200.000 ώρες μαθημάτων έχουν χαθεί στα σχολεία πριν τελειώσει ο πρώτος μήνας. Καθηγητές Γερμανικών και Γαλλικών κάνουν στα σχολεία μουσική, θεατρική αγωγή, ευέλικτη ζώνη, ακόμα και μαθηματικά. Καταιγίδα κατάργησης τμημάτων και διόγκωση του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα.

Εκπαιδευτικό «success story»

ΕΡΕΥΝΑ Του Χρήστου Κάτσικα

Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από το φετινό καλοκαίρι όταν ο υπουργός Παιδείας, με τις δηλώσεις του από κανάλι σε κανάλι, έδινε την αίσθηση ότι η νέα σχολική χρονιά θα κυλούσε με τα λιγότερα προβλήματα.

Και αλήθεια, είχε καταφέρει ο Ανδρέας Λοβέρδος, σε μια ξέφρενη πορεία υποδειγματικών επικοινωνιακών σλάλομ, να πείσει ένα μέρος της κοινής γνώμης ότι το «success story» μπορεί να μην αφορούσε την οικονομία αλλά σίγουρα, επιτέλους, αγκαλιάζει τη σχολική εκπαίδευση, τους μαθητές, τους γονείς τους και τους εκπαιδευτικούς, που τα τέσσερα προηγούμενα χρόνια έλιωσαν στη μνημονιακή καταιγίδα των περικοπών και των διαθεσιμοτήτων.

Οι υποσχέσεις

Ωστόσο, το «καλοκαίρι» των δηλώσεων και των θεατρικών «υποσχετικών» και διακηρύξεων πέρασε και ήρθε ο «χειμώνας» μιας πραγματικότητας ολότελα διαφορετικής. Διακόσιες χιλιάδες (200.000) χαμένες ώρες διδασκαλίας από την Α’ μικρή του Δημοτικού μέχρι την τελευταία τάξη του Λυκείου, στοίβαγμα μαθητών (σχολείο με 40 μαθητές σε τμήμα!), εγκατάλειψη της Ειδικής Εκπαίδευσης, μεταφορά ολόκληρων τμημάτων από σχολείο σε σχολείο, μετατροπή του ολοήμερου σχολείου σε παιδοφυλακτήριο, εκπαιδευτικοί Γαλλικών και Γερμανικών διδάσκουν στα σχολεία μουσική, θεατρική αγωγή, ευέλικτη ζώνη, ακόμα και μαθηματικά, και ουκ έσται τέλος…

Και όλα αυτά, όταν έχει σπάσει κάθε ρεκόρ ανεργίας στους δασκάλους και τους νηπιαγωγούς, αφού 16.722 «σαπίζουν» στην ανεργία των καταλόγων του υπουργείου Παιδείας, ενώ αν μιλήσουμε για την αντίστοιχη ανεργία των καθηγητών θα πρέπει να πολλαπλασιάσουμε τον παραπάνω αριθμό τουλάχιστον επί 5.

Για το «φαίνεσθαι», βέβαια, τα σχολεία κλήθηκαν χθες να κάνουν πρόγραμμα για την Πανελλήνια Ημέρα Σχολικού Αθλητισμού, όταν μόνο στο Λεκανοπέδιο υπάρχουν περίπου 50 κενά γυμναστών, ενώ την ίδια ώρα το υπουργείο Παιδείας πανηγυρίζει που αντί για ζωντανή ενισχυτική και πρόσθετη διδασκαλία για τους αδύναμους μαθητές «προσφέρει» (άκουσον άκουσον) ψηφιακό φροντιστήριο και Πρόσθετη Ηλεκτρονική Στήριξη (ΠΗΣ) προκειμένου να μειωθεί, όπως λέει, «η σχολική αποτυχία αλλά και το φαινόμενο εγκατάλειψης του σχολείου». Τραγική ειρωνεία και υποκρισία!

Αλλά ας δούμε τα πράγματα με μια σειρά:

1. Τις μέρες αυτές υπάρχει καταιγίδα κατάργησης τμημάτων, διόγκωση του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα σε Γυμνάσια, Λύκεια και ΕΠΑΛ -και μάλιστα σε λαϊκές περιοχές με έντονα μορφωτικά προβλήματα-, ακόμη και μετακίνηση μαθητών (ολόκληρου τμήματος) της τελευταίας τάξης του Λυκείου παρακαλώ από το ένα σχολείο στο άλλο.

Ενδεικτικά (στην κυριολεξία) παραδείγματα, η λειτουργία 26 τμημάτων με 26 και 27 μαθητές στα σχολεία του Αιγάλεω και του Χαϊδαρίου, η κατάργηση 3 τμημάτων γενικής παιδείας στο Εσπερινό ΕΠΑΛ Αιγάλεω και η λειτουργία 4 τμημάτων Γενικής Παιδείας στη Β’ τάξη με 40 και 42 εγγεγραμμένους μαθητές!

Στην Καλλιθέα, απορρίπτονται αιτήματα για δημιουργία νέων τμημάτων (1ο Λύκειο Καλλιθέας, 4ο Λύκειο Καλλιθέας κ.λπ.) λόγω του αυξημένου αριθμού των μαθητών, ενώ την ίδια ώρα σε εκατοντάδες σχολεία σε Αθήνα, Περιστέρι, Ταύρο, Πειραιά, Κερατσίνι, Νίκαια, Δραπετσώνα κ.α. παραβιάζεται ο νόμος για τα παιδιά με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες.

