Πριν ενάμιση χρόνο το «BBC News Magazine» (10/1/2012) ανέδειξε το θέμα: Ελληνίδες μητέρες εγκαταλείπουν τα παιδιά τους σε ορφανοτροφεία και ιδρύματα καθώς «δεν μπορούν πλέον να τα ταΐσουν».

Γράφει ο Οδυσσέας Τσαγκαράκης, Ομότιμος καθηγητής κλασικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και συγγραφέας


Τον περασμένο μήνα (22/6/2013) η μεγάλης κυκλοφορίας βρετανική εφημερίδα «Daily Mail» δημοσίευσε ένα συνταρακτικό ρεπορτάζ για τα «ξεχασμένα θύματα» της κρίσης. Οι ξένοι ανταποκριτές κάνουν βέβαια τη δουλειά τους (υπάρχουν και άλλες μνείες σε διεθνή ΜΜΕ, όπως «The Guardian» και «Focus»), αλλά ποιος ακούει και προπαντός ποιος θα λογοδοτήσει για την καταδίκη των παιδιών αυτών, για την κατάντια και το διασυρμό της χώρας;

Ίσως και να έχει κάποια βάση η άποψη ότι με την ίδια επιπολαιότητα και ευκολία που ο Έλληνας έπαιρνε εορτοδάνεια, διακοποδάνεια, και γενικώς κάθε είδους δάνεια, έφερνε και στον κόσμο παιδιά που «τρέχει τώρα να ξεφορτωθεί». Η οικονομική κρίση τού φαίνεται βουνό και θέλει να ελαφρύνει το φορτίο που κουβαλάει. Μπορεί πράγματι οι γονείς της πλειονότητας των παιδιών στα Χωριά SOS να απολάμβαναν καταναλωτικά αγαθά με δανεικά και να ζούσαν «γλιδάτα», ακολουθώντας το λαμπρό παράδειγμα των κυβερνήσεων της Μεταπολίτευσης. Μπορεί η απατηλή καλοζωΐα να έφερε χαλάρωση και ελαφρότητα και να είχε ως φυσικό επακόλουθο και τη γέννηση παιδιών.

Να δεχτούμε ωστόσο ότι πολλές μητέρες με εγκαταλειμμένα παιδιά δεν ανήκουν στην κατηγορία εκείνων που απολάμβαναν τη ζωή τους «όπως οι πλούσιοι». Σίγουρα δεν γλεντούσαν όλοι τα χρόνια της επίπλαστης ευημερίας και για πολλούς η καθημερινότητα ήταν αρκετά δύσκολη. Κατάφεραν να φτιάξουν τη ζωή τους, μέσα στα πλαίσια των δυνατοτήτων τους, και να φέρουν στον κόσμο παιδιά με σωστό προγραμματισμό. Ξέσπασε όμως η κρίση σαν τροπικός τυφώνας και σάρωσε ό, τι είχαν αποκτήσει με κόπο και ιδρώτα, ακόμη και τη δουλειά τους. Πολλές από αυτές τις μητέρες μπορεί να βρίσκονται σήμερα σε δεινή θέση, αλλά η εγκατάλειψη των παιδιών τους δε δικαιολογείται και το μέγεθος της ευθύνης δε μετριάζεται.

Ας αναρωτηθούν πώς έζησαν και μεγάλωσαν χιλιάδες παιδιά που γεννήθηκαν την Κατοχή κάτω από επίσης αντίξοες συνθήκες. Ας ρωτήσουν και θα μάθουν. Σήμερα, μισό αιώνα μετά, που υπάρχει, υποτίθεται, ένα οργανωμένο κράτος πρόνοιας και δικαίου η Ελληνίδα μητέρα θα έπρεπε ασφαλώς να μπορεί να αναθρέψει το παιδί στο σπίτι της και να μην το αφήνει σε ιδρύματα.

