεύουν σε μετακινήσεις από μια πόλη σε άλλη, όπως και από ένα τμήμα σε άλλο μέσω μετεγγραφής. Σημειώνουμε ότι οι αντιστοιχίες τμημάτων ισχύουν, αφενός μόνο για τα τμήματα που εδρεύουν σε διαφορετικές πόλεις, και αφετέρου μόνο για μετεγγραφές φοιτητών εσωτερικού που έχουν εισαχθεί σε πανεπιστημιακό τμήμα ύστερα από επιτυχή συμμετοχή τους σε εξετάσεις μαθημάτων που εξετάζονται σε εθνικό επίπεδο.

Περιζήτητες σχολές

Μια άλλη πτυχή των συνεπειών της ενσωμάτωσης των θέσεων ειδικών κατηγοριών στη γενική σειρά των θέσεων εισακτέων είναι τα περιζήτητα και υψηλόβαθμα τμήματα. Με βάση τα στοιχεία για παράδειγμα τα 15 πιο περιζήτητα τμήματα των πανεπιστημίων, στα οποία περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων Νομικά, Πολυτεχνικά, Ιατρικά, επιλέχθηκαν πέρσι ως πρώτη προτίμηση από τη γενική σειρά και τις ειδικές κατηγορίες από περισσότερους των 27.000 υποψηφίους.

Ο αριθμός αυτός, που δεν πρόκειται να αλλάξει σημαντικά φέτος, θα διεκδικήσει φέτος 3.400 θέσεις. Με απλά λόγια, αναμένεται να εισαχθεί μόλις ένας στους οκτώ. Για παράδειγμα, με βάση τα περσινά στοιχεία, αναμένεται ότι φέτος τις 225 θέσεις του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μ/Υ του ΕΜΠ θα διεκδικήσουν με πρώτη προτίμηση περίπου 2.800 υποψήφιοι, ενώ πάνω από 3.500 υποψήφιοι θα διεκδικήσουν, επίσης με πρώτη προτίμηση, 425 θέσεις της Νομικής της Αθήνας.