Από την παιδική μας ηλικία, οδηγούμαστε να πιστεύουμε ότι οι βαθμοί μας στο τέλος κάθε τάξης αλλά και οι βαθμολογίες των διαγωνισμάτων είναι το κλειδί για τα πάντα. Αν οι βαθμοί μας είναι καλοί, τότε αυτό συνεπάγεται την είσοδό μας στο πανεπιστήμιο, μια καλύτερη επαγγελματική αποκατάσταση, ευημερία και ευτυχία.


Αλλά μια νέα μελέτη έρχεται να αποδείξει ότι όταν τα παιδιά μαθαίνουν να αλληλεπιδρούν αποτελεσματικά με τους συνομηλίκους τους και να ελέγχουν τα συναισθήματά τους, τότε αυτό θα έχει τεράστιο αντίκτυπο στον τρόπο με τον οποίο θα διαμορφωθεί η ενήλικη ζωή τους. Σύμφωνα με αυτή τη μελέτη, τα παιδιά πρέπει να ξοδεύουν περισσότερο χρόνο στην καλλιέργεια αυτών των δεξιοτήτων στο σχολείο και λιγότερο στην μελέτη για ένα ακόμη εικοσάρι στον έλεγχο. Όχι, δεν είναι ανοησίες. Το λέει η επιστήμη.
Πως βγήκε αυτό το συμπέρασμα.. Το 1991 οι ερευνητές κατέγραψαν τις κοινωνικές δεξιότητες 800 παιδιών ηλικίας και δυο δεκαετίες αργότερα, βρήκαν αυτά τα παιδιά και μελέτησαν την ενήλικη ζωή τους για να δουν πως έχει εξελιχθεί.
Η καταγραφή των κοινωνικών δεξιοτήτων τους είχε γίνει από βάση μιας κλίμακας που ονομάστηκε Κλίμακα Κοινωνικής Ικανότητας. Σε αυτή υπήρχε ένα ερωτηματολόγιο που περιείχε ερωτήσεις όπως: «Το παιδί είναι καλό στην κατανόηση των συναισθημάτων των άλλων». Ο νηπιαγωγός έπρεπε να επιλέξει ανάμεσα στο «Καθόλου / Λίγο / Μέτρια / Καλά / Πολύ καλά».
Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε αυτές τις απαντήσεις για να δώσει σε κάθε παιδί μια «Βαθμολογία Κοινωνικής Ικανότητας», η οποία στη συνέχεια αποθηκεύτηκε σε κάποιο αρχείο για 19 ολόκληρα χρόνια μέχρι δηλαδή τα παιδιά να κλείσουν τα 25 τους χρόνια.
Τι ανακάλυψαν οι ερευνητές:
1. Όλα αυτά τα 20άρια που κάθε μαθητής επιθυμεί να παίρνει σε κάθε μάθημα; Εξακολουθούν να έχουν σημασία, αλλά ίσως όχι για τους λόγους που πιστεύαμε.
Η παραδοσιακή σκέψη λέει ότι αν ένα παιδί παίρνει καλούς βαθμούς και αριστεύει στα διαγωνίσματα τότε είναι έξυπνο. Σωστά; Εξάλλου, υπάρχει μια αποδεδειγμένη συσχέτιση μεταξύ των επιτυχιών στο σχολείο με την καλύτερη επαγγελματική εξέλιξη στην ενήλικη ζωή.
Αλλά αυτό από μόνο του δεν λέει πουθενά πόσο προσπάθησε το παιδί να αποκτήσει αυτούς τους βαθμούς και πόσες ώρες πέρασε στο φροντιστήριο.
Οι ερευνητές αναφέρουν: «Η επιτυχία στο σχολείο περιλαμβάνει τόσο τις κοινωνικές συναισθηματικές όσο και τις γνωστικές δεξιότητες, επειδή οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, η προσοχή και ο αυτοέλεγχος επηρεάζουν την ετοιμότητα για μάθηση».