Δεν είναι μόνο το φαγητό και η στέγη που χρειάζεται το παιδί. Αν ένα σκυλί περνάει καλά σε κάποιο κατάλυμα για ζώα, όπου το αφήνει το αφεντικό του έχοντας εξασφαλίσει τροφή και ιατρική περίθαλψη, το εγκαταλειμμένο παιδί προσχολικής ηλικίας δεν περνάει εξίσου καλά στο ίδρυμα (παρόλη τη φροντίδα που μπορεί να έχει). Το κενό που δημιουργεί η απουσία της μητέρας του είναι δυσαναπλήρωτο. Φυσικά και μπορεί να λείπει από μια γάτα η συντροφιά του αφεντικού της, αλλά αυτό δεν συγκρίνεται σε καμία περίπτωση με το συναισθηματικό και ψυχικό δεσμό του παιδιού με τη μητέρα. Ας θυμηθούμε και τα σοφά λόγια του Δουμά: «Επειδή ο Θεός δεν μπορεί να βρίσκεται παντού έφτιαξε τη μητέρα».

Έχουμε λοιπόν μια κυβέρνηση που προσπερνά με βήμα ταχύ τις εξαθλιωμένες οικογένειες και ελαφρά τη καρδία παραβλέπει ότι μητέρες εγκαταλείπουν τα παιδιά τους. Όχι μόνο δεν τις συνδράμει με οιονδήποτε τρόπο, αλλά περικόπτει και τις επιχορηγήσεις σε νηπιοτροφεία την ώρα που χαρίζεται σκανδαλωδώς σε μεγαλοφειλέτες εκατομμυρίων ευρώ (με την ανοχή και τη συνενοχή μιας άτολμης και ανούσιας αντιπολίτευσης από την οποία δεν μπορούμε να περιμένουμε τίποτα) και γδέρνει ανελέητα εξουθενωμένους μισθωτούς και συνταξιούχους. Αργά ή γρήγορα ο κόμπος θα φτάσει βέβαια στο χτένι.

Έτσι δε γνοιάζεται για τον κατακερματισμό της οικογένειας, με ό, τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για την ψυχική υγεία των εγκαταλειμμένων παιδιών, τη διαπαιδαγώγηση και την αυριανή συμπεριφορά τους απέναντι στους άλλους και την κοινωνία γενικότερα. Κύριο (μοναδικό θα έλεγε κανείς) μέλημά της η εκταμίευση τής επόμενης δόσης του δανείου την οποία είναι φυσικό να θεωρεί ζωτικής σημασίας πρωτίστως για την επιβίωσή της. Οι δανειστές αρπάζουν βέβαια τη μερίδα του λέοντος από κάθε δόση, μένουν και κομμάτια με ψαχνό, αλλά το τσιμπούσι καλά κρατεί με τις βασιλικές απολαβές και τα χρυσά προνόμια που ακριβοπληρώνουν ρακένδυτοι φορολογούμενοι.

Τα παιδιά είναι η προέκτασή μας μέσα στο χώρο και χρόνο και φυσικά η συνέχεια του έθνους. Το χειρότερο που μπορεί να τους συμβεί είναι να στερηθούν τη στοργή της μητέρας και την οικογενειακή θαλπωρή στα τρυφερά χρόνια της ζωής τους. Αν η Πολιτεία μπορεί να αδιαφορεί για το αν θα μεγαλώσουν παιδιά με πληγές στην ψυχή τους οι γονείς δεν επιτρέπεται να δείχνουν την ίδια εγκληματική αδιαφορία (αν συνειδητοποιούν βέβαια τις ευθύνες τους).

«Αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα», και οι «αμαρτίες» (λανθασμένες αποφάσεις ή επιλογές και μάλιστα συνειδητές) είναι πολλές και πλήττουν βίαια και θανάσιμα πολλές φορές τα παιδιά. Ας μη πληρώσουν και αυτές τις «αμαρτίες». Φτάνει που πληρώνουν άλλες.

Οι σημερινές μητέρες ας μη σταματήσουν να παλεύουν με θυσίες και αυταπάρνηση. Ας διδαχτούν από το ηρωικό παράδειγμα της Ελληνίδας μάνας των μαύρων χρόνων της Κατοχής.