Τι να κάνω αν το παιδί μου έχει περιορισμένο λεξιλόγιο;

Η ανάπτυξη του λεξιλογίου στα παιδιά είναι μια πρόκληση για τον γονιό και για τον δάσκαλο. Τα περισσότερα παιδιά, πόσο μάλλον τα παιδιά που αντιμετωπίζουν κάποια μαθησιακή δυσκολία, δεν είναι διατεθειμένα να διαβάσουν πολλά λογοτεχνικά βιβλία, όπως συχνά τους προτείνεται, προκειμένου εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους.

Εξάλλου, μέσω της λογοτεχνίας συνήθως βελτιώνεται το παθητικό λεξιλόγιο –αυτό που μπορεί να κατανοήσει το παιδί, δεν είναι όμως καθόλου βέβαιο ότι το ίδιο ισχύει και για το ενεργητικό του λεξιλόγιο –αυτό που μπορεί στην πραγματικότητα να χρησιμοποιήσει.

Ας δούμε μερικούς πρακτικούς, εύκολους και ευχάριστους τρόπους ενίσχυσης του λεξιλογίου του παιδιού:

Αποφυγή απλουστευμένου λεξιλογίου: Συχνά απλουστεύουμε τη δομή του λόγου και το λεξιλόγιό μας, στην προσπάθεια να γίνουμε κατανοητοί στα παιδιά. Όσο καλή και να είναι όμως η πρόθεσή μας, δε δίνουμε στα παιδιά ερεθίσματα για να βελτιώσουν αρχικά το προσληπτικό και έπειτα το ενεργητικό τους λεξιλόγιο. Αυτό, βέβαια, δε σημαίνει ότι πρέπει να φτάσουμε σε ακρότητες.
Χρήση εικονογραφημένων λεξικών:τα θεματικά αυτάλεξικά παρέχουν τη δυνατότητα στο παιδί, μέσα από ένα ευχάριστο παιχνίδι, να μάθει και να χρησιμοποιεί στην περιγραφή εικόνων τόσο νέες λέξεις όσο και φράσεις που αφορούν το εκάστοτε υπό συζήτηση θέμα.
Συζήτηση για τα τηλεοπτικά προγράμματα που παρακολουθεί το παιδί: Παρότι η τηλεόραση δεν ευνοεί από μόνη της την ανάπτυξη λεξιλογίου, εάν ο γονιός συμμετέχει ενεργά και συζητά με το παιδί γύρω από τα θέματα που παρακολούθησαν, μπορεί να προκύψουν ενδιαφέρουσες συζητήσεις γύρω από έννοιες όπως η φιλία, η αγάπη, το bullying κτλ.
Παιχνίδι λεξιλογίου μέσω ζωγραφικής:Ο γονιός προτείνει δυο ή τρία γενικά θέματα στο παιδί και εκείνο επιλέγει ένα για να το ζωγραφίσει. Έπειτα, ακολουθεί συζήτηση σχετικά με την εικόνα και το λεξιλόγιο που σχετίζεται με αυτή.
Παραμύθια: Ο γονιός διαβάζει μία ιστορία σταματάει σε μία λέξη δύσκολη ή ασυνήθιστη και συζητά με το παιδί τη σημασία της, δίνοντας πολλά παραδείγματα. Έπειτα, μπορεί το παιδί να φτιάξει κι εκείνο παραδείγματα.
Μαντεύω τη λέξη: ο γονιός περιγράφει μία λέξη και το παιδί προσπαθεί να τη μαντέψει. Έπειτα οι ρόλοι αλλάζουν και το παιδί είναι αυτό που περιγράφει. Στην αγορά υπάρχουν έτοιμα παιχνίδια με κάρτες για περιγραφή, αλλά μπορούμε να φτιάξουμε το δικό μας παιχνίδι, το οποίο θα είναι μάλιστα εστιασμένο στα ενδιαφέροντα του παιδιού μας!
Μετακίνηση με το αυτοκίνητο: Αποτελεί μια πολύ καλή ευκαιρία για συζήτηση με χρήση νέου λεξιλογίου, καθώς τα ερεθίσματα είναι πολλά. Εξάλλου, τα παιδιά τις πιο πολλές φορές κάνουν από μόνα τους ερωτήσεις σχετικά με το τι είναι το ένα και το άλλο.
Επανάληψη του νέου λεξιλογίου: βρίσκουμε ευκαιρίες μέσα από την καθημερινότητα να επαναλαμβάνουμε το νέο λεξιλόγιο.Αν οι ευκαιρίες δεν προκύπτουν από μόνες τους, φέρνουμε εμείς τη συζήτηση στο θέμα που θέλουμε.
Για τα πιο μεγάλα παιδιά, μπορούμε να φτιάξουμε «Το Κουτί των Λέξεων». Πρόκειται για ένα κοινό κουτί που το διακοσμεί το παιδί μόνο του ή μαζί με τον γονιό, το οποίο έχει μια σχισμή στο επάνω μέρος του, σαν κουμπαράς. Κάθε φορά που το παιδί συναντά μια άγνωστη λέξη, συνήθως από τα σχολικά εγχειρίδια, γράφουμε πάνω σε χρωματιστές κάρτες επισκέπτη στη μία πλευρά την ίδια τη λέξη και τη σημασία της και στην άλλη πλευρά της κάρτας 3 παραδείγματα προτάσεων με τη συγκεκριμένη λέξη, ώστε να την κατανοήσει πλήρως το παιδί. Όταν μπουν αρκετές λέξεις στο Κουτί, μπορούμε να κάνουμε αυτοσχέδια παιχνίδια ερωταπαντήσεων.