Ουσιαστικά αυτό που λένε είναι ότι ενώ μερικά παιδιά μπορεί να είναι πραγματικά πολύ έξυπνα, τα περισσότερα χρειάζονται κάτι περισσότερο από απλή εξυπνάδα για να τα καταφέρουν. Ίσως δεν θα έβλαπτε να ξοδεύουμε λίγο περισσότερο χρόνο στο σχολείο διδάσκοντας τα παιδιά για το κοινωνικό μισό της εξίσωσης.
2. Δεξιότητες όπως η ανταλλαγή και η συνεργασία αποδίδουν αργότερα στη ενήλικη ζωή.
Αυτό που ανακάλυψαν οι ερευνητές δεν προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη: Τα παιδιά που είχαν καλύτερες σχέσεις με τους συνομηλίκους τους, χειρίστηκαν καλύτερα τα συναισθήματά τους και είχαν καλή απόδοση στα μαθήματα τους, απέκτησαν μια επιτυχημένη ζωή.
Αυτό που προκαλεί έκπληξη είναι το πόσο ισχυρή είναι η συσχέτιση.
Η αύξηση ενός βαθμού στην βαθμολογία της Κλίμακας Κοινωνικής Ικανότητας έδειξε ότι ένα παιδί έχει 54% περισσότερες πιθανότητες να τελειώσει το Λύκειο, διπλάσιες πιθανότητες να αποκτήσει πτυχίο πανεπιστημίου και 46% πιθανότητες να βρει μια καλή δουλεία.
Τα παιδιά που κλέβουν πάντα στα παιχνίδια, σπάζουν πράγματα και έχουν ξεσπάσματα; Είναι πολύ πιθανό ως ενήλικοι να έχουν προβλήματα με το Νόμο και να εθιστούν σε ουσίες.
3. Τα παιδιά μπορούν να αποκτήσουν κοινωνικές δεξιότητες αλλά και να τις χάσουν. Ποτέ δεν είναι αργά για κάποιο από τα δυο
Ας το παραδεχτούμε: Μερικά παιδιά δεν πρόκειται να γίνουν ποτέ Πυρηνικοί Φυσικοί. Αποδεικνύεται ότι υπάρχουν φυσικές διαφορές στο μυαλό μας που κάνουν τη μάθηση πιο εύκολη για κάποιους ανθρώπους από κάποιους άλλους. Αλλά η επίλυση των διαφορών μας με τους συνομηλίκους μας; Αυτό είναι κάτι που τα παιδιά (και οι ενήλικες) μπορούν πάντα να συνεχίσουν να το βελτιώνουν.
Και μαντέψτε.. Όσα περισσότερα θετικά κοινωνικά χαρακτηριστικά «βγάζετε» στις συναναστροφές σας με τους συνομήλικούς σας, τόσο καλύτερες θα γίνονται οι συναναστροφές των παιδιών σας με τους συμμαθητές τους.
Η μελέτη αυτή, σύμφωνα με τους ερευνητές, έχει και ορισμένους περιορισμούς. Ήταν αδύνατον να ελεγχθούν όλοι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες και στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην προσωπική γνώμη του νηπιαγωγού, του ανθρώπου δηλαδή που βαθμολόγησε τα παιδιά σε ένα δεδομένο γνώρισμα.
Τέλος, η πολυετής μελέτη παρουσιάζει αρκετά σαφή εικόνα: Η προ-κοινωνική συμπεριφορά έχει σημασία ακόμα και σε νεαρή ηλικία. Και επειδή το παιδί μπορεί να μάθει, ο μεγάλος στόχος είναι οι «προσπάθειες πρόληψης ή παρέμβασης».
Συμπερασματικά: Πρέπει να κάνουμε κάτι περισσότερο από το να διδάξουμε πληροφορίες στα παιδιά. Πρέπει να επενδύσουμε στη διδασκαλία τους, να τα μάθουμε πως να αλληλεπιδρούν με τους συμμαθητές τους και πως να εξωτερικεύουν τα συναισθήματα τους.