Το φοιτητικό κίνημα της μεταπολεμικής περιόδου διογκώθηκε την περίοδο της 7ετίας και κατέγραψε στο ενεργητικό του καθοριστική παρέμβαση στην πορεία και την εξέλιξη της ανώτατης εκπαίδευσης και της κοινωνίας γενικότερα. Στη συνέχεια, παραχώρησε τη θέση του σε κομματικά φοιτητικά καθεστώτα με καταλυτικές και τραγικές επιπτώσεις στη λειτουργία και το κύρος της .

Δρ. Ευθύμης Λέκκας
Καθηγητής
Δυναμικής Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας &
Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών
Διευθυντής Εργαστηρίου Διαχείρισης Καταστροφών
Διευθυντής ΠΜΣ “Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών & Κρίσεων”

Πρόεδρος Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος
Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πρόεδρος Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού & Προστασίας

Το Πανεπιστημιακό Άσυλο λειτούργησε την περίοδο της 7ετίας ως κοιτίδα δημοκρατικού διαλόγου και λαϊκών εξεγέρσεων αποτελώντας το κυρίαρχο στοιχείο για τον εκδημοκρατισμό και τη διαφύλαξη της ανεξαρτησίας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Την περίοδο που ακολούθησε, καταστρατηγήθηκε από σφετεριστές και εξελίχθηκε σταδιακά σε άλλοθι παράνομων και εγκληματικών δραστηριοτήτων, παρακωλύοντας την εύρυθμη διοικητική, διδακτική και ερευνητική δραστηριότητα.

Η κατάσταση σήμερα στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών είναι απελπιστική. Διαφόρων ειδών συλλογικότητες, ομάδες αγνώστου προέλευσης και στόχου, έκνομες και εγκληματικές ομάδες και συμμορίες διακίνησης, βρίσκουν πρόσφορο έδαφος στους «ελεύθερους» πανεπιστημιακούς χώρους, παραβιάζοντας κατάφορα όχι μόνο την έννοια του Πανεπιστημιακού Ασύλου, αλλά την ίδια την Δημοκρατία.

Η εικόνα που αντικρίζει ο πρωτοετής φοιτητής, αλλά και Έλληνας πολίτης, που εισέρχεται σε πανεπιστημιακούς χώρους, είναι αποκαρδιωτική. Πουθενά αλλού στον κόσμο δεν υπάρχουν αντίστοιχες εικόνες απαξίωσης των Πανεπιστημίων.

Παράλληλα, στις συνεδριάσεις της Συγκλήτου και των Οργάνων διοίκησης, οι θεσμικά εκλεγμένοι εκπρόσωποι της πανεπιστημιακής κοινότητας, λοιδορούνται, εξευτελίζονται, καθυβρίζονται και προπηλακίζονται από δήθεν εκπροσώπους των φοιτητών, ενώ πολλές φορές ασκείται και σωματική βία.

Καθίσταται σαφές ότι πρέπει να υπάρξουν άμεσες παρεμβάσεις και τομές, αν θέλουμε το Πανεπιστήμιο να σταθεί όρθιο και να εκπληρώσει τον Εκπαιδευτικό, Ερευνητικό, Κοινωνικό, Εθνικό και Διεθνή του ρόλο. Ένα πλαίσιο για συζήτηση και άμεσες αποφάσεις είναι:

1. Συμφωνία των κομμάτων του δημοκρατικού φάσματος για το Πανεπιστημιακό . Οι ευθύνες των κομμάτων είναι μεγάλες και διαχρονικές και για ύστατη φορά θα πρέπει να αντιληφθούν το Εθνικό χρέος τους, ξεπερνώντας τις αγκυλώσεις του παρελθόντος.

2. Σύνταξη ενός μνημονίου θέσεων για την τήρηση και εφαρμογή του Πανεπιστημιακού Ασύλου.

3. Λειτουργία οργάνου εφαρμογής και τήρησης του Πανεπιστημιακού που θα περιλαμβάνει μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας και εκπροσώπους φορέων της κοινωνίας.

4. Άμεση παρέμβαση σε περιπτώσεις αξιόποινων πράξεων από τα συντεταγμένα όργανα της πολιτείας.

5. Στοχευμένες νομοθετικές παρεμβάσεις για τον αποκλεισμό παρουσίας μη εκλεγμένων μελών στις συνεδριάσεις της Πανεπιστημιακής Συγκλήτου και των άλλων Οργάνων Διοίκησης, προκειμένου να διαφυλαχτεί όχι μόνο η εύρυθμη διοικητική, εκπαιδευτική και ερευνητική δραστηριότητα, αλλά και το κύρος των πανεπιστημιακών δασκάλων και κατ’ επέκταση του ίδιου του Πανεπιστημίου.

6. Νομοθετικές παρεμβάσεις για την αντιπροσωπευτική ανάδειξη των εκπροσώπων των φοιτητών. Δεν είναι ανεκτό, άτομα που δεν εκπροσωπούν στην ουσία κανέναν φοιτητή, να διοικούν το Πανεπιστήμιο. Ο σφετερισμός θα πρέπει να τελειώσει εδώ.

7. Διεξαγωγή των συνεδριάσεων των Οργάνων Διοίκησης και με σύγχρονα μέσα, έτσι ώστε να διασφαλίζονται οι συνεδρίες από την μη διείσδυση ατόμων που δεν έχουν σχέση με τα εκλεγμένα Όργανα.

8. Επαναπροσδιορισμός του ρόλου των κομματικών νεολαίων μετά από συμφωνία των πολιτικών κομμάτων.

9. Ένταξη στο ρόλο των Φοιτητικών Συλλόγων, εθελοντικών δράσεων κοινωνικής, πολιτιστικής και περιβαλλοντικής προσφοράς.

10. Κατάργηση των «φοιτητικών στεκιών» εξαιτίας της άθλιας εικόνας που παρουσιάζουν. Τακτοποίηση των χώρων και μετατροπή τους σε ευπρεπείς χώρους συνάντησης, με τη διάθεση πανεπιστημιακών πόρων.

Ο χρόνος έχει εξαντληθεί. Η πρόσφατη κατάληψη χώρων του Πανεπιστημίου από εξωπανεπιστημιακούς ενδέχεται να προκαλέσει την αντίδραση αντίρροπων δυνάμεων εκτός δημοκρατικού φάσματος με απρόσμενες και μη αναστρέψιμες εξελίξεις.

Όλοι μας, η πανεπιστημιακή κοινότητα, οι κοινωνικοί φορείς, και τα πολιτικά κόμματα, πρέπει να αναλάβουμε τις ευθύνες μας, προασπίζοντας την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών, των απόψεων, του σεβασμού του διαλόγου και των δημοκρατικών θεσμών, εάν θέλουμε μια δημόσια, υψηλού επιπέδου και κύρους ανώτατη εκπαίδευση.

Υπερασπίζουμε την ακριβή έννοια του Πανεπιστημιακού Ασύλου από κάθε είδους σφετεριστές και διασφαλίζουμε το Πανεπιστήμιο ως την πιο πολύτιμη παρακαταθήκη του πνεύματος, της ελευθερίας, των αξιών και του πολιτισμού.