Η “σχολική φοβία” είναι μία αγχώδης διαταραχή που σχετίζεται με την άρνηση του παιδιού να πάει στο σχολείο και μπορεί να εμφανιστεί σε παιδιά του δημοτικού (ιδιαίτερα στην Α’ και Β’ Δημοτικού) αλλά και του γυμνασίου.

Δεν πρέπει να συγχέουμε τη σχολική φοβία με τις πρώτες αρνητικές αντιδράσεις του παιδιού όταν πρωτοπηγαίνει στο σχολείο. Το σχολικό περιβάλλον για το νέο μαθητή είναι κάτι άγνωστο. Είναι φυσικό λοιπόν τις πρώτες μέρες να υπάρχουν ακόμη και έντονες αντιδράσεις και άρνηση του παιδιού να πάει στο σχολείο. Οι εκδηλώσεις αυτές μετά το πρώτο διάστημα συνήθως υποχωρούν.

Κάποιες φορές, όμως, η άρνηση παίρνει μεγάλες διαστάσεις και εξελίσσεται σε σχολική φοβία. Το παιδί διαμαρτύρεται, κλαίει, φωνάζει και αρνείται κατηγορηματικά να πάει στο σχολείο. Το σχολειοφοβικό παιδί βασανίζεται από την έγνοια ότι πρέπει να εγκαταλείψει το σπίτι του. Έτσι επικαλείται διάφορους λόγους για να παραμείνει στο σπίτι, δικαιολογίες που συνήθως δεν πείθουν τους οικείους του.

Για παράδειγμα, μπορεί να παραπονεθεί για τον αυστηρό δάσκαλο, κάποιο μαθησιακό πρόβλημα, τα διαγωνίσματα κλπ. Επίσης, το παιδί μπορεί να εκφράσει το φόβο ότι κάτι κακό θα συμβεί στη μητέρα όσο αυτό λείπει από το σπίτι. Τα μικρότερα παιδιά συνήθως δε δίνουν εξηγήσεις για την άρνησή τους να πάνε στο σχολείο και απλώς εκδηλώνουν κάποια συμπτώματα, για τα οποία δε μπορεί να δοθεί ιατρική εξήγηση (π.χ. στομαχόπονοι, πονοκέφαλοι, πόνος στο λαιμό, ναυτία ή ζάλη, διάρροια, ιδιοτροπίες στο φαγητό, νυχτερινούς εφιάλτες, ενούρηση, εγκόπριση).

Αυτά τα συμπτώματα δεν εμφανίζονται τα σαββατοκύριακα και σε περιόδους μεγάλης διακοπής του σχολείου (καλοκαιρινές διακοπές, γιορτές Χριστουγέννων και του Πάσχα).

Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω το παιδί μου;

• Δώσε στο παιδί σου να καταλάβει, δίχως καταπίεση, ότι το σχολείο είναι σοβαρή δουλειά και ότι περιμένεις να κάνει το καλύτερο δυνατό, ανάλογα με τις δυνάμεις του.

• Χρειάζεται μία συγκεκριμένη περίοδο μελέτης στο σπίτι, ανάλογα με την ηλικία του, όπου θα μπορεί, δίχως πειρασμούς, σε ήσυχο περιβάλλον, να κάνει τα μαθήματά του.

• Βοήθησέ το όπου το χρειάζεται, αλλά μην του κάνεις εσύ τα μαθήματα.

• Γνώρισε το δάσκαλο/α του παιδιού σου. Συζήτησε μαζί του/της οποιοδήποτε θέμα αφορά το παιδί και θεωρείς ότι είναι χρήσιμο να το μάθει και εκείνος/η.

• Λέγε συχνά “μπράβο” στο παιδί σου όταν ολοκληρώνει μία εργασία. Δεν υπάρχει χειρότερη απογοήτευση όταν το παιδί, μετά από τον κόπο του, λάβει αδιαφορία ή κριτική.

• Τα παιδιά χρειάζεται να στοχεύουν στους καλύτερους βαθμούς που είναι δυνατόν να πετύχουν. Από την άλλη πλευρά, μην υπερβάλεις και απαιτείς κάτι μεγαλύτερο από τις δυνάμεις τους, θα χάσουν την παιδική τους ευτυχία.

• Να μην ντρέπεσαι για τις αδυναμίες του παιδιού σου, νοιώθοντας ότι εσύ είσαι υπεύθυνος.Βοήθησε το να τα “βγάλει πέρα” με τις δυσκολίες.

• Ενθάρρυνε το παιδί να ασχοληθεί με κάποια δραστηριότητα εκτός σχολείου, στην οποία έχει περισσότερη έφεση, ώστε να δημιουργήσει και την ταυτότητά του εκτός σπιτιού.

• Επικοινώνησε με το παιδί σου και συζήτησε μαζί του για τα πράγματα που το ενδιαφέρουν.

• Μοιράσου τις χαρές και τις λύπες του και βρείτε μαζί τις λύσεις για τις καθημερινές του δυσκολίες.

Ιωάννα Νικολάτου Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια http://ogiatrosmas.blogspot.gr