Α. Λιάκος: Το Πιστοποιητικό Παιδαγωγικής Επάρκειας είναι εντελώς ανεπαρκές

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εθνικού Διαλόγου για την παιδεία Α. Λιάκος σε συνέντευξή του στην Εφημερίδα των Συντακτών μεταξύ «το πρόβλημα της εκπαίδευσης και της επανεκπαίδευσης των εκπαιδευτικών» και τι συζητάει η επιτροπή εθνικού διαλόγου για αυτό το θέμα

Είναι μύθος ότι το πτυχίο αρκεί για μια οποιαδήποτε σταδιοδρομία χωρίς μια προηγούμενη μαθητεία και εξειδίκευση. Μόνο στα καθηγητικά επαγγέλματα συμβαίνει αυτό. Πόσο προετοιμασμένοι είναι οι νέοι καθηγητές/τριες με το πτυχίο της ειδικότητάς τους να αντιμετωπίσουν τα δύσκολα προβλήματα του σύγχρονου σχολείου;

Πώς θα αντιμετωπίσουν την πολυεθνική/ πολυπολιτισμική / πολυθρησκευτική σύνθεση του; Πώς θα αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης στα παιδιά;

Το αίσθημα φόβου, κοινωνικής ματαίωσης και την επιθετικότητα; Τα παιδιά με ειδικές ανάγκες; Δεν χρειάζονται ειδική προετοιμασία σε σχολές εκπαίδευσης και καθοδηγούμενη πρακτική εξάσκηση στο σχολείο; Το πιστοποιητικό παιδαγωγικής επάρκειας είναι εντελώς ανεπαρκές. Εξάλλου με το πλήθος των ειδικοτήτων κανείς δεν διδάσκει μόνο ότι διδάχτηκε στο πανεπιστήμιο. Άρα οι πολλές ειδικότητες θα πρέπει να οσμωθούν, να ομαδοποιηθούν σε μια προοπτική κοινών πεδίων, όχι ως συγκόλληση, αλλά σε ένα μετα-επίπεδο γνώσης.

Αναφορικά με την επανεκπαίδευση, καθώς οι γνώσεις ανανεώνονται κάθε πέντε-δέκα χρόνια, η επιτροπή συζητά ένα ευέλικτο σύστημα επανεκπαίδευσης εντός και εκτός σχολικής ζώνης, αλλά και τη δυνατότητα περιοδικής επιστροφής στα πανεπιστημιακά έδρανα. Επανεκπαίδευση υψηλού επιπέδου, από ερευνητές, νέους επιστήμονες με φρέσκια γνώση, όχι κονσέρβα. Εξάλλου το σχολείο πρέπει να αποκτήσει αυτονομία, προσωπικότητα, να απογαλακτισθεί από την ιεραρχία και το υπουργείο, να περάσει από την συμμόρφωση στο αναλυτικό πρόγραμμα στο σχεδιασμό των εκπαιδευτικών πρακτικών με υπευθυνότητα και λογοδοσία. Να μη λειτουργεί ως εμφύτευμα στον κοινωνικό χώρο, αλλά ως μέρος ενός τοπικού δικτύου. Χρειάζεται επίσης να αναδείξουμε το παράδειγμα δασκάλων και καθηγητών που κάνουν εμπνευσμένα πράγματα.

Σε μια εποχή απεραντοσύνης και μεταβολής των γνώσεων ο δάσκαλος καθοδηγεί τους μαθητές στη γνωσιακή διαδικασία. Οι δεξιότητες έρευνας σημαίνουν επίσης γνώσεις.