Ιδιαίτερα στην τελευταία αυτή περίπτωση η παραβίαση του νόμου 4186/2013 (άρθρο 28, παρ. 15) που προβλέπει τη μείωση του αριθμού των μαθητών σε τμήματα όπου φοιτούν μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες δημιουργεί ανυπέρβλητα προβλήματα στο διδακτικό προσωπικό, ενώ καταδικάζει τους μαθητές αυτούς.

2. Παράλληλα έχει αρχίσει η επιχείρηση μεταφοράς ολόκληρων τμημάτων από το ένα σχολείο στο άλλο. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση μαθητών της Θετικής Κατεύθυνσης Λυκείου του Μοσχάτου (1ο Λύκειο) που καλούνται ένα μήνα μετά την έναρξη των μαθημάτων να εγκαταλείψουν το σχολείο τους (στη Γ΄ Λυκείου μάλιστα) και να πάνε σε άλλο σχολείο.

3. Φέτος, πρώτη φορά, εμφανίζεται τόσο έντονα το φαινόμενο η διοίκηση να αναθέτει οτιδήποτε άλλο εκτός από το μάθημα της ειδικότητας, ιδιαίτερα σε ορισμένες ειδικότητες εκπαιδευτικών.

Οπως καταγγέλλει ο Σύλλογος Εκπαιδευτικών «Γ. Σεφέρης», εκπαιδευτικοί ΠΕ 05 και 07 (Γαλλικών και Γερμανικών) κάνουν στα σχολεία μουσική, θεατρική αγωγή, ευέλικτη ζώνη, ακόμα και μαθηματικά στην πρώτη τάξη.

4. Υστερα από περίπου ένα μήνα λειτουργίας των σχολείων έχουν χαθεί και χάνονται καθημερινά χιλιάδες εκπαιδευτικές ώρες με αυτονόητες αρνητικές συνέπειες για το δημόσιο σχολείο.

Οπως καταγγέλλουν οι αιρετοί του Πειραιά, Βύρωνας Κουτσώνης και Θεώνη Πετρίδου, σήμερα τα κενά μόνο στην Α’ και στη Β’ Πειραιά σε δασκάλους, νηπιαγωγούς, ειδικότητες, Ειδικής Αγωγής σε τμήματα ένταξης και παράλληλη στήριξη ακόμα και με τις τελευταίες προσλήψειςξεπερνούν τα 100!

Συνέπεια όλων αυτών είναι η περαιτέρω υποβάθμιση του δημόσιου σχολείου και η διόγκωση της ταξικής ανισότητας στην εκπαίδευση, ειδικά στις λαϊκές περιοχές του Λεκανοπεδίου με τα τόσα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα.

5. Την «απορρύθμιση» στον χώρο της εκπαίδευσης εντείνει και η απαράδεκτη εγκύκλιος του υπουργείου Παιδείας με αριθ. πρωτ. 138884/Γ1 (3/9/2014), που ορίζει ότι στα ολοήμερα τμήματα των ΕΑΕΠ σχολείων δεν θα τοποθετείται δάσκαλος υπεύθυνος ολοήμερου αλλά ότι θα λειτουργούν με τα πλεονάσματα των συναδέλφων του πρωινού ή και των ειδικοτήτων. Κάπως έτσι μετατρέπονται τα σχολεία σε παιδοφυλακτήρια.

Η πλειοψηφία των ολοήμερων τμημάτων των δημοτικών σχολείων δεν μπορούν να στελεχωθούν από ώρες των δασκάλων του πρωινού, διότι δεν υπάρχουν (πολλά ολοήμερα είτε δεν λειτουργούν είτε λειτουργούν αποσπασματικά με ειδικότητες).

Στις περιπτώσεις που λειτουργούν ολοήμερα μόνο με ειδικότητες προκύπτουν και ζητήματα παραβίασης εργασιακών δικαιωμάτων των εκπαιδευτικών και βασικά ζητήματα ευθύνης λειτουργίας των τμημάτων αυτών. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με την εγκύκλιο του ΥΠΑΙΘ Φ. 50/289/108596/Γ1 του 2010, που είναι ακόμα σε ισχύ, προβλέπεται στο Γ.5 «υποχρεωτικό ωράριο» ότι ο υπεύθυνος του ολοήμερου χρεώνεται 5 ώρες σίτισης την εβδομάδα.

Στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει υπεύθυνος δάσκαλος, όπως στα παραπάνω σχολεία, δεν χρεώνεται κανένας συνάδελφος ειδικότητας τις ώρες αυτές (εργάζονται υποχρεωτικά 5 ώρες χωρίς να πληρώνονται) και φυσικά δεν υπάρχει κανένας υπεύθυνος για τη σίτιση και τη λειτουργία του σχολείου.

Και το υπουργείο τον… χαβά του

Την ίδια ώρα, το ΥΠΑΙΘ και διάφοροι σχολικοί σύμβουλοι και διευθυντές σχολικών μονάδων κόπτονται για το ζήτημα της αυτοαξιολόγησης. Η εικόνα με τα τόσα προβλήματα των σχολείων από τη μια και τα προγράμματα δράσης-βιτρίνας από την άλλη προκαλεί πικρό γέλιο στην εκπαιδευτική κοινότητα.

Είναι φανερό, όπως αποκαλύπτουν πολλοί εκπαιδευτικοί, ότι η μεγάλη τους βιασύνη οφείλεται τόσο στα μεγάλα κονδύλια της Ε.Ε. για την αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας και την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού, που τρέχουν με συγκεκριμένες ημερομηνίες, όσο και κυρίως στην προσπάθεια να πέσει όλο το βάρος της ευθύνης για την υποβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος στην πλάτη των εκπαιδευτικών!