Ο Μάο δεν έλεγε ότι αντί να δίνουμε στον φτωχό ένα ψάρι καλύτερα να του μάθουμε πώς να ψαρεύει; Από πού προκύπτει ότι το «μαθαίνω πώς να μαθαίνω» είναι κι αυτό νεοφιλελεύθερης κοπής;

Για τα ΑΕΙ

Τα πανεπιστήμια είναι χτισμένα ως επί το πλείστον ευκαιριακά, σαν τα αυθαίρετα και χωρίς σχέδιο σπίτια. Σχολές με πλήθος τμημάτων, σχολές με ένα-δυο τμήματα, τμήματα γιγαντιαία και με μεγάλο εύρος, άλλα τμήματα ετερόκλητων ειδικοτήτων που θα έπρεπε να είναι μεταπτυχιακό πρόγραμμα, τμήματα με ελάχιστο προσωπικό και στενό εύρος αντικειμένου, με αλληλεπικαλυπτόμενα προγράμματα. Πανεπιστημιακά τμήματα και ΤΕΙ φυτεμένα εική και ως έτυχε, στη λογική του 80 κάθε πόλη και πανεπιστήμιο, κάθε χωριό και τμήμα.

Δεν θέλει ένα συμμάζεμα όλο αυτό; Εκτός τούτου μέσα στο πανεπιστήμιο, δεν πρέπει να υπάρχει κινητικότητα των φοιτητών, δυνατότητα συνδυασμού ειδικοτήτων στο πτυχίο, κύριας και δευτερεύουσας ειδικότητας κ.ο.κ., πώς θα γίνουν όλα αυτά; Αυτού του τύπου η τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν μπορεί να αντέξει σε μεγάλες μεταβολές και δύσκολους καιρούς. Αν δεν αλλάξει, θα αποσυντεθεί.

Οι προτάσεις μας εδώ αφορούν τόσο την αναμόρφωση του χάρτη, όσο και τη δημιουργία κοινού χώρου έρευνας και εκπαίδευσης, γιατί και στην έρευνα έχουν δρομολογηθεί μεγάλες αλλαγές.

Για τα συγγραμμάτα

Ο κ Λιάκος αναφέρει τα εξής:

Γιατί να μη γίνουν ηλεκτρονικοί φάκελοι διαθέσιμοι στους φοιτητές;

Το κόστος μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας ελεύθερης πρόσβασης είναι απείρως οικονομικότερη από την εκτύπωση εκατοντάδων χιλιάδων τόμων

Για την ακίνητη περιουσία του ΕΚΠΑ και την αξιοποίησή της

Χρόνια το ανακαινισμένο Χημείο παραμένει σκανδαλωδώς κλειστό, το πανεπιστήμιο πληρώνει για ενοίκια χώρων που υπο-χρησιμοποιούνται.

Γιατί δεν αξιοποιείται λ.χ. ο χώρος της Πανεπιστημιούπολης στου Ζωγράφου με τις σχολές να γίνονται συνεδριακά κέντρα, με μια ζώνη καταστημάτων, κινηματογράφων, εστιατορίων, χώρων άθλησης και αναψυχής;

Δεν θα κάλυπταν μέρος των εξόδων τους σχολικές εγκαταστάσεις παραθαλάσσιων ή ορεινών περιοχών, ή οι φοιτητικές εστίες, αν λειτουργούσαν ως κατασκηνώσεις ή ως hostel νέων Ιούλιο και Αύγουστο;

Γιατί όχι θερινοί κινηματογράφοι και άλλες εκδηλώσεις που θα απέφεραν χρήματα στα σχολεία;

Δεν λύνουν προφανώς το πρόβλημα όλα αυτά, αλλά η εξοικονόμηση πόρων και η εκμετάλλευση πόρων που σχολάζουν αλλάζουν νοοτροπίες και κάνουν τους ανθρώπους ευρηματικούς. Τα πανεπιστήμια πρέπει να αποκτήσουν τον έλεγχο της διαχείρισης των οικονομικών τους ροών συνολικά και με υπευθυνότητα. Και δεν είναι μόνο αυτά. Πρέπει να αλλάξουν όψη, να γίνουν φιλικά και να προσφέρουν τους χώρους τους για συμμετοχικές πρωτοβουλίες, να σταματήσουν να μοιάζουν με εγκαταλειμμένα εργοστάσια που σταμάτησαν να παράγουν.